رمزارزها اقتصاد جهان را میبلعند؟
تهران - ایرنا - طبق گزارشهای منتشر شده، ارزش کلی بازار ارزهای دیجیتال در سال 2021 حدود 1.5 تریلیون دلار افزایش یافت و تا پایان دسامبر (10 دیماه) به رقم 3 تریلیون دلار نزدیک شد. بیتکوین بزرگترین ارز این خانواده در این سال 70 درصد مالکیت کل بازار رمزارزها را در ابتدای سال میلادی گذشته از آن خود کرد.
از سال 2009 میلادی که بیتکوین حیات اقتصادی یافت، استفاده از این رمز ارز در شکل عمومی خود در جهان رایج شد. این رمز ارز به دلیل ماهیت مناسب، خیلی زود به عنوان یک منبع محبوب قابل دوام در جهان، خود را تثبیت کرد. در واقع پس از کارکرد مقبول این رمزارز در بیش از یک دهه بود که شکلهای مختلف ارزهای دیجیتال به عنوان منبع معتبر قابل سرمایهگذاری در بازار جهانی یکی پس از دیگری پا به عرصه حیات گذاشتند. براساس گزارشهای منتشر شده در رسانهها، تا ژانویه (دیماه) 2020 میلادی، بیش از 2 هزار نمایه و رمز ارز دیجیتال به فهرست این بازار وارد شد. این روند بهگونهای پیش رفت که طبق برآورد شرکت بینالمللی فناوری «تریپلاِی»(TripleA) فعال در عرصه بلاکچین و رمزارزها، در حال حاضر بیش از 300 میلیون نفر کاربر ارز دیجیتال در جهان وجود دارد.
طبق این آمار، میانگین نرخ مالکیت کریپتوکارنسیها بر اساس کشور 3.9 درصد است و بیش از 18 هزار نوع کسبوکار در سراسر دنیا ارزهای دیجیتال را در سیستم دریافت و پرداختهای خود پذیرفتهاند. اکنون در آمریکا نزدیک به 37 میلیون نفر دارای نوعی ارز مجازی هستند یا در این حوزه سرمایهگذاری میکنند. در نخستین ماه سال نو میلادی، این بازار بهگونهای در جهان جا باز کرده که رمزنگاریشدههای زیادی مانند اسلاف خود مورد توجه قرار گرفتهاند. بیش از 18 هزار نوع کسبوکار در سراسر دنیا ارزهای دیجیتال را در سیستم دریافت و پرداختهای خود پذیرفتهاند. جذابیت و ماهیت این ارزهای نو، ورود به عرصههای جهانی است که از شخص یا طرف ثالث برای تعامل در تراکنشها استفاده نمیشود. این سیستم اجازه میدهد تا معاملات به طور مستقیم از خریدار به فروشنده انجام شود. بیتکوین همچنین به دلیل مزایای فراوانش مانند کارمزدهای پایین تراکنش و پردازشِ سریعتر در شرایط کنونی همچنان از جذابیت بیشتری برای کاربران این عرصه برخوردار است. این روند توضیح میدهد که چرا در سالهای اخیر، صدها میلیارد دلار به بازار رمزنگاریشدهها سرازیر شدهاست. بلاکچین، فناوری پشت ارزهای دیجیتال، این بستر را برای میلیونها کاربر در سراسر جهان فراهم کرده است.
طلای ارزهای دیجیتال سایت تحلیلی «کوین گکو» (coingecko) از بیتکوین به عنوان «طلای ارزهای دیجیتال» نام برده است. این سکه مجازی فارغ از حال و روز کنونیاش، در 12 سال گذشته توانسته به عنوان محبوبترین ارز، رهبری، قدرت و سیطره خود را در این بازارهای مالی به نام خود ثبت کند. طبق گزارشهای منتشره این وبسایت، در سه ماهه آخر سال 2020، هر روز به طور متوسط 287 هزار تراکنش تائید شده بیتکوین در سراسر جهان ثبت شده است.
البته این شکل جدید از ارزها هنوز دارای معایبی است که آن را از برداشتن گام بعدی باز داشته است. یکی از مشکلات مهم ارز آنلاین، عدم حمایت از خریدارانِ آن است. در شرایط کنونی هنوز خریداران به طور کامل نمیتوانند از این ارز در معاملات خود استفاده کنند زیرا بیشتر دولتها و سیستمهای پایه پولی _ مالی استفاده از رمزنگاریشدهها را نپذیرفته یا بر سر راه آنها موانع جدی ایجاد شده است. از این روز نوآوران بلاکچین درصددند تا بتوانند در جهش و نسل بعدی رمزنگاری شدهها، ارزهای فراگیرتر و پرکاربردتر در سیستم تجاری - مالی ایجاد شود.
درمجموع میتوان گفت کریپتوکارنسیها روشهای جدیدی، مبتنی بر فناوری در تجارت ارائه کردهاند. این بازار نسل جدیدی از تاجران را ایجاد کرده و روند معاملات بینالمللی را سهلتر و غیرمتمرکز کرده است. از زمان ایجاد بیتکوین در سال 2009، محبوبیت ارزهای دیجیتال به مرور افزایش یافته است و امروزه در مجموع این بازار اکنون تریلیون ها دلار ارزش دارد. کریپتوکارنسیها روشهای جدیدی، مبتنی بر فناوری در تجارت ارائه کردهاند. این بازار نسل جدیدی از تاجران را ایجاد کرده و روند معاملات بینالمللی را سهلتر و غیرمتمرکز کرده است. اگرچه آنها میتوانند منافعی را به مصرفکنندگان و سرمایهگذاران ارائه دهند، اما امکان دارد از سوی بازیگران بد یا به اصطلاح «نهنگها» تحت تأثیر قرار گیرند و خطرات اقتصادی ایجاد کنند.
واکنش دولتها همزمان با روند فزاینده بازارهای مالی رمزارزها بسیاری از دولتها در دنیا اگرچه ابتدا واکنش سلبی در مورد رمزارزها داشتند اما رفتهرفته در سال 2021 معرفی ارزهای دیجیتال ملی خود را معرفی یا اعلام کردند در سال 2022 ارزهای دیجیتال ملی را معرفی میکنند که بیانگر فروریختن دیوارهای ذهنی دولتها در این زمینه است.
براساس گزارشهای رسانهها، رگولاتورهای مالی زیر نظر دولتها اکنون در تلاش برای در اختیار گرفتن یا بهرهگیری حداکثری از بازار رمزارزها هستند. مقررات در سراسر جهان به طور قابل توجهی در مورد رمزنگاریشدهها متفاوت است؛ برخی از دولتها از ارزهای دیجیتال استقبال میکنند و برخی دیگر استفاده از آنها را ممنوع یا محدود میکنند. بانکهای مرکزی در جهان، از جمله فدرال رزرو ایالات متحده، در حال بررسی معرفی ارزهای دیجیتال خود برای رقابت با رونق کریپتوکارنسیها هستند.
در این روند همزمان با افزایش محبوبیت رمزارزها، بانکهای مرکزی و بانکداران بزرگ در جهان در دهه اخیر هراس خود را از ایجاد پولهای خصوصی و ارزهای مردمنهاد که به طور عمده نظارتناپذیرند، ابراز کرده و از دولتهای مرکزی خواستهاند از همهگیر شدن استفاده از این رمزارزها جلوگیری کنند.
چین اگرچه در سال گذشته سختترین سیاستها علیه رمزارزها از سوی دولت چین به اجرا گذاشته شد اما تعداد دیگری از بانکهای مرکزی در کشورهای مختلف به عنوان غولهای نظارتی مالی در جهان اعلام کردند که در سال 2022 اقدامات جدیدی برای کنترل و نظارت این بازارهای مالی نوپا اعمال میکنند. در این مسیر در سپتامبر (شهریور - مهر)2021 بود که بانک مرکزی چین بار دیگر با وضع قوانینی جدید، ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام و تمهیدات سختگیرانهای را برای مقابله با رمز ارزها اجرایی کرد.
این تصمیم، شوک بزرگ اما موقت به بازار رمز ارزها وارد کرد، زیرا چین فعالترین کشور در حوزه ارز دیجیتال و استخراج آن بود اما پس از این تصمیم پکن، آمریکا به بزرگترین مرکز استخراج در دنیا تبدیل شد. بانک مرکزی چین ضمن ممنوع کردن هرگونه فعالیت مرتبط با ارزهای دیجیتالی در این کشور، نهادهایی را مامور نظارت بر این قانون کرد. با دستور جدید، سازمان مدیریت فضای سایبری، دادگاه عالی خلق، اداره امنیت عمومی و همه بانکها و نهادهای مالی چین موظف شدند بر اجرای این دستورالعمل نظارت کنند. همزمان با روند فزاینده استفاده از رمزارزها، بانکهای مرکزی و بانکداران بزرگ در جهان در دهه اخیر هراس خود را از ایجاد پولهای خصوصی و ارزهای مردمنهاد که به طور عمده نظارتناپذیرند، ابراز کرده و از دولتهای مرکزی خواستهاند از همهگیر شدن استفاده از این رمزارزها جلوگیری کنند. پیش از این نیز یکی از دادگاههای چینی در حکمی اعلام کرد، فعالان ارزهای دیجیتال نباید انتظار حمایت قضایی از خود را در صورت بروز مشکل داشته باشند زیرا انجام فعالیتهای مرتبط با رمزارزها در چین قانونی شناخته نمیشود.
گفته میشود پکن با ارزهای دیجیتال بهطور اصولی مخالفتی ندارد اما خواستار کنترل این بازار است. در همین زمینه، بانک مرکزی چین ارز دیجیتال مخصوص این کشور با عنوان «یوآن دیجیتال» را معرفی کرده و استفاده آزمایشی از آن را در برخی شهرهای بزرگ این کشور اجرایی کرده است.
بیشتر دولتها سیاست چماق و هویج را در برابر این بازار جدید دنبال کردهاند؛ از یک سو رمزارزها و در راس آن بیتکوین را دشمن پایههای مالی - پولی میدانند اما از سوی دیگر با معرفی رمزارزهای ملی در تلاشند آنها را به این بازار جدید تزریق کرده و حتی در رویای آن هستند تا رمزنگاریشدههای ملی در این گردونه دیجیتال به چرخش درآید. به طور مثال اگر چه دولت چین قوانینی علیه استفاده از رمزارزها در مراودات مالی داخلی و بینالمللی خود اعمال کرده اما طبق گزارشهای بینالمللی، تعداد گستردهای از ماینرهای بیتکوین چینی هستند؛ همچنین 6 بانک دولتی چینی به مشتریان و کاربران خود این مجوز را داده تا برای فعال کردن کیف پولهای دیجیتال یوان در شانگهای و پکن اقدام کنند.
اتحادیه اروپا در اتحادیه اروپا نیز دولتها ابتدا مواضع تندی علیه بازارهای رمزارز گرفتند و قوانین مالیاتی سفت و سختی را برای شفافیت و قانونمند بودن منابع، مصارف و مقاصد تراکنشهای مالی وضع کردند. در سال 2021 اما اروپاییها شاهد توسعه گستره فعالیت صرافی آمریکایی «کوین بیس» بودند. این صرافی آمریکایی بستر اکوسیستم جدید سرمایهگذاری «غیر متمرکز» (دیفای) را برای معاملهگران در بسیاری از کشورهای اروپایی فراهم کرد. کوین بیس یک دهه پیش فعالیت خود را در آمریکا آغاز کرد و اکنون بیش از 100 کشور مختلف در جهان را تحت پوشش تراکنشهای رمزنگاری شدهها قرار داده که تعداد زیادی از کشورهای اروپایی در این زمره هستند.
طبق گزارش رویترز، دو سند جدید تصویب شده در اتحادیه اروپا بیانگر آن است که این اتحادیه در مدت چهار سال قوانین جدیدی را برای انجام پرداختهای فرامرزی سریعتر و ارزانتر از طریق استفاده از بلاکچین و داراییهای رمزنگاری شده مانند «استیبل کوینها» معرفی خواهد کرد. کمیسیون اروپا قرار است استراتژی خود را برای تشویق استفاده بیشتر از تامین مالی دیجیتالی هنگامی که 87 درصد از پرداختها در منطقه یورو به صورت نقدی است، تعیین کند. همچنین اعضای این بلوک غربی خواهان تغییر سریع در پرداختهای «آنی» است، زیرا قرنطینههای همهگیری کرونا بر نقش رو به رشد پرداختهای غیرنقدی و آنلاین پرسرعت مهر ثبیت زد.
براساس این اسناد، کمیسیون اروپا پیشنویس قانونی را ارائه خواهد کرد تا روشن شود قوانین موجود چگونه در مورد داراییهای رمزنگاری شده باید عمل کند؛ قوانینی که شکافها در این زمینه را پرکند. همچنین «اتحادیه اروپا باید تا سال 2024 چارچوب جامعی را ایجاد کند که امکان جذب فناوریهای مرتبط با داراییهای رمزنگاری شده در بخش مالی را فراهم کند. ضمن آنکه باید به خطرات مرتبط با این فناوریها رسیدگی کند.»
استفاده از استیبلکوینها، نوعی از ارزهای دیجیتال که بشیتر توسط داراییهای سنتی مورد حمایت قرار دارند، سال گذشته زمانی که فیسبوک برنامههایی را برای توکن «لیبرا» خود آشکار ساخت، در دستور کار سیاستگذاران قرار گرفت. بانکهای مرکزی متعددی در جهان اکنون در حال مطالعه هستند که آیا شعبههای دیجیتالی خود را راهاندازی کنند یا خیر.
بروکسل همچنین درصدد است با حمایت از اصل «ریسک یکسان، قوانین یکسان، مقررات یکسان» اشتراکگذاری دادهها را در تراکنشهای مالی آسانتر کند تا تا در عرصه رقابت در طیف وسیعتری از خدمات مالی_پولی عقب نماند. بلوک اروپایی همچنین باید در تا چهار آینده سال قوانینی وضع کند تا به مشتریان جدید خود در سیستم مالی اجازه دهد پس از تکمیل قوانین مرتبط با مبارزه با پولشویی و بررسی هویت، به سرعت از خدمات مالی آنلاین این بلوک استفاده کنند.
طبق بیانیه این اتحادیه که در سپتامبر 2020 صادر شد، قرار است تا سال 2024، سیستم پرداخت فوری و آنلاین در این کشورها با قوانین جدید و هماهنگ به روز شود. اروپا مدتها به دنبال جایگزینهایی برای سیستم مسترکارت (Mastercard) و ویزاکارت و سایر شرکتهای فعال در حوزه پرداختهای سریع آمریکایی بوده است.
اکنون اتحادیه اروپا بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال را به عنوان داراییهای رمزنگاری شده به رسمیت میشناسد. استفاده از بیتکوین در اتحادیه اروپا غیرقانونی نیست؛ با این حال، سازمان بانکداری اروپا، مرجع تنظیمکننده ارز در اتحادیه، اعلام کرده فعالیتهای داراییهای رمزنگاری خارج از کنترل آن است و همچنان به مردم و مشاغل درباره خطرهای ارزهای دیجیتال هشدار میدهد.
کمیسیون اروپا در سال 2020، مصوبه تنظیم داراییهای رمزنگاری شده را نهایی کرد تا سیستمهای نظارتی مالی را از بخش بخش شدن حفظ کند و بستر این بازارهای مالی جدید را در سراسر اتحادیه اروپا یکسان کند. این کمیسیون همچنین میخواهد اطمینان حاصل کند که مردم به ارز دیجیتال دسترسی دارند و میتوانند با خیال راحت از آن در چارچوبهای تعریف شده استفاده کنند. براساس یک گزارش سایت تحلیلی «اینوستوپدیا» (investopedia) در مجموع تاکنون افزون بر 80 کشور به حوزه ارز دیجیتال ملی ورود کردهاند که در صدر آنها چین قرار دارد. این کشور از سال 2014 برنامه جامعی را برای ارائه یوان دیجیتال تدوین کرده است. بعد از آن بانکهای مرکزی کشورهایی مانند روسیه، سوئد، انگلیس، کانادا، اروگوئه، تایلند و سنگاپور هم پروژههایی برای انتشار ارزهای دیجیتال خود راهاندازی کردهاند.
علاوه براین، کتابخانه کنگره آمریکا که بررسیهای دورهای از سیاستها و مواضع کشورها در مورد ارزهای دیجیتال انجام میدهد، در نوامبر (آبان - آذر) 2021 با انتشار گزارشی، 103 کشور را شناسایی کرد که دولتها به مراکز نظارتی مالی خود دستور دادهاند مقررات و اولویتهایی را برای موسسات مالی فعال در حوزه ارزهای دیجیتال ایجاد کنند.
ایالات متحده طبق گزارش اینوستوپدیا، شبکه اجرای جرایم مالی خزانهداری ایالات متحده (FinCEN) از سال 2013 دستورالعملها در مورد بیتکوین را تهیه و ارائه کرده است. این نهاد ارشد سیاستگذاری های مالی - پولی آمریکا، بیتکوین را به عنوان یک ارز قابل تبدیل با ارزش معادل در ارز واقعی یا ارزی که میتواند جایگزینی برای ارز واقعی باشد، تعریف کرده است.
علاوه بر این، FinCEN در حال تدوین مقرراتی برای مؤسسههای مالی و غیر مالی است تا اولویتهای ملی را برای ردیابی و گزارش ارزهای دیجیتال تعیین کند. این مقررات از موسسههای یادشده _ مانند بانکها و صرافیهای ارزهای دیجیتال_ میخواهد تا تراکنشهای خاص و فعالیتهای مشکوک را گزارش کنند. این گزارش به آنها اجازه میدهد جرایم مالی مشکوک و فعالیتهای غیرقانونی انجام شده با ارزهای دیجیتال را بررسی کنند.
براین اساس، هر نهادی که بیتکوین را مدیریت یا مبادله کند، مانند صرافیهای ارز دیجیتال و پردازشگرهای پرداخت، تحت تعریف کسبوکار خدمات پولی (MSB) قرار میگیرد. به این ترتیب، یک عضو MSB مشمول قانون رازداری بانکی است و باید در خزانهداری ایالات متحده ثبتنام کرده و اطلاعات مربوط به تراکنشهای بیش از 10 هزار دلار معامله با استفاده از ارز دیجیتال را به این نهاد ارسال کند.
کانادا کانادا مانند همسایه جنوبی خود موضع تقریبا دوستدار بیتکوین دارد. آژانس درآمد کانادا (CRA) بیتکوین را کالایی معرفی کرده که مشمول اهداف مالیات بر درآمد در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که درآمد حاصل از تراکنش با استفاده از بیتکوین به عنوان درآمد کسبوکار یا سود سرمایه در نظر گرفته می شود و باید به این نهاد گزارش آن ارائه شود.
کانادا صرافیهای ارزهای دیجیتال را در زمره کسبوکارهای حوزه خدمات پولی مورد شناسایی و تائید قرار داده و فعالیت آنها را براساس قانون نظارت بر درآمدهای ناشی از جرم (پولشویی) و تأمین مالی تروریسم (نسخه کانادایی قوانین AML/CFT) مورد بررسی و دیدهبانی قرار داده است. در نتیجه، صرافیهای ارزهای دیجیتال باید در مرکز تحلیل تراکنشهای مالی و گزارشهای کانادا (FINTRAC) ثبتنام کرده و هرگونه تراکنش مشکوک را گزارش کنند، از برنامههای انطباق پیروی کنند و حتی سوابق خاص را حفظ کنند.
استرالیا اداره مالیات استرالیا نیز مانند کانادا، بیتکوین را یک دارایی مالی با ارزش میداند که میتواند در صورت وقوع رویدادهای خاص مشمول مالیات شود. در تعریف این اداره آمده است: اگر بیتکوین را معامله کنید، مبادله کنید، بفروشید، هدیه دهید، آن را به ارز فیات تبدیل کنید یا از آن برای خرید استفاده کنید، مالیات بر عایدی سرمایه برای معاملهگران اعمال میشود. همچنین باید سوابق هر تراکنشی که با استفاده از بیتکوین برای مقاصد مالیاتی انجام میشود، حفظ شود. البته در استرالیا، اگر بیتکوینهای خود را فقط برای استفاده شخصی نگهدارید و از آنها سود کسب کنید، ممکن است مشمول مالیات نشوید.
السالوادور السالوادور تنها کشوری در جهان است که بیتکوین را به عنوان ارز قانونی اعلام کرده است. در ژوئن (خرداد - تیر) 2021، کنگره این کشور تائید کرد تا از بیتکوین به طور رسمی به عنوان یک ارز رسمی در انواع روشهای پرداخت مورد استفاده قرار گیرد. البته حرکت تاریخی این کشور سبب ترک برداشتن دیوارهای ملی در پذیرش ارزهای دیجیتال شد. رهبران این کشور تحت تحریم آمریکا امیدوارند این اقدام با توجه به شرایط نامساعد اقتصادی السالوادور، راهبرد مناسبی برای عبور از مشکلات متعدد اقتصادی و جذب سرمایهگذاریهای بیشتر خارجی باشد. اقدامی که البته موافقت همه گروههای مردم را با خود همراه نداشت.
ارزهای دیجیتال در شبکههای رایانهای غیرمتمرکز میان افراد دارای کیف پول مجازی مبادله میشوند. چارچوب بلاکچین از تکراری شدن سکهها جلوگیری میکند و نیاز به یک مرجع مرکزی مانند بانک را برای اعتبارسنجی تراکنشها و ردگیری آنها را رفع کرده است.کشورهایی که بیتکوین ارز قانونی آنهاست تعداد دیگری از کشورهای جهان که تاکنون مجوز استفاده از بیتکوین در تراکنشهای مالی را صادر و برای آن قوانین خاص ارائه کردهاند، شامل موارد ذیل هستند. _دانمارک _ فرانسه _ آلمان _ ایسلند _ ژاپن _ مکزیک _ اسپانیا _ انگلستان
کشورهایی که ارزهای دیجیتال را غیرقانونی میدانند در حالی که بیتکوین در بسیاری از نقاط جهان مورد استقبال قرارگرفته، تعداد دیگری از کشورها نیز نسبت به نوسانها و ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال محتاط هستند. برخی نیز آن را تهدیدی برای سیستمهای پولی کنونی خود میدانند و در مورد استفاده از آنها برای حمایت از فعالیتهای غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر، پولشویی و تروریسم ابراز نگرانی کردهاند. علاوه براین، تعداد زیادی نیز به طور کامل هر نوع استفاده و معامله با ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده و تلاش کردهاند هرگونه حمایت بانکی و سیستم مالی ضروری برای تجارت و استفاده از آنها را قطع کنند.
کشورهای دارای ممنوعیتهای نسبی و ضمنی کتابخانه کنگره آمریکا، 42 کشور را با ممنوعیت ضمنی استفاده از ارزهای دیجیتال شناسایی کرده است: _ بحرین _ بوروندی _ کامرون _ جمهوری آفریقای مرکزی _ گابن _ گرجستان _ گویان _ کویت _ لسوتو _ لیبی _ ماکائو _ مالدیو _ ویتنام _ زیمبابوه
هند نخستوزیر هند در اجلاس مجازی مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس گفت: برای مقابله با مشکلات ناشی از ارزهای دیجیتال به یک تلاش جمعی جهانی نیاز است. دهلینو پیشتر اعلام کرده بود قصد دارد بیشتر ارزهای دیجیتال را ممنوع کند. این اقدام، مشابه اقدامات دولت چین در ممنوع کردن ارزهای دیجیتال در سال 2021 است. بانک مرکزی هند همچنین «نگرانیهای جدی» را در مورد ارزهای دیجیتال ابراز و اعلام کرد که این ارزها ممکن است بر ثبات مالی این کشور تاثیر بگذارد. طبق برآوردهای انجام شده، حدود 15 تا 20 میلیون سرمایهگذار در ارزهای دیجیتال در هند وجود دارد که مجموع داراییهای آنها حدود 400 میلیارد روپیه (5. 39 میلیارد دلار) است.
فعالان این عرصه پیشنهاد میکنند دولتها سیاستهای شفاف و روبهجلو و توسعهگرا در این حوزه و همه بازارهای مرتبط با آن در فضای مجازی را اتخاذ کنند زیرا در غیر اینصورت به احتمال زیاد از روند روبه رشد فناوریهای جدید بازخواهند ماند.کشورهای با ممنوعیت مطلق نهاد پژوهشی کنگره آمریکا، 16 کشور را در فهرست با ممنوعیت مطلق برای ارزهای دیجیتال در نوامبر 2021 معرفی کرد: _ الجزایر _ بنگلادش _ چین _ مصر _ عراق _ مراکش _ نپال _ قطر _ تونس
نکته مهم آنکه، هنوز بسیاری از دولتها، سیاست و مواضع خود را در مورد ارزهای دیجیتال به طور رسمی اعلام نکردهاند.
طرفداران ارزهای دیجیتال چه میگویند؟ 1. برخی کارشناسان فعال در عرصه رمز ارزها میگویند در چند سال، ارزهای رمزنگاری شده این فرصت را فراهم ساختهاند که با بهرهگیری از نوآوریهای دیجیتال، فناوریهای تریلیون دلاری با پتانسیل بازنگری و ایجاد رقیب در سیستم مالی جهانی ارائه شود. اکنون بیتکوین و صدها ارز دیجیتال دیگر به عنوان منابع سرمایهگذاریهای جدید شناخته میشوند و از آنها برای خرید انواع کالا و خدمات از نرم افزار گرفته تا املاک و مستغلات و داروها در فضای مجازی استفاده میشود.
2. از نظر طرفداران، ارزهای دیجیتال یک نیروی مالی دموکراتیک را برای عامه مردم در جهان فراهم کرده تا قدرت خلق و کنترل پول را از بانکهای مرکزی و وال استریت سلب شود.
از نظر طرفداران، ارزهای دیجیتال یک نیروی مالی دموکراتیک را برای عامه مردم در جهان فراهم کرده تا قدرت خلق و کنترل پول را از بانکهای مرکزی و وال استریت سلب شود.3. ادعا میشود، افزایش روند مقبولیت رمزارزها به دلیل غیرمتمرکز بودن آنها، سبب شد تا رقم لیدر این بازار در سال 2021 به بیش از 60 هزار دلار برسد.
4. میتوان ارزهای دیجیتال را سریع و گمنام، در سراسر مرزهای جهان، بدون نیاز به بانکی که بتواند تراکنش را مسدود یا کارمزدی دریافت کند، به افراد یا سازمانها و شرکتها منتقل کرد.
5. بر این مبنا ارزهای دیجیتال در شبکههای رایانهای غیرمتمرکز میان افراد دارای کیف پول مجازی مبادله میشوند. چارچوب بلاکچین از تکراری شدن سکهها جلوگیری میکند و نیاز به یک مرجع مرکزی مانند بانک را برای اعتبارسنجی تراکنشها و ردگیری آنها را رفع کرده است.
6. بیتکوین که به دست یک مهندس نرمافزار ناشناس با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد شد، تاکنون برجستهترین ارز رمزنگاری شده است و طبق گزارش شورای روابط خارجی آمریکا ارزش کل بازار آن گاهی اوقات حتی چند تریلیون دلار نیز فراتر رفته است. البته طبق نظر کارشناسان این حوزه، «اتریوم» این قابلیت را دارد و به احتمال زیاد میتواند تاریخ بیتکوین را دوباره تکرار کند و در صورت خیز برداشتن شاید خود را به صدر جدول رمزارزها رسانده و رهبری را به دست گیرد. البته آنچه بازار بیتکوین را رونق داد این بود که اعلام شد مجموع عرضه سکه بیتکوین در جهان به 21 میلیون سکه محدود شده است اما سایر ارزهای دیجیتال دیگر چنین محدودیتی ندارند.
7. حامیان رمزارزها همچنین میگویند نکته حائز اهمیت برای صاحبان کیف پولهای دیجیتال این است که آنها مدعی هستند حریم خصوصی در فضای بلاک چین بیشتر قابلیت اجرا دارد. البته این نکته نباید فراموش شود چنانچه هویت صاحب کیف پول مشخص شود، تراکنشهای وی قابل ردیابی است.
8. از دیگر شاخصهای این بازار که برای حامیان آن جذابیت ایجاد کرده اینکه نرخ برخی از ارزهای دیجیتال ثابت است و از سوی داراییهای دیگر پشتیبانی میشود؛ بنابراین «استیبل کوینها» ظرفیتی برای حفظ ارزش داراییها را فراهم کرده و هر زمان که سکههای اصلی از رونق بیافتند، استیبل کوینها ارزش داراییهای صاحبان را حفظ میکنند.
9. ارزهای دیجیتال فرصتهای زیادی برای کارآفرینان در جهان فراهم کرده و از جمله اینکه دستیابی کارآفرینان به بازارهای بینالمللی را آسانتر کرده است. این سیستم همچنین به فعالان اقتصادی فرصتهای بیشتری میدهد تا با بازارهایی که پیشتر در دسترس نبودند یا در دورافتادهترین مناطق جهان هستند، روابط مالی - تجاری ایجاد شود.
این سیستم همچنین به فعالان اقتصادی فرصتهای بیشتری میدهد تا با بازارهایی که پیشتر در دسترس نبودند یا در دورافتادهترین مناطق جهان هستند، روابط مالی - تجاری ایجاد شود.استدلال منتقدان منتقدان رمزارزها را به طور عمده دو گروه دولتها و بخشهای غیرانتفاعی تشکیل میدهند، اما در مجموع عمده دیدگاه هر دو طرف در این زمینه، حول محورهای ذیل میچرخد:
1-. فناوری جدید آشکارا غیرقانونی و بدون نظارت است و به همین دلیل امکان قدرتمند کردن گروههای غیرقانونی، سازمانهای تروریستی و برخی دولتها در عرصه بینالملل را فراهم ساخته است.
2. استخراج بیتکوین که با مصرف الکتریسیته همراه است برای محیط زیست مضر است. 3. نمودار قیمت بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال در ادوار اخیر در یک نوسان شدید قرار داشته و از این رو برخی کارشناسان میگویند این مساله مفید بودن آنها را به عنوان راه نوین قابل اعتبار و اعتماد برای سرمایهگذاری مورد سئوال قرار داده است.
مخالفان میگویند فناوری جدید آشکارا غیرقانونی و بدون نظارت است و به همین دلیل امکان قدرتمند کردن گروههای غیرقانونی، سازمانهای تروریستی و برخی دولتها در عرصه بینالملل را فراهم ساخته است.4. این ارزها برخلاف اهداف اعلام شده خود از کنترل خارج شده و جریان حرکتهای اصلی برای رشد و ریزش در اختیار نهنگهای دولتی ناشناس یا حقیقیهای مشهور تاثیرگذار در روند بازار مانند «ایلان ماسک» است که بهراحتی میتوانند با سرمایههای کلان خود بازار را به سرحد صعود و سقوط یا پامپ (Pump) و دامپ (Dump) بکشانند.
5. ایلان ماسک در ماه مِی (اردیبهشت - خرداد) 2021 با توئیتهای جنجالی خود توانست قیمت «دوج کوین» را به شدت افزایش دهد. این اتفاق موجب شد تا اعتماد به این بازار که گفته میشود به دلیل غیرمتمرکز و خارج بودن از کنترل بانکهای مرکزی و دولتها سهولت بیشتری برای معاملات و تراکنشها در آن وجود دارد، مورد تردید جدی قرار گیرد.
6. صعود و نزول و نوسانات در این بازار برخلاف اهداف ادعا شده در شرایط کنونی به شدت به عوامل متعدد سیاسی، اقتصادی، شرایط سایر بازارهای مالی به ویژه آمریکا و قدرتهای اقتصادی در جهان بستگی دارد.
دولتها زودتر تصمیمگیری کنند اگرچه تاکنون بیش از 80 کشور به حوزه ارز دیجیتال ورود کردهاند اما هنوز ارزهای دیجیتال به طور کامل و رسمی مورد حمایت دولتها و بانکهای مرکزی قرار نگرفتهاند. درحالی که جهان به سرعت و انسان با همه حواس پنجگانه خود در حال ورود به فضای مجازی است، برآورد بسیاری از خبرگان عرصه ارزهای دیجیتال بیانگر توسعه کمی و کیفی گستره استفاده وسیع از رمزارزها و پول الکترونیک در آینده نزدیک و دور است.
از این رو فعالان این عرصه پیشنهاد میکنند دولتها سیاستهای شفاف و روبهجلو و توسعهگرا در این حوزه و همه بازارهای مرتبط با آن در فضای مجازی را اتخاذ کنند زیرا در غیر اینصورت به احتمال زیاد از روند روبه رشد فناوریهای جدید و رقابت در بازارهای مالی نوین بازخواهند ماند. در هر صورت چنانچه بانکهای مرکزی ضوابط دقیق، شفاف و ماندگاری در این عرصه ارائه کنند این موضوع قدرت و گستره ارزهای دیجیتال و کاربری آنها را افزایش میدهد زیرا ارزهای دیجیتال مورد تائید بانکهای مرکزی میتوانند تراکنشهای فرامرزی را آسانتر کنند، شمول مالی را ارتقا دهند، ثبات سیستم پرداخت را فراهم کنند و روند انتقال سرمایهها را آشکار و شفاف سازند.