واکاوی ابعاد حقوقی و سیاسی ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی
شیراز - ایرنا - اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز و تهران در نشستی به بررسی و واکاوی ابعاد حقوقی و سیاسی ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی پرداختند و این جنایت را از دیدگاه علمی محکوم کردند.
این نشست دوشنبه با حضور ابراهیم عباسی رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، ابراهیم متقی عضو هیات علمی و استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و فضل‌الله فروغی دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز برگزار شد.
شور ناشی از شهادت سردار سلیمانی به مباحث علمی تبدیل شود رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز در این نشست گفت: ما باید احساسات و شور ناشی از شهادت سردار سلیمانی را تبدیل به مباحث علمی کنیم و به همین دلیل این جلسه برگزار شده است. ابراهیم عباسی افزود: وقتی تاریخ سیاسی ایران را مرور می‌کنیم چنین وقایعی در آن وجود دارد و مدام تکرار شده است. وی ادامه داد: چند شاخص در تاریخ معاصر ایران برای مردم مهم بوده است که افراد را بزرگ مرد جلوه می‌دهد و استقبال از آیین تشییع پیکر شهید سلیمانی نیز در راستای همین شاخص‌ها بوده است. رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز بیان کرد: فرهنگ ایرانی یک شاخص مهم به نام فتوت و جوانمردی دارد که در تاریخ ایران استمرار داشته است و هرکسی این شاخص را داشته به اسطوره تبدیل شده است. عباسی اظهار داشت: شاخص دیگر مبارزه با بیگانگان است، روحیه ضد سلطه در میان ایرانیان وجود دارد و هر کس از این روحیه برخوردار باشد جایگاه خوب و ویژه‌ای در میان مردم ایران پیدا می‌کند. وی بیان کرد: شاخص دیگر میهن پرستی همراه با آیین پرستی است که مورد توجه و استقبال مردم ایران بوده است. این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز گفت: سردار سلیمانی از تمام این شاخص‌ها برخوردار بود و همین امر باعث حمایت مردمی از او شد.
آمریکا، شهید سلیمانی را مرکز ثقل قدرت منطقه‌ای ایران می‌دانست
عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز در این نشست بیان داشت: روزهای آغازین شهادت سردار سلیمانی، دورانی بود که فضای ذهنی جامعه ایرانی کاملا ماهیت اسطوره‌ای داشت، این نشانه‌های اسطوره‌ای را در فرهنگ و تاریخ ایرانی می‌توانیم مشاهده کنیم. ابراهیم متقی افزود: ما باید حادثه ترور و به شهادت رساندن سردار سلیمانی را به سمت بررسی راهبردی ببریم و مساله اصلی موضوع‌های راهبردی، موازنه قدرت است. وی با طرح این پرسش که چرا سردار سلیمانی ترور شد؟ گفت: منطق کنش آمریکا در ارتباط با ترور سردار سلیمانی, کارکرد این فرد در تغییر موازنه قدرت بود، اگر سند امنیت ملی آمریکا را مرور کنیم می‌بینیم که سیاست آمریکا در محیط منطقه‌ای، بسیج نیروها و یگان‌های امنیتی در حوزه منطقه‌ای است تا نشانه‌هایی از موازنه را ایجاد کند. وی ادامه داد: در اندیشه راهبردی آمریکا، سردار سلیمانی موازنه قدرت منطقه‌ای را به هم زده بود. این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار داشت: نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نقطه ثقل حوزه‌های تاکتیکی ایران در محیط‌های منطقه‌ای بود و فرماندهی شهید سلیمانی این ویژگی را در ارتباط با کنش تاکتیکی از عراق تا یمن در بر می‌گرفت. متقی اضافه کرد: رویکرد دولت آمریکا این بود که اگر سردار سلیمانی ترور شود، قابلیت و قدرت کنش تاکتیکی ایران کاهش می‌یابد و در نتیجه نیروی مقاومت نمی‌تواند در محیط منطقه‌ای نقش آفرین باشد. وی بیان کرد: تفکر آمریکا که منجر به ترور و به شهادت رسیدن سپهبد سلیمانی شد، یک تفکر راهبردی بود که نیروی قدس و شهید سلیمانی را مرکز ثقل قدرت منطقه‌ای ایران می‌دانستند. این عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: واقعیت این است که ایران فرمانده نظامی و سردار زیاد دارد اما اینکه چه شد که سردار سلیمانی توانست در محیط منطقه‌ای بدرخشد، ویژگی‌های فردی، الگوهای تاکتیکی و کنش عملیاتی او باعث این درخشش شد. متقی اضافه کرد: سردار سلیمانی از تبار کسانی بود که در دفاع مقدس نقش آفرین بودند، او که پیشتر فرمانده سپاه کرمان هم بود، و ویژگی‌هایی همانند شهیدان باکری، همت و محمود کاوه داشت و یک فرد عملیاتی و تاکتیکی محسوب به شمار می‌آمد. این عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: سردار سلیمانی همواره در صحنه حضور داشت و هیچگاه در خارج از صحنه فرماندهی نکرد در حالی که شیوه فرماندهی آمریکا مبتنی بر خارج از صحنه است. متقی گفت: منطقه و سرزمین‌های منطقه‌ای، اشک‌ها و لبخندهای بسیاری را در خاطره دفاعی خود با شهید سلیمانی داشتند. وی بیان کرد: نکته دیگر در کنش فرماندهی شهید سلیمانی این بود که کاری را دیکته نمی‌کرد، در حالیکه برخی فرمانده‌هان نظامی ما حتی در دوران دفاع مقدس، عملیات و تاکتیک‌هایی را دیکته می‌کردند که فرمانده‌هان میدانی با آن مخالف بودند. این استاد دانشگاه تهران عنوان کرد: کنش شهید سلیمانی، کنش کم هزینه بود و مسوولیت را به نیروهای محلی می‌داد. متقی افزود: ایران به دنبال هژمون (رهبری) منطقه‌ای نیست اما درصدد تغییر موازنه غرب محور در محیط منطقه‌است و این کار را در مشارکت با دیگران انجام می‌دهد و از این امر حمایت می‌کند، ایران به هیچ وجه دنبال جنگ نیابتی نیست و از دیکته کردن سیاست‌های خود اجتناب می‌کند. وی ادامه داد: شهید سلیمانی یک سرباز حرفه‌ای بود، رویکردش این بود که سربازی مقدس است و مرد تنهای حوزه‌های عملیاتی بود عضو هیات علمی دانشگاه بیان داشت: شهید سلیمانی با بسیجی‌ها و رزمندگان پیوند داشت و پذیرفته بود که باید کشته شود یعنی مرگ را پذیرفته بود. متقی گفت: در ایران صدها سردار هستند که در دوران دفاع مقدس تا مرز شهادت رفتند اما جنگ که تمام شد یا سردار یا شهردار یا وارد کننده یا صاحب شرکت‌های اقماری شدند و یا فضای ذهنی و ادراکی آنان تغییر پیدا کرد اما شهید سلیمانی هیچگاه وارد طبقه برگزیده نشد و به همین دلیل بود که با قلب ایرانیان و مقاومت، پیوند برقرار کرد. وی افزود: هنگامی که شهید سلیمانی در سپاه کرمان حضور داشت به صراحت اعلام کرد، اجازه نمی‌دهم کسی در سپاه به نفع یا ضرر کاندیداهای انتخاباتی تبلیغات کند و پای حرف خود ایستاد. عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: رسانه‌های بین‌المللی می‌خواستند تصویر شهید سلیمانی را خراب کنند و بیان کردند شهید سلیمانی در سال 96 و 98 در سرکوب مردم نقش داشته است، در حالی که حتی سپاه نقشی در این زمینه نداشته است. متقی افزود: می‌خواستند شهید سلیمانی را در مقابل مردم قرار دهند اما اندیشه سیاسی شهید سلیمانی به دلیل اینکه نمی‌خواست به پول، قدرت، مقام و امکانات وابستگی داشته باشد، متمایز بود.
الگوی رفتاری آمریکایی‌ها با ترور شهید سلیمانی تمام نخواهد شد این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: سیاست‌های آمریکایی در برخورد با ایران عملیاتی شده است، الگوی رفتاری که دولت آمریکا در برخورد با ایران دارد با ترور شهید سلیمانی تمام نخواهد شد زیرا نیروی قدس سپاه و سیاست منطقه‌ای ایران بعد از سلیمانی تغییر نکرده است، سیاست آمریکا درگیر شدن است. متقی گفت: فشار حداکثری آمریکایی‌ها سه شاخه دارد که شامل، تحریم‌های اقتصادی، محدودسازی ایران در سطح دیپلماتیک و عملیاتی و تاکتیکی با کشورهای منطقه و بازیگران اروپایی و کنش گزینشی امنیتی است. او افزود: بنابراین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که باید از منظر علمی، ترور شهید سلیمانی را تجزیه و تحلیل کرد. وی ادامه داد: فصای آینده، فضای درگیری‌های بیشتر با ایران و بحران‌های بیشتر در محیط‌های منطقه‌ای خواهد بود و سیاست‌های منطقه ای ایران جز این نتیجه‌ای نخواهد داشت.
بازخوانی حقوقی ترور شهید سلیمانی دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز هم در این نشست گفت: دشمنی دیرینه آمریکا با ایران و جهان اسلام بر همه روشن است و پیشینه این نوع ترورها توسط امریکا زیاد است که از جمله آنها می‌توان به زدن هواپیمای مسافربری ایرانی، حمله به طبس، زدن سکوی نفتی و حمایت تمام قد از صهیونیست‌ها در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران اشاره کرد. فضل‌الله فروغی افزود: ترور شهید سلیمانی، یک اقدام منحصر به فرد است، اینکه یک رئیس جمهور شخصا دستور ترور یک مقام عالی رتبه یک کشور دیگر را صادر کند در دنیا سابقه نداشته است. وی ادامه داد: به تحریک آمریکا و توییت ترامپ، افرادی در عراق علیه ایران تظاهرات و به کنسولگری ایران حمله کردند، پس از آن یک حمله به پایگاه نظامی آمریکا در کرکوک عراق صورت گرفت و آمریکا مانند همیشه بی دلیل انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه رفت. فروغی اضافه کرد: آمریکا نیز بی‌درنگ در مرز سوریه بمبارانی انجام داد که باعث شد تعدادی از نیروهای حشدالشعبی در عراق شهید و مجروح شوند و در ادامه نیز به سفارت عراق در آمریکا حمله شد که ترامپ بعد از این اتفاق، ایران را تهدید و 48 ساعت بعد سردار سلیمانی و همراهانش را ترور کرد. دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز اضافه کرد: این ترور در حالی صورت گرفت که سردار سلیمانی به دعوت رسمی نخست وزیر عراق و به عنوان یک شخص دیپلماتیک به بغداد سفر کرده بود. فروغی، با اشاره به ادعای آمریکا برای دلیل ترور سردارسلیمانی که مدعی است شهید سلیمانی قصد داشته به منافع آنها ضربه بزند و این ترور یک دفاع مشروع بوده است، افزود: ادعای دفاع مشروع، یک حرف سخفیف و گستاخانه‌ای است چرا که این اقدام هیچ کدام ار موارد دفاع مشروع را شامل نمی‌شود. وی، همچنین به قلدری‌های حقوقی آمریکا اشاره و بیان کرد: دفاع مشروع باید مسبوق به سابقه باشد یعنی حمله‌ای واقع شده باشد و همچنین قابل اثبات باشد و این در حالی است که سردار سلیمانی یا ایران هیچ حمله‌ای به منافع آمریکا نداشته است. وی ادامه داد: از طرفی نیز آمریکا در یک کشور دیگری، سردار سلیمانی را ترور کرده که هیچ ارتباطی با این کشور نداشته است، حتی اگر بحث تفاهم‌نامه امنیتی با دولت عراق مطرح شود هر گونه اقدامی باید با اطلاع دولت عراق باشد که اجازه‌ای در این زمینه گرفته نشده است. این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز گفت: حکایت آمریکا، حکایت دزدی است که وارد خانه کسی شده و میهمان آن خانه را کشته است. فروغی بیان کرد: آمریکا برای مبارزه با ایران، برنامه راهبردی دارد و از سال 2019 سپاه را در لیست تروریست‌ها قرار داده و در حال حاضر نیز جانشین سردار سلیمانی را تهدید کرده است. وی اظهار داشت: حتی قوانین داخلی آمریکا اجازه چنین حمله‌ای را نمی داد، بر اساس قوانین داخلی این کشور هر گونه اقدام نظامی که دارای آثار و تبعاتی برای آمریکا و نیروهای آمریکایی باشد حتما مجوز کنگره را لازم دارد که چنین مجوزی اخذ نشده بود. دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز اضافه کرد: همچنین بر اساس قوانین آمریکا، ترور سیاسی منتصب به دولت ممنوع است ولی ترامپ کار خود را انجام داده است. فروغی افزود: با وجود تلاش‌های آمریکا و اسراییل، اکثر حقوقدانان و کشورهای دنیا این اقدام را با حقوق معاصر ناسازگار می‌دانند و ما این اقدام تروریستی را یک جنایت می‌دانیم. وی ادامه داد: بعد از ترور شهید سلیمانی، نخستین واکنش این بود که اقدام آمریکا مصداق بارز تروریست دولتی است، آمریکا که مدعی حقوق بشر است نه تنها از بروز جنایت در جهان جلوگیری نکرد بلکه خودش با این اقدام همراه و مجری ترور شد. این استاد دانشگاه شیراز گفت: اقدام آمریکا مصداق یک جنایت تجاوز ارضی است که این تجاوز هم به کشور عراق به دلیل محل وقوع این رخداد و هم به کشور ایران به دلیل تجاوز مسلحانه به حاکمیت ما صورت گرفته است. فروغی افزود: ما باید از لحاظ قضایی، سیاسی و دیپلماسی با این ترور، بسیار مقتدرانه برخورد و موضوع را در صحن مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کنیم شاید مثل بعضی از قضایا نتیجه بگیریم و بتوانیم از طریق مجمع عمومی، موضوع را به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع دهیم تا مورد بررسی قرار گیرد. وی ادامه داد: شورای حقوق بشر و سازمان‌های مردم نهاد و رسانه‌های جهانی را باید بیدار کنیم تا افکار عمومی نسبت به این جنایت آگاهی کامل پیدا کنند. دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز ادامه داد: نخستین اقتدار جمهوری اسلامی ایران انسجام ملی، قدرت موشکی، قدرت هسته‌ای و مقاومت در منطقه است که آمریکا بیشترین نگرانی را در ارتباط با آن دارد لذا باید حفظ استقلال جمهوری اسلامی ایران و انقلاب اسلامی مدنظر باشد. فروغی افزود: باید از یک دیپلماسی بسیار قوی برخوردار و همچنین کنش‌های حقوقی داشته باشیم و از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
سردار سرافراز اسلام حاج قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی مهندس از فرماندهان مقاومت بامداد جمعه (سیزدهم دی 98) پس از عمری مجاهدت در حمله بالگردهای آمریکایی در فرودگاه بغداد به شهادت رسید. بر اساس اعلام پنتاگون مرکز و مقر فرماندهی وزارت دفاع آمریکا، دستور این حمله هوایی را دونالد ترامپ، رییس جمهوری و فرمانده کل قوای این کشور صادر کرده بود.
*س_برچسب‌ها_س*