یک کارشناس مسایل عمان: میانجی‌گری مسقط بین ایران و غرب ادامه خواهد داشت

میر جواد میر گلوی بیات، با بیان اینکه یوسف بن علوی در راستای سیاست خارجی این کشور در منطقه و عرصه جهانی موضوع کاهش تنش‌ها را در جریان سفر به تهران و تعامل با کشورمان دنبال می‌کرد و در این سفرها خرق عادت نکرده بود، ادامه داد: ولی متاسفانه و یا خوشبختانه این وساطت‌ها و میانجی‌گری‌ها در طول سال 1398 به نتیجه‌ای نرسید.

وی با بیان اینکه نقش میانجی‌گری عمان بین ایران و غرب و همچنین کشورهای منطقه نشان از اعتماد ایران به عمان دارد و اکنون تهران، مسقط را در عرصه تعاملات خود یک شریک قابل اعتماد می‌داند و به عنوان میانجی‌گر آن را قبول دارد، خاطرنشان کرد: پس می‌توان گفت یکی از اتفاقات مهم در روابط ایران و عمان در سال 98 تلاش فزاینده مسقط برای میانجی‌گری بود که البته به نتیجه نرسید.

این کارشناس مسائل عمان همچنین یکی دیگر از اتفاقات مهم بین ایران و عمان در سال 98 را سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران به عمان و همچنین سفر وزیر صنایع عمان به ایران عنوان کرد و افزود: در جریان سفر وزیر صنایع عمان به تهران توافق شد که حجم مبادلات تجاری و اقتصاد ایران به عمان به 4 میلیارد دلار برسد، در حالی که در پایان سال 97 این رقم حدود یک میلیارد و 200 میلیون دلار بود.

وی در همین راستا ادامه داد: افزایش حجم تبادلات تجاری بین تهران و مسقط باعث می‌شود که ایران به یکی از شرکای اقتصادی مهم عمان تبدیل شود، به نحوی که می‌توان گفت این موضوع این زمینه را فراهم می‌کند که ایران جزو 10 کشور برتر شریک عمان قرار بگیرد.

این کارشناس مسائل عمان با بیان اینکه بر اساس آمار موجود صادرات ایران به عمان بسیار بیشتر از صادرات آن‌ها به ایران است، خاطرنشان کرد: این میزان وابستگی عمان به تعاملات اقتصادی با ایران باعث می‌شود که در معادلات منطقه‌ای مسقط نتواند به راحتی دور تهران را خط بکشد.

میرگلوی بیات با بیان اینکه عمان به دلیل انزوای مذهبی و جغرافیایی همیشه به دنبال یک متحد استراتژیک در منطقه بوده است، ادامه داد: افزایش حجم تجارت دو کشور باعث می‌شود که عمان بیشتر بر روی تهران به عنوان یک متحد استراتژیک حساب باز کند و روابط دو کشور عمیق‌تر شود.

این کارشناس مسائل عمان با اشاره به افزایش میزان پروازهای صورت گرفته بین ایران و عمان در سال 1398 گفت: در این سال شاهد بودیم که پرواز اصفهان به مسقط راه‌اندازی شد و در حال حاضر نیز تعدادی دیگر از شهرهای ایران به دنبال کسب مجوز برای داشتن پرواز مستقیم به عمان هستند. در سال 1397 ایران تصمیم گرفت که به صورت یک طرفه برای سفر اتباع عمانی به ایران لغو روادید انجام دهد و این تصمیم در سال 98 نتایج خود را نشان داد چنانچه ایران توانست میلیون‌ها دلار از محل توریسم سلامت، مذهبی و گردشگری در پی سفر شهروندان عمانی به ایران کسب کند. همچنین در این سال شاهد افزایش حضور ایرانیان در عمان بودیم و با توجه به اینکه در سال 2020 دولت عمان قانونی را تصویب کرد مبنی بر اینکه خارجی‌ها می‌توانند به صورت 100 درصدی مالک شرکت‌های خودشان باشند که در عمان تاسیس می‌کنند این تصمیم باعث می‌شود که حضورتجار و بازرگانان ایران در عمان تقویت شود.

وی همچنین به سفر بیژن زنگنه وزیر نفت به عمان نیز اشاره کرد و گفت: در مورد نتایج حاصل از این سفر اطلاع‌رسانی مشخصی انجام نشد ولی این امیدواری وجود دارد که با توجه به گسترش روابط تجاری عمان با تهران که خط لوله گازی ایران به عمان کشیده شود تا ایران بتواند صادرات گاز به عمان داشته باشد.

گلوی بیات همچنین فوت سلطان قابوس پادشاه عمان را یکی از اتفاقات مهم در سال 1398 عنوان کرد و افزود: وقتی سلطان قابوس فوت کرد همه کشورها در ارتباط با این موضوع پیام تسلیت دادند. مثلا در مصر خانواده مرسی تسلیت گفت، همزمان السیسی رییس جمهور مصر نیزپیام تسلیتی را منتشر کرد. در فلسطین گروه های حماس و فتح این موضوع را تسلیت گفتند. رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی نیز نسبت به این امر واکنش نشان داد. قطر، عربستان، ایران، آمریکا همه از درگذشت سلطان قابوس ابراز ناراحتی کردند و این نشان دهنده جایگاه سلطان قابوس بین رهبران دنیا و منطقه بود.

وی با بیان اینکه بعد از فوت سلطان قابوس بنا به وصیت او، هیثم بن طارق به عنوان پادشاه جدید عمان انتخاب شد، اظهار کرد: سلطان قابوس ساختارهای خوبی را در عرصه سیاسی و سیاست خارجی در عمان ایجاد کرده و تلاش کرده که مکتب فکری خود را در این کشور در عرصه‌های مورد اشاره قوام بدهد، بنابراین جانشین او برای خروج از وضعیتی که سلطان قابوس ایجاد کرده کار سختی را در پیش دارد.

این کارشناس مسائل عمان با بیان اینکه ایران در مورد تغییر و تحولات سیاسی در عمان خوب عمل کرد، گفت: بعد از فوت سلطان قابوس و انتخاب پادشاه جدید این کشور آقای ظریف وزیر خارجه ایران اولین کسی بود که به عمان سفر کرد و فوت سلطان قابوس را تسلیت گفت و به هیثم بن طارق پادشاه جدید عمان از نزدیک دیدار کرد و به صورت قوی برخورد کرد البته این انتظار وجود داشت که ایران هم مانند بسیاری از کشورها در اآ مقطع در سطح رئیس‌جمهور به عمان سفر کند و با پادشاه جدید این کشور دیدار و رایزنی داشته باشد ولی در آن برهه زمانی شاهد وقوع برخی از بحران ها در داخل کشور بودیم و این زمینه فراهم نشد که ایران در سطح بالاتر از وزیر خارجه در این مراسم شرکت کند.

وی با تاکید بر اینکه همه اتفاقات در روابط ایران و عمان در سال 98 فراز نبوده است بلکه با نشیب‌هایی نیز مواجه بوده است، اظهار کرد: از جمله این نشیب ها همراهی دولت عمان در یکی از موارد تحریم ها با دولت واشنگتن بود البته این بار اول نبود و عمانی ها قبلا نیز در مواردی از این نوع همکاری ها با آمریکا داشته اند.

میرگلوی بیات همچنین با اشاره به حضور نماینده دولت عمان در مراسم رونمایی از طرح معامله قرن که با حضور ترامپ و بنیامین نتانیاهو در آمریکا برگزار شد، ادامه داد: این هم یکی دیگر از وقایعی است که ممکن است در روابط دو کشور تاثیرگذار باشد.

این کارشناس عمان گفت: از دیگر اتفاقاتی که در سال 1398 در عمان افتاد و به نظر می رسد این موضوع مورد خوشایند ایران نبوده است، حضور قوی نظامیان آمریکایی و انگلیسی در عمان بوده است آنها در این زمینه قراردادهایی را با یکدیگر منعقد کردند و تاکنون چندین بار فرمانده سنتکام و همچنین تعدادی از فرماندهان نظامی انگلیس به عمان سفر کرده اند.

وی با اشاره به حضور ایران و عمان در منطقه تنگه هرمز اظهار کرد: در سال گذشته در این تنگه تحولاتی رخ داد که برخی از آن به عنوان جنگ نفتکش‌ها یاد کردند از جمله این اتفاقات توقیف کشتی انگلیسی از سوی ایران در این منطقه بود که طبق برخی از اخبار به نظر می‌رسد عمان از این اقدام ایران ناراحت بوده است.

این کارشناس مسائل عمان در ارتباط با روابط تهران و مسقط در سال 1399 نیز اظهار کرد: برای اظهار نظر در مورد روابط دو کشور ایران و عمان در سال جاری باید چند فاکتور را در نظر بگیریم، در حال حاضر پادشاه جدیدی مسئولیت امور در عمان را برعهده گرفته است البته این پادشاه نیز چندین بار در سخنرانی های خود اعلام کرده که در عرصه سیاست خارجی راه و مکتب سلطان قابوس را دنبال می‌کند و تاکنون نیز مسئله ای پیش نیامده است که ما بگوییم با توجه به این مسئله و شواهد سلطان هیثم بن طارق در سیاست خارجی مسیر دیگری را طی خواهد کرد، در حال حاضر شناخت چندانی از پادشاه جدید عمان وجود ندارد ولی تاکنون خوب عمل کرده و این پیش بینی وجود دارد که دولت عمان زیر نظر وی در سال جاری نیز در قضیه چالش بین ایران و غرب به صورت سابق فعالیت کند و سعی خواهد کرد با اقدامات و رایزنی هایش از افزایش تنش بین ایران و آمریکا، تهران و ریاض جلوگیری کند چرا که مسقط از هرگونه درگیری در منطقه متضرر خواهد شد.

وی با بیان اینکه ساختار در عمان که سلطان قابوس در این چند سال آن را پایه گذاری کرده است اجازه تحرک متفاوتی را به هیثم بن طارق نمی دهد، افزود: بنابراین بعید است که روابط ایران و عمان در سال جاری دستخوش تغییراتی جدی شود، مضاف بر اینکه پیوندهای اقتصادی نسبتا گسترده‌ای بین دو کشور در حال به وجود آمدن است و خراب کردن این پیوندهای اقتصادی در شرایطی که عمان با مشکلات اقتصادی رو به رو است کار عقلانی به نظر نمی‌رسد.

وی در همین راستا ادامه داد: در حال حاضر حدود 70 درصد درآمدهای عمان از فروش نفت است و اقتصادش به نفت وابستگی دارد و اگر روند کنونی سقوط قیمت نفت ادامه پیدا کند دولت عمان مجبور خواهد بود برای جلوگیری از وقوع برخی از مشکلات ارتباطات اقتصادی خود را دیگر کشورها از جمله ایران گسترش دهد بنابراین با توجه به این وابستگی پیش‌بینی می‌شود که روابط دو کشور در حوزه مسائل اقتصادی و تجاری گسترش بیشتری پیدا کند.

این کارشناس مسائل عمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه در سال 1398 وزیر امور خارجه آمریکا سفر به عمان داشت و در دیدار با پادشاه جدید عمان، نامه دعوت ترامپ از او برای سفر به آمریکا را تسلیم سلطان هیثم کرد، خاطرنشان کرد: باید دید که آیا پادشاه عمان در مدت باقیمانده از زمان ریاست جمهوری ترامپ به آمریکا سفر خواهد کرد یا نه؟

وی همچنین با اعتقاد بر اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا یکی از مولفه هایی است که روابط ایران و عمان را در سال 1399 تحت تاثیر قرار می‌دهد، تصریح کرد: در واقع در این مدت عمان و ایران به این موضوع توجه خواهند داشت که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به چه نتیجه ای می رسد با توجه این که تلاش های دولت عمان در طول یک اخیر سال برای میانجیگری میان ترامپ و دولت ایران به نتیجه ای نرسیده است.

این کارشناس مسائل عمان با بیان اینکه اگر در آمریکا بار دیگر ترامپ به عنوان رئیس جمهور پیروز شود، عمان همچون گذشته به دنبال میانجیگری بین ایران و آمریکا خواهد بود چراکه از افزایش چالش بین تهران و واشنگتن متضرر خواهد شد ، خاطرنشان کرد: اما اگر دموکرات ها پیروز شوند، عمان نقش خود را در این زمینه کم رنگ می کند چراکه به احتمال زیاد بین ایران و دموکرات ها کانال ارتباطی مستقیم وجود خواهد داشت و دو کشور برای گفت‌وگو نیاز به واسطه ای همچون عمان نخواهند داشت، چنانکه در اواخر دوره اوباما، عمان به عنوان میانجی بین دو کشور پس از مدتی نقشش کمرنگ و تا حدودی حذف شد چراکه ارتباطات بین دو کشور مستقیم بود و دیگر به واسطه نیازی نبود، بنابراین بر اساس آنچه که اشاره شد می توان از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به عنوان یکی از مولفه هایی که ممکن است روابط ایران و عمان را تحت تاثیر خود قرار دهد، یاد کرد.

انتهای پیام