ابلاغ سیاست‌ها و اقدامات فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای، علمی فناوری ناظر به شرایط ویژه کشور

باشگاه خبرنگاران جوان - به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، مخاطبان این مصوبه، قوه قضائیه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کشور، وزارت آموزش و پرورش، وزارت اطلاعات، وزارت امور خارجه، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، شورای سیاست گذاری ائمه جمعه، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، شهرداری تهران، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران، سازمان فرهنگ و ارتباطات و سایر دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی و عمومی ذی‌ربط هستند.

مصوبه «سیاست‌ها و اقدامات ملی فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای، علمی و فناوری ناظر به وضعیت کشور در شرایط ویژه» که در جلسه 920 تاریخ 4 شهریورماه 1404 شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس مصوبه جلسه 541 شورای معین به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ شد:

مقدمه:

ملت بزرگ ایران با سابقه تمدنی باشکوه و درخشان در جنگ تحمیلی دوازده روزه اخیر؛ هوشمندانه و در اوج اتحاد، انسجام و همبستگی ملی با درایت و راهبری حکیمانه مقام معظم رهبری و رشادت و شهامت ماندگار و مثال‌زدنی قهرمانان عرصه عزت و شرف در نبردی جانانه و دفاع مقدس دوازده‌روزه، رژیم غاصب صهیونیستی و آمریکای جنایتکار را به پیشنهاد و پذیرش آتش‌بس تا مرز پشیمانی از تهاجم و تجاوز به تمامیت ارضی ایران اسلامی وادار ساخت. این جنگ، دستاورد‌ها و درس‌آموخته‌های ارزشمندی داشت و تبلور انسجام و همبستگی ملی و قدرت دفاعی و بازدارندگی نیرو‌های مسلح، به ثمر نشستن سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف علم و فناوری دفاعی - امنیتی و اعتماد به نخبگان علمی و خودباوری ملی را نمایان ساخت. نقش بی‌بدیل جامعه علمی دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی کشور که بخش کوچکی از آن در این دفاع مقدس متجلی گردیده؛ نشانگر آن است که تقویت انسجام و همبستگی ملی از یک سو و زیست‌بوم علم و فناوری و به‌ویژه تقویت فناوری‌های نوظهور و نوپدید، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های مردمی و نخبگانی و توجه به رفع نیاز‌های کشور و پیوستگی و هم‌راستایی پژوهش‌ها با حوزه‌های دفاعی و امنیتی از سویی دیگر، ضرورتی انکارناپذیر است. طبیعی است که در چنین شرایطی می‌بایست با نقش‌آفرینی مؤثر و فعال تمامی شخصیت‌های تأثیرگذار و دست‌اندرکاران و نهاد‌های فرهنگی، علمی و فناوری؛ سیاست‌ها و اقدامات مؤثری نسبت به شرایط پیش‌آمده و محتمل، تعیین و تمهید گردد.

در این راستا و در جهت تقویت خودباوری، امیدآفرینی و افزایش تابآوری و تمرکز ویژه بر پیوند دانشگاه، صنعت و اقتدار دفاعی و امنیت ملی و احقاق حقوق ملت بزرگ ایران، «سیاست‌ها و اقدامات ملی فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای، علمی و فناوری ناظر به وضعیت کشور در شرایط ویژه» به شرح ذیل تعیین می‌گردد:

ماده 1- سیاست‌ها و اقدامات فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌ای و تقسیم کار ملی:

الف) سیاست‌ها:

حفظ و تقویت همبستگی و سرمایه اجتماعی و انسجام ملی تبلوریافته در سطح ملی و جهانی

تقویت امید و نشاط اجتماعی و اعتماد به نفس ملی به‌ویژه رسیدگی به آسیب‌دیدگان جنگ و تسکین ناملایمات روحی، روانی و رفتاری آنها

پاسداشت یاد و خاطره شهیدان اقتدار ایران در قالب انجام اقدامات نمادین در سطوح ملی و فراملی

ارتقای سطح آمادگی مدیریت کشور برای شرایط احتمالی ناشی از تکرار جنگ

دفاع از مظلومیت ملت ایران در عرصه رسانه‌ای و دیپلماسی و استیفاء حقوق آنها در سطح مجامع و نهاد‌های بین‌المللی

ب) اقدامات ملی / دستگاه‌های مجری:

تقویت سازگاری اجتماعی و محبت بین‌فردی در جامعه با اصلاح گفتار و تعابیر و نگاه بالا به پایین از سوی برخی از مدیران و مسئولان در رسانه‌ها و فضای اجتماعی / تمامی دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی (1)

تجدیدنظر و اصلاح روش‌های مدیریتی و بازبینی ظرفیت‌های اجتماعی در راستای تأمین بیشتر حقوق اساسی همه آحاد جامعه / تمامی دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی (1)

شناسایی و پیشگیری سریع فتنه‌ها و تلاش‌های دشمن برای درهم شکستن همبستگی ملی و تبیین مواضع شورای عالی انقلاب فرهنگی و نهاد‌های ذی‌صلاح در خصوص دوگانه‌هایی مثل امت و ملت، ایران و جمهوری اسلامی، جمهوریت و اسلامیت و... و لزوم اقناع جامعه / وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه و سازمان تبلیغات اسلامی (1)

پرهیز از طرح موضوعات دارای ظرفیت دوقطبی‌ساز در فضای اجتماعی و ایجاد تعادل در پرداختن به هر یک از عناصر سه‌گانه باستانی، دینی و مدرن هویت ملی / وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه و سازمان تبلیغات اسلامی (1)

تدوین پیوست رسانه‌ای برای اعمال مجازات عوامل نفوذی دشمن و مجرمان خیانت به وطن از سوی قوه قضائیه (1)

حفظ وحدت و انسجام ملی در روایت‌سازی رخداد‌های مهم ملی و جهانی مانند روز جهانی قدس، یوم ا... 22 بهمن و سایر مناسبت‌های مربوطه با تأکید بر جنگ تحمیلی 12 روزه و پرهیز از ارائه روایت‌های متضاد / وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و سازمان تبلیغات اسلامی (1)

تقویت همگرایی و انسجام خانوادگی و آموزش، توانمندسازی و مهارت‌آموزی خانواده‌ها در راستای افزایش تاب‌آوری و عاملیت خانواده‌ها به عنوان بستر اصلی رشد معنوی، تربیت دینی و توانمندی شخصیتی و کنشگری اثربخش اجتماعی / وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده (1)

برنامه‌ریزی و حمایت از فعالان فضای مجازی و رسانه‌ای در جهت تقویت روحیه همبستگی و همگرایی ملی و مقابله مؤثر با عاملان تشویش اذهان عمومی و ناامیدی و هراس در جامعه / مرکز ملی فضای مجازی و قوه‌قضائیه (1)

بهره‌مندی از ظرفیت مساجد، هیئت‌های مذهبی و پایگاه‌های بسیج در راستای تقویت روحیه میهنی و شور و شعور حماسی، همدلی و مقابله با ظلم و استکبار / سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان بسیج مستضعفین (1)

تدوین و تنظیم دستورالعمل برای مهمانان برنامه‌های تلویزیونی و معرفی نخبگان و اساتید مرتبط با کارگروه‌های متعدد تخصصی شورای تحول علوم انسانی به سازمان صدا و سیما جهت تبیین و تحلیل علمی رخدادها / سازمان صدا و سیما (2)

بهره‌گیری از ظرفیت شخصیت‌های الگو و اثرگذار اجتماعی از سوی رسانه ملی جهت تبیین و تحلیل جنگ تحمیلی 12 روزه در راستای افزایش سطح تاب‌آوری و آرامش اجتماعی / سازمان صدا و سیما (2)

توسعه بستر‌های لازم برای ارائه خدمات سلامت روان و تعریف سازوکار فوریت‌های اجتماعی و نظام مشاوره ملی در شرایط جنگ و پساجنگ با قابلیت دسترسی بالا برای عموم مردم به منظور القای امید، نشاط و اعتماد به نفس به جامعه / وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، وزارت کشور و سازمان صدا و سیما (2)

زمینه‌سازی برای رشد و توسعه آرامش معنوی، تقویت بنیه فکری و اعتقادی و ترویج و گسترش نماد‌های مذهبی / حوزه‌های علمیه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه و سازمان تبلیغات اسلامی (2)

آموزش عمومی مستمر کمک‌های اولیه و امداد و نجات به خانواده‌ها جهت آماده‌سازی افراد در شرایط ویژه / جمعیت هلال‌احمر، سازمان صدا و سیما (2)

نام‌گذاری مناسبت تقویمی و ایجاد یادمان در راستای تکریم یاد و خاطره سرداران و فرماندهان، دانشمندان، کودکان، مردان و زنان شهید (3)

حفظ و صیانت از نماد‌های جنگ تحمیلی مانند ساختمان شیشه‌ای سازمان صدا و سیما در قالب ایجاد یادمان و نمایشگاه / شهرداری‌ها و وزارت میراث فرهنگی (3)

تبیین و روایت حماسی و تمدنی دفاع مقدس در حوزه‌های تعلیم و تربیت عمومی و آموزش عالی از طریق تدوین و اختصاص محتوی مناسب با دفاع مقدس 12 روزه در متن کتاب‌های درسی و سرفصل‌های دروس دانشگاهی / وزارتخانه‌های آموزش و پرورش؛ علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (3)

مستندسازی نحوه شهادت تمامی شهدای جنگ تحمیلی و ایجاد کارزار بین‌المللی اثرگذار جهت تنویر افکار عمومی در سطح جهانی / بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران، وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فرهنگ و ارتباطات (3)

تجربه‌نگاری موفقیت‌ها و شناسایی و رفع نقاط ضعف دوره جنگ و اتخاذ تمهیدات لازم از سوی دستگاه‌های مرتبط برای مواجهه با شرایط احتمالی ناشی از تکرار جنگ / تمامی دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی (4)

ارتقای سطح سواد امنیتی آحاد جامعه / وزارت اطلاعات و سازمان صدا و سیما (4)

صیانت از مؤلفه‌های تمدنی ایران فرهنگی بزرگ و جوامع شیعی کشور‌های همسایه در اجرای برنامه‌های امنیتی - دفاعی با تاکید بر مدیریت هوشمند مسأله اتباع خارجی و مهاجران افغانستانی / وزارت کشور و وزارت امور خارجه (4)

مستندسازی صدمات انسانی، مالی، روحی و روانی و نسلی جنگ تحمیلی و ارائه آن به مجامع و نهاد‌های بین‌المللی جهت استیفاء حقوق ملی و جبران کلیه خسارات وارده بر اثر جنگ با استفاده از حقوقدان‌های مجرب و معتبر در حقوق بین‌الملل / بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، وزارت امور خارجه و معاونت حقوقی ریاست جمهوری (5)

تشکیل دادگاه به منظور طرح شکایت علیه متجاوزان جهت رسیدگی به شکایات ناشی از جنایات جنگ تحمیلی و استیفاء حقوق آسیب‌دیدگان و تلاش برای اجرای احکام صادره از طریق سازوکار‌ها و مراجع ذی‌ربط / قوه قضائیه (5)

استفاده از ظرفیت رسانه‌های بین‌المللی جهت تبیین و تحلیل جنگ تحمیلی با ماهیت ضد بشری و مغایر با قوانین و مقررات بین‌المللی / وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و معاونت حقوقی ریاست جمهوری (5)

آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص و حرفه‌ای در زمینه حقوق بین‌الملل / وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (5)

ماده 2- به منظور کنش و واکنش مناسب به تبلیغات رسانه‌ای رژیم صهیونیستی و رسانه‌های وابسته به آن، سازمان صدا و سیما، شبکه تلویزیونی بین‌المللی به زبان عبری تأسیس مینماید.

ماده 3- به منظور حفظ و تقویت همبستگی و سرمایه اجتماعی و انسجام ملی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به طور منظم نسبت به انجام پژوهش‌های لازم پیرامون عوامل و مقوم‌های استمرار همبستگی اجتماعی و انسجام ملی اقدام و نتایج آن را به شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر مراجع ذی‌صلاح، ارائه نماید و این وزارتخانه با همکاری مراکز معتبر افکارسنجی به صورت منظم، سطح همبستگی و انسجام ملی را سنجش و اعلام می‌نمایند.

ماده 4- سیاست‌ها و اقدامات علمی و فناوری و تقسیم کار ملی:

الف) سیاست‌ها:

حفظ و صیانت از سرمایه انسانی، تجهیزات، نشر دستاورد‌ها و برون‌داد‌های علمی کشور و استقرار و تثبیت آرامش به‌ویژه در حوزه‌های علمی راهبردی

تمرکز بر هوش مصنوعی و فناوری‌های هوا فضا، موشکی، پدافندی و راداری، نوظهور و سایبری در جهت تقویت امنیت و بازدارندگی دفاعی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران

ب) اقدامات ملی / دستگاه‌های مجری:

برنامه‌ریزی و اختصاص مشوق‌های خاص و ایجاد انگیزه در اساتید و دانشجویان حوزه‌های علمی - راهبردی و جذب نخبگان در این حوزه‌ها / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌های کشور، سازمان برنامه و بودجه و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری (1)

عملیاتی‌سازی ضوابط ارائه و صیانت از نشر دستاورد‌ها و برون‌داد‌های علمی اولویت‌دار در راستای اجرای سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و ارائه گزارش دوره‌ای از فرایند اجرای سند (1)

طراحی و اجرای سازوکار صیانت از سرمایه انسانی، برون‌داد‌های علمی و زیرساخت‌های فناورانه / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌های کشور و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری (1)

برگزاری کارگاه‌های آموزشی تشریفات خودحفاظتی برای دانشمندان، پژوهشگران و متخصصان و راهاندازی، تجهیز و تقویت صیانت از زیرساخت‌های تحقیقاتی کشور در حوزه‌های علمی راهبردی / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و وآموزش پزشکی (1)

استفاده از فناوری‌های نوین برای شناسایی و اطلاع‌رسانی سریع مکان‌ها و افراد آسیب‌دیده به نهاد‌های خدمت‌رسان / معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط

ایجاد بستر دسترسی محلی و برون‌خط به منابع علمی و نشریات علمی بین‌المللی در شرایط اضطراری / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و وآموزش پزشکی (2)

ایجاد سکوی ملی برای تحقیقات تروما و پزشکی جنگ (2)

هدایت اساتید و دانشمندان حوزه‌های مختلف مرتبط به سمت تأمین نیاز‌های حوزه امنیتی و نظامی / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌های کشور و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری (2)

سرمایه‌گذاری ویژه در علوم و فناوری‌های نوظهور و سایبری، علوم پایه و بنیادین، ریاضیات، فیزیک و تحقیقات بیولوژیک / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌های کشور، سازمان برنامه و بودجه و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری (2)

بازنگری و به‌روزرسانی سیاست‌ها و مقررات علمی و پژوهشی کشور در راستای اقتدار و رفع نیاز‌های دفاعی و نظامی کشور / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌های کشور با همکاری ستاد کل نیرو‌های مسلح (2)

تأمین بودجه اضطراری برای تحقیقات بحران و تسریع آزادسازی منابع مالی طرح‌های تحقیقاتی مشترک بین دانشگاه‌ها و مؤسسات و نهاد‌های دفاعی و امنیتی / سازمان برنامه و بودجه (2)

سرمایه‌گذاری ویژه و تعریف پروژه‌های بزرگ با همکاری متخصصان کشور‌های پیشرفته و همسو در حوزه هوش مصنوعی / وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌های کشور، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه (2)

ماده 5 - به منظور تمرکز بر حوزه علم و فناوری مرتبط با حوزه‌های دفاعی - امنیتی و ارتقای قابلیت‌های کشور در این حوزه؛ شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی - امنیتی کشور موظف است با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، ظرف مدت سه ماه برنامه جامع کمک برای جهت‌دهی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری به سمت توسعه علوم و فناوری‌های اولویت‌دار راهبردی و نوظهور دفاعی و امنیتی به‌ویژه هوش مصنوعی و سایبر؛ ایجاد سازوکار پذیرش آنی فناوری و رفع نیاز‌های فوری؛ توسعه اقتصاد فناوری‌های دفاعی و امنیتی و شکل‌دهی شرکت‌های غیر دولتی و مردمی فعال در فناوری‌های دفاعی - امنیتی و برنامه پیاده‌سازی راهبرد‌های 2، 7، 8 سند جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران (مصوب جلسه 837 تاریخ 5 اسفندماه 1399 شورای عالی انقلاب فرهنگی) را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید.

ماده 6- راهبری اجرایی‌سازی سیاست‌ها و اقدامات ملی این مصوبه و نظارت و ارزیابی آنها حسب مورد، بر عهده ستاد‌های راهبری و نظارت ذی‌ربط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی است و دستگاه‌های مجری موظفند ضمن همکاری با شورای ستاد‌های مذکور، گزارش اجرا و پیشرفت کار خود را به دبیرخانه شورا ارائه نمایند.

ماده 7- این مصوبه در 7 ماده در جلسه 920 تاریخ 4 شهریورماه 1404 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ، لازم الاجراء است.