تکذیبیه از باغ ملی
به دنبال ادعای رسانه آمریکایی وال‌استریت ژورنال مبنی بر اینکه ایران موشک های بالستیک کوتاه‌برد خود را در اختیار روسیه قرار می‌دهد، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران اوکراین تاکنون هیچ‌گاه بخشی از این نزاع و درگیری نظامی و ادامه آن نبوده و همواره از راهکار سیاسی و گفت وگوهای دوجانبه برای پایان دادن به این بحران حمایت کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار سیاست خارجی «ایرنا» در خصوص ادعای ارسال موشک های بالستیک ایرانی به روسیه گفت: «همان‌گونه که بارها تاکید شد، جمهوری اسلامی ایران ضمن مخالفت با جنگ، از راهکار سیاسی برای حل و فصل اختلافات روسیه و اوکراین و پایان بخشیدن به درگیری های نظامی حمایت می‌کند.» کنعانی افزود: «رویکرد اصولی و اعلام شده جمهوری اسلامی ایران در خصوص بحران اوکراین همچنان ثابت و بدون تغییر باقی مانده و تکرار ادعای ارسال موشک‌های بالستیک برای روسیه، با اهداف و انگیزه های سیاسی برخی کشورهای غربی صورت می‌گیرد و کاملا بی اساس است.» وی خاطرنشان کرد که همکاری های نظامی متعارف جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه سابقه ای به مراتب قدیمی تر از تاریخ آغاز جنگ اوکراین دارد. این همکاری ها در چارچوب توافقات دوجانبه و مبتنی بر نُرم ها و حقوق بین‌الملل بوده و ارتباطی به بحران اوکراین ندارد.
این در حالی است که رسانه های غربی همچنان با تکیه بر این ادعا در حال تحلیل وضع موجود هستند. نیویورک‌تایمز در این خصوص نوشت که ایالات متحده و کشورهای اروپایی پیش‌تر هشدار داده بودند که اگر ایران سلاح هایی را که می‌تواند علیه اوکراین استفاده شود، به روسیه ارائه کند، تحریم ها را علیه تهران افزایش خواهند داد. اما وضعیت ضعیف جو بایدن می‌تواند مانع از واکنش غرب در برابر تهران شود.
به ادعای مقامات آمریکایی و اروپایی، ایران به‌رغم هشدارهای تند واشنگتن و متحدانش مبنی بر عدم‌ارائه این تسلیحات به مسکو برای استفاده علیه اهدافی در اوکراین، به روسیه موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد ارسال کرده است. نیویورک تایمز مدعی شد که انتظار می‌رود موشک های جدید به روسیه کمک کنند تا به تلاش هایش برای نابودی زیرساخت های غیرنظامی اوکراین ادامه دهد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در این هفته گفت که هر ماه چهار‌هزار بمب در سراسر این کشور استفاده می‌شود.
مقامات آمریکایی و اروپایی که به شرط فاش نشدن نام خود در مورد موضوعات حساس صحبت کردند، ادعا کردند که پس از ماه ها هشدار درباره تحریم ها، ایران چند صد موشک بالستیک کوتاه برد به روسیه ارسال کرده است. این تحویل توسط وال‌استریت ژورنال گزارش شده است. ایران در بیانیه ای که روز جمعه از سوی نمایندگی دائم خود در سازمان ملل منتشر شد، ارائه این تسلیحات را رد کرد و گفت که موضعش در قبال جنگ تغییری نکرده است.
پیش از این نیز، سفیر ایران در سازمان ملل با رد اتهامات «بی‌اساس و گمراه‌کننده» آمریکا، انگلیس و فرانسه در خصوص نقش تهران در مناقشه اوکراین گفت: «ایالات متحده و هم پیمانانش نمی‌توانند این واقعیت غیرقابل انکار را کتمان کنند که ارسال سلاح های غربی و پیشرفته به‌ویژه از سوی ایالات متحده آمریکا، جنگ اوکراین را طولانی کرده و به غیرنظامیان و زیرساخت های غیرنظامی آسیب وارد کرده است.» امیر‌سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز چهارشنبه به وقت محلی در نامه‌ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و نیز رئیس شورای امنیت افزود: «بنابراین، هرگونه ادعایی مبنی بر دخالت ایران در فروش، صادرات یا انتقال تسلیحات به فدراسیون روسیه و نقض تعهدات بین‌المللی خود کاملا بی اساس بوده و به طور قاطع رد می‌شود. ایران بار دیگر بر تعهد خدشه ناپذیر خود به رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه تاکید می ورزد.»
گروه 7 در ماه مارس هشدار داد که در صورت انجام این انتقال موشک، تحریم های هماهنگی را علیه ایران اعمال خواهند کرد، هشداری که در نشست ناتو در ماه ژوئیه در واشنگتن تکرار شد. شان ساوت، یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا روز شنبه در بیانیه ای از تایید صریح انتقال موشک ها خودداری کرد اما به همکاری رو به رشد تهران و مسکو اشاره کرد. وی گفت: «ما نسبت به تعمیق مشارکت امنیتی بین روسیه و ایران از آغاز تهاجم گسترده روسیه به اوکراین هشدار داده ایم و از این گزارش ها نگران هستیم.» وی گفت که ایالات متحده و متحدان کلیدی آن قبلا به صراحت اعلام کرده بودند که آماده اند تا عواقب قابل‌توجهی را برای این همکاری ها ترتیب دهند.
وی افزود: «هرگونه انتقال موشک های بالستیک ایران به روسیه نشان دهنده حمایت ایران از جنگ روسیه علیه اوکراین است. این مشارکت امنیت اروپا را تهدید می‌کند.» همچنین او مدعی شد که این مساله نشان می‌دهد که چگونه نفوذ ایران به فراتر از خاورمیانه و در سراسر جهان می رسد. اما با وجود تهدیدها و روابط تلخ بین واشنگتن و تهران، بایدن دلایل زیادی برای خویشتن داری دارد.
یکی اینکه دولت بایدن ماه هاست که دیپلماسی مفصلی را با ایران دنبال می‌کند و در پی جلوگیری از تبدیل شدن جنگ در غزه به یک درگیری منطقه ای است. مقامات دولت بایدن از طریق واسطه ها از ایران خواسته اند که حملات نظامی به اسرائیل انجام ندهد یا دستور حمله بزرگ به متحد خود در لبنان، حزب الله را صادر نکند.
یک مقام بلندپایه اروپایی گفت، در حالی که مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا در حال اوج گرفتن و بایدن اردک لنگان است، مشخص نیست که واکنش واشنگتن چقدر قوی خواهد بود. بایدن درخواست های مکرر زلنسکی برای لغو محدودیت‌های استفاده اوکراین از موشک های دوربرد برای حمله به فرودگاه ها در عمق روسیه را رد کرده است. روسیه می‌تواند از این سایت ها با بمب های سنگین مجهز به باله برای سر خوردن و بسته های GPS به اوکراین حمله کند. اوکراین در حال حاضر موشک هایی با برد کافی برای رسیدن به آن فرودگاه ها ندارد.
زلنسکی روز جمعه به جلسه گروه تماس اوکراین در رامشتاین آلمان رفت و خواستار رفع محدودیت‌ها شد و بعد از ظهر، درخواست خود را در کنفرانس بزرگ اروپا در سرنوبیو ایتالیا تکرار کرد. در آن اظهارات، او خواستار «دفاع هوایی برای دفاع از خود شد». او گفت که اوکراین از هیچ موشکی که متحدان ارائه کرده اند علیه اهداف غیرنظامی استفاده نخواهد کرد. زلنسکی افزود: «ما می خواهیم از آنها فقط در فرودگاه های نظامی استفاده کنیم.» وی ادامه داد: «مردم می‌ترسند که ما به کرملین حمله کنیم. حیف که نمی‌توانیم. اما حتی موشک‌هایی که درخواست کرده ام، هرگز نمی‌توانند به این نقطه برسند.»
این مقامات روز شنبه گمانه‌زنی کردند که عرضه موشک های ایرانی به مسکو می‌تواند بایدن را وادار کند که تحویل موشک های دوربردتر به اوکراین را تایید کند. اما این مقام اروپایی خاطرنشان کرد که بایدن به دلیل ترس از تشدید جنگ و درگیری مستقیم با ناتو، نسبت به فشار بیش از حد به رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین محتاط بوده است.
اندرو اس. وایس، کارشناس روسیه و مقام ارشد سابق آمریکا که اکنون در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی کار می‌کند، بدون توجه به اینکه ایران اعلام کرده، موشکی به روسیه ارسال نکرده و همواره آن را تکذیب کرده است، گفت: «فکر می کنم سوال واقعی این است که چرا ایران این تصمیم دیرهنگام را برای انتقال موشک ها اتخاذ کرد؛ آن هم با توجه به سیگنال های واضح از سوی اروپا درباره افزایش تحریم ها که ناگزیر نتیجه آن خواهد بود.» وایس گفت که ایران به‌ویژه در مورد احتمال اقدام تنبیهی اروپا - که در حال حاضر به اندازه ایالات متحده تحریم علیه تهران ندارد - در مورد هرگونه انتقال موشک به روسیه نگران بوده است.
این احتیاط در میان مقامات غربی وجود دارد که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران که تصور می‌شود شخصی میانه رو در دستگاه حاکمه این کشور است، منزوی نشود. پزشکیان که در ماه ژوئیه انتخاب شد، گفته که امیدوار است اقتصاد داخلی را با رفع تحریم های اروپا و ایالات متحده بهبود بخشد. مقامات غربی همچنین امیدوارند که او به تلاش ها برای گفت‌وگو در خصوص برنامه غنی سازی هسته ای ایران کمک کند.
--> اخبار مرتبط