جامعه بین المللی و مسئولیت آن در قبال رفتارهای مخرب آمریکا
تهران - ایرنا - دولت ترامپ طی هفته‌های اخیر برای جلوگیری از برطرف شدن تحریمهای تسلیحاتی ایران تلاشهای خود را شدت بخشیده است. در این شرایط انتظار می‌رود به مسئولیت خود در عمل به قوانین و مقررات بین المللی عمل کرده و مانع از ادامه رفتارهای مخرب آمریکای ترامپ شود.
به گزارش خبرنگار ایرنا، تحریم تسلیحاتی ایران طبق برجام در اواسط اکتبر سال جاری میلادی در روز 27 مهرماه به پایان خواهد رسید و دولت دونالد ترامپ در ماه‌های اخیر تلاشهای خود را برای جلوگیری از این اتفاق و تمدید تحریمهای تسلحاتی ایران تشدید کرده است. در این راستا «برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به‌همراه «کلی کرفت» نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل از 15 عضو شورای امنیت درخواست کرده‌اند از پیش‌نویس قطعنامه مربوط به تمدید تحریم تسلیحاتی آمریکا علیه ایران حمایت کنند.
ترامپ طی دو سه سال اخیر از هیچ تلاشی برای نابودی برجام و امنیتی سازی مجدد پرونده هسته ای و در نهایت انزوای تهران فروگذار نکرده است. بعد از خروج از برجام در اردیبهشت ماه 1397 ترامپ در دو مقطع تحریمهای هسته ای علیه ایران را بازگرداند و با راه اندازی مرکزی سازوکار گسترده ای علیه ایران به راه انداخت و با تهدید و تطمیع کشورها و بنگاههای اقتصادی مانع از اجرای برجام توسط سایر شرکای این توافق شد. به دنبال عدم اجرای تعهدات شرکای برجام و بر هم خوردن توازن بین داده ها و ستانده‌های برجام ایران با هدف بازگرداندن تعادل به این توافق و حفظ آن، اردیبهشت ماه 1398 کاهش تعهدات خود را آغاز و طی پنج مرحله از این تعهدات عقب نشینی کرد هرچند این اقدامات به راحتی قابل بازگشت است و به محض اجرای تعهدات از سوی شرکای برجام این امکان هست که ایران هم به اجرای کامل تعهدات خود برگردد. با این حال در شرایط کنونی یکی از معدود دستاوردهایی که قرار است از برجام نصیب ایران شود عدم تمدید تحریمهای تسلیحاتی است که دولت آمریکا برای جلوگیری از این اتفاق تلاش می‌کند.
نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران روز 5 مرداد مدعی شده است که در صورت لغو تحریم تسلیحاتی ایران نزاع در سوریه و جاهای دیگر شدت بیشتری پیدا خواهد کرد. برایان هوک همچنین ادعا کرده که اگر کشورها اجازه دهند مهلت تحریم تسلیحاتی علیه ایران به پایان برسد، این امر به شدت به صلح و امنیت در خاورمیانه ضربه خواهد زد. او مدعی شده است: «هیچ‌کس معتقد نیست که ایران باید بتواند سلاح‌های متعارف بخرد و بفروشد.»
چنین گفته‌هایی از سوی نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران یا مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده در چند ماه اخیر مرتبا تکرار شده است. این نشانه آن است که مقامات آمریکا به خوبی واقفند که تمدید تسلیحاتی ایران کار ساده ای نیست. به این دلیل که مشخصا دو قدرت برتر در شورای امنیت مخالف اظهارات و ادعاهای دولت آمریکا هستند و لغو تحریم تسلیحاتی را حق ایران می دانند.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز 11 تیرماه برای چندمین بار در توییتر نوشت: «تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران نباید لغو شوند. این کشور از محدودیت‌های کنونی خود پیروی نکرده و به ارتکاب تخلف‌های خود ادامه می‌دهد. تا زمانی که ایران به تهدید کشورهای دیگر و حمایت از فعالیت‌های تروریستی ادامه دهد، نمی‌توان به این کشور اعتماد کرد تا همانند یک کشور مسئولیت‌پذیر رفتار کند.»
مقامات آمریکا تلاش می کنند که به هر وسیله ای رضایت دیگر کشورها را برای تمدید تسلیحاتی ایران جلب کنند اما واکنش بسیاری از کشورها نشان داده که جامعه جهانی دیگر حاضر نیست دنباله‌رو واشنگتن باشد.
از همین حالا به نظر می‌رسد آمریکا امیدی به اینکه روسیه و چین یعنی دو کشور دارای حق وتو در شورای امنیت به قطعنامه پیشنهادی آمریکا در خصوص تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رای مثبت دهند، ندارد و به همین دلیل به دنبال جوسازی و در تنگنا قرار دادن روسیه و چین برای همراهی با آمریکا در شورای امنیت است.
برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران به روسیه و چین هشدار داده است که در صورت ادامه تلاش‌هایشان برای جلوگیری از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت منزوی خواهند شد. به نظر می رسد آمریکا نه تنها خود از اجرای قوانین و مقررات بین المللی خودداری می کند عملا با تهدید سایر قدرت‌ها تلاش می‌کند اهداف نامشروع خود را محقق سازد.
در این شرایط انتظار می‌رود جامعه بین الملل به فکر فردای پس از ترامپ باشد و مانع از این شود که ترامپ در مناسبات بین الملل زمین سوخته به جای بگذارد. همبستگی جامعه بین الملل در این مورد می‌تواند از اقدامات خلاف قانون آمریکا جلوگیری کند و شرایطی فراهم آورد که ایران به حقوق خود دست یابد.
اقدام یک‌جانبه آمریکا در مورد تمدید تحریم تسلیحاتی به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت، ضمن اینکه قطعنامه مصوب چندجانبه این شورا را بی‌اعتبار می‌نماید بلکه با یک‌جانبه‌گرایی خود موجب بی‌اعتباری این سازمان و نهادهای اصلی آن ازجمله شورای امنیت در آینده می‌گردد.
البته ایران طی ماه‌های اخیر هشدارهای لازم را به کشورها و جامعه بین المللی داده است که در صورت تبعیت از سیاست‌های آمریکا و وارد شدن خدشه به حقوق سیاسی مندرج در برجام ایران تصمیمات مقتضی را اتخاذ خواهد کرد. اکنون جامعه بین المللی مسئولیت دارد که در مقابل رفتارهای مخرب آمریکای ترامپ ایستادگی کند. این کشورها به خوبی می‌دانند که اولا ایران هم همانند هر کشور دیگری حق دفاع مشروع از خود را دارد.
از طرف دیگر ایران در منطقه ای زندگی می‌کند که به یمن دلارهای نفتی تبدیل به انبار تسلیحاتی دنیا شده است و هر گونه به هم خوردن تعادل و موازنه در زمینه تسلیحاتی ممکن است‌آثار غیر قابل جبرانی در زمینه حفظ صلح و امنیت بین المللی داشته باشد. جامعه بین المللی و اعضای شورای امنیت به خوبی می‌دانند که اولا ایران بازیگری مسئول است ثانیا با وجود فشارهای تحریمی، درگیری با کرونا، و محدودیت‌های نقل و انتقال پول اساسا ادعاها و اظهارات مقامات‌آمریکایی نباید و نمی‌تواند از پشتوانه منطقی برخوردار باشد.
*س_برچسب‌ها_س*