خطبه‌های نماز جمعه "آقا" که ماندگار شدند

به گزارش مشرق، آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله منتظری به سمت امامت جمعه تهران منصوب شده بودند و تهران شاهد برگزاری اولین نمازهای جمعه بود که به ناگاه، آیت‌الله طالقانی دار فانی را وداع گفت و آیت‌الله منتظری هم به دلیل نقل مکان به قم، از امامت جمعه تهران استعفا داده و به امام (ره) نیز اعلام کرده بود که آیت‌الله خامنه‌ای را برای امامت جمعه بسیار از خود مناسب‌تر می‌داند. شرایط نماز جمعه نوپای پایتخت طوری شده بود که حتما باید خطیبی توانمند در این جایگاه قرار می‌گرفت تا این گردهمایی عبادی - سیاسی تداوم یافته و کم‌کم در بین مردم جا بیفتد.

*س_بیشتر بخوانید:_س* *س_عکس / چهل سال امامت "آقا"_س* *س_رهبر انقلاب برای خطبه‌های نمازجمعه چقدر مطالعه می‌کردند؟_س*

بر همین اساس بود که امام خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی، طی حکمی آیت‌الله سید علی خامنه‌ای که آن روزها روحانی میان سال و خطیبی خوش بیان بود را در 24 دی ماه سال 1358 به عنوان سومین امام جمعه تهران منصوب کردند. آیت‌الله خامنه‌ای از 24 دی ماه سال 58 تاکنون، مجموعا حدود 240 مرتبه نماز جمعه‌های تهران را اقامه کرده‌اند و از این حیث، با سابقه‌ترین امام جمعه پایتخت می‌باشند.

++ 24 دی ماه سال 58؛ انتصاب

"آیت‌الله خامنه‌ای" طلبه جوان و خوش بیانی که آن روزها تقریبا همه او را به واسطه سخنرانی‌ها و همراهی‌هایش با امام راحل می‌شناختند، به سمت امامت جمعه تهران منصوب شده بود. او به‌طور همزمان سرپرست مسئولیت مرکز اسناد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (3 آذر 58) و معاونت امور انقلاب وزارت دفاع (تیر ماه سال 58) را نیز عهده دار بود.

بسم الله الرحمن الرحیم

خدمت جناب مستطاب سیدالاعلام و حجت الاسلام آقای حاج سید علی خامنه ای - دامت افاضاته

چون حضور جناب مستطاب حجت الاسلام و المسلمین آقای منتظری دامت افاضاته در حوزه مقدسه قم لازم بود و ایشان انصراف خودشان را از امامت جمعه تهران اعلام نمودند، جنابعالی که بحمدالله به حسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعه تهران منصوب می باشید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ارشاد و هدایت مردم خواستارم. والسلام علیکم و رحم الله.

25 صفر 1400 / 24 دی ماه 58

روح الله الموسوی الخمینی

++ 28 دی 58، اولین خطبه

آیت‌الله خامنه‌ای چند روز بعد در اولین جمعه پیش رو یعنی 28 دی ماه سال 58 به عنوان امام جمعه، در نماز جمعه تهران حضور یافته و به ایراد سخنرانی پرداختند. در بخش‌هایی از این سخنرانی، ایشان اینگونه از امام بابت این انتصاب قدردانی کردند: سپاس از امام امت، از اینکه سخنگوی این جمعیت عظیم را و امام جماعت این جمع را آن کسی قرار داده است که به ضعف و عجز خود معترف است. اللهم ان هذا مقام اولیائک و احبائک، این مسند اولیای بزرگ خداست، این مسند صالحان و شایستگان است. در جمع خود ما این مسند عالم بزرگ و راحل عظیمی است که ملت ایران هنوز داغ فقدان او را در دل می‌پروراند، این مسند مرحوم آیت‌الله طالقانی است.

++ 24 اسفند 63 و انفجار در نماز جمعه تهران

ماجرای انفجار بمب در خطبه‌های نماز جمعه تهران در سال 63، یکی از ممهمترین خبرهای سال‌های میانی جنگ بود. صدام حسین دیکتاتور معدوم رژیم بعث عراق دستور بمباران شهرها را صادر کرده بود و تهران و مراکز استان‌های مهم کشور درگیر "جنگ شهرها" بودند.

پایتخت در تیررس موشک‌های ارتش بعث و همچنین حملات جنگنده‌های عراقی قرار داشت و از این حیث، تهران دچار التهابات زیادی بود. از سوی دیگر، منافقین که سابقه همراهی با صدام را داشتند نیز بیکار ننشسته بودند و با انجام ترورها و ایجاد ناامنی‌های بسیار گسترده، درصدد ایجاد تزلزل در صفوف مردم و مسئولان بودند و بر همین مبنا، یک بمب در ساعت 12 و 29 دقیقه ظهر روز 24 اسفند سال 1363 در نماز جمعه تهران و در حین سخنرانی خطیب جمعه که آیت‌الله خامنه‌ای بود، منفجر می‌شود.

آیت‌الله خامنه‌ای در حال سخن گفتن از ریشه‌های اختلاف در نهضت ملی شدن صنعت نفت بودند که ناگهان بمب منفجر می‌شود. در جریان این انفجار، 14 نفر به شهادت رسیده و 88 نفر هم مجروح شدند.

چند روز بعد از این واقعه، امام راحل پیامی به مناسبت عید نوروز منتشر و در پیام‌شان به ماجرای انفجار در نماز جمعه اینگونه اشاره می‌کنند: «قصه‌ی روز جمعه را که آن‌طور باشکوه، با نورانیت، با استقامت گذشت. آن‌طور مردم با طمأنینه... مخصوصا نگاه می‌کردم ببینم در بین مردم چه وضعی هست؛ ندیدم حتی یک نفر را که یک تزلزلی درش پیدا باشد و آن وقت امام جمعه آن‌طور با آن طنین قوی صحبت کرد، مردم آن‌طور گوش کردند، آن‌طور فریاد زدند که ما برای شهادت آمدیم... با یک همچو ملتی کسی نمی‌تواند مقابله کند. ملتی که این‌طور است؛ آن روزی که اعلام می‌کنند که می‌خواهیم بمباران کنیم نماز جمعه را، بیایند و بیشتر بیایند، حتی آن‌هایی که نمی‌آمدند برای نماز، (از) قراری که برای من نقل کرده‌اند، آن‌هایی که برای نماز جمعه هم نمی‌آمدند، هفته‌های دیگر، این هفته آمده‌اند.»

++ مشهورترین خطبه‌های نماز جمعه آیت‌الله خامنه‌ای ++

1 - موضوع: بنی‌صدر (29 خرداد سال 1360)

«برادران! همان‌طور که گفتم، آقای بنی‌صدر شخصا طرف نیست، یک جریان طرف است. امروز این جریان در این چهره ظاهر شده است، قبلا در چهره‌های دیگری ظاهر شده بود، روز دیگر ممکن است در چهره‌های دیگری ظاهر شود. هوشیار باشید. جریان نفاق، یعنی کفر پنهانی و زیر پرده را بشناسید؛ این حرف مال امروز نیست، این حرف مال زمانی که گویندگان و رهبر عظیم‌الشأن ما در میان ما است نیست؛ این جریان مال تاریخ انقلاب ما است. ای نسل‌های جوان، ای نوجوان‌های امروز و مسئولان فردا، ای نسل‌هایی که هنوز نیامدید یا کودک هستید! بدانید این انقلاب از ناحیه‌ی منافقان از همه بیشتر ضربت می‌بیند، حواستان را جمع کنید. خط درست در انقلاب اسلامی خط نه شرقی و نه غربی است، خط پابندی به اسلام فقاهت است، خط پابندی به حضور واقعی مردم در صحنه است، خط راست‌گویی و صدق و صفای با مردم است؛ نه اینکه به مردم بگویند ما حرف‌ها را به شما می‌زنیم اما دروغ بگویند و به مردم حرف دروغ بزنند؛ نه اینکه بگویند ما طرف‌دار اسلامیم اما در عمل تیشه را بردارند به ریشه‌ی اسلام بزنند؛ نه اینکه بگویند ما با شرق و غرب مخالفیم اما در عمل ساز سیاست‌های خارجی را بنوازند.»

2 - موضوع: گروهک‌های ضدانقلاب (5 تیر سال 1360)

من خطاب اولم به سران این گروهک‌هاست، مخصوصا سران منافقین که نام مجاهدین را بر روی خود نهاده‌اند. من این سران را می‌شناسم، سوابق آنها را می‌دانم، ضعف‌ها و خصلت‌های روانی آنها را از نزدیک لمس کردم... شما می‌گفتید ما یک گروه مترقی و انقلابی هستیم و با این شعار با چیزی که اسمش را ارتجاع می‌گذارید می‌جنگیدید. من از شما سؤال می‌کنم، آیا گروه‌های انقلابی مسلمان و غیر مسلمان ادعای انقلابیگری را از شما باور می‌کنند در حالی که شما با جناح و جریان گرایش‌دار به غرب و وابسته‌ی به غرب این همه لاف دوستی و محبت می‌زنید؟ با توده‌های انقلابی مردم در می‌افتید، با جوان‌های انقلابی‌ای که در مرزها جانشان را دارند در راه خدا می‌دهند در می‌افتید، به حساب و به نفع جریان متمایل به غرب اسم خودتان را می‌گذارید انقلابی؟ از شما کسی باور نخواهد کرد. (متن کامل بیانات)

3 - موضوع: پرچم آمریکا و شوروی نمی‌تواند نفتکش‌های کویتی را نجات دهد (22 خرداد سال 1366)

اگر کشتی های ما در خلیج فارس به وسیله رژیم عراق هدف قرار نگیرد امنیت کامل تامین خواهد شد، به هیچ کشتی دیگری حمله نخواهد شد. یعنی توجه کنند که راه امنیت این است؛ اما اگر بخواهند عراق را دستش را باز بگذارند که هر کاری و شیطنت و شرارتی که می‌خواهد انجام دهد و کشوری مثل کویت هم مثلا فضایش را، بندرش را، آبراهش را و امکانتش را در اختیار عراق بگذارد که عراق از این آبراه، موشک برای خودش ببرد، از آن فضا هواپیما به داخل خلیج فارس بفرستد و از آن راه و جاده، امکانات برای ادامه جنگ ببرد و در حقیقت در کنار و پشت سر عراق بایستند و در عین حال نفت عراق را هم از منطقه بی طرف صادر کنند و آزادانه کشتی‌شان رفت و آمد کند، چنین چیزی ممکن نیست. امنیت در خلیج فارس تفکیک پذیر نیست اگر برای ما ناامن است برای دیگران هم نا امن خواهد بود. اگر بنا شد ناامنی وجود داشته باشد و کشتی‌های نفتکش کویتی در درجه اول به خاطر اینکه در کنار عراق قرار دارند راه امن نداشته باشند، این را آمریکا هم بداند شوروی هم بداند، پرچم آمریکا و شوروی نخواهد توانست نفتکش کویتی را از ناامنی‌ای که دچار آن است نجات دهد.

4 - اولین خطبه در جایگاه رهبری (23 تیر ماه سال 1368)

«... چهل روز از فقدان عظیم و مصیبت‌بار امام بزرگوارمان می‌گذرد و این اولین جمعه‌ای است که من در فقدان آن عزیز به نماز جمعه می‌آیم...» «... ما در اداره‌ی داخلی کشور و در ارتباطات خارجی، از اصول انقلابی و اسلامی پیروی خواهیم کرد و دقیقا همان راهی را که امام (ره) می‌پیمود، طی خواهیم کرد...»

5 - موضوع: پیروزی در جنگ تحمیلی (5 مهر سال 1370)

بعد از هشت سال جنگ، لازم نیست ما قسم و آیه بخوریم که در جنگ پیروز شده‌ایم. پیروزی در جنگ مگر چیست؟ اگر دشمنی با آن حجم قدرت و با آن عظمت مادی به یک ملت حمله کند، هشت سال هم علیه او مبارزه کند، اما بعد از هشت سال همه چیز مثل روز اول باشد؛ نه یک قدم از سرزمین این ملت دست دیگری باشد، نه این ملت کوچکترین تحمیلی را از دشمن قبول کرده باشد، آیا این پیروزی این ملت نیست؟ (متن کامل بیانات)

6 - موضوع: قتل‌های زنجیره‌ای (18 دی سال 1377)

یک گروه داخلی که جزو وزارت اطلاعات هم باشند، هرچه هم حالا فرض کنید که متعصب باشند و بنای این کار را داشته باشند، در سطوحی از وزارت اطلاعات که اهل تحلیلند، امکان ندارد دست به چنین قتل‌هایی بزنند. این افرادی که کشته شدند، بعضی‌ها را ما از نزدیک می‌شناختیم. اینها کسانی نبودند که یک نظام، اگر بخواهد اهل این حرف‌ها باشد، سراغ اینها برود. اگر نظام جمهوری اسلامی اهل دشمن‌کشی است، دشمنان خودش را می‌کشد؛ چرا سراغ فروهر و عیالش برود؟ مرحوم فروهر، قبل از انقلاب دوست ما بود؛ اول انقلاب همکار ما بود؛ بعد از پدید آمدن این فتنه‌های سال 60، دشمن ما شد؛ اما دشمن بی‌خطر و بی‌ضرر. بینی و بین‌الله، فروهر و همسرش - این دو مرحوم - دشمنان ما بودند؛ اما دشمنان بی‌ضرر و بی‌خطر. (متن کامل بیانات)

7 - موضوع: ریزش‌ها و رویش‌ها (26 آذر سال 1378)

همه انقلاب‌ها، همه فکرها، همه جریان‌های گوناگون اجتماعی، هم ریزش دارند، هم رویش دارند؛ ریزش در کنار رویش. شما به صدر اسلام نگاه کنید، ببینید آن کسانی که در دوران غربت اسلام و غربت علی، از امیرالمؤمنین دفاع کردند، چه کسانی بودند؟ اینها سابقه‌داران اسلام نبودند. سابقه‌داران اسلام، جناب طلحه و جناب زبیر و جناب سعد بن ابی وقاص و امثال اینها بودند. بعضی از اینها علی را تنها گذاشتند؛ بعضی از اینها در مقابل علی ایستادند. اینها ریزش‌ها بودند. اما رویش کدام است؟ رویش، عبدالله بن عباس است؛ محمد بن ابی‌بکر است؛ مالک اشتر است؛ میثم تمار است. اینها رویش‌های جدیدند. (متن کامل بیانات)

8 - موضوع: 11 سپتامبر و خاورمیانه جدید برای محاصره ایران (23 شهریور سال 1386)

آمریکائی‌ها قضیه‌ی 20 شهریور، یعنی همان 11 سپتامبر چهار پنج سال قبل را بهانه‌ای قرار دادند برای اینکه مطامع خودشان را در خاورمیانه پیش ببرند. هدف اصلی آن‌ها هم این بود که بتوانند خاورمیانه‌ای درست کنند بر محور منافع اسرائیل؛ به تعبیری که آن روز ما می‌کردیم، خاورمیانه‌ای با پایتختی اسرائیل؛ این‌طور چیزی مورد نظرشان بود. اشغال عراق و حمله‌ی به عراق، جزئی از نقشه‌های این پروژه بود..... این یکی از قدم‌های مهم ایجاد خاورمیانه‌ی جدید بود که باید بر محور منافع اسرائیل به وجود بیاید. آن وقت چنین خاورمیانه‌ای می‌تواند ایران اسلامی را در محاصره قرار بدهد؛ هدفشان این بود. شما حالا جزء جزء این نقشه را مورد ملاحظه قرار بدهید. (متن کامل بیانات)

9 - موضوع: دوستی با مردم اسرائیل؛ اظهار نظر غلط (29 شهریور سال 1387)

یک نفر پیدا می‌شود درباره‌ی مردمی که در اسرائیل زندگی می‌کنند، اظهار نظری می‌کند. البته این اظهار نظر، اظهار نظر غلطی است. اینی که گفته شود ما با مردم اسرائیل هم مثل مردم دیگر دنیا دوستیم، این حرف درستی نیست؛ حرف غیرمنطقی‌ای است. مگر مردم اسرائیل کیایند؟ همان کسانی هستند که غصب خانه، غصب سرزمین، غصب مزرعه، غصب تجارت به وسیله‌ی همین‌ها دارد انجام می‌گیرد. سیاهی لشکر عناصر صهیونیسم، همین‌هایند. نمی‌شود ملت مسلمان نسبت به افرادی که اینجور عامل دست دشمنان اساسی دنیای اسلام هستند، بی‌تفاوت باشد. (متن کامل بیانات)

10 - موضوع: سخنرانی تاریخی درباره فتنه (29 خرداد سال 1388)

من اول فروردین در مشهد گفتم هی دارند دائما به گوش‌ها می‌خوانند، تکرار می‌کنند که بناست در انتخابات تقلب بشود. می‌خواستند زمینه را آماده کنند. من آن وقت به دوستان خوب‌مان در داخل کشور تذکر دادم و گفتم این حرفی را که دشمن می‌خواهد به ذهن مردم رسوخ بدهد، نگوئید..... بنده در نماز جمعه هیچ‌وقت رسمم نبوده است از افراد اسم بیاورم؛ اما اینجا چون اسم آورده شده است، مجبورم اسم بیاورم. به طور خاص از آقای هاشمی رفسنجانی، از آقای ناطق نوری من لازم است اسم بیاورم و باید بگویم. البته این آقایان را کسی متهم به فساد مالی نکرده؛ حالا در مورد بستگان و کسان، هر کس هر ادعائی دارد، بایستی در مجاری قانونی خودش اثبات بشود و قبل از اثبات نمی‌شود اینها را رسانه‌ای کرد...... من البته در موارد متعددی با آقای هاشمی اختلاف‌نظر داریم، که طبیعی هم هست؛ ولی مردم نباید دچار توهم بشوند، چیز دیگری فکر کنند. البته بین ایشان و بین آقای رئیس جمهور از همان انتخاب سال 84 تا امروز اختلاف‌نظر بود، الان هم هست؛ هم در زمینه‌ی مسائل خارجی اختلاف‌نظر دارند، هم در زمینه‌ی نحوه‌ی اجرای عدالت اجتماعی اختلاف‌نظر دارند، هم در برخی مسائل فرهنگی اختلاف‌نظر دارند؛ و نظر آقای رئیس جمهور به نظر بنده نزدیکتر است. (متن کامل بیانات)

11 - موضوع: انقلاب مصر و تونس - گفتگوی مستقیم با انقلابیون منطقه به زبان عربی (15 بهمن سال 1389)

من به نام ملت و دولت انقلابی ایران به شما ملت مصر و ملت تونس درود می‌فرستم و پیروزی کامل شما را از خداوند عزیز مسألت می‌کنم. من به شما و قیام‌تان افتخار می‌کنم..... این حادثه‌ی معجزآسا به‌وسیله‌ی ملت تونس آغاز شد و به‌وسیله‌ی ملت بزرگ و رشید مصر به اوج رسیده است. نفس در سینه‌ی دنیای غرب و نیز دنیای اسلام - هر یک به دلیلی - حبس شده است که ببینند مصر بزرگ؛ مصر نوابغ قرن اخیر؛ مصر محمد عبده و سیدجمال؛ مصر سعد زغلول و احمد شوقی؛ مصر جمال عبدالناصر و الشیخ حسن البنا؛ مصر 1967 و 1973، اکنون چه خواهد کرد؟ و پرچم همت خود را تا کجا بلند نگه خواهد داشت. اگر این پرچم معاذالله سقوط کند دوران تیره و تاری به دنبال خواهد داشت و اگر به قله برسد و نصب شود سر بر آسمان خواهد کشید. ملت تونس توانستند حاکم خائن و سرسپرده‌ی آمریکا و دین‌ستیز را برانند، ولی خطا است اگر گمان شود که این، آن نتیجه مطلوب است. یک نظام وابسته باخروج مهره‌های آشکارش، ساقط نمی‌شود. (متن کامل خطبه فارسی و عربی)

12- موضوع: هرکس با رژیم صهیونیستی مبارزه کند پشت سرش هستیم (14 بهمن سال 90)

ما آنجائی که دخالت کنیم، صریح می‌گوئیم. ما در قضایای ضدیت با اسرائیل دخالت کردیم؛ نتیجه‌اش هم پیروزی جنگ سی و سه روزه و پیروزی جنگ بیست و دو روزه بود. بعد از این هم هر جا هر ملتی، هر گروهی با رژیم صهیونیستی مبارزه کند،

مقابله کند، ما پشت سرش هستیم و کمکش می‌کنیم و هیچ ابائی هم از گفتن این حرف نداریم. (متن کامل بیانات)