ماجرای یک مهمانی 1200 روزه / اینجا جای زندگی است نه زنده ماندن!
گروه رفاه اجتماعی خبرگزاری فارس: موسسه کهریزک، مرکزی خیریه است که تا 50 سالگی خود روزهای کمی را پیش رو دارد، این مرکز مأمنی برای سالمندان و معلولان ذهنی و جسمی است و در تلاش است تا این روزها خدمات با کیفیت تری به جامعه هدف خود ارائه دهد. برهمین اساس که از سال 1396 اقدام به تأسیس مرکز علمی کاربردی در مجموعه خود کرده و دانشجویانی در رشتههای مرتبط با سالمندی و افراد دارای معلولیت به استخدام در آورد. امروز با حسن احمدی مدیر عامل اسبق موسسه خیریه کهریزک و رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی کهریزک به گفتوگو نشستیم تا با او درباره آنچه در کهریزک میگذرد صحبت کنیم:
پیری جمعیت خیلی زودتر به سراغ ما آمده
اهمیت توجه به سالمندان و نیازهای این طیف از جامعه را چگونه میبینید و این نگاه چه تأثیری در تغییر رویکردهای شما به عنوان یک مجموعه خیریه داشته است؟
امروزه سالمندی در ایران در حال ایجاد مشکلاتی برای جامعه است، براساس آخرین آمارها 10 درصد از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل میدهند که جمعیت آنها به 8 میلیون نفر میرسد. همین تعداد نیز در کشور ما افراد دارای معلولیت داریم و در طول چند دهه اخیر جمعیت سالمندان ما در کشور به 2 برابر رسیده است و اگر همین مسیر را در پیش بگیریم در 20 سال آینده نیز این جمعیت افزایش چشمگیری خواهند داشت.
در کشورهای اروپایی حدود 100 سال طول به انجامد تا جمعیت سالمندان یک کشور به دوبرابر برسد اما در کشور ما جمعا در 6 دهه این رخداد به وقوع خواهد پیوست و باید کاری کرد تا از این جلوگیری کرد. سالمندان دارای تجربه هستند و نیاز است در ایام سالمندی از تجربه های آنها استفاده شود، برهمین اساس بود که کهریزک کار خود را آغاز کرده است و امروز پس از 50 سال از آغاز به کار این مجموعه خیریه، به این نتیجه رسیدیم که در موضوع تربیت نیروی انسانی بسیار عقب مانده ایم و ما را دچار چالش کرده کرده است و در همین راستا، در سال 1396 هیئت مدیره تصمیم گرفت تا مرکزی دانشگاهی برای تربیت نیروی انسانی طراحی و احداث کنیم.
دانشگاه کهریزک؛ رشتههایی که تدریس میشوند
عملاً کار تأسیس دانشگاه از چه زمانی شروع شد؟
خود بنده استاد دانشگاه هستم و با وزارت علوم ارتباطات نیز ارتباطاتی داشتم که توانستیم در همان سال 1396 مجوز راه اندازی دانشگاه علمی کاربردی در کهریزک را اخذ کنیم. از سال 1394 یعنی دو سال پیش از احداث و اخذ مجوز، ما دوره پودمان و کوتاه مدت را در این مرکز برگزار می کردیم و سرانجام در بهمن 96 نیز مجوز را به ما دادند.
ابتدا با چند دوره کاردانی کار را آغاز کردیم و امروز نیز دارای 11 دوره کاردانی و کارشناسی هستیم که از این دورهها، 5 دوره کاردانی به امور آسایشگاه مرتبط است و شامل رشتههایی است که از امکانات ما بهره مند می شوند. در مجموع در دانشگاه آسایشگاه 300 دانشجو داریم که 50 درصد آنها، 50 درصد کارکنان هستند و حدود 150 نفر دیگر نیز از بیرون مجموعه در دانشگاه حضور پیدا می کنند، این آسایشگاه برای اشتغال زایی این دانشجویان نیز در تلاش است و دانشجویان موفق را در آسایشگاه به کارگیری خواهد کرد.
ما در دانشگاه آسایشگاه، دارای 2 کاردانی غیرمرتبط نیز هستیم، مدیریت مالی وIT دو رشتهای است که در این دانشگاه نیز تدریس می شود و تاکنون توانسته ایم 150 فارغ التحصیل در رشتههای مختلف را داشته باشیم.
افزایش روزهای زندگی سالمندان در کهریزک
تحصیل دانشجویان در رشتههای مرتبط با سالمندان و افراد دارای معلولیت آیا تأثیری در افزایش کیفیت کار دارد؟
تا پیش از فعالیت جدی دانشگاه و به کارگیری فارغ التحصیلان در آسایشگاه، مددکاران ما دارای مدارک دیپلم و زیر دیپلم بودند و مدیران کهریزک در کرج و تهران اذعان دارند این دانشجویان وارد شده در کار، کیفیت کار را افزایش دادند.
تا پیش از اینها، یک سالمند به طور میانگین 800 روز در آسایشگاه زندگی میکرد اما این میانگین با تلاش همکاران ما به 1200 روز رسیده است و این جز با تلاش های همین نیروهای جوان و با سواد صورت نگرفته است و امید داریم بتوانیم این آمار را به 2هزار روز برسانیم.
اغلب این سالمندان در سنینی هستند که از چندین بیماری سخت رنج می برند، اغلب بیش از70 سال سن دارند و به بیماری های زمینه ای بسیاری مبتلا هستند، ما در تلاشیم تا این سالمندان را تحت نظارت بیشتری قرار دهیم و با کار درمانی و فعالیتهای رفاهی بتوانیم از زخم بستر آنها جلوگیری کنیم و مانع مصرف برخی از داروهای مصرف شده باشیم تا میزان طول عمر آنها را افزایش دهیم.
در واقع کسانی که در آسایشگاه حضور پیدا می کنند حداقل به 4 تا 5 بیماری زمینه ای مبتلا هستند، ممکن است به فشارخون، قند خون و حتی سرطانهای بدخیم مبتلا باشند و ما برای درمان آنها تلاش می کنیم.
برخی از بخش های ما مانند ام اس و بخش کودکان ذهنی در خاورمیانه وجود ندارد و همین بخش های فارغ التحصیل های ما در بخش های اتیسم و... حضور پیدا می کنند و برای ین دانشجویان تجربه های جدیدی می شود.
اقدامات جدیدی هم در دانشگاه دارید؟
ما مجوزی از وزارت بهداشت را اخذ کرده ایم که دوره های بهیاری و پرستاری سالمندان و معلول را بتوانیم برگزار کنیم، امروز پرستاران ما در بیمارستان ها نمی توانند به سالمندان و معلولان خدماتی ارائه دهند، این دو طیف نیازمند شناسایی رفتارهای آنها است تا این پرستاران بتوانند خدمات درستی را به طیفهای مذکور ارائه کنند، اگر این مجوز را به ما بدهند، موضوع جدیدی را در کشور برای معلولان و سالمندان باز خواهیم کرد به طوری که مجموعه اقداماتی را در پیش خواهیم گرفت تا به لحاظ شناختی و روانشناسی معلول را بشناسند و رفتارهای متناسب با را اجرا کنند، با این اقدام تحول بزرگی در بخش مراقب از سالمندان و معلولان رخ خواهد داد.
در دانشگاه چه رشتههایی تدریس میشود؟
در دانشگاه در مقاطع کاردانی حرفه ای، رشتههای حسابداری امور مالی، مدیریت کسب و کار، فناوری اطلاعات - اینترنت و شبکه های گسترده، مددکاری اجتماعی گرایش های مددکاری خانواده، مراقبت سالمندان، اورژانس اجتماعی، تربیت بدنی گرایش های مربیگری ورزش سالمندان و مربیگری ورزش معلولین و تسهیل گری توانبخشی مبتنی بر جامعه تدریس میشود.
در مقطع کارشناسی نیز 4 رشته توانبخشی افراد کم توان ذهنی، مددکاری اجتماعی گرایش های مددکاری خانواده و مراکز اورژانس اجتماعی و مدیریت سلامت خانواده و مراقبت سالمندان تدریس می شود که در مجموع 300 دانشجو مشغول به تحصیل در دانشگاه داریم.
ما آموزش های کوتاه دوره هم داریم که به صورت پودکانی برگزار میشوند، در این دوره ها 224 نفر آموزش دیده اند که بعضا در این دورهها نیز برخی شرکتهای خدماتی حضور داشته اند و 400 ساعت به صورت دوره های مقدماتی برگزار شده است.
در دو سال ایام بحران کرونا حداقل تلفات را داشتهایم، ما شاهد حدود جان باختن 70 نفر در 2 سال ایام کرونا در دو آسایشگاه بودیم، این به آن دلیل بود که ما توانستیم به درستی مدیریت کنیم و در همین باره وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و... به ما کمک های خوبی کردند.
ما خواستار آن هستیم که بتوانیم رشته های کاردانی و کارشناسی در زمینه کاری با آسایشگاه را توسعه دهیم، پودمان را افزایش دهیم و بخش سازمان بهزیستی کشور بتواند از ما حمایت کند و برای سایر آسایشگاه ها نیروی انسانی خود را در اینجا تربیت کنند. این مهم است که 400 آسایشگاه کشور بتوانند نیروها و پرسنل خود را در ایناسایشگاه آموزش دهند.
یکی دیگر از اقدامات ما این است که درصددیم تا دوره های بهیاری و پرستاری سالمندی را برگزار کنیم و وزارت بهداشت نیز به ما در این عرصه کمک کند.
اختراعات جدید برای آسایشگاه؛ از طراحی لباس برای بیماران دمانس تا آموزش ویژه بیماران اُتیسم
بخش پژوهش در دانشگاه چه فعالیتهایی را انجام میدهد؟
ما در کنار بخش آموزش، موضوع پژوهش و فناوری را داریم و در همین رابطه توانسته ایم پژوهش های ارزنده ای را طراحی کنیم و با دانشگاه تهران، شهید بهشتی و بهزیستی و پیام نور و دانشگاه الزهرا (س) و امام صادق (ع) و شاهد و علامه طباطبایی (ره) ارتباطات خوبی برقرار کردهایم.
این دانشگاه ها در بخش سالمندان و معلولان پروژه هایی دارد، برخی از دانشگاهها تحقیقات خود را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در ایناسایشگاه انجام میدهند و تاکنون 42 پایان نامه به این مرکز ارسال شده است.
در دانشگاه در حوزه های دانش بنیان و استارت آپ فعالیت هایی را انجام داده ایم، ما اخیر ساخت یک نرم افزاری را آغاز کردیم و طرحی برای توانمندسازی کودکان دارای اختلال اتیسم داشتیم که طراح آن یکی از همکاران همین مجموعه به نام خانم محمدی بود و به ثبت رسیده و در حال اجراست.
این نرم افزار یک پازل فیبر نوری ویژه کودکان اتیسم است که کودک در اتاق تاریک قرار می گیرد و از آنجایی که دارای فیبر نوری است محیط تاریک را روشن می کند و موجب تمرکز کودکان دارای اختلال اتیسم می شود. این اقدام موجب می شود تا کودکان آموزش های مهارتی را زودتر و با علاقه فرا بگیرند.
ما در ایران لباسی مخصوص افراد مبتلا به دمانس نداریم، یک بیمار مبتلا به این بیماری هر لحظه ممکن است که لباس خود را در بیاورد و مشکل ایجاد کند، این لباس ویژه را ما طراحی کردیم و مورد استقبال قرار گرفته است. اخیراً هم ما مجوز ایجاد مرکز نوآوری را از دانشگاه علمی کاربردی گرفته ایم و روی آن کار میکنیم.
ما همچنین مدل بومی سازی آسایشگاه های ویژه سالمندان و معلولان را طراحی کرده ایم و در این طرح مشخص شده یکآسایشگاه با توجه به شرایط پیش روی جامعه چگونه باید ساخته شود؟ حتی ما در کهریزک این مدل را براساس نوع بیماری طراحی کرده ایم، ساختمام بیماران ام اس ما به خاطر شرایط نوع بیماری، دارای ویژگی هایی خاصی هستند که باید ساختمان برای آنها مناسب سازی شود. حتی ما دیدیم برخی از این اتاق ها و حمام ها افراد دارای ولیچر نمی توانند در آنها رفت وآمد کنند و این تجربه ما امروز به دیگر آسایشگاهها رسیده و برای مشورت در ساخت آسایشگاههای جدید به ما مراجعه می کنند.
زندگی 1750 سالمند و معلول در آسایشگاه
اشاره ای به آمار سالمندان و معلولان در آسایشگاه داشته باشید؟
ما امسال در آستانه 50 سالگی تأسیس قرار داریم، امروز 1750 سالمند و معلول در مرکز شبانه روزی ما در تهران زندگی می کنند و 600 نفر نیز در کرج حضور دارند، 350 ما در بخش مراقبت در منزل در تهران داریم.
سعی داریم در آینده مراقبت در منزل را افزایش دهیم، چرا که سالمند و معلول در این حالت می تواند در منزل بماند و امکانات و خدمات را به او ارائه دهیم، این اقدام برای ما ارزانتر می شود و کیفیت کار نیز افزایش می یابد.
ماجرای جالب حضور وزیر اقتصاد لبنان در کهریزک
رفت و آمدهای مردم در آسایشگاه چگونه است؟
آسایشگاه خیریه کهریزک در مجموع شاهد حضور 3هزار بانوی نیکوکار در تهران است که از ابتدا با ما همکاری میکنند، برخی از آنها به تهیه اجناس برای کهریزک اقدام می کنند و برخی دیگر نیز به فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی می پردازند اما در این میان روزانه 150 نفر در مجموعه ما حضور پیدا می کنند و کار شست و شوی زنان آسایشگاه را انجام می دهند.
حدود 300 نفر از آقایان نیز در آسایشگاه حاضر می شوند که در بین آنها استاد دانشگاه، جراح، راننده تاکسی و مشاغل دیگری حضور دارند اما آنچه مهم است حضور همیشگی مردم در کنار ما و امر خیر است.
تا پیش از کرونا ماهانه 7هزار نفر از کهریزک بازدید می کردند، با سالمند و معلول دوست می شدند و برای آنها کتاب می خواندند. هر مسئول خارجی به کشور می آید معمولا از کهریزک بازدید میکند، یادم هست وزیر اقتصاد لبنان به کهریزک آمده بود و در دست نوشتهای برای ما نوشت: «من همکاری ملت با دولت را اینجا دیدم». این در دفترچه های ما وجود دارد و حرف های بسیاری را درباره ما نوشته اند.
پایان پیام /