سینا؛ ققنوسی از آتش پلاسکوی فراموش شده

ساعت 20:46 دقیقه تلفن آتش نشانی تهران خبر از آتش سوزی مهیبی در خیابان شریعتی و کلینیک سینا داد تا بار دیگر خاطره تلخ پلاسکو برای تهرانی ها و آتش نشانان زنده شود.

جلال ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران هم به موضوع یادآوری خاطره پلاسکو اشاره کرد و گفت: ماموران ما با آنکه در سینا اطهر صدای انفجارهای پیاپی می آمد و دود غلیظی همه جا را گرفته بود اما به دل آتش زدند تا بتوانند جان افراد گرفتار در کلینیک را نجات دهند.

تبعات این انفجار و آتش سوزی مرگ 19 نفر و مصدومیت 14 نفر شد, به گفته پیمان صابریان رییس مرکز اورژانس تهران مراجعه‌کنندگان و کادر درمانی حاضر در اتاق‌های عمل جراحی بیشترین تعداد جان باختگان و زخمی‌ها در حادثه آتش سوزی کلینیک سینا اطهر را که شب گذشته (10 تیرماه) اتفاق افتاد، به خود اختصاص دادند.

حادثه آتش‌سوزی کلینیک سینا اطهر در شمال پایتخت پس از حدود 2 ساعت تلاش آتش‌نشانان و پشتیبانی امدادگران هلال‌احمر مهار شد و تعدادی از شهروندان که در داخل ساختمان گیر افتاده بودند، رهایی یافتند, در حالی که تجمع و حضور شهروندان که درست مانند حادثه پلاسکو همچنان ادامه داشت و گاه مانع از تردد آسان خودرو ها می شد.

آتش سوزی و انفجارهای پیاپی در کلینیک سینا اطهر با وجود تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته این گمانه زنی ها را هم بر سر زبان ها انداخت که این مرکز دارای تجهیزات رادیواکتیویته و هسته ای بوده است.

التهابات در اذهان عمومی شکل گرفت و می رفت تا به یک دغدغه جدی تبدیل شود که ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ساعت 2 و 30 دقیقه بامداد به رسانه ها اطلاع داد که کلینیک سینا اطهر مرکز پزشکی هسته‌ای نبود و این مرکز یک دی‌کلینیک محسوب می‌شود که دارای پنج طبقه است.

حریرچی به این موضوع هم تاکید کرد که دی کلینیک سینا اطهر یک مرکز دندانپزشکی و تصویربرداری است و برخی اعمال جراحی سبک در آن انجام می‌شد.

وی همچنین اخبار منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر وجود مواد رادیواکتیو در محل حادثه را هم تکذیب کرد و افزود: در این کلینیک رادیولوژی معمولی دایر بوده است.

آتش کلینیک سینا اطهر خاموش شد اما اینبار دیگر همان زنگ خطری که در سال 1395 بعد از حادثه پلاسکو به صدا در آمده بود, در سطح پایتخت و میان مسئولان طراز اول ملی, استانی و شهری طنین انداخت, زنگی که مدام تکرار می کرد: ساختمان های قدیمی و فرسوده تهران تا چه زمانی باید بارها با یک حادثه آتش سوزی چندین کشته و مصدوم روی دست مردم بگذارند تا شخصی به طور حدی فکری به حال ایمن سازی آنان بیفتد و تا پایان نیافتن این جریان شبی آسوده سر بر زمین نگذارد؟

ساختمان سفید رنگی که از سال 1385 محل درمان بیماران بود و در یک لحظه غفلت و با جان باختن 19 نفر و مصدومیت 14 نفر دیگر، به پستوی مرگ تبدیل شد حالا داشت واکنش های مختلف مسئولان را تماشا می کرد.

پیام های تسلیت و تاکید مسئولان بر پیگیری حادثه و ارائه گزارش به مردم

پیام های تسلیت و ابراز همدردی که اعضای مدیریت شهری پایتخت و استان یکی پس از دیگری می دادند تا موضع گیری رئیس جمهوری, رئیس قوه قضاییه و وزیران کشور و بهداشت, درمان و آموزش برای پیگیری هرچه سریعتر ماجرا و بررسی آن تا پیام های تسلیت امیر قطر و سران کشور انگلیس ادامه داشت, اما صدای هشدار تکرار حادثه پلاسکو را خاموش نمی کرد.

بررسی اولیه جزئیات حادثه کلینیک سینا اطهر به گفته منصور درجاتی مدیرکل مدیریت بحران استان تهران نشان داد که نشت گاز و اتصال برق علت حادثه نبود بلکه بی توجهی به رعایت نکات ایمنی در دپوی کپسول های اکسیژن عامل حادثه و مرگ 19 نفر شده است.

درجاتی این را هم گفت که ساختمان با آنکه شب گذشته یک آتش سوزی مهیب را تجربه کرده، استخوان دار و پابرجا ایستاده است یعنی نقصی متوجه سازه بنا نیست.

وی این موضوع را هم خبر داد که پلیس امنیت دستور دستگیری مسئولان حفاظت فیزیکی ساختمان را صادر کرده و اکنون آنان در توقیف هستند.

اخطار برای سینا

بلافاصله پس از خاموش کردن آتش کلینیک سینای اطهر, با حضور شهردار تهران در شهرداری منطقه 1 ستاد مدیریت بحران جلسه فوری تشکیل داد تا به سرعت به بررسی علت و ابعاد حادثه بپردازد.

حمید موسوی شهردار منطقه یک تهران در خصوص جزئیات این جلسه گفت: اخطارهای ایمنی درباره کلینیک درمانی سینا اطهر از قبل توسط سازمان آتش نشانی صادر شده بود.

موسوی با اشاره به وجود سیلندرهای گاز در این کلینیک افزود: 2 سیلندر گاز بزرگ و چهار سیلندر گاز کوچک منفجر شده است; یک مخزن بزرگ هلیوم در این مکان وجود داشت که با حضور بموقع ماموران و خنک نگه داشتن این مخزن اتفاقی رخ نداد و اگر بموقع این امر مدیریت نمی‌شد، ابعاد حادثه گسترش بیشتری پیدا می‌کرد.

محسن هاشمی رئیس شورای تهران نیز در جمع خبرنگاران و پس از بازدید از محل حادثه در ساختمان سینای اطهر با بیان اینکه در سال های 94، 96 و 97 به این کلینیک اخطار داده شده، ادامه داد: در سال 94 دستورالعمل آتش‌نشانی به مدیران کلینیک ابلاغ شده و اقدام موثری توسط مدیران کلینیک انجام نگرفته و پس از آن در سال 96 نامه استنکاف به دستورالعمل شهرداری مجدد به مسئولان بیمارستان ابلاغ شد که این موضوع نیز توسط مدیران مربوطه چشم‌پوشی شده است.

وی افزود: در سال 97 شهرداری اخطاریه نبود ایمنی در ساختمان را به مدیران کلینیک سینا اطهر اعلام کرده و به دلیل بی‌توجهی مجدد در سال 98 اخطاریه جدی به مالک ابلاغ شده است و پس از آن اقداماتی نظیر نصب خاموش‌کننده و سیستم اعلام حریق در ساختمان انجام شد.

هاشمی افزود: ساختمان مجهز به سیستم اطفای حریق ناقص بوده و بر اساس گزارشات اولیه اجرای نامناسب شبکه داخلی برق سبب بروز حادثه شده است.

رئیس شورای اسلامی شهر تهران اضافه کرد: همچنین اتاقک انباری ناایمن و غیراصولی برای نگهداری سیلندر اکسیژن بوده و بخشی از لوازم قابل اشتغال نیز در پلکان منتهی پشت‌بام قرار داده شده بود که سبب مسدود شدن مسیر پشت‌بام شده بود.

نشست خبری هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو در مورد حادثه ساختمان پلاسکو روز 19 فرودین1396 در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.

محمدتقی احمدی رئیس این هیات که به دستور رئیس جمهوری در این نشست عنوان کرد: فروریختن ساختمان پلاسکو نمادی از قصور و ناکارآمدی بسیاری از دستگاه‌ها بود، قصور و کاستی‌هایی که چندین دهه بر یکدیگر انباشته شده بود.

در این نشست اعضای هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو، تشکیل نشدن تیم ایمنی در ساختار فرماندهی حادثه را به عنوان ضعف اساسی در فرماندهی حادثه در مقطع قبل از ریزش عنوان کردند. همچنین اعلام کردند که شهرداری تهران در اجرای کامل و به موقع بند 14 ماده 55 قانون شهرداری و تبصره آن کوتاهی داشته است.

براساس بند (14) ماده (55) قانون شهرداری و تبصره آن، یکی از مهمترین وظایف شهرداری ها اتخاذ تدابیر مؤثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها و اماکن عمومی و دالان های عمومی و خصوصی و پر کردن و پوشاندن چاه ها و چاله های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیاء در بالکن ها و ایوان های مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آن ها موجب خطر برای عابران است، محسوب می شود.

ضمن آنکه بر اساس همین قانون درهمه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و رفع مزاحمت های مندرج در فوق، شهرداری پس از کسب نظر مامور فنی خود به مالکان یا صاحبان اماکن عمومی یا صاحبان ادوات منصوب، ابلاغ مهلت دار متناسبی صادر می نماید و اگر دستور شهرداری در مهلت معین به موقع اجرا گذاشته نشود شهرداری راسا با مراقبت مأموران خود اقدام به رفع خطر یا مزاحمت خواهد کرد.

اخطارهای ناکافی

پیروز حناچی شهردار تهران در جمع خبرنگاران با اشاره به حادثه حریق کلینیک اطهر گفت: شب گذشته با دادستان تهران صحبت کردم که اخطار دادن به مالکان ساختمان های ناایمن به تنهایی کافی نیست و اگر استنکاف از ایمنی انجام شود باید ورود قضایی انجام شود.

حناچی این توضیح را داد گه در ساعت 20:45 شب گذشته یک مورد حریق در ساختمان 5 طبقه در میدان تجریش به سازمان آتش نشانی شهرداری تهران اطلاع داده شد و همکاران من در سازمان آتش نشانی در کمتر از 5 دقیقه در محل حضور پیدا کردند.

وی ادامه داد: برغم تلاش آتش نشانان متأسفانه 19 نفر از هموطنان در این حادثه جان خود را از دست دادند.

به گفته حناچی، ساختمان کلینیک سینا اطهر در سال‌های 94، 96، 97 اخطار ناایمن داشت و شهرداری منطقه با استناد به مواد 14 و 20 قانون 55 شهرداری و بخشنامه دیگری که داشتیم به تکرار به مالک اخطار ناایمنی داده بود.

وی افزود: تجربه ساختمان پلاسکو تلخ بود و از امروز تلاش می‌شود وضعیت ساختمان‌های ناایمن که اخطار دادیم را با جدیت بیشتر پیگیری کنیم و در صورت استنکاف از ایمنی، برخوردهای قضایی را انجام دهیم و علت آن است که ساختمان‌های ناایمن که جنبه عمومی پیدا می‌کنند از حساسیت‌های بیشتری برخوردار هستند.

حادثه انفجار و آتش سوزی ساختمان کلینیک سینا بار دیگر هشدار لزوم رعایت نکات ایمنی در چنین ساختمان هایی را به صدا در آورد, با این امید که این بار نیز این صدا پس از مدتی به فراموشی سپرده نشود تا به دنبال آن بار دیگر خبر مرگ هموطنان تیتر رسانه ها نباشد.

• سازمان اورژانس تهران
• بیمارستان تهران کلینیک
• کشته
• پلیس تهران بزرگ

• آتش سوزی مرکز درمانی "سینا اطهر" در شمال تهران