16میلیون جوان ایرانی متحمل سنگین‌ترین هزینه‌های ازدواج در دنیا!/ هیچ؛ سهم ازدواج از بودجه دولت!
توقف ازدواج ارثیه تلخ هشت سالهاخیر است که سال‌ها گریبان‌گیر کشور خواهد بود اما شاید بتوان با حرکتی جهادی و انقلابی دوباره این قطار بازایستاده را به حرکت درآورد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از یزدرسا، ازدواج یکی از رویدادهای مهم زندگی است و از نظر اجتماعی به عنوان پیوندی با ثبات و هدفمند میان زن و مرد شناخته می‌شود. هرچند ازدواج به عنوان یک عمل ارادی تابع خواست، تمایلات و دیدگاه‌های فردی است اما زندگی اجتماعی انسان و روابط پیچیده او با پیرامونش، ازدواج را در ارتباطی متقابل با متغیرهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و حتی سیاسی قرار می‌دهد.
حدود 12 میلیون جوان ایرانی در آستانه سن ازدواج قرار دارند، افزایش تمایل تجردگرایی در بین جوانان ایرانی، عدم تمایل ازدواج در بین جوانان، افزایش سن ازدواج در بین جوانان، اینها تیترهای ساده و تکراری است که برای همه پدران و مادران، مسئولین و جوانان و کارشناسان عادی شده است اما این تیترها و آمارها رفته‌رفته جامعه را به سمت بحرانی عظیمی پیش می‌برد، بحرانی که در تمام زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی متبلور خواهد بود و می‌تواند سبک زندگی و فرهنگ جامعه را تغییر دهد.
در مورد علت اینکه چرا سن ازدواج جوانان کشور در حال بالارفتن است جوانان و خانواده‌ها و مسئولین همه کارشناس بوده و صاحب دیدگاه هستند و هرکدام از منظر خود دلایلی را ذکر می‌کنند از مشکلات اقتصادی، بیکاری و نبود مسکن بگیرید تا راحت‌طلب شدن و عدم مسئولیت‌پذیری و ترس از ازدواج جوانان که می‌توان برای هرکدام از این دلایل ساعت‌ها سخنرانی کرد و ده‌ها مقاله نوشت.
اما واقعا نقش هرکدام از گروه‌های خانواده، دولت و مسئولین و خود جوانان در پدید آمدن این بحران چیست و چرا موضوعی که جز توصیه‌های اصلی دینمان بوده و مقام معظم رهبری نیز بارها در این مورد حساسیت خود را نشان داده‌اند مورد غفلت واقع‌شده و باعث شده آمارهای وحشتناکی در این زمینه در سطح کشور ایجاد شود.
چه اقداماتی مسئولین و خانواده‌ها و خود جوانان باید انجام می‌دادند که ندادند و حال باعث شده تعداد افراد مجرد بالا 40 سال هر روز رو به افزایش باشد و این یعنی آنها تصمیم قطعی برای مجرد بودن را برگزیدند.
مردم استان یزد از دیرباز با پشتوانه اعتقادات مذهبی و سنت‌های دیرین این دیار ازدواج را برای جوانان امری ضروری و واجب تلقی می‌کنند و معتقد هستند جوان هر چه زودتر ازدواج کند زودتر و راحت‌تر به مسیر موفقیت در زندگیش می‌رسد اما یزد هم جزوی از این سرزمین است به تبع با توجه به شرایط تحت تاثیر مسائل مختلف در کاهش امر ازدواج قرار گرفته است تا جایی که امروزه این استان در جایگاه بیست و هفتم امر ازدواج در بین سایر استان های دیگر قرار گرفته است.
***کاهش نرخ ازدواج در یزد
بر اساس آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت‌احوال کشور در شش‌ماهه نخست سال جاری سه هزار و 670 مورد ازدواج در استان یزد به ثبت رسیده که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته با سه هزار و 496 واقعه ازدواج با افزایش 5 درصدی مواجه بوده است.
بر همین اساس تعداد واقعه ازدواج به ثبت رسیده در استان یزد در بهار سال جاری یک هزار و 402 مورد و در تابستان امسال دو هزار و 268 مورد بوده است این در حالی است که تعداد ازدواج به ثبت رسیده در بهار سال گذشته یک هزار و 590 و در تابستان سال 98، یک هزار و 906 مورد بوده است.
بر اساس سالنامه آماری سال 98، درحالی‌که نرخ ازدواج کشور 43/6 درصد است، این رقم در استان یزد 56/5 درصد برآورد شده و استان یزد را در سال 98 در جایگاه 25 کشور قرار داده است.
این آمار در شهری مانند یزد که همیشه ازدواج از امور اصلی زندگی ساکنان آن به شمار می‌رفته است نه‌تنها غیرقابل‌قبول بلکه زیبنده این شهر و دیار هم نیست اما ریشه مشکلات و دلایل عدم تمایل جوانان برای تشکیل زندگی مشترک را می‌توان در حوزه‌های مختلف جستجو کرد که به در حد حوصله این نوشتار به آن خواهیم پرداخت.
***16 میلیون جوان ایرانی متحمل سنگین‌ترین هزینه‌ها پشت خط ازدواج!
محمدحسین رحیمی نسب، مدیر دفتر نمایندگی آستان قدس رضوی در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، در تشریح طرح شش محوری سامان خانواده گفت: یکی از اصلی‌ترین مشکلات جامعه، افزایش روزافزون افراد پشت خط ازدواج است به‌نحوی‌که اکنون در استان یزد 150 هزار نفر و در کل کشور 16 میلیون نفر در رده سنی 22 تا 37 سال هستند که تاکنون ازدواج‌نکرده‌اند.
وی افزود: این امر هم ازنظر جمعیت‌شناسی و هم به لحاظ مباحث اخلاقی، اعتقادی، امنیت جنسی و بیماری‌های جسمی و روانی به یک معضل در کشور تبدیل‌شده و باید برای آن چاره‌اندیشی شود.
رحیمی نسب، افزایش سن ازدواج را یکی از معضلات اجتماعی برشمرد و بیان کرد: میانگین سن ازدواج در پسران به 29 سال و در دختران به 26 سال رسیده و این یعنی فاصله سن بلوغ تا ازدواج نزدیک به 20 سال است و این امر تبعاتی به دنبال خواهد داشت.
این مسئول ادامه داد: با وجود اینکه در حال حاضر 16 میلیون نفر در کشور پشت خط ازدواج هستند، آمار ازدواج هرسال بین شش تا هفت درصد کاهش پیدا می‌کند و عمده افراد پشت خط ازدواج وارد تجرد قطعی می‌شوند یعنی سن آقایان از 40 سال و سن خانم‌ها از 37 سال عبور می‌کند.
رحیمی نسب، افزایش بی‌رویه هزینه‌های ازدواج را نیز از معضلات در مسیر ازدواج و تشکیل خانواده برشمرد و اظهار داشت: در حال حاضر سنگین‌ترین هزینه‌های ازدواج در دنیا برای ایران است و این امر سبب شده که بسیاری از جوانان از ازدواج صرف‌نظر کنند، این در حالی است که ما پرچم ساده زیستی اهل‌بیت (ع) را در دست گرفته‌ایم.
***الگوگیری از ازدواج‌های ناموفق و ترس در ورود جوانان به ازدواج
احمد ترکمانی در گفتگو با خبرنگار یزدرسا؛ با اشاره به کاهش رغبت جوانان به ازدواج گفت: زمانی که در مورد ازدواج صحبت می‌کنیم باید ببینیم چه کسی در این زمینه به ما امر کرده است، خداوند در آیه 21 سوره روم می‌فرماید «ومن آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا الیها...» خداوند از جنس خودتان همسرانی آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و از طرفی ازدواج را سنت پیامبر (ص) می‌نامند، اما از با وجود اینکه ما به ازدواج اعتقاد و باور داریم و مسلمان هستیم اما بسیاری از جوانان رغبتی به ازدواج ندارند.
وی ادامه داد: نخستین دلیل و مشکلی که موجب عدم تمایل جوانان به ازدواج شده است، الگوگیری از اطرافیان و کسانی است که ازدواج کردند اما در زندگی خود موفق نیستند و هر روز درگیر مسائلی چون مهریه، نفقه، طلاق و... که در جامعه بسیار مطرح می‌شود هستند.
این مشاور و کارشناس مسائل خانواده افزود: جوان مجرد با الگوگیری از کسانی که در زندگی با مسائل و مشکلات زیادی مواجه هستند، فکر می‌کند که وقتی هم اکنون با آرامش زندگی می‌کند چرا با ازدواج خود را درگیر مسائل خانواده از جمله مهریه، نفقه و... کند، خداوند اولین معیار و ملاک ازدواج را آرامش یافتن می‌داند و بعد از آن ابراز محبت و علاقه به یکدیگر است، اما در بسیاری پس از اینکه ازدواج صورت گرفته، علاقه و محبتی بین زوجین نیست و در واقع نگاه به زندگی کسانی که مشکل دارند موجب شده جوانان تن به ازدواج ندهند.
***استقلال‌طلبی زودهنگام و عدم تمایل به ازدواج
ترکمانی مشکلات اقتصادی را دلیل دیگر عدم تمایل جوانان به ازدواج دانست و گفت: مشکل اقتصادی شوخی نیست و اما نمی‌خواهیم نحوه ازدواج جوانان با توجه به مشکلات اقتصادی به مانند 30 سال قبل بشود اما همین الان هم می‌توان جوانان را با هزینه کم سروسامان داد، البته جوانان اکنون دوست دارند مستقل باشند و نمی‌توان آنها را مجبور کرد که کنار پدر و مادر پسر یا دختر زندگی کنند و از طرفی جوانان برای ازدواج توانایی تأمین کرایه‌خانه نیز ندارند بنابراین با توجه به اینکه خیرینی زیادی در جامعه وجود دارند باید واسطه بین جوانان و خیرین باشیم و مسئولین فرهنگی نیز باید به این مسائل توجه کنند و زمینه را برای ازدواج آسان جوانان فراهم کنند.
وی گفت: یکی دیگر از دلایلی که ازدواج جوانان را به تأخیر انداخته است چشم و هم‌چشمی خانواده‌ها و همچنین توجه اکثر جوانان به مسائل مادی و مادیات است، این به این معنی نیست که مسائل مادی اهمیت ندارد، اینکه پسری دیندار باشد، شغل مناسبی داشته باشد، از اخلاق خوبی برخوردار باشد اما چون منزلش در محله پایین‌شهر باشد یا ماشینش فلان ماشین نباشد موجب شود که خانواده دختر یا خود دختر با ازدواج مخالفت کند کار درستی نیست.
*** جوانان امروزه آرمانگرا تر از همیشه
این مشاور خانواده با بیان اینکه جوانان امروزه آرمانگرا شدند، افزود: با وجود اینکه در روایت داریم که در ازدواج باید به دنبال کمال و معنویت بود و مال و زینت را خداوند خودش تأمین می‌کند اما متاسفانه اکثر خانواده‌ها و جوانان با چشم و هم‌چشمی و بدون توجه به این روایت، به دنبال زیبایی و مادیات در خانواده مقابل و در دختر و پسر هستند یا برای جهیزیه خود را به آب و آتش می‌زنند.
ترکمانی ادامه داد: جوانان انتظار دارند ماشین و خانه‌ای داشته باشند که افراد اکنون بعد از چهل سال زحمت به دست آورده‌اند و این آرمانگرایی و در رویا زندگی کردن همه را به انتظار گذاشته و موجب تأخیر در ازدواج شده است. یا اینکه خانواده شوهر از عروس انتظار جهیزیه آنچنانی و یا خانواده دختر انتظار مهریه بالا دارند، در حالی که هیچ کدام از اینها ضمانتی برای زندگی خوب نیست و می‌توان با کمترین هزینه‌ها زندگی دو جوان را سروسامان داد.
وی گفت: متاسفانه به دلیل عدم تمایل جوانان به ازدواج و همچنین بالا رفتن آمار طلاق در جامعه، نیاز جنسی نیز در جامعه زیاد می‌شود و بسیاری از افراد دیگر تن به ازدواج نمی‌دهند و برای تأمین نیازهای شهوانی خود تن به کارهای دیگر می‌دهند کما اینکه هم اکنون نیز بسیاری از جوانان و دختر و پسران این کار را انجام می‌دهند و دنبال لذت هستند بدون اینکه ازدواج کنند و وقتی می‌بینند می‌توانند بدون ازدواج نیازهای خود را رفع کنند تن به ازدواج نمی‌دهند که این موارد جامعه ما را از یک جامعه علوی و فاطمی دور می‌کند.
***مساجد و محلات ظرفیت ناشناخته برای ترویج ازدواج
این کارشناس مسائل خانواده با بیان اینکه مسئولین فرهنگی باید زمینه را برای ازدواج ساده، سالم و آسان برای جوانان فراهم کنند، تصریح کرد: یکی از اقداماتی که می‌توان انجام داد اقدامات محله محوری است اینکه در هر محله امام جماعت محله، هیئت‌امنای مساجد و بزرگان محله دور هم جمع شوند و دختر و پسران دم بخت را شناسایی کنند واسطه ازدواج آنها شوند و خانواده‌ها و دختر و پسران را به هم معرفی کنند و از این طریق زمینه ازدواج سالم، ساده و به هنگام را در محلات فراهم کنند.
آنچه گفته شد تنها بخشی از مشکلات و معضلاتی است که بر سر راه ازدواج جوانان گذاشته شده است و بیان همه این مسائل مطمئنا در یکی و دو گزارش نمی گنجد هر چند پیش از این هم در این خصوص بارها و بارها نوشته شده و هشدارهای لازم از سوی کارشناسان و متخصصین این حوزه داده شده است.
سؤال مهم‌تر اینجاست که دولت و دستگاه‌های فرهنگ‌ساز به عنوان یکی از مهم‌ترین متولیان امر برای تسهیل و ترویج ازدواج چه کرده است؟ آیا این اقدامات توانسته گره از کار این امر سفارش شده بردارد؟
***ارشاد بودجه اختصاصی برای «ازدواج» ندارد!
مجید جوادیان زاده در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، در خصوص اقدامات و فعالیت‌هایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در زمینه فرهنگ‌سازی ازدواج گفت: این اداره کل مسئولیت مستقیمی در زمینه ازدواج و فرهنگ‌سازی و حمایت از آن ندارد و بودجه‌ای نیز در این زمینه برای آن در نظر گرفته نشده است و حوزه‌های مورد حمایت این اداره کل بیشتر، حمایت از خانواده و فرهنگ ازدواج در قالب شاخه‌های مختلف هنر است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه جامعه ایرانی یک جامعه خانواده محور است و واحد اجتماعی در جامعه ما خانواده است، اداره کل فرهنگ و ارشاد در چارچوب وظایف فرهنگی و فرهنگ‌سازی در مورد جایگاه خانواده و ازدواج فعالیت‌هایی را در زمینه فرهنگ و هنر انجام داده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد عنوان کرد: یکی از فعالیت‌های هنری در این زمینه، برگزاری جشنواره ملی خیابانی تئاتر چتر زندگی است که رویکرد آن حمایت از خانواده و اهمیت جایگاه آن است و هرسال چهار دوره از این جشنواره خیابانی به‌صورت ملی برگزار کردیم که از مهم‌ترین جشنواره‌های تئاتر خیابانی در کشور محسوب می‌شود و توانسته جایگاه خود را در بین اهالی هنر پیدا کند و آثار زیادی که سالانه با موضوع خانواده تولید می‌شود در سطح شهر و با ارتباط مستقیم با مردم به اجرا درمی‌آید.
***هیچ؛ سهم ازدواج از بودجه دولت!
حمید عزیزیان در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، با بیان اینکه دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری در سال گذشته هیچ بودجه اختصاصی برای امر ازدواج نداشته است گفت: بودجه اندکی جهت پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اختصاص‌یافته بود که در مناطق حاشیه‌نشین یزد هزینه شد که می‌توان گزارش آن را ارائه کرد.
وی ادامه داد: دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری یزد یک دفتر ستادی است و مهم‌ترین اقدامی که در زمینه ازدواج در حیطه وظایف کاری این دفتر انجام می‌شود برگزاری منظم ستاد ساماندهی جوانان به‌منظور ایجاد هماهنگی، هم‌افزایی و تعامل بین دستگاه‌های اجرایی عضو این ستاد برای وظایفی که برای آنها تعریف شده است و مشکلات آنها در زمینه اجرایی حل‌وفصل می‌شود.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری یزد با اشاره به همکاری با انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در سطح استان در زمینه ازدواج عنوان کرد: مهم‌ترین این سمن‌ها در استان، شبکه فعالین ازدواج است که مصوبه ستاد ساماندهی ازدواج جوانان را دارد و بسیار پویا و فعال است و در چارچوب ترویج فرهنگ ازدواج آسان و به هنگام اقدامات مادی و معنوی زیادی را برای امر ازدواج جوانان انجام می‌دهد.
عزیزیان ادامه داد: همچنین دفتر امور اجتماعی با همکاری اداره کل بهزیستی، طرح «دانشنامه ازدواج» جوانان را اجرایی کرده است که جوانان می‌توانند در این طرح به‌صورت رایگان از آموزش‌های قبل از ازدواج و افزایش توانمندی در انتخاب صحیح همسر و ازدواج موفق بهره‌مند شوند.
وی بزرگترین اقدام در امر ازدواج در استان را طرح «سامان خانواده» عنوان کرد و افزود: این طرح در استان پیگیری می‌شود که در زمینه مسکن نیز وارد شده و مقدمات آن به خوبی پیش رفته است به‌گونه‌ای که مصوبه کارگروه اجتماعی استانداری یزد را دریافت کرده و چنانچه شورای برنامه‌ریزی، بودجه مشخصی را در سال 1400 به آن اختصاص دهد می‌تواند تحول بزرگی را در زمینه ازدواج در استان ایجاد کند.
***خشکیدن ریشه درخت ازدواج، ارثیه تلخ هشت سال حکمرانی روحانی
در کنار نبود هیچ تدبیر درستی در خصوص تسهیل امر ازدواج، گویا دولت روحانی موفق به سنگ اندازی در این مسیر هم شده است.
با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین چالش‌های جوانان برای ازدواج موضوعات اقتصادی است حالا دولت با دست گذاشتن بر این نقطه ضعف وام ازدواج را محدود و مشروط کرده است.
طبق دستور رئیس جمهور و بر اساس درخواست وزیر ورزش و جوانان، از این پس بنا شد تا وام ازدواج تنها به افراد 18 تا 40 سال تعلق گیرد و جوانان کمتر از 18 سال و افراد بالای 40 ساله‌ای که می‌خواهند ازدواج کنند نمی‌توانند از این وام استفاده کنند.
سال 98 وقتی طرح مجلسی‌ها برای افزایش حداقل سن ازدواج به 18 سال به ثمر نرسید، دولت و وزارت ورزش و جوانان وارد این عرصه شدند تا با تکیه بر اساسی‌ترین مانع و چالش ازدواج یعنی مسائل اقتصادی و تنها کمک حداقلی دولت یعنی وام ازدواج فشار حداکثری را بر خانواده‌ها و جوانان زیر 18 ساله‌ای که قصد ازدواج دارند وارد کنند!
این اتفاق تلخ در دولت روحانی در حال است که محدودیت سنی پرداخت وام ازدواج برخلاف قانون بودجه و اصول 3 و 19 قانون اساسی است.
سید امیرحسین قاضی‌زاده نایب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز به ماجرای مشروط شدن و محدودیت سنی برای وام ازدواج واکنش نشان داد و در صفحه شخصی خود در توییتر در واکنش به دستور اخیر رئیس‌جمهور برای اصلاح شرط سنی وام ازدواج نوشت: «اقدام رئیس جمهور در اعمال تبعیض سنی در پرداخت وام ازدواج خلاف بند الف تبصره 16 قانون بودجه و اصول 3 و 19 قانون اساسی است. مجلس اجازه نخواهد داد زندگی مردم بازیچه گزارش‌های مجعول و غیرکارشناسی که ریشه تصمیم‌گیری رئیس جمهور شده است، بشود.»
مشخصا امید بستن به دولت تدبیر و امید به‌ویژه در شرایط کنونی که عمرش رو به اتمام است نه فایده‌ای دارد و نه می‌توان به اینکه قرار است در این مدت کم اتفاق تازه‌ای بیافتد دل‌خوش کرد اما آنچه مسلم است اینکه این ارثیه تلخ هشت‌ساله دولت روحانی در نابودی ازدواج و ناامیدی جوانان برای این امر سال‌ها گریبان گیر کشور و جامعه ایران خواهد بود که شاید بتوان با حرکتی جهادی و انقلابی مانند سایر عرصه‌ها دوباره قطار بازایستاده را به حرکت درآورد آن‌چنان‌که با برگزاری دومین کنگره ملی شهدای استان یزد 1200 ازدواج آسان رقم خورد.
انتهای پیام /
