پیامدهای قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF
تهران - ایرنا - کارگروه ویژه اقدام مالیFATFبه خاطر نپیوستن ایران به کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی، ایران را به لیست سیاه این نهاد بازگرداند. این اقدام می‌تواند برای مناسبات و مراودات مالی ایران دشواری‌های تازه و جدی به‌وجود آورد که به تنگناهای تحریم اضافه شود و از سوی دیگر، هیجانات ارزی بازار را دوچندان کند.
پس از سه سال هشدار این گروه بین‌المللی به ایران مبنی بر تصویب کنوانسیون‌های مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و تمدید چندباره ضرب‌الاجل برای تصویب نهایی این کنوانسیون در ایران، کارگروه ویژه اقدام مالی در جلسه جمعه 2 اسفند خود در پاریس تصمیم گرفت نام ایران را در لیست سیاه خود قرار دهد. البته در این میان تصمیمات برخی از مقامات داخلی برای پیوستن به کارگروه ویژه اقدام مالی سبب شد تا ایران به لیست سیاه FATF بپوندد، این موضوع از یک‌سو روابط تجاری کشورها با ایران را به پایین‌ترین سطح ممکن می‌رساند و این کارگروه اعلام کرد به دلیل اینکه ایران قادر به تصویب قوانین لازم برای هماهنگی با هنجارهای بین‌المللی تامین مالی ضد تروریسم نشده است، نام این کشور را دوباره به لیست سیاه این کارگروه وارد می‌کند. در بیانیه FATF از کشورهای جهان خواسته شده برای مصون نگه داشتن سیستم بانکی شان از خطر پولشویی و تامین ملی تروریسم در نقل و انتقالات مالی ایران، اقدامات مقابله ای به کار گیرند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
روزنامه جهان صنعت: افزایش قیمت ارز بعد از اعلام تصمیم FATF در خصوص ایران به چند دلیل اتفاق افتاده است؛ از یک سو صادرات ایران به دیگر کشورها اندک و درآمد ارزی دولت کم است. این موضوع واردات را برای ایران گران و صادرات ایران به دیگر کشورها را ارزان‌تر می‌کند.
محمدقلی یوسفی، در یادداشتی در روزنامه جهان صنعت نوشته است: از سوی دیگر تعمیق رکود و کمبود منابع مالی موردنیاز دولت نیز مزید بر علت شده و به افزایش قیمت ارز دامن زده است. در کشوری همچون ایران که سایه رکود بر بنگاه‌های تولیدی سنگینی می‌کند. فقر رو به افزایش است، امکان تامین نیازهای داخلی وجود ندارد، نیازمندی برای واردات بالاست و سرمایه‌ها برای جلوگیری از کاهش ارزش آنها تبدیل به ارز می‌شوند، افزایش قیمت ارز طبیعی است. به عبارتی مطلوب نبودن شرایط اقتصادی ایران بیانگر آن است که قیمت ارز حتی از حد طبیعی آن نیز پایین‌تر است؛ موضوعی که نشان می‌دهد افزایش قیمت‌ها جنبه روانی نداشته و تداوم روند صعودی قیمت‌ها در آینده پیش‌رو حتمی است. از سوی دیگر نمی‌توان از تاثیر ویروس کرونا بر بازار اقتصادی ایران غفلت ورزید. بدیهی است این موضوع همکاری‌های بین‌المللی با ایران را کاهش می‌دهد، ورود گردشگر به کشور را کم می‌کند و تجارت دیگر کشورها با ایران را نیز خدشه‌دار می‌کند. در این شرایط فشار سنگینی متوجه فعالان اقتصادی خواهد بود، به طوری که واردات مواد اولیه موردنیاز فعالان اقتصادی گران‌تر از قبل می‌شود، تقاضای ارزی آنها بالا می‌رود و افزایش قیمت‌ها در بازار ارز را ممکن می‌کند.
محمد کاظمی نایب‌رییس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی که در ارتباط با عواقب قرار گرفتن ایران در لیست سیاهFATF، با ایلنا به گفت وگو نشسته، گفته است: مصلحت مردم و کشور در تصویب لوایح مربوط به FATF بود» اما این مساله دغدغه نمایندگان مجلس یازدهم نیست. مجلس لوایح مربوط به FATF را تصویب و شورای نگهبان هم آن را تایید کرد ولی مجمع تشخیص مصلحت نظام این کار را نکرد و این تصمیم را نگرفت. بنده معتقدم که ما حتی در رابطه با مراودات مالی با دوستان خود نیز قطعا دچار مشکل خواهیم شد و کشورهایی مثل چین و هند هم به‌خاطر مراودات مالی فراوان و حجم سنگین مبادلات تجاری که با امریکا و سایر کشورهای عضو FATF دارند، قطعا در این رابطه احتیاط خواهند کرد. دنیا ما را کنار کره شمالی خواهد دید که در این لیست قرار گرفته و این برای موقعیت بین‌المللی کشور ما مناسب نیست و از این جهت به ما لطمه وارد شده است. البته این به این معنا نیست که ما باید بر اساس قضاوت آنها تصمیمی بگیریم؛ بلکه به این معناست که آنچه ما در مجلس تصویب کردیم، با منافع و مصالح کشورمان بیشتر مطابقت داشت تا تصویب نکردن آن.
روزنامه آرمان ملی در گزارشی آورده است: یک روز پس از ورود ایران به لیست سیاه FATF، بازارهای مهم ایران با رشد قابل‌توجهی مواجه شدند. بازار سرمایه هم که در آغاز معاملات نخستین روز هفته، روند منفی را در پیش گرفته بود و شاخص کل 11 هزار واحد کاهش یافت، در ادامه وارد مدار افزایشی شد و با رشد 3111 واحدی، از مرز 481 هزار واحدی عبور کرد. دیروز، دلار آمریکا در بازار آزاد در محدوده 15650 تا 15700 تومانی قرار داشت که بالاترین سطح شاخص ارزی در 9 ماه گذشته بوده است. به این ترتیب، شاخص بورس نیز به رشد بی‌محابای خود ادامه داد و با بیش از 17 هزار واحد صعود به مرز 500 هزار واحدی نزدیک شد. پیش از این، بررسی‌ها نشان می‌داد تعداد کدهای بورسی از فروردین تا بهمن‌ماه سال‌جاری از 55 هزار به 68 هزار کد افزایش یافته و تعداد کل آنها نیز به 11 میلیون و 338 هزار رسیده است. افزایش نرخ ارز و بالا رفتن نرخ تورم و همچنین از دست‌رفتن جذابیت بازارهای موازی ازجمله مهم‌ترین دلایل رکوردشکنی‌های مداوم بازار سرمایه عنوان شده است. کارشناسان می‌گویند نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد که این رشد تا کجا ادامه خواهد داشت، اما بستگی زیادی به ورود جریان نقدینگی به این بازار دارد.
مهدی تقوی استاد اقتصاد در گفت و گو با روزنامه آفتاب یزد می گوید: سکوت در قبال ورود ایران به لیست سیاه F.A.T.F می‌تواند بر تنش و آثار سوء روانی آن بیفزاید ضمن آن که افکار عمومی چندان پذیرای عدم تاثیر این مسئله بر اقتصاد و بازارهای مالی و بانکی نیست.» «ترامپ و «تصمیمات احمقانه» اش کم بود حالا اروپایی‌ها و تصمیم اخیرشان نیز اضافه شد!» «روزگاری نه چندان دور در چنین مواقعی علمای علم اقتصاد را گرد هم می‌آوردند تا تصمیمی که اتخاذ می‌شود با کمترین هزینه و آثار سوء باشد اما این روزها انگار دیگر به علم علمای اقتصاد نیازی نیست!» تصمیم FATF و قرار گرفتن نام کشوری در فهرست اقدامات متقابل یعنی چه؟! طبق استانداردهای 19 گانه معرفی شده توسط این کارگروه، قرار گرفتن نام کشوری در فهرست اقدامات متقابل بدان معنا خواهد بود که فضای مالی آن کشور از نظر ریسک پولشویی پرمخاطره معرفی می‌شود و از کشورهای دیگر خواسته می‌شود تا در انجام تراکنش با کشور فوق از اقدامات ویژه‌ای پیروی کنند. درواقع فعال شدن اقدامات متقابل به معنای آن نخواهد بود که بانک‌ها و کشورهای دیگر از انجام تراکنش مالی با آن کارگروه منع شوند بلکه از آنها خواسته خواهد شد تا با احتیاط بیشتری به مبادله بپردازند.
رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا با اشاره به قرار گرفتن ایران در لیست اقدامات مقابله‌ای FATF گفت: نظام تحریم در FATF الزام آور نیست. این ساز و کار مکانیزم اجبار ندارد که اگر کشوری پایبند به قوانین و توصیه های آن نبود نسبت به آن اقدامی صورت گیرد یا کشورها درباره آن گزارش دهند. FATF می‌گوید اگر کشوری 41 توصیه آن را اجرا نکرد، کشورهای عضو باید اقدامات مقابله‌ای نسبت به تعامل با آن کشور انجام دهند تا از آسیب احتمالی آن کشور به نظام مالی یکپارچه جهانی جلوگیری شود. از این پس ریسک ایران در تعاملات بیمه‌ای و مالی جهان و احتمال جریمه شدن بانک‌ها به خاطر همکاری با ایران نیز افزایش می‌یابد. عموما این گونه است که بانک‌ها و کشورهای مختلف از ترس جریمه شدن روابط‌شان با ایران را قطع می‌کنند. البته اقدامات مقابله‌ای به این معنا نیست که پیشاپیش کشورها تعاملات شان را با آن کشور قطع کنند بلکه باید در تعاملات خود احتیاط کنند، اما بسیاری از کشورها در عمل ترجیح می‌دهند در این باره ریسک نکنند.
پروفسور «گو لیساناوتی»، پژوهشگر و مدرس در دانشگاه حقوق سوربایا با اشاره به برخی انتقادها در ایران علیه کارگروه اقدام مالی به دلیل احتمال مسدود شدن راه‌های تهران برای دور زدن تحریم‌ها در صورت پیوستن به این معاهده به خبرنگار ایلنا گفت: راستش نمی‌دانم که اصلا می‌شود ارتباطی میان این دو موضوع برقرار کرد. FATF سازمانی است میان دولت‌ها. بعید می‌دانم، رعایت مقررات بین‌المللی در زمینه پولشویی ارتباطی به دور زدن تحریم‌ها داشته باشد. اما اطلاع چندانی در این زمینه ندارم. اما تا جایی که در اعلامیه FATF در رابطه با ایران آمده است، مشکل از این محورها ناشی می‌شود. ایران باید نشان دهد که آماده است به این موارد جامه عمل بپوشاند. در بیانیه رسمی FATF اشاره شده که تهران باید به CFT نیز عمل کند. این کشور باید خطرهای عمل نکردن به این تعهدها و تهدید سیستم بین‌المللی مالی را مد نظر قرار دهد. عمل به این نکات از اهمیت بسیاری برخوردار است.
به گزارش انتخاب؛ در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع کارگروه اقدام مالی (FATF) اشاره کرد و اظهارداشت: در مورد FATF نظر دولت و مجلس مشخص بود و همه اقدامات اجرایی را انجام داد و لوایح چهارگانه از جمله دو لایحه پالرمو و CFT را نیز به تصویب رساند. قصد دولت، اعلام تصمیم جدی نظام در مبارزه با پولشویی و جرائم سازمان یافته و تامین مالی تروریسم بود. تلاش ما این بود اجازه ندهیم علیرغم اینکه پیشتاز مبارزه با پولشویی و مقابله با تروریسم هستیم توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی به عنوان ناقض این اقدامات معرفی بشویم. در هر حال FATF، عدم تصمیم جمعی خارج از اختیار دولت و مجلس را بهانه قرار داده و مصوبه‌ای خلاف مصالح ملت ایران صادر کرد که همانگونه که انتظار می‌رفت موجب خرسندی آمریکا شد و توجیه‌گر تشدید تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی خواهد بود. اینک وقت آن است که آنها که بهانه به دست آمریکا داده‌اند، پاسخگوی موضع‌گیری غیرکارشناسانه خود باشند.
به گزارش عصرایران، ایران پس از توافق برجام از لیست سیاه این کارگروه خارج و وارد لیست خاکستری شده بود و کارگروه به ایران وعده داد در صورت تصویب نهایی کنوانسیون در ایران، نام ایران را به لیست سفید (عادی) وارد می‌کند؛ اما همزمان این کارگروه به ایران هشدار داد که اگر لوایح مربوط به کنوانسیون‌های مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را هر چه سریعتر به تصویب نرسانده و به مورد اجرا نگذارد، بار دیگر نام این کشور را در لیست سیاه قرار خواهد داد. دولت حسن روحانی طی 3 سال گذشته با آماده کردن لوایح مربوط تلاش کرد آن را به تصویب مجلس برساند اما پس از تصویب در مجلس دهم، از سوی شورای نگهبان رد شد و در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت و در آنجا نیز با مخالفت برخی اعضای متنفذ مجمع، مسکوت ماند. دولت حسن روحانی اعلام کرده در صورت عدم تصویب این کنوانسیون در ایران مبادلات مالی و بانکی کشور با اخلال بیشتر از گذشته مواجه خواهد شد و اندک بانک‌های خارجی (عمدتا چینی) که اینک با ایران مراوده دارند تحت فشار کارگروه اقدام مالی ممکن است دیگر با ایران همکاری نکنند.
حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و کارشناس مسائل اقتصادی در مصاحبه با جماران پیرامون اقدام اخیر FATF گفته است: ایران تاکنون به 39 توصیه از 41 توصیه FATF عمل کرده ولی تاکنون هیچ فایده و منفعتی از این 39 اقدامی که انجام داده، نبرده است. یک کشور 80 میلیونی، کشوری که یک درصد اقتصاد جهانی را دارد. کشوری که 7درصد ذخایر زیرزمینی جهان را دارد به بن بست نمی رسد. 80 درصد اقتصاد ایران داخلی است و تنها بیست درصد اقتصاد ایران وابسته به داد و ستدهای خارجی است. چرا باید این مناسبات 20 درصدی را به گونه ای تعریف کنیم که 80 درصد اقتصاد داخلی دچار مشکل شود؟ بنابراین من معتقدم اتفاق تازه ای رخ نخواهد داد. تنها یک راه برای آمریکا باقیمانده و آن هم این است که ما CFT و پالرمو را تصویب کنیم. تنها در این صورت است که آمریکا می‌تواند تحریم‌های بیشتری علیه ما وضع کند. چرا که در این صورت ما همین میزان صادرات و وارداتی هم که با دور زدن تحریم ها داریم، نخواهیم داشت.
رسانه‌های اصولگرا
روزنامه کیهان: دو روز پس از قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF و انتشار اخبار شیوع ویروس کرونا، شاخص کل بورس تهران علیرغم همه این اتفاقات با یک رشد سریع، به مرز نیم میلیون واحد رسید.
روزنامه کیهان با درج مطلبی با عنوان بی اعتنایی بورس به FATF نوشت: روز گذشته، شاخص بورس تهران با رشدی شتابان، بیش از 17 هزار واحد صعود کرد و به مرز 500 هزار واحد نزدیک شد که رقمی بی‌سابقه در تاریخ این بازار محسوب می‌شود. البته پیش از این نیز شاهد صعود 10 هزار و همچنین 15 هزار واحدی شاخص هم بودیم، اما می‌توان گفت رشد 17 هزار واحدی نوعی رکورد است؛ آن هم اینکه 15 هزار واحد طی یک ربع ابتدایی بازار افزایش یافت و تا پایان بازار پابرجا ماند. دو روز قبل یعنی شنبه سوم اسفند هم شاخص بورس تهران در حالی که با افت هفت هزار واحدی معاملات خود را آغاز کرده بود، اما در ادامه با ثبت رشد بیش از سه هزار واحدی، به کار خود پایان داده بود. این رشد کم سابقه در حالی است که ماه‌ها و بویژه هفته گذشته، روزهای پرالتهابی بر اقتصاد ایران گذشت و یک جریان رسانه‌ای با بزرگنمایی FATFچنین جا انداخته بود که قرارگرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF، همزمان با انتشار اخبار شیوع ویروس ناشناخته کرونا، بازارهای مالی ایران را دچار ریزش سنگین خواهد کرد.
به گزارش فرهیختگان آنلاین، آنچنان‌که پیش‌بینی می‌شد گروه ویژه اقدام مالی FATF روز گذشته و در جریان نشست فصلی خود، ایران را در لیست سیاه قرار داد، هرچند در پیش‌نویس اولیه‌ای که ارائه کرده بود به‌صورت دوپهلو درباره این موضع حرف زده و علاوه‌بر آن در متن بیانیه هم تلاش کرده مسیر مذاکره را باز بگذارد و بگوید هنوز فرصت برای بهبود وضعیت ایران در درجه‌بندی این نهاد باقی است. البته در این بیانیه آمده است: «کشورها می‌توانند اقدامات متقابل خود را به‌صورت مستقل از FATF انجام دهند.» و این به‌معنای این است که کشورهای در ارتباط با ایران این امکان را خواهند داشت که به‌نحوی متفاوت از روح کلی این بیانیه رفتار کنند. این بخش را خبرگزاری‌ها ازجمله رویترز تحت عنوان باز گذاشتن درها برای بازگشت ایران تفسیر کرده‌اند. در این بیانیه همچنین توضیح داده شده که ایران به علت عدم اجرای یک بند از برنامه اقدام یا همان Action plan در لیست سیاه قرار گرفته است، بندی که در آن از ایران خواسته شده نسبت به پیوستن به دو کنوانسیون پالرمو و CFT اقدام کند؛ همان کنوانسیون‌هایی که حتی بیش از FATF، مسئولان ایالات متحده آمریکا خواستار پیوستن ایران به آنها بودند و به‌صورت پیوسته با تهدید، از تهران می‌خواستند الحاق به این دو کنوانسیون را در دستورکار خود قرار دهد. آخرین بار همین چند روز پیش مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا با متهم‌کردن ایران به خودداری از «بازی براساس قواعد جهانی»، در اظهارنظری گستاخانه گفت تهران باید همین حالا کنوانسیون «پالرمو» و کنوانسیون تامین مالی تروریسم (CFT) را تصویب کند.
به گزارش خبرگزاری فارس، علیرضا رحیمی نماینده مردم تهران در موافقت با کلیات بودجه سال 99 در با اشاره به مشارکت مردم در انتخابات یازدهمین دوره مجلس گفت: این مشارکت حداقلی بوده و برای اولین بار است که چنین وضعیتی را داریم، لذا برای مسؤولان کشور هشدار محسوب شده و باید رضایت مردم را در همه امور مبنا قرار دهند. اگر بودجه بر مبنای رضایتمندی مردم و کارآمدی حکمرانی باشد حتما اثرات لازم را خواهد داشت، اما وقتی مشارکت مردم در انتخابات مجلس آتی مشارکتی حداقلی است، این موضوع برای مسؤولان هشدار است. بودجه سال آتی زمانی به صحن علنی مجلس آمده است که تصمیم اخیر FATF منجر به کاهش درآمدهای نفتی ایران خواهد شد، لذا این بودجه بعد از تصمیم اخیر FATF در کمیسیون تلفیق میزان درآمدهای نفتی دولت از 8 میلیارد هم کاهش می‌یافت.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*