وزیر ارتباطات: دولت به دنبال فیلترینگ و مسدودسازی اینترنت نیست
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نخستین مصاحبه اختصاصی خود هر نوع اختلال عمدی و تلاش برای کاهش سرعت اینترنت را رد می‌کند.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از سالنامه نوروزی همشهری، عیسی زارع‌پور، طی 8 ماهی که به‌عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کار خودش را در دولت سیزدهم شروع کرده، هیچ مصاحبه مفصلی با رسانه‌ها نداشته است، به همین خاطر نخستین مصاحبه اختصاصی او که با روزنامه همشهری صورت گرفت، بیشتر از یک ساعت به طول انجامید و وی با حوصله به سؤال‌ها و حرف و حدیث‌هایی که این مدت درباره سیاست‌های جدید این وزارتخانه شنیده می‌شد، پاسخ داد. وزیر ارتباطات می‌گوید برخلاف حرف‌های گفته شده، دولت سیزدهم به هیچ عنوان با توسعه شبکه ملی اطلاعات به دنبال مسدودسازی و فیلترینگ اینترنت نیست.
او می‌گوید شبکه ملی اطلاعات در صورتی که به خوبی پیاده‌سازی شود، حتی می‌تواند کیفیت و سرعت اینترنت را در کشورهای دیگر بهبود ببخشد و ایران را به هاب ارتباطات منطقه تبدیل کند. وی همچنین شایعات هفته‌های اخیر در باره اختلال عمدی در برخی پلتفرم‌ها از جمله اینستاگرام با افزایش پیدا نکردن ماهانه پهنای باند را رد می‌کند و می‌گوید سرعت اینترنت در دوران دولت سیزدهم بهبود داشته است. زارع‌پور اما تأکید دارد که سرعت کنونی اینترنت شایسته مردم ایران نیست و با توسعه شبکه اینترنت ثابت و گسترش دولت الکترونیک مردم ما باید طعم شیرین فناوری را بچشند.
* طی این مدتی که سکان وزارت ارتباطات را در دست گرفته‌اید و از نزدیک مسائل را لمس کرده‌اید، به نظرتان مهم‌ترین مواردی که طی سال‌های گذشته به آن کم‌توجهی شده، چه بوده است؟
من خیلی علاقه ندارم که درباره مسائل گذشته صحبت کنم، اما اگر بخواهیم در حوزه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و فضایی به کارهایی که پیش از این کمتر به آن پرداخته شده و طی چند ماه گذشته مورد توجه جدی قرار گرفته، اشاره کنم، باید بگویم که در حوزه ارتباطات، یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید انجام می‌شده و نشده، موضوع توسعه ارتباطات ثابت (اینترنت ثابت) در کشور و رشد نامتوازن ارتباطات سیار نسبت به ارتباطات ثابت است و این موضوع برخلاف آن چیزی است که در کشورهای پیشرفته اتفاق می‌افتد. بخشی از مشکلات هم که اکنون شاهد هستیم مربوط به همین موضوع است؛ چراکه ارتباطات دیتای مبتنی بر تلفن همراه محدودیت دارد. زندگی مردم بیش از گذشته به ارتباطات شبکه وابسته شده و از ارتباطات سیار تا یک حد مشخصی می‌توان انتظار داشت که باید پیش از این درباره این مسئله اقدام می‌شد.
در گذشته و شاید از اواخر دهه 80 به توسعه ارتباطات ثابت فکر شده، اما عملیاتی نشده است. طی 5، 4 سال گذشته هم به شکل ویژه کاری برای آن انجام نشده و تمرکز بر توسعه ارتباطات سیار بوده است. توسعه ارتباطات ثابت یکی از برنامه‌هایی است که ما برای آن تلاش خواهیم کرد؛ البته این به معنای نپرداختن به ارتباطات سیار نیست، اما هر کاری در جای خودش و به اندازه لازم و به میزانی که فناوری اجازه می‌دهد باید انجام شود. موضوع دوم، تمرکز ترافیک در تهران است. در حوزه ارتباطات یکی از اشتباهاتی که در گذشته انجام شده، تمرکز ترافیک در تهران است که البته برای رفع آن تلاش شده، اما به ثمر ننشسته است. ما در چند نقطه IXP پیش‌بینی کرده‌ایم، اما ترافیکی در آنجا وجود ندارد و بیش از 99 درصد ترافیک در تهران است. این قطبیت ترافیک در تهران باعث شده که اگر شما در یکی از استان‌های جنوبی یا غربی باشید و بخواهید در همان استان یا با استان مجاور، حتی روی یک پلتفرم داخلی ارتباط برقرار کنید، این ترافیک باید تا تهران بیاید و برگردد. این موضوع باعث اشغال شبکه می‌شود و شبکه به ناچار ترافیک زیادی را متحمل می‌شود.
* چطور می‌شود این مشکل را حل کرد؟
برای این موضوع یک برنامه ویژه داریم که در راستای مرکززدایی از ترافیک عملیاتی خواهد شد. این وضعیت فعلی توزیع ترافیک هم از لحاظ پدافند غیرعامل و هم به لحاظ پیوست فنی مطلوب نیست و همین الان همکاران در تلاشند تا 2مورد از IXPها را در مشهد و تبریز زیر بار ببرند. همچنین اقدامات دیگری در دست اجراست تا بتوانیم توزیع ترافیک در سطح کشور داشته باشیم تا این قطبیت ترافیک در تهران تا حدود زیادی از بین برود. در صورتی که این اتفاق بیفتد، شاهد افزایش کیفیت اینترنت هم خواهیم بود؛ چون وقتی همه اطلاعات به سمت تهران می‌آید، لینک‌ها اشباع می‌شوند.
* کارهای مثبتی هم بوده که در دوره قبل صورت گرفته و به نظرتان مهم بوده باشد؟
در حوزه ارتباطات یکی از کارهای خوبی که در گذشته انجام شده، توسعه ارتباطات روستاهاست. من زمانی که کار را تحویل گرفتم حدود 82درصد روستاها دارای ارتباطات پایدار بودند. البته ما فکر می‌کردیم که 90 درصد روستاها تحت پوشش ارتباطات پایدار هستند، اما وقتی آمارهای دقیق‌تر را گرفتیم، متوجه شدیم که همان 81تا 82درصد است. این چیزی بوده که در قانون برنامه ششم توسعه به وزارت ارتباطات تکلیف شده بود که تا پایان برنامه ششم (پایان امسال) این 80درصد محقق شود که شد. اما با وجود تلاش همکارانم طی 6 ماه گذشته، هنوز حدود 6هزار روستای بالای 20 خانوار از ارتباطات پایدار محروم هستند. از این تعداد، حدود 3 هزار روستا به هیچ شکل دسترسی به شبکه ندارند و 3هزار روستای دیگر ارتباطات ناپایدار دارند. کار بزرگی در گذشته انجام شده، اما بخش سخت کار باقی مانده است؛ چراکه روستاهای باقیمانده، روستاهای دورافتاده و صعب‌العبور هستند.
* در حوزه استارت‌آپ‌ها و اکوسیستم فناوری اوضاع را چطور می‌بینید؟
در حوزه فناوری اطلاعات اتفاقات خوبی را طی سال‌های گذشته شاهد بودیم. همین الان هم درایور
اصلی این فضا بخش خصوصی است که سکوهای خدمات‌رسان متعددی را طی این چند سال در کشور راه‌اندازی کرده است. به لطف تلاش و مجاهدت جوانان، ما از بسیاری از پلتفرم‌های خارجی بی‌نیاز شدیم؛ به عنوان مثال در حوزه حمل‌و‌نقل و خرید کالا نیاز مردم برطرف شده و گروهی از مردم حتی نام مشابه‌های خارجی را هم نمی‌دانند. با این حال، در همین حوزه با وجود ظرفیت‌های زیادی که وجود داشته و ما نشان دادیم که می‌توانیم سکوهایی داشته باشیم که اکنون چند ده میلیون کاربر دارد، در حوزه شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی که مهم هم هستند، خوب ندرخشیدیم. در واقع ظرفیت بالقوه‌ای را که در سایر حوزه‌ها وجود داشت به درستی به خدمت نگرفتیم تا بتوانیم نیاز کشور را برطرف کنیم و الان متأسفانه نیاز کشور به وسیله شبکه‌های اجتماعی خارجی پاسخ داده می‌شود. این موضوع در بلندمدت، اتفاق خوبی نیست. ما ظرفیت‌های بسیار خوبی در کشور داریم و باید آنها را توانمند کنیم تا مزیت‌های نسبی را برای مردم فراهم کنیم.
* درباره دولت الکترونیک و بحث شفافیت، اوضاع را طی این ماه‌هایی که به وزارت ارتباطات آمدید، چطور دیدید؟ چون با وجود کارهای صورت گرفته مردم همچنان درگیر مراجعه به سازمان‌ها و نهادها هستند.
دولت الکترونیک واقعا یکی از موضوعات مهمی بوده که جا داشت در حوزه آی‌تی طی سال‌های اخیر بیشتر به آن پرداخته شود. وزارت ارتباطات به واسطه شورای اجرایی فناوری اطلاعات در این حوزه نقش دارد و البته بقیه دستگاه‌ها هم باید پای کار بیایند؛ هرچند راهبری کار با شورای اجرایی است که رئیس آن، رئیس‌جمهوری و نایب رئیس آن وزیر ارتباطات است. باوجود همه تلاش‌هایی که صورت گرفته، به ویژه طی 2 سال گذشته که با شیوع ویروس کرونا مقارن شد، اما همچنان عقب هستیم. دولت الکترونیک مربوط به کل دولت و نه صرفا وزارت ارتباطات است؛ اگرچه وزارت ارتباطات هماهنگ‌کننده و راهبر است. در این حوزه هم ضعف جدی وجود دارد و به اعتقاد من شاید فقط بین 20تا 25 درصد از خدمات اکنون به صورت الکترونیکی ارائه می‌شود. اگر بخواهیم خدمات هوشمند را به این را معنا که مردم به هیچ عنوان نیاز به حضور فیزیکی در سازمان‌ها و ادارات نداشته باشند، حساب کنیم، شاید کمتر از 15 درصد از خدمت، این ویژگی را دارند. این وضعیت شایسته جمهوری اسلامی نیست. به همین خاطر برنامه‌های متعددی را پیش‌بینی کرده‌ایم. در روز دوشنبه 16 اسفند سال گذشته (1400) هم در مجلس مصوب شد و همه دستگاه‌ها مکلف شده‌اند تا شهریور 1401 پنجره واحد خدمات خود را به شکلی راه‌اندازی کنند که یک سوم خدمات خود را به صورت غیرحضوری و کاملا آنلاین ارائه دهند؛ بنابراین ما ظرف 3 سال می‌توانیم همه خدمات دولتی را بر بستر یک پلتفرم واحد ارائه دهیم؛ یعنی مردم یک بار احراز هویت شوند، یک بار وارد سامانه شوند و سپس به همه خدماتی که الکترونیک شده دسترسی پیدا کنند. در واقع دیگر لازم نیست که برای هر خدمت دوباره احراز هویت شوند یا یک رمز مشخص برای هر سامانه داشته باشند. ما فاز اول پنجره ملی خدمات هوشمدن دولت را در اردیبهشت 1401 با چند دستگاه راه‌اندازی خواهیم کرد. البته قانون‌گذار در قانون بودجه 1401 تا دی ماه به ما فرصت داده، اما ما از الان شروع کرده‌ایم و ان‌شاء‌الله در اردیبهشت فاز اول را راه‌اندازی خواهیم کرد و به مرور تکمیل خواهد شد.
* چند روز قبل شاهد پرتاب موفق ماهواره نور 2 و قرار گرفتن آن مدار لئو بودیم. اوضاع ما در حوزه فضایی طی سال‌های اخیر چطور پیش رفته است و چه کارهایی را مدنظر دارید؟
در بخش فضایی کشور با همه زحماتی که در 10 سال گذشته کشیده شده، با حداکثر ظرفیت کار انجام نشده است. نشانه آن هم این است که بازیگران اصلی این حوزه طی این 10 سال کمتر به طور سازمانی دور هم جمع شده‌اند. شاید به طور غیررسمی و دوستانه جلساتی گذاشته باشند، اما رسما دور یک میز جمع نشده بودند که برنامه‌ریزی و هدفگذاری کنند و با هم جلو بروند. اتفاقی که اخیرا افتاد، این بود که برای نخستین بار بعد از 10 تا 11 سال جلسه شورای عالی فضایی را 3 ماه پیش به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل دادیم و ایشان حدود 6 ساعت برای جلسه و بازدید از توانمندی‌ها و دستاوردهای این حوزه وقت گذاشت. رئیس‌جمهور مسئولیت را برعهده گرفت و دستورات بسیار مهمی را در این جلسه صادر کرد و همچنین مصوباتی بسیار جدی داشتیم که یکی از آنها تثبیت لایه مدار پایین (LEO) بود که به معنای دستیابی به توانمندی قرار دادن ماهواره در مدارهای زیر 500 کیلومتر است. همانطور که اشاره کردید همین چند روز پیش هم شاهد بودیم ماهواره نور 2 با موفقیت در مدار قرار گرفت. تلاش‌های دیگری هم در حال انجام است که نتایج آن را مردم عزیز خواهند دید. اما آنچه مهم است این است که با وجود ظرفیت‌های خوب از جمله بهره‌مندی از دانشمندان و متخصصان و بومی شدن دانش ماهواره و ماهواره بر، به خاطر مسائلی که در گذشته وجود داشت، این حوزه جدی گرفته نشده بود. عزم و اراده دولت سیزدهم این است که حوزه فضایی را جدی بگیرد، جلسات شورای عالی فضایی را تشکیل دهد و با قدرت ظرفیت‌های بالقوه در این حوزه را فعال کند. حوزه فضایی، دیگر صرفا یک حوزه اقتدار آفرین نیست و یک حوزه راهبردی و کاربردی است که به زندگی مردم گره خورده است. همین الان اگر یک ماهواره کار نکند، بخش قابل‌توجهی از زندگی مردم دچار مشکل می‌شود. ما الان در فهرست 10 کشوری هستیم که هم می‌توانیم ماهواره بسازیم و هم می‌توانیم ماهواره برداشته باشیم. اگرچه الان در لایه لئو هستیم، اما به فضل الهی با برنامه‌ریزی‌هایی که صورت گرفته به لایه‌های بالاتر هم دست خواهیم یافت.
* در دولت قبل هم پرتاب ماهواره داشتیم که برای رسیدن به مدار 500 کیلومتری با شکست مواجه شد. موفقیت پرتاب ماهواره نور آنتیجه جلسه شورای عالی فضایی است که باعث همکاری‌های بیشتر و نتیجه دادن چنین پروژه‌ای شد؟
وقتی همه ظرفیت‌های دولت پشت یک کار بیاید طبیعتا سرعت کار بالا می‌رود و همراهی‌ها، همکاری‌ها و هم‌افزایی‌ها بیشتر می‌شود. همین الان 2 مجموعه‌ای که در حوزه پرتابگر فعالیت می‌کنند کاملا با هم، همکار شده‌اند و تقسیم کار بین آنها صورت گرفته و هر کدام یک هدف مشخص را دنبال می‌کنند، قبلا اینچنین نبود و همکاری و هماهنگی در پایین‌ترین سطح ممکن بود؛ در حالی که همکاری فنی و راهبردی اخیر باعث شد که سرعت کار هر دو افزایش پیدا کند و امیدواریم که این راه پر خیر و برکت باشد و در آینده شاهد پیشرفت‌های و بیشتری باشیم.
* یکی از برنامه‌های جدی و ضروری که شما همیشه طی این ماه‌ها بر آن تأکید داشتید، توسعه اینترنت ثابت بوده، اما طی سال‌های گذشته همیشه 2 مشکل عمده در مورد اینترنت ثابت و سیار مطرح بوده است؛ یکی خصوصی‌سازی و انحصار مخابرات بود که دست دولت قبل را برای توسعه اینترنت ثابت بسته و همکاری بین نهادها را با مشکل مواجه کرده بود. مسئله دوم هم باند فرکانسی 700 و 800مگاهرتز است که در اختیار صدا و سیماست و اپراتورهای موبایل می‌گویند به آن نیاز مبرم دارند. برای رفع این مشکلات چه برنامه‌ای دارید؟
در حوزه ارتباطات ثابت یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که باید رخ دهد این است که بین مسئولان این نگاه، عزم و اراده شکل بگیرد که امروز نیاز مردم، مثل گذشته دیگر صرفا اتوبان نیست و این موضوع باید تبدیل به باور شود. الان اتوبان‌های جدید، فیبرهای نوری هستند که باید به نقاط مختلف کشیده شوند. این باور در دولت سیزدهم به وجود آمده که این موضوع جدی گرفته شود و نهضت توسعه شبکه ثابت راه بیفتد، وقتی این اتفاق بیفتد، یعنی همفکری و همراهی شکل بگیرد، همه پای کار خواهند آمد. همین الان در مصوبه 16 اسفند که با تأیید شورای نگهبان تبدیل به قانون می‌شود، همه دستگاه‌های اجرایی کشور و نهادهای عمومی مانند شهرداری‌ها مکلف شده‌اند همه زیرساخت‌هایی که در اختیار دارند، مانند ابنیه، کانال‌ها و تیرهای چراغ برق را با ابلاغ وزارت ارتباطات و تعرفه‌ای که کمیسیون تنظیم مقررات وضع می‌کند، در اختیار اپراتورها قرار دهند تا این سرمایه‌های ملی برای توسعه شبکه ثابت به کار گرفته شوند. می‌خواهم عرض کنم این نوید و امیدی که به مردم دادم که 20 میلیون پورت فیبر نوری راه‌اندازی خواهد شد، مبتنی بر این اتفاقاتی است که در حال شکل‌گیری است و به تدریج محقق می‌شود. شرکت مخابرات ایران هم مشکلات جدی دارد و در واگذاری آن اشکالاتی وجود داشت. با این حال، آنچه باید به آن توجه شود این است که طی یک دهه گذشته، مخابرات با معضلاتی مواجه بوده و البته ما هم به این شرکت به خاطر مشکلاتش تا حدی حق می‌دهیم، اما نقش خود را به درستی نتوانسته ایفا کند مخابرات اگر کار خود را درست انجام میداد، امروز با مشکلات کمتری روبه‌رو بودیم. ما باید تلاش کنیم که مشکلات مخابرات را رفع و سعی کنیم آن را به جایگاه واقعی خود برگردانیم. در عین حال، باید بازیگران جدیدی در این حوزه ورود کنند و در حال برنامه‌ریزی هستیم تا بازیگران جدیدی در حوزه ارتباطات ثابت شکل بگیرد. با این حال، از طریق مصوبات جدید کمیسیون تنظیم مقررات، مخابرات را به سمتی پیش خواهیم برد که زیرساخت‌های خود را با بخش خصوصی به اشتراک بگذارد؛ یعنی مخابرات به سمت عمده‌فروشی برود و توسعه شبکه خود را که فرسوده یا اشباع است از طریق بخش خصوصی و شرکت‌های موجود انجام دهد. مشوق‌هایی هم دولت برای توسعه ارتباطات ثابت در نظر گرفته که ان‌شاء‌الله به‌زودی در دولت مطرح و تصویب می‌شود. مصوبه این است که ما حق‌السهم دولت (3درصد دریافتی از FCPها) را از فراهم‌کنندگان فیبر نوری در خانه‌های مردم نمی‌گیریم، عدم دریافت این 3درصد به عنوان آورده دولت برای توسعه ارتباطات ثابت محسوب می‌شود.
* یکی از مسائل FCPها نداشتن سرمایه لازم برای توسعه ارتباطات ثابت بوده است. با این تدابیری که در نظر گرفتید. فکر می‌کنید مشکل آنها حل می‌شود؟
بخشی از مشکل آنها با این سرمایه‌گذاری دولت حل خواهد شد. با این حال FCPهای کوچک باید با هم کنسرسیوم تشکیل دهند و این اتفاق در حال شکل‌گیری است. اکنون فضا بهتر از گذشته است و مسیر در جهتی است که ان‌شاء‌الله بتوانیم همه ظرفیت‌های کشور را از مخابرات و FCPها گرفته تا وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دیگر به کار بگیریم تا این پروژه راهبردی را در کشور به نتیجه برسانیم.
* در مورد باند 700 و 800 مگاهرتز چطور؟
ما کلا با مشکل کمبود فرکانس روبه‌رو هستیم، اما اینچنین نیست که مسئله صرفا مربوط به باند 700 و 800باشد. فرکانس‌های دیگر هم هستند؛ هرچند در حال رایزنی با صداوسیما هستیم و بنای صداوسیما هم بر همراهی با دولت جدید است، اما فعلا دوستان اظهار می‌کنند که برای کاربردهای داخلی صداوسیما به این فرکانس‌ها نیاز دارند. ما فکر می‌کنیم با یک همکاری مؤثر بین وزارت ارتباطات و صداوسیما، می‌توانیم نیاز صداوسیما را از طرق دیگر برطرف کنیم تا از این گنجینه و سرمایه ملی به شکل بهینه‌تری استفاده شود به عنوان مثال، اوایل اسفندماه سال 1400 شبکه سیگنال‌رسانی زمینی مبتنی بر فیبر نوری صداوسیما را افتتاح کردیم که یک پروژه بسیار بزرگ ملی و راهبردی بود که بیش از 8 سال زمان برده بود. ما برادری خود را ثابت کرده‌ایم و در آن جلسه گفتیم که broadband به کمک broadcast آمد. به عبارت دیگر، شبکه داده کشور به کمک صداوسیما آمد و امیدوارم یک روز صداوسیما هم به کمک شبکه پهن باند بیاید و بتواند ظرفیت‌های خود را با آن به اشتراک بگذارد که نتیجه آن رفاه بیشتر مردم باشد. برای توسعه 5G ما در دنیا چند باند داریم که به باندهای طلایی معروف هستند. باندهای 700، 800و3500 جزو این باندها محسوب می‌شوند. 700و 800برای یک بخش از ارتباطات نسل پنجم حتما لازم و ضروری است. در همه جای دنیا هم از 700 و 800 برای نسل پنجم استفاده می‌کنند که مصوبه اتحادیه بین‌المللی مخابرات است. همانطور که گفتم امیدواریم با همکاری صداوسیما بتوانیم این ظرفیت را برای توسعه ارتباطات داده به کار بگیریم.
* طی هفته‌های اخیر به دلایل مختلف که بخشی از آن به خاطر فشار به شبکه سیار بود، گلایه از کیفیت و سرعت اینترنت زیاد شد. یکی از شایعات این است که روی پلتفرم‌های خارجی مانند اینستاگرام اختلال عمدی ایجاد می‌شود و دومین موضوع این است که هر ماه باید با مجوز شورای عالی فضای مجازی بین 6 تا 8 درصد به ظرفیت شبکه و پهنای باند اضافه شود که این افزایش طی ماه‌های اخیر صورت نگرفته. این موارد صحت دارد؟
پهنای باند طی ماه‌های اخیر متناسب با نیاز مردم افزایش پیدا کرده است. این شایعه اختلال عمدی را هم تکذیب می‌کنم. برای بررسی این موضوع ابزارهای لازم وجود دارد و نیازی به صحبت من نیست. این ابزار اگرچه خیلی دقیق نیست، اما در همه جای دنیا با همین ابزار سنجش صورت می‌گیرد. سایت اسپیدتست سرعت اینترنت همه کشورها را می‌سنجد. (وزیر، سایت Speedtest.net را برای نمایش باز می‌کند) ببینید، در شهریور ماه که من مسئولیت وزارتخانه را برعهده گرفتم سرعت اینترنت سیار 21.84 مگابیت بر ثانیه بود. اگرچه طی ماه‌های اخیر نوسان وجود داشته، اما اکنون 23.10 مگابیت بر ثانیه است؛ یعنی نسبت به شهریور افزایش داشته‌ایم. حتی رتبه ما از ژانویه 2021که 79بوده در ماه مهر 70 بوده است. به عبارتی طی یک سال گذشته رتبه ما بین 70 تا 79در نوسان بوده که بهترین رتبه ماهانه ما، در دولت سیزدهم بوده است. با این حال، این به معنای آن که سرعت ما خوب بوده، نیست. در ارتباطات ثابت، در شهریور 1400 سرعت نل 9.27 مگابیت بوده و اکنون 10.39 مگابیت است. رتبه ما هم یکی، دو پله بهتر شده است. با این حال، این سرعت شایسته مردم ما نیست. میانگین سرعتی که مردم دنیا تجربه می‌کنند 60 مگابیت بر ثانیه است و ما هم تلاش می‌کنیم که رتبه خود را بهبود ببخشیم. به این نکته باید توجه شود که این روند رو به رشد بوده است و در طول دولت سیزدهم بین 12 تا 13 درصد بهبود را شاهد بوده‌ایم.
* به جز سرعت، آیا ما در کیفیت و پارامترهایی از جمله Latency، جیتر و پارامترهای دیگر هم بهبود داشته‌ایم؟
ببینید (با اشاره به آمار سایت اسپیدتست) در اینترنت سیار تأخیر ما 31میلی ثانیه بوده، الان هم 31است. رتبه 30هم داشتیم. جیتر هم 10 است که تفاوت چندانی نداشته است. در ارتباطات ثابت هم همینطور. عرض کردم که مخصوصا در اینترنت ثابت نسبت به میانه جهانی فاصله زیادی داریم که باید برای کاهش آن تلاش کنیم. اما وقتی می‌خواهیم قضاوت کنیم باید براساس شاخص باشد. نمی‌شود به حرف من یا حرف دیگران توجه کرد. یکی از شاخص‌ها که در دسترس مردم هست، همین سایت است. برای اختلال هم یک ابزار ایرانی (رادار ابرآروان) وجود دارد. به هر حال اختلال، موضوعی طبیعی است. این ابزار هم آرشیو دارد و می‌توان وضعیت را بررسی کرد. 70درصد شبکه ارتباطات حتی در حوزه تلفن همراه وابسته به شبکه مخابرات است؛ چون شبکه انتقال در شهرها و روستاها مال مخابرات است. مخابرات در بعضی از استان‌ها مشکلاتی مانند فرسودگی شبکه داشته و ما در حال کمک به نوسازی آن هستیم. 2 هفته قبل (اوایل اسفند) دولت مصوب کرد که رقم قابل‌توجهی را از محل تبصره 6 قانون بودجه 1400 در اختیار مخابرات قرار دهد که الان فکر می‌کنم مقدمات آن فراهم شده تا مخابرات صرف توسعه کند. لینک‌های مخابرات به سمت زیرساخت اشباع شده بود که تأمین آن وظیفه مخابرات است، اما ما با شرکت زیرساخت صحبت کردیم و زیرساخت لینک‌های مخابرات را تأمین کرد و تجهیزات لازم را در اختیار مخابرات قرار داد. الان وضعیت مخابرات بهتر از گذشته شده، اما تجهیزات شبکه مخابرات فرسوده و اشباع شده است که ما به ارث برده‌ایم.
* در مورد طرح صیانت که مردم را نگران کرده، وزارت ارتباطات اصلاحاتی را به مجلس ارائه کرد. به صورت شفاف نظر خود را درباره این طرح می‌گویید؟
من باید یک مقدمه کوتاه در این مورد بگویم. نکته مهم این است که زندگی مردم به ابزار اینترنت وابسته شده است. اینترنت و فضای مجازی قبلا به عنوان یک موضوع جانبی در زندگی مردم مطرح بود، اما به اعتقاد بنده زیست اول مردم، به ویژه در سال اخیر، در فضای مجازی بوده است، ما آموزش، امنیت، اقتصاد، فرهنگ و اشتغال مردم را وارد فضایی کرده‌ایم که هیچ قاعده و قانونی ندارد. آخرین قانونی که در جمهوری اسلامی تصویب شده، قانون جرائم رایانه‌ای و مربوط به 12سال پیش است همان موقع هم من در وزارت ارشاد مسئول بودم و نسبت به این قانون انتقاد داشتم؛ چرا که قانون اثربخشی نبود اما الان تنها ابزاری که برای احقاق حقوق مردم در این فضا وجود دارد. همان لیزر است که بسیار ناکارآمد است در هیچ جای دنباء فضا تا این حد بی‌قاعده نیست که در کشور ما هست، در همه کشورهای دنیا برای فضای مجازی قاعده‌گذاری صورت گرفته است. همین الان شما مطرح کردید که مردم نگران مسدود شدن شبکه‌های اجتماعی هستند. در اروپا همین الان بحث روز این است که اگر پلتفرم‌های آمریکایی میزبانی داده‌های مردم را به اروپا نیاورند و قواعد اتحادیه اروپا را رعایت نکنند، فیلتر می‌شوند. پس نباید صفر و یکی نگاه کرده و فیلترینگ را کلا تبدیل به یک هیولا کنیم و از این طرف عدم فیلتر را کمک به مردم بدانیم. آیا حکمرانان اتحادیه اروپا به دنبال صیانت و حفاظت از حقوق مردم نیستند؟ آیا دنبال این هستند که برای مردم خود محدودیت ایجاد کنند؟ خیر. آنها به دنبال حفاظت از حقوق مردم هستند و قوانین بسیار سختگیرانه‌ای مانند قانون حفاظت از داده‌های شخصی (GDPR) دارند که سال‌ها پیش تصویب شده است. در کشورهای همسایه مانند ترکیه و کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی به این سمت پیش می‌روند که این فضای زیست اصلی مردم را قاعده‌مند کنند تا متضرر نشوند. هرسال چند ده هزار پرونده کلاهبرداری، توهین، خشونت، تهدید و زورگویی در دادسرای جرائم رایانه‌ای تشکیل می‌شود که سرنخ آن همین پلتفرم‌های خارجی است، اما ما امکان احقاق حقوق مردم را نداریم؛ چراکه دسترسی به این پلتفرم‌ها وجود ندارد که بخواهیم حقوق مردم را استیفا کنیم پس فضای مجازی نیاز به قاعده و قانون دارند. با این حال، آنچه اهمیت دارد این است که ما باید نیاز مردم را برطرف کنیم و نباید مردم احساس کنند که حاکمیت بدون توجه به نیاز آنها این تصمیمات را می‌گیرد. نکته کلیدی که وجود دارد این است که باید با مردم صحبت شود تا همراه شوند؛ چرا که این اتفاق در راستای دفاع از حقوق آنهاست در مورد نسخه 26تیر، بنده از همان زمانی که در وزارت ارتباطات مسئولیت گرفتم. سعی کردیم مشارکت فعال داشته باشیم و بتوانیم اشکالات جدی آن را برطرف کنیم، ملاحظه کردید که حتی عنوان طرح تغییر کرد. بین 60تا 70درصد مفاد آن هم تغییر کرد و کلا به سمتی پیش رفت که بتواند به چارچوبی برای قاعده‌گذاری در فضای مجازی تبدیل شود. با این حال، همچنان اشکالاتی وجود دارد. من خیلی خوش‌بین هستم! چون کمیسیون ویژه انصافا همراهی خوبی دارد. افراد به هر حال نخبه‌ای هستند. مجلس از کمیسیون‌های مختلف برای این کمیسیون ویژه انتخاب‌های خوبی کرده است. با این همراهی که طی 4 تا 5 ماه گذشته دیده‌ام، خیلی امیدوارم بقیه اشکالات این طرح هم برطرف شود و در عین حال که حداکثر استفاده را از فناوری جدید برای حل مشکلات مردم می‌بریم، با سازوکارهای قانونی بتوانیم آسیب‌های آن را به حداقل برسانیم تا هیچ کس در کشور متضرر نشود. این نظر ما شفاف است و بارها هم همین نظر را اعلام کرده‌ایم که صفر و یکی نمی‌توان به موضوع نگاه کرد که موافقیم و مخالفیم. اصل مسعله حتما باید اتفاق بیفتد، اما چگونگی آن، محل بحث است. ما حرف داریم و مشارکت می‌کنیم تا یک طرح معقول و به روز و پیشرفته در این حوزه داشته باشیم.
همچنین بخوانید