شنبه 29 دی 1403

نسخه پرهزینه تل‌آویو در سوریه و سینا؛ شمارش معکوس برای رویارویی مصر و اسرائیل؛ پیمان 1979 در آستانه فروپاشی است؟

وب‌گاه اقتصاد نیوز مشاهده در مرجع
نسخه پرهزینه تل‌آویو در سوریه و سینا؛ شمارش معکوس برای رویارویی مصر و اسرائیل؛ پیمان 1979 در آستانه فروپاشی است؟

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با استناد به طرح ادعایی «اسرائیل بزرگ» مدعی‌اند که این بازیگر به دنبال آن است تا با محکم کردن جای پایش در صحرای سینا، اشغال کرانه باختری و بخش‌هایی از شام و لبنان دامنه حضورش را گسترش دهد؛ گزاره‌ای پرحاشیه که در اسناد محرمانه بدان اشاره شده و هیاهوی زیادی را به دنبال داشته است.

به گزارش اقتصادنیوز، The Cradle با انتشار یادداشتی مدعی شد، در حالی که اسرائیل مصر را به تقویت توان نظامی‌اش در شبه جزیره سینا متهم می‌کند، تنش‌ها بین دو بازیگر - که به پیمان عادی سازی سال 1979 خود ملزم شده‌اند - به نقطه اوج خود رسیده است.

مقامات اسرائیلی و اندیشکده‌های نومحافظه‌کار متحد هم‌اکنون به طور فعال در باب نقض معاهده صلح توسط قاهره درگیر لفاظی‌هایی جدی هستند و در عین حال به جاه‌طلبی‌های تل‌آویو برای گسترش دامنه نفوذش در قلمرو مصر اشاره می‌کنند.

سپتامبر 2024، بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD) مستقر در واشنگتن گزارشی را منتشر کرد و مدعی شد که مصر به واسطه تونل‌های منتهی به غزه به حماس کمک کرده تا جنبش مقاومت فلسطین را قادر سازد توانایی‌های نظامی خود را بازتعریف کند. با توجه به خصومت طولانی مدت قاهره با اخوان المسلمین طرح چنین ادعایی قابل تامل نیست.

تنش در سینا

این وبگاه در ادامه گزارشش آورد، این ادعاها با اسنادی که اخیراً فاش شده که اقدامات مصر برای تخریب بیش از 2 هزار تونل بین سال‌های 2011 تا 2015 را نشان می‌دهد، تناقض داشت. مقامات ارشد نظامی مصر حتی ساخت کانالی برای از بین بردن این شبکه‌های زیرزمینی را بررسی کردند. همچنین در ماه سپتامبر، آلون بن دیوید، تحلیلگر نظامی اسرائیلی در کانال 13 نیوز اعتراف کرد که «هیچ تونل قابل استفاده واحدی در زیر کریدور فیلادلفی کشف نشده است». با این حال، اتهامات تل آویو به همین جا ختم نشد. دیوید گوورین، سفیر سابق اسرائیل در مصر، اکنون قاهره را به نقض معاهده عادی سازی با تقویت حضور نظامی اش در سینا متهم کرده است. به نقل از یدیعوت آحارونوت، او مدعی است: «پس از این همه سال، و حتی پس از 7 اکتبر 2023، سؤالاتی در مورد به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی مصر در مرزهای 1948 باقی مانده است». در 7 ژانویه، اسرائیل رسماً از مصر به واسطه فعالیت‌های نظامی اش در سینا با اشاره به نقض معاهده‌های مربوط به غیرنظامی‌سازی این منطقه سوال کرد و خواستار توضیحاتی شد. ایالات متحده که میانجی پیمان 1979 بود، به گروه کر پیوست و 95 میلیون دلار کمک نظامی به مصر را متوقف کرد - تاکتیکی تکراری برای اعمال فشار بر قاهره.

واشنگتن سپس این بودجه را به نیروهای مسلح لبنان (LAF) هدایت کرد، که بازتاب سناریوی سال 2023 بود؛ زمانی که کمک های مصر در اختیار تایوان قرار گرفت. این اقدام با تشدید فشار بر بیروت، با هدف اجبار و ایجاد انگیزه جهت تبعیت از نفوذ ایالات متحده در امور داخلی اش بالاخص انتخاب جوزف عون همراه شد. در حالی که نقض حقوق بشر در مصر مستند شده است، این کارتی است که دولت ایالات متحده به طور معمول زمانی که می خواهد متحد آفریقای شمالی را بازی دهد، از آن استفاده می کند. شایان ذکر است که مصر از لحاظ تاریخی دومین دریافت کننده کمک های خارجی آمریکا پس از اسرائیل است. در سال 2005، پس از عقب نشینی اسرائیل از نوار غزه به مناطق پیرامونی، توافقی به دست آمد که به 750 پرسنل امنیتی مصر اجازه ورود به شبه جزیره سینا را می داد. در آن زمان، یووال اشتاینیتز، رئیس وقت کمیته امور خارجه و دفاع اسرائیل، به شدت با این توافق مخالفت کرد و آن را «روز سیاه» خواند و هشدار داد: آنچه رخ داده یک خورشید گرفتگی است.

از آن زمان، قاهره صدها درخواست برای استقرار نیروها و تجهیزات اضافی در سینا ارائه کرده است که اکثر آنها توسط تل آویو تایید شده است، به ویژه پس از ظهور شورش تکفیری در سال 2013. در سال 2018، نیویورک تایمز فاش کرد که اسرائیل حملات هوایی به سینا به برای مقابله با فعالیت های شورشیان را تایید کرد. پس از عملیات طوفان الاقصی، روابط بین قاهره و تل آویو به شدت تیره شد. اسرائیل در ابتدا پیشنهاد کرد که مصر با اخراج مردم غزه، پدیرای آنها در سینا باشد، و بدین طریق فرایند پاکسازی قومی را تسهیل کند و یک منطقه حائل بین غزه و فلسطین اشغالی ایجاد نماید. ال سیسی به طور کامل این طرح را رد کرد و همین گزاره باعث تنش های بیشتر شد. اوایل سال 2024، ارتش اسرائیل حملاتش به غزه را تشدید کرد و بنیامین نتانیاهو از حمله به رفح، جنوبی ترین شهر غزه خبر داد. مصر به سرعت نسبت به هرگونه تلاش برای بازپس گیری کریدور فیلادلفی، منطقه مرزی که مصر و غزه را جدا می کند، هشدار داد و استدلال کرد که چنین اقداماتی پیمان عادی سازی سال 1979 را نقض می کند.

خیز پرهزینه اسرائیل

به دنبال تشدید دراماتیک تنش ها در 6 مه، اسرائیل حمله خود به رفح را در همان روزی که حماس با پیشنهاد آتش بس موافقت کرد کلید زد. این حمله، که شامل تصرف گذرگاه رفح و کریدور فیلادلفی بود، حتی از سوی ایهود باراک، نخست وزیر سابق اسرائیل "نقض آشکار توافقنامه صلح با مصر" توصیف شد. با وجود تهدیدهای قاهره مبنی بر لغو این معاهده، پاسخ اولیه سیسی پیوستن به پرونده آفریقای جنوبی در دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) بود که اسرائیل را به نسل کشی در غزه متهم می کرد. هنگامی که تانک های اسرائیلی برای اولین بار وارد گذرگاه رفح شدند، انگاری گاردهای مصری مستقر در آن جغرافیا را نادیده گرفتند. در اواخر همان ماه، درگیری آغاز شد و سربازان اسرائیلی یک سرباز مصری را کشتند. اسرائیل سپس در ماه ژوئن مجموعه ای از حملات هوایی را علیه اهدافی در شبه جزیره سینا انجام داد. در همین راستا گروهی مدعی اند، سال گذشته، اسناد کشف‌شده در آرشیو ملی بریتانیا، از کمپین تاریخی اسرائیل برای مشروعیت بخشیدن به ادعای خود بر شبه جزیره سینا پرده برداشت. در طول اشغال سینا توسط اسرائیل پس از جنگ 1967، لابی‌ها و اندیشکده‌های طرفدار اسرائیل در غرب روایت‌هایی را برای مشروعیت‌زدایی از حاکمیت مصر بر این منطقه استراتژیک منتشر کردند. تنها دو سال پس از اشغال سینا، که در نتیجه جنگ اسرائیل در ژوئن 1967 رخ داد، میدل ایست ریویو و لویش ابزرورمقاله‌ای را منتشر کردند که جلد اول آن تحریک‌آمیز بود، «سینا بدون مصری‌ها - نگاهی نو به گذشته، حال و آینده». فدراسیون صهیونیستی بریتانیا حتی استدلال کرد که از آنجایی که سینا تا سال 1923 تحت کنترل ترکیه بود، باید در قیمومیت بریتانیا باشد؛ این ادعا زمینه را برای اجرای ادعای اسرائیل هموار کرد. تا امروز، استدلال های مشابهی برای توجیه جاه طلبی های توسعه طلبانه اسرائیل دوباره مطرح شده است. در 6 ژانویه، حساب‌های رسانه‌های اجتماعی اسرائیلی - عربی نقشه‌ای را منتشر کردند که سرزمین‌های فرضی پادشاهی‌های باستانی یهودا و اسرائیل را نشان می‌داد؛ گزاره ای که اعتراض های اردن و کشورهای خلیج فارس را به دنبال داشت. در حالی که این ادعاها آشکارا اراضی اردن، لبنان و سوریه را هدف قرار می دهند، اما به طور نامحسوس بخش هایی از مصر مدرن، به ویژه سینا را نیز شامل می شوند. در ژوئیه سال گذشته، وزیر میراث اسرائیل، آمیچای الیاهو، پستی را در ایکس منتشر کرد که در آن از ارتش اسرائیل خواسته شبه جزیره سینا را به همراه جنوب لبنان، جنوب سوریه و در نهایت بخشی از اردن اشغال کند. در ماه سپتامبر، زمانی که اسرائیل حملات خود را به لبنان آغاز کرد، روزنامه جروزالم پست مقاله‌ای با عنوان «آیا لبنان بخشی از سرزمین موعود اسرائیل است؟» منتشر کرد که بعداً با واکنش های تندی روبرو شد و حذف گشت.

در حال حاضر اسرائیل آشکارا از ماندن در جنوب لبنان حتی پس از اجرای آتش بس 60 روزه صحبت می کند، و روزانه بخش های وسیع تری از خاک سوریه را در اختیار می گیرد. تل آویو همچنین به دنبال الحاق قریب الوقوع کرانه باختری اشغالی است. همه این تحرکات حکایت از جدیت اسرائیل در گسترش مرزهای ادعایی اعلام نشده اش دارد. در مارس 2023، بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، آشکارا نقشه «اسرائیل بزرگ» را به نمایش گذاشت و به گمانه زنی ها درباره اهداف بلندمدت رهبری صهیونیستی دامن زد. چشم انداز «اسرائیل بزرگ» بخش هایی از لبنان، مصر، سوریه، اردن، عربستان سعودی و عراق را در بر می گیرد. رهبران اسرائیل برای پیشبرد این ادعاها از توجیهات ادعایی سیال - تاریخی، مذهبی و سیاسی - استفاده می کنند.

همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نسخه پرهزینه تل‌آویو در سوریه و سینا؛ شمارش معکوس برای رویارویی مصر و اسرائیل؛ پیمان 1979 در آستانه فروپاشی است؟ 2