علی مطهری: کاهش ردصلاحیت‌ها مستلزم تذکر رهبری است / برای رابطه با آمریکا می‌توان رفراندوم گذاشت / به دولت ائتلافی معتقدم
تأیید منتقدان برای ایجاد شور انتخاباتی توسط شورای نگهبان مستلزم تذکر رهبری است و احتمال می‌دهم که ایشان تذکری بدهند که در این دوره سخت‌گیری نکنند.
علی‌مطهری با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور نباید اجازه دخالت‌های بیرونی را در امور اجرایی بدهد، می‌گوید به نظر من یک رئیس جمهور یا وزیر خارجه وقتی که به خارج از کشور می‌رود اختیار تام دارد. این معنی ندارد که وقتی بخواهد با کسی دست بدهد، اجازه بگیرد. باید مطابق نظر خودش عمل کند. اگر اشتباه بود بعدا به او تذکر می‌دهیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی‌مطهری با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور نباید اجازه دخالت‌های بیرونی را در امور اجرایی بدهد، می‌گوید به نظر من یک رئیس جمهور یا وزیر خارجه وقتی که به خارج از کشور می‌رود اختیار تام دارد. این معنی ندارد که وقتی بخواهد با کسی دست بدهد، اجازه بگیرد. باید مطابق نظر خودش عمل کند. اگر اشتباه بود بعدا به او تذکر می‌دهیم.
وی معتقد است مسائل تخصصی یا ایدئولوژیک قابل رفراندوم نیستند اما در مواردی که نهادهای قانونی به بن‌بست می‌رسند، می‌توان رفراندوم برگزار کرد. فرزند شهید آیت الله مطهری همچنین تاکید دارد که ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان باید به بخش خصوصی واگذار شود. به اعتقاد این فعال سیاسی، اگر دولت تندرو بر روی کار بیاید فضای سیاست داخلی و خارجی بسته می‌شود و کشور آسیب می‌بیند. وی می‌گوید امروز که مذاکرات وین در حال پیش‌روی است و احتمال لغو تحریم‌ها و احیای برجام وجود دارد بعضی‌ها نگران هستند و اعلام نگرانی کردهاند که مبادا مشارکت بالا رود و رأی مردم به سوی مقابل کشیده شود.
مطهری با اشاره به نامه خود به رهبری درخصوص عملکرد شورای نگهبان گفت: مصلحت این است که اجازه دهند افرادی که ممکن است در مواردی انتقاد داشته باشند و نظری مخالف نظر رسمی داشته باشند اما در عمل التزام دارند و از طرفی مورد توجه مردم هستند تأیید شوند تا شور انتخاباتی پیدا شود. فکر می‌کنم این کار مستلزم تذکر رهبری است و احتمال می‌دهم که ایشان تذکری بدهند که در این دوره سخت‌گیری نکنند.
متن کامل گفت‌وگوی ایلنا با علی مطهری به این شرح است:
80 درصد مبادلات ما فقط با 6 کشور در دنیا صورت می‌گیرد
شما کاندیدای ریاست جمهوری هستید و قطعا می‌دانید شرایط این دوره انتخابات ریاست جمهوری با دوره‌های پیشین بسیار متفاوت است؛ آن چیزی که کارشناسان مطرح می‌کنند این است که باید در شرایط اقتصادی کشور تغییراتی ایجاد شود تا مردم به پای صندوق‌های رأی بیایند نظر شما در این مورد چیست؟ پیش بینی شما از مقدار مشارکت مردم چقدر است؟
معتقد هستم درصد مشارکت در این دوره از انتخابات قابل قبول خواهد بود زیرا حساسیت این دوره برای مردم تا حد زیادی روشن است. البته آنها گلایه‌هایی در خصوص مشکلات معیشتی و یا اتفاقاتی که در یکی، دو سال اخیر رخ داد، دارند اما به اعتقاد من فضای این انتخابات با فضای انتخابات مجلس متفاوت است.
انتخابات مجلس چندماه پس از حوادث آبان 98 و هواپیمای اوکراینی درحالی برگزار شد که مردم دچار دلسردی شده بودند و پس از ماجرای افزایش قیمت بنزین فکر می‌کردند عملا خانه ملت در کشور نقشی ندارد؛ اما امروز از آن فضا دور شده‌ایم چرا که در آستانه لغو تحریم‌ها و احیای برجام قرار داریم و افکار عمومی به خوبی می‌داند که میزان مشارکت چقدر در پیش بردن این موارد تاثیرگذار است و چه پیامی به دنیا مخابره می‌کند. لذا فکر می‌کنم مشارکت مردم قابل قبول خواهد بود.
اما در مورد بهبود وضع معیشت مردم معتقدم دو کار باید به صورت همزمان صورت گیرد. یکی این که روابط خارجی‌مان را بهبود ببخشیم و ارتباطات‌مان با دنیا را گسترش دهیم و به یک توازن میان شرق و غرب برسیم. با کشورهای همسایه و کشورهای قدرتمند آسیایی مثل هند، اندونزی و مالزی ارتباط سیاسی و اقتصادی بهتری پیدا کنیم و منحصر به چین و روسیه نباشیم. همین طور با کشورهای غربی. طبق گزارشی که اتاق بازرگانی منتشر کرده است 80 درصد مبادلات ما فقط با 6 کشور در دنیا صورت می‌گیرد. این موضوع به هیچ عنوان خوب نیست چرا که اگر روابط‌مان با این کشورها تیره شود به جایی متکی نیستیم و این امر خطرناک است.
دیگر این که باید بر استعدادها و امکاناتی که داریم تکیه کنیم و فرهنگ کار و تولید را در کشور گسترش دهیم، ساختار اقتصادی را اصلاح کنیم، دولت بر روی نقدینگی کنترل داشته باشد، کار بانک‌ها را رصد کند تا تسهیلاتی که عرضه می‌کنند برای تولید باشد نه خدمات و دلالی که باعث افزایش نقدینگی و تورم می‌شود.
برخی اصلاحات اقتصادی هست که طبیعتا هر دولتی که روی کار بیاید باید انجام دهد مانند ارتقاء بخش خصوصی. امروز بخش خصوصی ما ضعیف و کوچک است و نمی‌تواند با بخش خصوصی کشورهای همسایه رقابت کند. اقتصاد ما چند بخش دارد: دولتی، نیروهای مسلح، بخش حکومتی مثل بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس و بنیاد شهید که سرمایه کلانی در اختیار دارند، و بخش خصوصی که این بخش در مقابل سایر بخشها بسیار کوچک است.
روحانی در برخی موارد عقب نشینی کرد
دولت هیچ گاه نیامد با مردم صحبت و شرایط را تشریح کند
بخشی از اصولگرایان در طول این 8 سال مدام بر طبل ناکارآمدی دولت کوبیدند و به جای انتقاد به سمت تخریب رفتند تا جایی که اجازه داده نشد رئیس جمهور به یک وعده کوچک خود مانند این که صدای ربنای آقای شجریان برای مردم پخش شود جامه عمل بپوشاند. از نظر شما ایجاد چنین فضایی چقدر تاثیرگذار است در این که مردم از صندوق‌های رأی فاصله بگیرند؟
این که آقای روحانی به قول‌های خودش عمل نکرد و در برخی از موارد عقب‌نشینی کرد قابل انکار نیست. انتظار این بود که ایشان وعده‌هایی را که داده است پیگیری کند خواه به نتیجه برسد یا نرسد، مهم این بود که مردم ببینند مطالبات‌شان پیگیری شده است.
در مورد عملکرد دولت باید شرایط را در نظر بگیریم. در این دوره پدیده‌های خاصی به وقوع پیوست. حوادث طبیعی بیش از حد معمول بود. کارشکنی‌هایی برای اجرا نشدن برجام در کشور انجام شد. بخشی از حکومت می‌خواست برجام اجرا نشود و زمینه‌ای را فراهم کردند برای این که برجام شکست بخورد. همین امر بستری را برای خروج ترامپ از برجام فراهم کرد.
خود ترامپ واقعا یک پدیده نادر نه تنها در آمریکا بلکه در جهان بود و حدود 3 سال فشارهایی را بر کشور ما وارد کرد که در طول این 42 سال بی سابقه بود و قابل قیاس با تحریم‌های سال 90 و 91 و قبل از آن نبود.
منتها دولت هیچ‌گاه نیامد با مردم صحبت و شرایط را تشریح کند و بگوید ما با چه مشکلاتی رو به رو هستیم چرا که این کار قدرت آمریکا را نشان می‌داد. نمی‌خواستند اعتراف کنند که این کشور در حوزه اقتصادی آن قدر قدرت دارد که یک دستور وزارت خزانه‌داری آن را تمام بانک‌های جهان عمل می‌کنند به طوری که حتی عراق و ترکیه پول‌های ما را نمی‌دهند و نمی‌توانیم با این کشورها تبادل بانکی داشته باشیم. پس هنگامی که با مردم صحبت نمی‌شود آنها هم فکر می‌کنند تحریم‌ها همان است که از ابتدای انقلاب وجود داشته و مشکلات را به گردن دولت می‌اندازند و در همین راستا تبلیغات وسیعی از طرف مخالفان دولت صورت می‌گیرد و چهره ناکارآمدی از وی نشان می‌دهند.
عامل بعدی همه‌گیری کرونا است. بیش از یک سال است که دنیا و کشور ما گرفتار این بیماری است. البته مشکلات ما در خصوص کووید 19 به دلیل وجود تحریم ها بیشتر است.
بنابراین اگر بخواهیم درباره دولت آقای روحانی قضاوت کنیم باید بگوییم با توجه به شرایطی که در این دوره حاکم بوده است عملکردش متوسط بوده است. گرچه تصمیم درباره مسئله بنزین یا کنترل ارز 4200 تومانی بسیار ضعیف بوده است.
رئیس‌جمهور نباید اجازه دخالت‌های بیرونی را در امور اجرایی بدهد
شما در مسئله بهبود وضعیت اقتصادی به گسترش روابط خارجی اشاره کردید اما تاریخ به ما نشان می دهد یک موازی‌کاری‌هایی در روابط خارجی ما وجود دارد. مثلا اتفاقاتی که در خصوص بالا رفتن از دیوار سفارت خانه‌ها رخ داد یا کسانی که سعی کردند برجام را بر هم بزنند. اگر رئیس جمهور شوید و رأی بیاورید، این مشکلات را چگونه حل می‌کنید؟
پمعتقدم یک رئیس جمهور اگر از ابتدا عقب‌نشینی نکند و اجازه دخالت‌های بیرونی را در امور اجرایی ندهد می‌تواند موفق باشد و اهداف خودش را پیش ببرد. اما وقتی کسی از همان ابتدا عقب‌نشینی می‌کند و در همه موارد اجازه می‌دهد دیگران در کارش دخالت کنند کار برایش دشوار می‌شود. شما نگاه کنید همین دولت دوازدهم هنگامی که می‌خواست فهرست وزرای خودش را به مجلس بفرستد این فهرست را به چندین جا فرستاد تا تأییدش را بگیرد. برای همین برخی از وزرا انتخاب دهم و بیستم رئیس جمهور بودند.
شما حتما اطلاع دارید، که رئیس جمهور بدون هماهنگی نمی‌تواند برخی از وزرا را انتخاب کند؟
خیر اصلا چنین چیزی نیست، ما باید طبق قانون اساسی عمل کنیم.
چگونه می‌شود طبق قانون اساسی عمل کنیم؟
قانون اساسی می‌گوید رئیس جمهور فهرست کابینه خود را مستقیما به مجلس ارسال می‌کند. دیگر صحبتی از این نیست که با کجا و کجا باید هماهنگ شود.
برخی روسای جمهور برای خودشیرینی وزرای کابینه را با هماهنگی انتخاب می‌کنند
به نظر می‌رسد این تبدیل به یک روال شده است که رئیس‌جمهور در مورد برخی وزرا مثل وزارت دفاع، اطلاعات، کشور، فرهنگ و خارجه هماهنگی‌هایی انجام دهد...
وزارت دفاع چون مرتبط با نیروهای مسلح است حتما باید با هماهنگی انتخاب شود اما مابقی وزارتخانه‌ها این طور نیست. اگر رهبری نظری داشته باشند اعلام می‌کنند. این طور نیست که ما حتما باید فهرست را به این طرف و آن طرف بفرستیم. این بستگی به خود فرد دارد که ممکن است بخواهد خودشیرینی کند. ممکن است فردی یا نهادی درباره وزیری اصرار داشته باشند که فلانی باشد یا نباشد. رئیس جمهور باید در این مورد به مردم توضیح دهد، بیاید بگوید فرد مورد نظر من آقای (الف) بود اما به این دلایل آقای (ب) معرفی شد. معمولا شفافیت بهتر است.
معنی ندارد که هر وزیر یک کانال به مراکز قدرت بزند
کابینه فقط باید تابع رئیس جمهور باشد
شخص رهبری از حاکمیت دوگانه گریزان هستند
افرادی را در دولت فعلی داریم که قبل از هماهنگی با رئیس‌جمهور به نظر می‌رسد با سایر مراکز قدرت هماهنگ‌ترند، چگونه اینها قابل مدیریت است؟
هرکسی که انتخاب می‌شود باید با رئیس‌جمهور هماهنگ باشد. نمی‌شود بگوید چون از فلان جا معرفی شدم از آنجا دستور می‌گیرم. همه اینها باید در هماهنگی با رئیس جمهور باشد و از وی دستور بگیرد. اگر جایی لازم باشد رئیس جمهور صحبت کند خودش این کار را انجام می‌دهد. اما این که وزیری بگوید از جای دیگری دستور می‌گیرم، قابل قبول نیست. معنی ندارد که هر وزیر یک کانال به مراکز قدرت بزند. کابینه فقط باید تابع رئیس جمهور باشد. در غیر این صورت همان حاکمیت دوگانه که شخص رهبری هم از آن گریزان هستند اتفاق می‌افتد.
اگر وزرای خارجه ایران و آمریکا با هم صحبت کنند چه می‌شود؟
این تابوها را خودمان درست کرده‌ایم
وزیر خارجه وقتی که به خارج از کشور می‌رود اختیار تام دارد
شما می‌خواهید رئیس‌جمهور شوید، حال فردا رأی آوردید و نظرتان این است که باید با آمریکا مستقیم مذاکره کنیم و نیاز به واسطه نیست. گفته می‌شود شما اجازه چنین کاری را ندارید و این کار را نکنید. اتفاقاتی که در گذشته هم داشتیم. شما چه می‌کنید؟ آیا بر مبنای نظر خودتان عمل می‌کنید؟
به نظر من یک رئیس جمهور یا وزیر خارجه وقتی که به خارج از کشور می‌رود اختیار تام دارد. این معنی ندارد که وقتی بخواهد با کسی دست بدهد اجازه بگیرد. باید مطابق نظر خودش عمل کند. اگر اشتباه بود بعدا به او تذکر می‌دهیم.
گاهی اوقات خود افراد به طریقی عمل می‌کنند که به اینجا می‌رسد. این طور هم نیست که از جایی دائما بخواهند در امور دخالت کنند. حالا مثلا وزیر امور خارجه ما با وزیر امور خارجه امریکا در یک جایی رو به رو شد و صحبت کرد، چه می‌شود؟ این تابوها را خودمان درست کرده‌ایم، بعد هم می‌گوییم باید اجازه بگیریم. این کارها که اجازه نمی‌خواهد! دو نفر به رسم ادب با یکدیگر دست دادند، آیا انقلاب از بین رفت؟ این رفتارها و کارها به نظر من بچه گانه است. البته موارد خاص داریم، مثل مقامات کشور جعلی اسرائیل یا ترامپ که قاتل سردار سلیمانی است.
صدا و سیما باید روش سیاسی خود را اصلاح کند
رسانه ملی نه به رهبری پاسخ می‌دهد و نه به مجلس و نه به مردم
عملکرد صداوسیما در آستانه انتخابات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ با اینکه شائبه کاندیداتوری روسای قوای مجریه و مقننه وجود دارد دوربین در اختیار آنها قرار می‌گیرد اما نه تنها سایر کاندیداها از چنین امکانی برخوردار نیستند بلکه صحبت‌های رئیس جمهور هم در مواردی پخش نمی‌شود....
این رفتارها معمولا این‌گونه توجیه می‌شود که این افراد رئیس یک قوه هستند و در حال بازدید و سخنرانی. اما اخبار را که نگاه می‌کنیم می‌بینیم یک مقداری پوشش دادن اخبار این افراد غیرطبیعی است. البته این کارها معمولا نتیجه عکس می‌دهد. در دوره‌های قبل دیدیم صدا و سیما پشت یک کاندیدا قرار می‌گرفت، مردم به عکس آن عمل می‌کردند، این بار هم همین خواهد شد. البته به طور کلی صدا و سیما باید روش سیاسی خود را اصلاح کند.
معتقدم همان شیوه قبلی که شورای سرپرستی بود و نمایندگان سه قوه در آنجا حضور داشتند و مدیر عامل تعیین می‌کردند و او به هر سه قوه پاسخگو بود بهتر بود. بعد که قانون اساسی اصلاح شد، طبق اصل 177 می‌گوید رئیس صدا و سیما را مقام رهبری تعیین می‌کند. مسئولان صدا و سیما از همین اصل استفاده می‌کنند و می‌گویند ما تحت‌نظر رهبری هستیم و به جایی پاسخ نمی‌دهیم. به یاد دارم زمانی که در کمیسیون فرهنگی بودم هنگامی که رئیس صدا و سیما را به مجلس دعوت می‌کردیم نمی‌آمد و می‌گفت ما زیر نظر رهبری هستیم. از آن طرف هم رهبری می‌گویند من فقط رئیس صداو سیما را تعیین می‌کنم و در جزئیات دخالتی ندارم، برخلاف نیروهای مسلح که در جریان جزئیات هستم. پس اینها به هیچ کس پاسخگو نیستند. یعنی نه به رهبری پاسخ می‌دهند و نه مجلس و نه به مردم، هرکاری که دوست دارند انجام می‌دهند.
در مواردی که نهادهای قانونی به بن‌بست می‌رسند، می‌توان رفراندوم برگزار کرد
مسائل تخصصی یا ایدئولوژیک قابل رفراندوم نیستند
آقای رئیس جمهور چند بار به ضرورت برگزاری رفراندوم اشاره کردند. موضوع این است که آیا شما هم برگزاری رفراندوم را در شرایط فعلی یک ضرورت می بینید یا خیر؟
این که رفراندوم در چه موضوعی برگزار شود مهم است، رفراندوم درباره چی؟ در حال حاضر رفراندوم را به عنوان یک ضرورت نمی‌بینم، ضمن اینکه معمولا مسائل تخصصی یا ایدئولوژیک قابل رفراندوم نیستند. برخی از مسائل صرفا تخصصی هستند و مردم عادی نمی‌توانند درباره‌شان نظر دهند، باید به متخصصان اعتماد کنند. یا بعضی از مسائل مانند احکام اسلام ایدئولوژیک هستند که اهل فن باید درباره‌اش تصمیم بگیرند. اما یک مسئله خاصی ممکن است پیش بیاید که نه تخصصی است و نه ایدئولوژیک؛ درباره‌اش به بن‌بست رسیده‌ایم و نهادهای قانونی هم نمی‌توانند تصمیم بگیرند، آن زمان می‌توانیم بگوییم نظر مردم را بپرسیم.
درباره fatf و رابطه با آمریکا می‌توان رفراندوم برگزار کرد
یعنی شما احساس می کنید به جایی نرسیده‌ایم که رفراندوم برگزار کنیم؟ پس اشاره آقای رئیس جمهور درباره برگزاری رفراندوم بر چه اساسی است، یعنی یک‌جایی احتمال دارد ایشان به بن بست رسیده باشند؟
پاسخ: نظر ایشان بیشتر روی قضیه fatf است که مجمع تشخیص مصلحت نظام بیش از یک سال است که آن را متوقف کرده و نمی‌تواند تصمیم بگیرد. البته این هم یک موضوع تخصصی است اما چون به بن‌بست رسیده ممکن است بگوییم کارشناسان و متخصصان به صدا و سیما بیایند نظرشان را اعلام کنند و بعد مردم در این باره رأی دهند. یا درباره رابطه با آمریکا شاید بتوان این حرف را زد زیرا به نوعی به بن‌بست رسیده است.
پیوستن به FATF به نفع کشور است
با نپیوستن بهFATF پول غیرضروری از جیب مردم می‌رود
به FATF اشاره کردید، نظر خود شما در باره پیوستن به FATF چیست، بپیوندیم یا خیر، آیا کاری که مجمع انجام می‌دهد درست است یا ما باید عضو این سازمان شویم؟
نظر من در این زمینه مثبت است. پیوستن به این سازمان به نفع کشور است چرا که مبادلات بانکی ما را تسهیل می‌کند و یک گشایشی در صادرات و واردات ما ایجاد می‌شود. نپیوستن، مشکلات زیادی دارد و اگر این دو لایحه باقی‌مانده را تصویب نکنیم و در لیست کشورهای غیرهمکار باقی بمانیم روابط اقتصادی ما همچنان آسیب خواهد دید همان طور که تا امروز آسیب دیده است و پول غیرضروری از جیب مردم می‌رود. حتی کشورهایی مانند چین و روسیه که با ما همکاری می‌کنند گفته‌اند اگر مشکلFATF را حل نکنید در مبادلات تجاری‌مان مشکل خواهیم داشت زیرا آمریکا بانک‌های ما را تحریم می‌کند.
این ترسی که وجود دارد و می‌گویند اگر ما این دولایحه را تصویب کنیم راه‌های دور زدن تحریم‌ها لو می‌رود درست نیست. اتفاقا چون هنوز عضو نشده‌ایم حساسیت‌ها نسبت به ما بیشتر است. اما هنگامی که مثل بقیه کشورها عضو این سازمان شدیم یک ویترینی را ایجاد کرده‌ایم که با پولشویی و تامین مالی تروریسم مخالف هستیم، آن وقت کمتر با ما کار دارند. لذا پیوند ما به FATF به صلاح کشور است. این هم که می‌گویند اگر بپیوندیم تمامی اطلاعات را در اختیار دشمن قرار می‌دهیم اصلا درست نیست. این امر ساز و کار خودش را دارد. اگر یکی از اعضا درخواست کند اطلاعات داده شود و کشوری که اطلاعاتش خواسته شده موافقت کند این امر توسط خود آن کشور صورت می‌گیرد. در غیر این صورت اتفاقی نخواهد افتاد. در حال حاضر آمریکا و عربستان عضو FATF هستند، کارهای خودشان را هم می‌کنند. عربستان و آمریکا به داعش و این طرف و آن طرف کمک می‌کنند، منتها یک ویترین درست کردهاند که ما عضو این سازمان هستیم.
رهبر انقلاب به بشار اسد تذکر دادند
عملکرد ما در منطقه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ در سوریه، لبنان، یمن و عراق چگونه اقدام کرده‌ایم؟ آیا دستاورد قابل ملاحظه‌ای داشته‌ایم؟
اتفاقی که در سوریه افتاد اگر به طور طبیعی بود، یعنی قیام مردمی بود که در ابتدا هم همین بود ما هم دخالت نمی کردیم زیرا مربوط به خود مردم این کشور بود و خودشان تصمیم‌گیر بودند. آن کسانی که در این کشور اعتراض کردند بیشتر از گروه اخوان المسلمین بودند و گرایش اسلامی داشتند اما به سرعت تبدیل به یک قیام مسلحانه شد و از کشورهای خارجی آمدند پشت سر کسانی که معترض بودند.
اعتقادم بر این است که دولت سوریه در ابتدا بد عمل کرد و خشونت زیادی به خرج داد. همان طور که طبیعت بعثی‌ها است خشونت بسیار شدیدی از خودشان نشان دادند و افراد زیادی کشته شدند به طوری که من شنیدم رهبر انقلاب به بشار اسد تذکر دادند که این روش درست نیست و با مردم نباید این گونه برخورد کنید. اما بعثی‌ها در سوریه مانند بعثی‌های عراق هستند که روش‌های خشن را برمی‌گزینند. در دوره حافظ اسد هم کشتار بزرگی را انجام داده بودند.
به هرحال حرکت مردم سوریه از حال طبیعی خودش خارج شد و بلافاصله اسلحه زیادی از سوی عربستان و دیگران به دست مردم رسید و مسلح شدند. این جا بود که ایران هم وارد شد و هدف این بود که حزب الله را از بین ببرند و در واقع کاری به نفع اسرائیل بود. از همین رو ایران ورود کرد و اجازه نداد که حکومت بشار اسد سرنگون شود. تاکید می‌کنم اگر قیام مردم به طور طبیعی بود و زود دست به اسلحه نمی‌شدند شاید ما هم نباید وارد می‌شدیم.
ورود ما در عراق تا زمانی که نیروهای آمریکایی حضور دارند درست است. ما به دعوت دولت این کشور حضور پیدا کردیم. همان طور که در سوریه هم به دعوت این کشور وارد شدیم. این حضور را درست میدانم. چه معنی دارد که آمریکایی‌ها حضور داشته باشند و ما نباشیم. ضمن این که ما دخالتی در امور این کشورها نداریم. اکنون ما نیرویی در عراق نداریم. بخش بزرگی از مردم عراق هستند که اعتقاد دارند آمریکا باید از این کشور بیرون برود.
در مورد یمن معتقدم حوثی‌ها مظلوم واقع شدند. عربستان 6 سال است که آنها را بمباران می‌کند. کمک ما برای دفاع از مظلوم است.
کاهش ردصلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان، مستلزم تذکر رهبری است
در انتخابات مجلس یازدهم برخی از نمایندگان مجلس دهم از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند، حال باتوجه به شرایطی که وجود دارد چقدر نیاز است این شورا با سعه صدر بیشتری کاندیداها را بررسی کند؟
شورای نگهبان احتمالا همان رویه سابق را خواهد داشت. اما به دلیل این که امروز نیاز به مشارکت بالا داریم که بسیار در آینده کشور موثر خواهد بود و پیام روشنی برای دنیا دارد و تأثیر مستقیمی در رفع تحریم‌ها و احیای برجام خواهد داشت مصلحت این است که اجازه دهند افرادی که ممکن است در مواردی انتقاد داشته باشند و نظری مخالف نظر رسمی داشته باشند اما در عمل التزام دارند و از طرفی مورد توجه مردم هستند تأیید شوند تا شور انتخاباتی پیدا شود. فکر می‌کنم این کار مستلزم تذکر رهبری است و احتمال می‌دهم که ایشان تذکری بدهند که در این دوره سخت‌گیری نکنند.
برخی نگران افزایش مشارکت مردم بدنبال لغو تحریم‌ها و احیای برجام هستند
بخشی از حاکمیت به دنبال مشارکت حداقلی است و طعمش را هم در انتخابات قبلی چشیده است و به این راحتی تن به مشارکت حداکثری نمی‌دهد...
بله، بین سیاسیون افرادی وجود دارند که تمایل به مشارکت کم مردم در انتخابات دارند مانند آنچه که در انتخابات مجلس یازدهم رخ داد؛ اما این به صلاح کشور نیست. ما نباید منافع خودمان را ببنیم. حتی امروز که مذاکرات وین در حال پیش‌روی است و احتمال لغو تحریم‌ها و احیای برجام وجود دارد بعضی از اینها نگران هستند و اعلام نگرانی کردهاند که مبادا مشارکت بالا رود و رأی مردم به سوی مقابل کشیده شود.
درباره رویه شورای نگهبان اخیرا نامه‌ای به رهبری ارسال کردم
مشاهده کردیم آقای خاتمی نامه‌ای به رهبری نوشتند، این اقدام چه تاثیری در فضای سیاسی کشور دارد؟
من از محتوای نامه خبر ندارم اما در مجموع صحبت کردن با رهبری بسیار خوب است. من هم اخیرا نامه‌ای به رهبری درباره رویه شورای نگهبان ارسال کردم و در آن جا گفتم این شورا باید رویه خودش را تغییر دهد و اگر بخواهد آن روش انتخابات مجلس یازدهم را ادامه دهد اثری از جمهوری بودن نظام باقی نمی‌ماند. اعتقادم بر این است که گفت‌وگوهای مکتوب و غیر مکتوب برای کشور خوب است.
به دولت ائتلافی معتقدم
رئیس جمهور شوم نیروهای اصلح همه جریانهای سیاسی را به کار خواهم گرفت
اگر رد صلاحیت شوم تابع قانون خواهم بود
نکته‌ای که در مورد کاندیداتوری شما وجود دارد این است که گفته می‌شود شاید شورای نگهبان شما را رد صلاحیت کند و شما به عنوای کاندیدای پوششی آقای لاریجانی در این دوره از انتخابات حضور پیدا کرده اید...
من به طور مستقل وارد عرصه شدم و بدون اطلاع آقای لاریجانی آمدم. من در بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان حامیانی دارم و اعتقادی به این ندارم که هرکسی حتما باید در یکی از این قالب ها قرار گیرد. به دولت ائتلافی معتقدم و اگر رئیس جمهور شوم نیروهای اصلح همه جریانهای سیاسی را به کار خواهم گرفت.
به هیچ عنوان بحث کاندیدای پوششی مطرح نیست. در عرصه انتخابات هستم و دلیلی هم برای رد صلاحیت خودم نمی‌بینم و آن اتفاقی که در انتخابات مجلس یازدهم افتاد به نظر من خطای ناخواسته شورای نگهبان بود. البته اگر رد صلاحیت شوم تابع قانون خواهم بود.
به دولت ائتلافی اشاره کردید، در کابینه خودتان وزیر اهل سنت و زن هم خواهید گذاشت؟
بارها گفته‌ام ملاک، اصلح بودن افراد است، حال می‌خواهد شیعه، سنی، زن یا مرد باشد اما به طور کلی وجود وزیر اهل سنت یا زن پیام بسیار خوبی، هم برای جامعه و هم برای دنیا دارد.
اما برخی مراجع مخالفند و می‌گویند ما نباید وزیر زن داشته باشیم...
ما در اسلام چنین چیزی نداریم و طبق اسلام عمل می‌کنیم، مسئله ولایت زن مسئله دیگری است. اما هیچ گاه به این صورت هم قول نمی‌دهم که مثلا 3 وزیر زن یا 2 وزیر اهل سنت معرفی می‌کنم چرا که ملاک، اصلح بودن است و نمی‌توان عدد اعلام کرد و چنین قول‌هایی بدون پشتوانه است.
ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان باید به بخش خصوصی واگذار شود
رئیس جمهور شوید نسبت به ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان چه تصمیمی می‌گیرید؟
البته این تصمیم تنها به رئیس جمهور بستگی ندارد اما باید تلاش کرد این نهادها به بخش خصوصی واگذار شوند، زیرا از ابتدا هم این نهادها موقت تشکیل شدند که به املاک و اموال رژیم گذشته سرو سامانی دهند اما این که تا امروز ادامه پیدا کردهاند و تبدیل به کارتل‌ها و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی شده‌اند و پی‌درپی مالکیت پیدا کردهاند قابل قبول نیست. حتی برای زیرمجموعه اقتصادی بنیاد شهید و آستان قدس هم باید فکری کرد. به نظر من باید به بخش خصوصی بازگردند. دیدم رئیس بنیاد مستضعفان هم گفته بود این بنیاد، موقت تأسیس شده است و زودتر باید به بخش خصوصی واگذار شود.
نباید از اعتراض و تجمع بترسیم
اگر انتخاب شوید آیا جایی را برای تجمع مردم در نظر می‌گیرید تا اعتراضات خودشان را عنوان کنند؟
بله، معتقدم چنین جاهایی لازم است. سال‌ها پیش هم این مطلب را عنوان کردم. حتی در مجلس هم گفتم این نوع ساختار ساختمان مجلس درست نیست. تمام مجالس دنیا فضای بازی مقابل خودشان دارند که مردم به آنجا بروند و اعتراض کنند اما در اینجا ما جایی نداریم.
مسئله اعتراض باید در کشور رسمیت پیدا کند یعنی اگر مردم اعتراضی دارند باید با حفظ نظم آن را بیان کنند و به مشکلی هم برنخوریم اما چون در عمل اعتراض را به رسمیت نشناختیم هنگامی که راهپیمایی یا تجمعی می‌شود زود منجر به درگیری می‌شود. اگر عادی شود که گروهی که اعتراضی دارند و قصد تخریب هم ندارند بتوانند تجمع یا راهپیمایی کنند، این به نفع کشور است.
نباید از اعتراض و تجمع بترسیم. اجازه بدهیم معترضان حرفشان را بزنند. حتی در تلویزیون صحبت کنند.
ضرورت حضور جریان اصلاحات و معتدلین در دولت آینده را چقدر می‌دانید؟
اگر دولت تندرو بر روی کار بیاید فضای سیاست داخلی و خارجی بسته می‌شود و کشور آسیب می‌بیند. بنابراین باید تلاش کنیم مردم پای صندوق‌های رأی بیایند و اصلاح‌طلبان هم نباید فکر تحریم انتخابات را داشته باشند بلکه باید مردم را تشویق به شرکت کنند، چرا که حضور بیشتر، انتخاب واقعی‌تر مردم را باعث خواهد شد و ما به اصلح نزدیکتر می‌شویم.
گفت‌وگو از سمیرا عالم پناه
لینک کوتاه: asriran.com/003H93