آشنایی با شش استان مرکزی ایران برای سفر در نوروز

به گزارش مشرق، در این گزارش با 6 استان مرکزی کشور از جمله سمنان، تهران، قم، البرز، قزوین و زنجان برای سفر در نوروز آشنا می‌شوید.

استان سمنان

استان سمنان در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر واقع شده و همین مسئله باعث تنوع جغرافیایی قابل توجه این استان شده است. در بخش‌های شمالی این استان می‌توان از جنگل و کوه بازدید کرد و در جنوب آن مناطق کویری جذابی قرار گرفته‌اند.

تاریخچه

استان سمنان جزء مناطق تاریخی ایران است که قرار گرفتن آن در مسیر شرق به غرب و راه ابریشم باعث اهمیت آن در ادوار تاریخی مختلف بوده است. تعداد نسبتا زیاد کاروانسراها در این استان نشانی از این مورد است.

جغرافیا

سمنان در میان بزرگ‌ترین استان‌های کشور رتبه‌ی هفتم را به خود اختصاص داده است. اما با توجه به بیابانی بودن و جمعیت نه چندان زیاد آن، این استان از نظر تراکم جمعیت در رتبه‌های پایانی قرار دارد. سمنان از غرب به تهران و از شرق به استان خراسان رضوی می‌رسد و جاده‌ی تهران - مشهد نیز از آن می‌گذرد، از شمال با استان‌های گلستان و مازندران همسایه است و از جنوب به خراسان جنوبی و اصفهان می‌رسد و با استان قم از سمت غرب و استان خراسان شمالی در شمال شرق نیز مجاورت دارد.

قرارگیری استان سمنان میان رشته کوه البرز و دشت کویر، شرایط جغرافیایی خاصی را در این استان پدید آورده است. در سفر به این استان می‌توان در عرض چند ساعت از کوه و جنگل به کویر رسید.

آب و هوا

با توجه به شرایط جغرافیایی استان سمنان وضعیت آب‌وهوا در شهرهای مختلف این استان متفاوت است. بخش‌های شمالی استان که در جوار رشته کوه البرز قرار گرفته‌اند آب‌وهوای سردتری دارند و در بخش‌های جنوبی بیشتر آب‌وهوای خشک و بیابانی حاکم است.

شهرستان‌های استان سمنان

استان سمنان از هشت شهرستان سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار، مهدیشهر، آرادان، میامی و سرخه تشکیل شده است که در ادامه به معرفی تعدادی از شهرستان‌های این استان می‌پردازیم.

سمنان

شهر سمنان مرکز استان سمنان است که در فاصله‌ی 216 کیلومتری پایتخت واقع شده است و دومین شهر پرجمعیت استان نیز هست.

آثار تاریخی از دوران مختلف در این شهر به جا مانده‌اند. دروازه‌ی ارگ سمنان یکی از این بناهاست که قدمتش به دوران قاجار بازمی‌گردد. مسجد جامع سمنان هم یکی از قدیمی‌ترین بناهای این شهر است. بازار سنتی، مسجد امام، قلعه‌ی پاچنار، دارالحکومه و گرمابه حضرت از دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهر هستند.

محله‌های اسفنجان، شاهجو، ناسار، لتیبار، زاوغان، کوشمغان و کدیور تعدادی از محله‌های قدیمی شهر سمنان هستند.

شاهرود

شاهرود عنوان پرجمعیت‌ترین شهر استان سمنان را به خود اختصاص داده و جاذبه‌های گردشگری متنوعی را در خود جای داده است؛ از کوه و جنگل و دشت گل تا بناهای تاریخی و مذهبی. جنگل ابر، چشمه‌ی هفت‌رنگ مجن، دشت آفتابگردان و شقایق کالپوش و کویر رضا آباد تعدادی از جاذبه‌های طبیعی اطراف شهر شاهرود هستند. مزارع آفتابگردان بسیار زیادی در دشت کالپوش قرار دارند که دیدن آن‌ها در شهریورماه بسیار جذاب است. از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد نیز دشت کالپوش از گل‌های شقایق پوشیده می‌شود. پارک ملی توران نیز در نزدیکی شهر شاهرود قرار دارد که میزبان گونه‌های جانوری ارزشمندی همچون گور ایرانی، یوزپلنگ ایرانی و زاغ بور است.

خانه‌ی یغمایی‌ها و آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی نیز جزء جاذبه‌های تاریخی شهرستان شاهرود هستند.

روستای قلعه بالا که در همسایگی پارک ملی توران قرار دارد دیگر جاذبه‌ی گردشگری شهرستان شاهرود است؛ روستایی که به صورت پلکانی ساخته شده و در سال‌های اخیر به خوبی آماده‌ی پذیرایی از گردشگران شده است.

شهر کوچک بسطام نیز در فاصله‌ی کمی از شهر شاهرود قرار دارد که میزبان آرامگاه بایزید بسطامی، عارف معروف اهل بسطام، است.

دامغان

شهر دامغان که به تولید پسته معروف است نقاط دیدنی مختلفی را در خود جای داده است.

مسجد تاریخانه که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، یکی از قدیمی‌ترین عمارت‌های شهر دامغان است.

برج طغرل در نزدیکی روستای مهماندوست، محوطه‌ی تاریخی تپه حصار، آرامگاه پیر علمدار، خانه‌ی تاریخی لطفی، برج چهل دختر و چشمه علی از دیگر دیدنی‌های دامغان هستند.

گرمسار

گرمسار در غرب استان سمنان و در مجاورت کویر قرار گرفته است. دو کاروانسرای قصر بهرام و ده نمک در نزدیکی این شهر قرار دارند. کاروانسرای ده نمک در سال‌های اخیر بازسازی و به اقامت‌گاه تبدیل شده است. معادن نمک یکی دیگر از مقاصد اصلی گردشگران در شهر گرمسار است. خانه‌ی تاریخی باقری‌ها که قدمتش به دوران قاجار بازمی‌گردد از بناهای قدیمی شهر است در سال 1389 به موزه‌ی اقوام گرمسار تبدیل شد.

اقامت‌گاه‌ها

هتل سنگسر، هتل دربند، هتل گوت که مال و هتل جهانگردی برخی از اقامت‌گاه‌های خوب استان سمنان هستند. هتل سنتی خانه گل شهمیرزاد نیز مناسب افرادی است که بیشتر به فضای قدیمی و سنتی علاقه دارند. اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی پرتعدادی نیز در نقاط مختلف استان سمنان احداث شده‌اند. در روستای قلعه بالا که از روستاهای هدف گردشگری است نیز چند اقامت‌گاه بوم گردی وجود دارد.

رستوران‌ها

رستوران دارچین جزء رستوران‌های سنتی شهر سمنان است که غذاهای ایرانی و سنتی در منوی آن وجود دارد. رستوران عمارت بادگیر که در بنایی متعلق به دوره‌ی قاجار برپا شده محیط سنتی و زیبایی دارد. رستوران‌های مجلس افروز و رستوران سنتی باغ شهر از دیگر رستوران‌های خوب شهر سمنان هستند.

رستوران هفت خوان در شاهرود هم کیفیت خوبی دارد و از رستوران‌های معروف استان سمنان است.

غذاهای محلی

ته‌چین گوشت گرمسار یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای محلی استان سمنان است. در شاهرود، اسفناج نیز گاهی به ترکیب گوشت، برنج و زعفران اضافه می‌شود و طعم خاصی به این غذا می‌دهد.

سبزی پلو دامغانی یکی دیگر از غذاهای محلی استان سمنان است که با برنج، سبزی، بادمجان و چند ماده‌ی دیگر تهیه می‌شود. چرتمه پلو نیز غذایی مخصوص این استان است که با جگر گوسفند، دنبه، سیر، ماست، نمک و ادویه‌های دیگری طبخ می‌شود.

خورش هویج و پسته که در پخت آن از بادام، گردو و پسته استفاده می‌شود، خلال‌پلو، ته‌چین کشمش و لپه‌ی شهر سمنان و مانی پلوی دامغان هم از غذاهای پرطرفداری هستند که باید طعم‌شان را بچشید.

سوغات

پسته‌ی دامغان جزء معروف‌ترین محصولات کشاورزی استان سمنان است. در شهر شاهرود انواع مختلف انگور کشت می‌شود که اغلب کیفیت بسیار خوبی دارند. شهمیرزاد، از توابع شهرستان مهدیشهر، نیز به گردوهای مرغوبش شهرت دارد.

شیرینی‌های مختلفی نیز در استان سمنان تهیه می‌شود که از میان آن‌ها می‌توان به نان شیرمال اشاره کرد. نان بقسمات، نان چای و نان فتیر (فطیر) نیز در شهرهای مختلف استان سمنان طبخ می‌شوند. نان کاک نیز از شیرینی‌های استان سمنان است که بیشتر در شهر شاهرود تهیه می‌شود.

حلوای سیاه و حلوای کنجدی از دیگر خوراکی‌های محلی استان سمنان هستند.

صنایع دستی

سفالگری جزء صنایعی است که در سمنان قدمتی طولانی دارد و پیشینه‌ی برخی آثار سفالی یافت‌شده در دامغان به حدود دوهزارسال قبل بازمی‌گردد. کارگاه‌های تولید سرامیک و کاشی بسیاری نیز در این استان مشغول فعالیت هستند. چاپ قلمکار، گلیم بافی، جاجیم یافی و نمد از دیگر صنایع دستی استان سمنان هستند.

آداب و رسوم

نوروز مهم‌ترین آیین ایرانی‌هاست و مردم سمنان نیز با مراسمی ویژه نوروز را جشن می‌گیرند. نوروزخوانی یکی از آیین‌های مردم استان سمنان در عید نوروز است. در این مراسم که از چند هفته مانده به نوروز آغاز می‌شود نوجوانان در محله‌های قدیمی به راه می‌افتند و رسیدن بهار را مژده می‌دهند. ساکنان محله نیز از نوروزخوان‌ها با انواع خوراکی‌ها و شیرینی‌های نوروزی پذیرایی می‌کند.

دو روز مانده به سال نو هم مردم مراسمی با عنوان عرفه مرده‌ها برگزار می‌کنند. مردم در این مراسم نانی محلی به نام گولاچ می‌پزند و با بردن آن به قبرستان آن را خیرات می‌کنند.

استان تهران

استان تهران از شمال به کوه‌های البرز می‌رسد و از جنوب به دشت و فلات مرکزی ایران. شهر تهران مرکز این استان پایتخت کشور و پر جمعیت‌ترین شهر ایران است که اقوام گوناگونی در آن زندگی می‌کنند.

تاریخچه

تاریخ تهران با ری در هم آمیخته است. تهران روستایی کوچک در شمال ری بوده است؛ ری نیز قرن‌ها پیش شهری بزرگ و مرکز سیاسی، مذهبی و بازرگانی بوده است.

از سال‌ها قبل تهران یک شهر مهاجرپذیر بوده است. فارس‌زبان‌ها، آذری‌ها، مازنی‌ها، کردها، گیلک‌ها و قومیت‌های دیگری از سراسر کشور ساکنان تهران را تشکیل می‌دهند. در گذشته مردم تهران گویش مخصوص به خودشان را داشتند که به لهجه‌ی تهرانی معروف است و در گذر زمان استفاده از این لهجه کم‌رنگ شده است. لهجه‌ی تهرانی یکی از لهجه‌های زبان فارسی است که واژه‌ی

متفاوتی ندارد و تفاوت آن در دستور زبان است.

جغرافیا

تهران استانی است که پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر ایران در آن واقع شده است. این استان از شمال با مازندران، از جنوب با قم، از شرق با سمنان و از غرب با البرز همجوار است.

آب و هوا

وجود رشته‌کوه البرز، بیابان‌های قم، دشت قزوین و کویرهای سمنان، هرکدام تاثیر متفاوتی بر آب‌وهوای این استان داشته‌اند و سبب شده‌اند اقلیم‌های گوناگونی در آن شکل بگیرد؛ ارتفاعات زیاد استان زمستان‌های طولانی را تجربه می‌کنند، کوه‌پایه‌ها آب‌وهوای مرطوب و سرد دارند و دامنه‌ها زمستان‌های کوتاه و تابستان‌هایی بلند و گرم به خود می‌بینند.

در تعطیلات بهار که تهرانی‌ها برای سفر به شهرهای دیگر می‌روند، مسافران از شهرهای دیگر برای دیدن تهران خلوت می‌آیند و به دیدن کاخ‌ها، موزه‌ها و تفرجگاه‌های اطراف شهر می‌روند.

شهرهای استان تهران

استان تهران دارای 16 شهرستان است که عبارتند از: تهران، شهریار، اسلامشهر، بهارستان، ملارد، پاکدشت، ری، قدس، رباط‌کریم، ورامین، قرچک، پردیس، دماوند، پیشوا، شمیرانات و فیروزکوه.

تهران

یکی از باورها درباره‌ی اسم تهران این است که دشت وسیعی که امروز به نام تهران خوانده می‌شود، در میان کوه‌هایی که آن را احاطه کرده بود گود به نظر می‌رسیده، پس به آن ته‌ران - به معنای زیرزمین - می‌گفتند.

تهران در دوران قاجار به پایتختی برگزیده شد و زمان کوتاهی پایتخت سلسله‌ی زندیه هم بوده است.

عمارت مسعودیه که از بناهای به جا مانده از دوران قاجار است که در میدان بهارستان قرار دارد و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. در عمارت مسعودیه هنرهایی، چون گچ‌بری، خطاطی، کاشی‌کاری و نقاشی دیواری دیده می‌شود.

یکی از بناهای زیبای متعلق به دوره‌ی قاجار، موزه‌ی آبگینه است که در خیابان سی تیر واقع شده است. این موزه هم در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و در طراحی فضای داخل و ویترین‌های آن از ستون‌های تخت‌جمشید، کاخ تَچَر داریوش و کعبه زرتشت در نقش رستم الهام گرفته شده است.

عمارت باغ فردوس هم بنای تاریخی دیگریست که به دستور محمدشاه قاجار در حوالی تجریش ساخته شد. باغ فردوس اکنون به موزه سینمای ایران تبدیل شده است. قبرستان ظهیرالدوله در شمال تهران و در میان تجریش و امام‌زاده قاسم قرار گرفته است و بسیاری از چهره‌های سرشناس و تاثیرگذار بر فرهنگ و هنر کشور در آن به خاک سپرده شده‌اند که از آن جمله می‌توان به رهی معیری، ابوالحسن صبا، ملک‌الشعرای بهار و قمرالملوک وزیری اشاره کرد.

حرم امام زاده صالح که از فرزندان امام موسی کاظم است، نیز در تجریش قرار دارد و همه روزه پذیرای زائران بسیاریست.

تهران همچنین کاخ‌های زیادی را در خود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از کاخ گلستان که توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است. شمس‌العماره، دارالعماره، خلوت کریم‌خانی و عمارت بادگیر از بخش‌های زیبای کاخ گلستان هستند. شمس‌العماره در زمان ساخت، بلندترین بنای تهران بوده است.

کاخ سعدآباد کاخ دیگریست که به منظور اسکان تابستانی پادشاهان قاجار ساخته شده و در شمال تهران قرار گرفته است.

کاخ نیاوران یک کاخ دیگر قجریست که به دستور فتحعلی‌شاه بنا شده است. کاخ صاحبقرانیه و کوشک احمدشاهی از بخش‌های این مجموعه هستند. برخی خیابان‌ها، محله‌ها و مکان‌های قدیمی تهران

خیابان سی‌تیر

خیابان سی تیر از خیابان‌های قدیمی تهران است؛ این خیابان امروز از نو زنده شده و به یکی از خیابان‌های پرتردد شهر تبدیل شده است. سنگ‌فرش‌های جدید، چراغ‌های رنگارنگ و غرفه‌هایی که در سرتاسر خیابان انواع غذاها را به عابران عرضه می‌کنند، خیابان سی تیر را به پاتوق شبانه‌ی مردم تهران تبدیل کرده است.

کوچه بِرلَن

کوچه بِرلَن در مرکز تهران و در جنوب میدان جمهوری واقع شده است. در این کوچه و کوچه‌ی رفاهی که در نزدیکی آن قرار دارد، می‌توان لباس عروس، تجهیزات عروسی و همچنین لباس خانگی پیدا کرد. کوچه برلن همیشه پر از عابرانی است که به دنبال لباس‌های دلخواه خود با قیمت مناسب می‌گردند.

پارکینگ پروانه

جمعه بازار تهران که در آن می‌توان اشیای تزئینی، مصنوعات چوبی، چرمی، لباس و... را تهیه کرد، در پارکینگی طبقاتی - در خیابان جمهوری، بعد از چهارراه استانبول - واقع شده که به آن پارکینگ پروانه می‌گویند.

بازار بزرگ تهران

خیابان 15 خرداد یادآور بازار بزرگ تهران است. ایستگاه مترو 15 خرداد همیشه مملو از مسافرانی است که از تهران یا شهرهای نزدیک خود را برای خرید به این بازار می‌رسانند.

این بازار از یادگارهای دوران قاجار است؛ کوچه‌های پیچ‌درپیچ که در هم تاب می‌خورند و از سرایی به سرای دیگر می‌رسند. لباس، لوازم تحریر، حبوبات، طلا و فرش و بسیاری چیزهای دیگر را می‌توان از این بازار تهیه کرد.

شمیرانات

شمیرانات یا شِمرون، در گذشته در همسایگی تهران بوده، اما امروزه با گسترش تهران، شمیرانات به بخش شمال و شمال‌شرقی تهران تقسیم شده است. این منطقه از جمله مناطق ییلاقی و خوش آب‌وهوای مجاور تهران و محل اقامت و تفرج پادشاهان قاجار و پهلوی بوده است. کاخ‌های سعدآباد و نیاوران در این منطقه قرار دارند که در حال حاضر تبدیل به موزه شده‌اند.

کوچه مَروی

کوچه مَروی از خیابان‌های قدیمی تهران است که در مجاورت ناصرخسرو و پامنار قرار دارد. اگر به دنبال خرید چای و قهوه خوب باشید، حتما گذرتان به کوچه مروی می‌افتد. کوچه‌ای که عطر قهوه جزء جدانشدنی آن است. اگر از علاقه‌مندان به فلافل هستید، کوچه مروی به یکی از علایق شما تبدیل خواهد شد.

اسباب‌بازی، انواع لوازم آرایش و خوراکی‌های خارجی را می‌توان در آن یافت.

فرحزاد

از محله‌های قدیمی شمیران است که در گذشته روستایی کوچک و سردسیر در مسیر رسیدن به امام‌زاده داوود بوده و با گسترش تهران به بخشی از آن تبدیل شده است. فرحزاد به دلیل آب‌وهوای خنک و رستوران‌های متنوعش در روزهای تعطیل و آخر هفته و به خصوص در فصل تابستان محل تفرج مردم است.

بازار تجریش

بازار تجریش یکی از بازارهای قدیمی و زیبای تهران است. این بازار همچون بازار بزرگ تهران سرپوشیده است و بازار میوه و ترهبار و عطاری‌های آن از بخش‌های زیبایش است. این بازار از یک طرف به میدان تجریش و از طرف دیگر به امام‌زاده صالح (ع) می‌رسد.

ری

ری یا راگا از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است. براساس متون اوستا ری سیزدهمین شهری است که در جهان ساخته شده است. حتی بنا به روایاتی ری محل زاده شدن زرتشت است. کلمه‌ی ری به معنای شهر سلطنتی است و در بخش‌هایی از دوره‌ی زیاریان و سلجوقیان پایتخت ایران بوده است.

در دوران ساسانیان این منطقه از بزرگ‌ترین مراکز دینی زرتشتیان بود و آتشکده‌ی آن بسیار معروف بوده است.

آثار تاریخی و فرهنگی ری بسیار زیادند که مهمترین آن‌ها عبارتند از: بقعه این بابویه، بازار تاریخی ری، کاروانسرای شاه عباسی، برج طغرل، آتشکده‌ی ری، آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، کاروانسرای کنار گرد، قلعه گبری و مقبره بی بی شهربانو.

آستان حضرت عبدالعظیم حسنی

حضرت عبدالعظیم حسنی یا شاهزاده عبدالعظیم از نوادگان امام حسن (ع) است. بنای حرم حضرت عبدالعظیم حسنی مربوط به دوران‌های ایلخانی، صفوی و قاجار است. این حرم نقش پررنگی در تاریخ معاصر داشته است؛ تحصن بازرگانان و روحانیان در زمان انقلاب مشروطه در این حرم اتفاق افتاده است.

بازار ری

بازار ری از بازارهای دوران صفویه است. این بازار در شمال آرامگاه شاه عبدالعظیم قرار دارد و از دیرباز محل فروش ادویه، داروهای گیاهی و کالاهای تجاری بوده است. شهرری کبابفروشیهای معروفی دارد و از سال‌ها قبل مردم برای زیارت، سیاحت و خوردن کباب به ری می‌رفته‌اند.

فیروزکوه

فیروزکوه در جاده‌ی تهران - قائم شهر قرار دارد و مردم آن گویش مازنی دارند. چون فیروزکوه دارای زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدلی است، مردم در ماه‌های گرم سال برای تفرج به فیروزکوه می‌روند. تنگه‌ی واشی که دارای نقش برجسته‌هایی از دوران قاجار است از دیدنی‌های فیروزکوه است.

اقامت‌گاه‌ها

تهران هتل‌ها و مسافرخانه‌های بسیاری داردکه مسافران می‌توانند با توجه به بودجه‌ی خود در آن ساکن شوند.

اقامت‌گاه بوم‌گردی ارگ سنگی حوالی امام‌زاده داوود، هتل اسپیناس، هتل لاله، هتل اوین، هتل استقلال، هتل انقلاب، هتل بزرگ تهران، هتل کوثر و... برخی از این اقامت‌گاه‌ها هستند.

رستوران‌ها

در تهران به دلیل وسعت شهر و سبک زندگی که تحت‌تاثیر این وسعت و سرعت است، رستوران‌ها و غذاهایی که بیرون از خانه پخته می‌شود نقش پررنگی در زندگی روزمره دارد.

برخی از رستوران‌های معروف در تهران عبارتند از رستوران مسلم در بازار تهران که کباب و ته‌چین‌های معروفی دارد، دیزی ایرانشهر در خیابانی به همین نام، قهوه‌خانه سنتی آذری که در ابتدای میدان راه‌آهن است و دیزی‌های خوشمزه‌ای دارد، رستوران شرف‌الاسلامی در بازار که به دلیل ته‌چین و زرشک‌پلوهایش معروف است، رستوران نایب و... بسیاری رستوران‌های دیگر.

جگرکی‌های میدان بهمن هم به دلیل تازگی مواد اولیه شهرت زیادی دارند و تا پاسی از شب باز هستند.

آش مهدی نرسیده به تجریش، آش نیکوصفت در نزدیکی میدان انقلاب و پیتزاداوود نیز از مغازه‌های قدیمی و پرطرفدار شهرند.

غذاهای محلی

والَک‌پلو از غذاهای محلی تهران است. این غذا با گیاهی به اسم والَک درست می‌شود که در فصل بهار در کوهپایه‌های البرز می‌روید.

ته‌چین فیروزکوه، اشکنه اسفناج، دمپختک، دمی بلغور جو و سرگنجشکی از دیگر غذاهای محلی تهران هستند.

سوغات

سیب دماوند یکی از مرغوب‌ترین سیب‌های ایران و از سوغات تهران است.

کشمش شهریار، دوغ آبعلی و گلاج فیروزکوه که از نان‌های محلی است که توسط عشایر فیروزکوه پخته می‌شود، برخی دیگر از انواع سوغات تهران را تشکیل می‌دهند.

صنایع دستی

از صنایع‌دستی تهران می‌شود به ورنی‌بافی اشاره کرد. ورنی‌بافی هنری است که تلفیقی از فرش و گلیم‌بافی است و به عنوان روانداز از آن استفاده می‌شود.

رودوزی هنری است که در آن با استفاده از سوزن‌های منجوق‌دوزی بر روی پارچه دوخت‌های دستی انجام می‌دهند که البته امروزه بسیار کم دیده میشود. جاجیم‌بافی از هنرهایی هست که عشایر در فیروزکوه به آن مبادرت داشتند و از پشم‌های گوسفندان جاجیم‌های باکیفتی می‌بافتند. به هنر چاپ بر روی پارچه چاپ باتیک می‌گویند که با استفاده از قالب‌ها و رنگ‌های طبیعی مثل زردچوبه، روناک و انار بر روی پارچه نقش می‌زدند که زمانی در تهران رواج داشته است.

آداب و رسوم

نقالی در میراث هنرهای ناملموس یونسکو ثبت شده است. نقالی از هنرهایی‌ست که در بخش‌های مختلف کشور در گذشته انجام می‌شده است و در تهران قدیم باب بوده است. در نقالی که در قهوه خانه‌ها اجرا می‌شد فردی با صدای دلنشین و با استفاده از پرده‌هایی که روی آن‌ها نقاشی‌هایی رسم شده بود، به نقل داستان‌هایی از شاهنامه می‌پرداخت. سیاه‌بازی یا روحوضی نوعی نمایش کمدی بود که در آن با بیان طنز و به همراه موسیقی به بیان موضوعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌پرداختند. روحوضی از هنرهاییست که رو به فراموشی می‌رود.

استان قم

استان قم در جنوب پایتخت و مرکز کشور واقع شده و جزء کوچک‌ترین استان‌های ایران است. شهر قم، مرکز این استان، یکی از مهم‌ترین شهرهای مذهبی ایران است. قم میزبان حرم حضرت معصومه و مسجد جمکران، از مهم‌ترین بناهای مذهبی کشورمان، است.

تاریخچه

بر اساس شواهد تاریخی پیشینه‌ی شهر قم به دوران ساسانی بازمی‌گردد. اما بخش زیادی از تاریخ استان پس از ورود اسلام به ایران شکل گرفته است. یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخی شهر قم ورود حضرت معصومه، خواهر امام رضا، به این شهر است. حضرت معصومه در این سفر به بیماری سختی مبتلا شدند و در نهایت در شهر قم از دنیا رفتند.

به دلیل قداست حرم حضرت معصومه در طول تاریخ، فضای اطراف حرم به آرامگاه بسیاری از چهره‌های معروف و مهم تبدیل شده است.

قم در دوران پهلوی از مهم‌ترین مراکز اعتراض‌ها علیه حکومت بود و این شهر نقش مهمی در مبارزات آن زمان داشت.

جغرافیا

استان قم از شمال با استان تهران، از شرق با استان سمنان، از جنوب با استان اصفهان و از غرب با استان مرکزی همسایه است. به جز جنوب و غرب این استان، دیگر نقاط قم بیابانی است.

آب و هوا

بیشتر بخش‌های استان قم آب و هوایی گرم و نیمه خشک دارند؛ بنابراین فصل تابستان فرصت مناسبی برای سفر به این استان نیست. البته با توجه به اختلاف ارتفاع زیاد نقاط مختلف استان در بخش‌های دیگری از استان قم می‌توان آب‌وهوای کوهستانی و نیمه بیابانی را نیز تجربه کرد.

شهرهای استان قم

شهر قم مهم‌ترین شهر این استان است که می‌توان آن را پس از مشهد مهم‌ترین شهر ایران در زمینه‌ی گردشگری مذهبی دانست.

حرم حضرت معصومه مهم‌ترین بنای مذهبی شهر قم است. علاوه بر آرامگاه حضرت معصومه، مسجد مقدس جمکران از بناهای مذهبی مهم قم است. مسجد جمکران در فاصله‌ی حدودا 10 کیلومتری شهر قم قرار دارد و طبق روایات به دستور حضرت بقیه‌الله ساخته شده است. کوه خضر نبی یکی از بلندی‌های حاشیه شهر است که عبادتگاهی قدیمی در آن قرار دارد و منسوب به حضرت خضر نبی است. مسیر پیاده‌روی و کوهپیمایی برای رسیدن به قله این کوه و زیارت حضرت خضر نبی احداث شده است که با امکان بازدید شبان، یکی از تفرجگاه‌های مردم قم نیز به شمار می‌رود.

دریاچه‌ی نمک قم یکی از جاذبه‌های گردشگری طبیعی استان قم است که در شرق شهر قم قرار دارد. دریاچه‌ی حوض سلطان نیز دیگر جاذبه‌ی طبیعی این استان است که در حاشیه‌ی بزرگراه قم - تهران قرار دارد. در صورت وجود آب در

دریاچه‌ی حوض سطان آینه‌ی طبیعی بسیار بزرگی تشکیل می‌شود که منظره‌های جذابی را ایجاد می‌کند.

کویر غدیر اسب یا دریاچه‌ی نمک غدیر اسب نیز از دیگر جاذبه‌های طبیعی و بکر استان است.

اقامت‌گاه‌ها

هتل بین‌المللی قم و هتل المپیک جزء بهترین هتل‌های استان قم هستند. هتل صفا و هتل الزهرا هتل‌های سه ستاره‌ی قم هستند. هتل‌های رده پایین‌تر زیاد دیگری هم در قم فعالیت می‌کنند که کیفیت قابل قبولی برای اقامت دارند. اقامت‌گاه بومگردی کاروانسرای پاسنگان نیز جزء اقامتگاه‌های سنتی استان قم است.

رستوران‌ها

رستوران گردان سیرنگ از مدرن‌ترین رستوران‌های شهر قم است. رستوران ارگ سالاریه نیز از بهترین رستوران‌های این شهر است. رستوران‌های مرتضوی، البرز، خادم و مدائن جزء دیگر رستوران‌های خوب این شهر به شمار می‌آیند. از میان رستوران‌های فرنگی و فست فود نیز می‌توان به خانه ماکارونی قم، فست فود شهر ما و فست فود باما اشاره کرد.

غذاهای محلی

آبگوشت قُنَبید از غذاهای سنتی و محبوب استان قم است. نخود، لوبیا سفید، سیب زمینی، قنبید (کلم قُمری)، لیمو عمانی، گوجه فرنگی، گوشت، پیاز و ادویه جزء مواد تشکیل‌دهنده‌ی این غذا هستند. آش قُنَبید دیگر غذای محلی استان قم است که با نخود، لوبیا، عدس، پیاز، کلم قمری، سبزی آش و ادویه تهیه می‌شود. ماشاب، ماش ماشک، آش پتله و آبگوشت هویج برگه از دیگر غذاهای محلی استان قم هستند.

سوغات

سوهان معروف‌ترین سوغاتی استان قم است. کارگاه‌های سوهان‌پزی بسیاری در شهر قم مشغول فعالیت هستند که انواع مختلف این شیرینی را تولید می‌کنند. سوهان لقمه‌ای، سوهان گزی و سوهان عسلی تعدادی از انواع مختلف سوهان هستند. حلوا ارده یکی دیگر از خوراکی‌های استان قم است که مردم این استان بیشتر از آن در وعده‌ی صبحانه استفاده می‌کنند.

صنایع دستی

قالی دستباف از مهم‌ترین صنایع دستی استان قم است. تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و ساخت انگشتر نیز در استان قم رواج دارد. خَرمُهره‌سازی، منبت‌کاری، معرق‌کاری و خراطی چوب از دیگر صنایع دستی رایج در استان قم است.

آداب و رسوم

یادمان ورود حضرت معصومه به قم از آیین‌های مهم مردم قم است. طبق روایات حضرت معصومه 23 ربیع‌الاول سال 201 هجری قمری به قم وارد شدند و مردم قم به استقبال ایشان رفتند. خادمان حرم حضرت معصومه در حرکتی نمادین، در سالروز ورود حضرت معصومه به قم به استقبال حضرت می‌روند و این روز را گرامی می‌دارند.

سردرختی مراسم دیگری است که در اوایل بهار در روستای وشنوه قم برگزار می‌شود. در این مراسم مردم روستا گاوی خریداری می‌کنند و دستمال سبزی به گردن آن می‌بندند. سپس گاو را در روستا می‌گردانند و در نهایت آن را در امامزاده قربانی می‌کنند و از گوشت آن حلیم می‌پزند. این مراسم به منظور در امان ماندن باغ‌ها از گزند سرما برگزار می‌شود.

استان البرز

مدت زیادی از شکل‌گیری استان البرز نمی‌گذرد. تا چند سال قبل، کرج و شهرهای اطرافش بخشی از استان تهران به شمار می‌رفتند. در سال 1389 شهرهای غرب تهران، استان البرز را تشکیل دادند و کرج مرکز استان شد. بی‌جهت نیست که به این‌جا ایران کوچک می‌گویند؛ کرج بعد از تهران مهاجرپذیرترین شهر کشور است و تنوع اقوام در آن خیلی زیاد است.

بخش بزرگی از رشته کوه البرز از شمال این منطقه می‌گذرد و به همین دلیل این استان نوپا البرز نام گرفته است. البته قدمت زندگی در این منطقه بسیار طولانی است. گذشته از این‌که در اوستا و شاهنامه‌ی فردوسی نام کرج آمده، در اطراف شهر باقی‌مانده‌ی نیایشگاه زرتشتیان و آثاری از دوره هخامنشی دیده می‌شود.

جغرافیا

جاده کرج - چالوس که از زیباترین جاده‌های ایران است، البرز را از شمال به استان مازندران می‌رساند. از شرق به پایتخت می‌رسیم. از غرب به قزوین و از جنوب هم به استان مرکزی. شمال استان مرطوب و نیمه مرطوب است و جنوبش اقلیم بیابانی دارد. درواقع دوسوم از محدوده‌ی این استان کوهستانیست. کرج، طالقان، ساوجبلاغ، نظرآباد، اشتهارد، مشکین‌دشت، ماهدشت، هشتگرد، کمال‌شهر، محمدشهر، گرمدره و فردیس در این استان قرار گرفته‌اند.

آب‌وهوا

در سال 1396 مانند بیشتر سال‌ها طالقان سردترین شهر استان البرز اعلام شد و ساکنان اشتهارد بالاترین دمای استان را تجربه کردند. به‌نظر می‌رسد تابستان بهترین زمان سفر به این منطقه باشد که دمای معتدلی دارد، چراکه در پاییز و زمستان، سرما و برف چاشنی سفر می‌شود.

شهرها و دیدنی‌های استان البرز

استان البرز طبیعت بسیار جذابی دارد. تعداد زیادی آبشار و روستای توریستی در این استان وجود دارد و هر سال مسافران زیادی را به‌سوی خود می‌کشانند. در کرج و اطراف آن دیدنی‌های فراوانی هست که فرصت مناسبی برای گشت‌وگذار فراهم می‌کنند. طالقان هم از شهرهای توریستی استان به‌شمار می‌رود.

کرج

پارک جهان‌نما و دهکده آبی پارس در اتوبان تهران - کرج، پارک چمران و باغ گلهایش ابتدای ورودی کرج، کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده کشاورزی، بام کرج، پارک ایران‌زمین و باغ فاتح گزینه‌های بسیار خوبی برای گشت‌وگذار به شمار می‌روند.

آتشکده زرتشتیان در کلاک، پل شاه‌عباسی، حمام مصباح در محله‌ی مصباح، کاروانسرای شاه عباسی در میدان توحید، امامزاده طاهر، امام‌زاده حسن، موزه خودروهای تاریخی ایران در جاده مخصوص و باغ پرندگان چهارباغ جاذبه‌های دیدنی کرج محسوب می‌شوند. در مهرشهر کرج کاخ مروارید قرار گرفته است که معماری چشمگیر آن ارزش بازدید دارد. مهرشهر باغ سیب معروفی دارد که نماد آن به‌شمار می‌رود و درواقع بخشی از محوطه‌ی کاخ مروارید بوده است.

جاده کرج - چالوس

هر مسافری که یک بار از پیچ و خم جاده‌ی کرج به چالوس بگذرد، هرگز زیبایی آن‌را فراموش نمی‌کند. ابتدای جاده‌ی کرج به چالوس باغ‌های زیادی وجود دارد. بعضی از این باغ‌ها با دریافت اجاره، امکان استفاده از محیط باغ و تخت‌های کنار رودخانه را به مسافران می‌دهند.

تعداد زیادی رستوران و بستنی‌فروشی در این جاده میزبان لحظات خاطره‌انگیز شما خواهند بود. در کیلومتر 25 جاده چالوس هم سد کرج یا سد امیرکبیر قرار گرفته است که آب‌های سبزش چشم‌اندازی دیدنی دارند. کمی جلوتر در کیلومتر 65 مسیر دیزین و گاجره از جاده چالوس جدا می‌شوند. گردشگرانی که بخواهند اسکی کنند، از همین‌جا راهی دیزین می‌شوند. پیست اسکی خور، پیست اسکی دیزین و شمشک پاتوق طرفداران اسکی در این استان هستند.

روستاهای ییلاقی زیادی در جاده چالوس و نزدیک طالقان وجود دارد که به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

روستای گچسر به باغ لاله‌اش معروف است که اردیبهشت‌ها سر از خاک درمی‌آورند. اما در ماه‌های دیگر سال هم دیدنی‌هایی دارد؛ مثل چشمه وله، کاخ رضاشاهی، پل سنگی و غار یخ مراد. غار یخ‌مراد با داشتن قندیل‌های یخی مقصد سفر طبیعت‌گردها به‌شمار می‌رود.

در روستای شهرستانک واقع در کیلومتر 88 جاده چالوس، آثار قدیمی وجود دارد، مانند کاخ ییلاقی ناصرالدین شاه و قلعه دزدبند. چشمه‌ی گله گیله در همان نزدیکی واقع شده است.

در استان البرز آبشارهای زیادی وجود دارد و آبشار خور یکی از آبشارهای معروف آن است. به ویژه که زمستان‌ها یخ می‌زند و تبدیل به آبشار یخی می‌شود. راه دسترسی به آبشار نشترود، آبشار نوجان، آبشار کندر، آبشار هفت چشمه، آبشار سپهسالار و آبشار چاران جاده چالوس - کرج است.

ییلاق‌های کرج

از خروجی کردان در اتوبان تهران - قزوین و از مسیر آتشگاه در کرج می‌شود به روستای باصفای برغان رسید. برغان پل تاریخی، باغ، کشتزار، درختان کهنسال و آلوی معروفی دارد.

روستای معروف دیگری که نزدیک کرج قرار گرفته، آتشگاه است. مسیر دسترسی به روستای آتشگاه بلوار اشتراکی کرج یا جاده چالوس است. قدمت آتشگاه به دوره اشکانی می‌رسد. خیلی قدیم‌ها زرتشتیان در این منطقه زندگی می‌کردند. اما اکنون به داشتن رستوران‌های فراوان و آب‌وهوای خوشش معروف است.

کردان نیز با رودخانه و درختان باصفایش یکی از معروف‌ترین ییلاق‌های نزدیک کرج است.

طالقان

طبیعت طالقان بسیار زیباست. دریاچه، کوه، آبشار و منظره‌های رنگارنگش در همه‌ی فصل‌ها تماشایی به‌نظر می‌رسد. فاصله‌ی کرج تا طالقان با ماشین حدود 2 ساعت است.

سد طالقان روی رودخانه شاهرود ساخته شده است. گردشگران زیادی در روزهای تعطیل از دریاچه‌ی سد طالقان بازدید می‌کنند. در این دریاچه امکان ماهیگیری وجود دارد.

محل روستای اورازان در حدود 12 کیلومتری طالقان است. آبشار اورازان در همین روستا قرار گرفته است که از جاذبه‌های آن به‌شمار می‌رود. جلال آل احمد در همین روستا به‌دنیا آمده است. در روستای میناوند جاذبه‌ای تاریخی به‌نام ارژنگ قلعه وجود دارد که اسماعیلیان آن‌را ساخته بودند. آبشار شله بن یکی دیگر از دیدنی‌های طالقان است که در روستای بزج واقع شده است.

اقامت‌گاه‌ها

در استان البرز از هتل لوکس تا ارزان وجود دارد. هتل‌های آزادی گچسر، جهانگردی دیزین، گاجره، و اقامت‌گاه بوم‌گردی کاهار و هتل جهانگردی شمشک در جاده چالوس قرار دارند. هتل‌های امیرکبیر، سامان و مرمر در مرکز شهر کرج قرار گرفته‌اند.

در طالقان نیز اقامتگاه‌های زیادی هست؛ ازجمله هتل کوروش، هتل کوهستان سفید، هتل آپارتمان نگینه، هتل رجینا، هتل ساحل و هتل آپارتمان ستاره آبی. اقامتگاه بوم‌گردی حاج داوود بزرگمهر در برغان نیز محل مناسبی برای گردشگردان است.

غذاهای محلی

مرجو خورش طالقان، آش جو کرج، والک پلو، خوراک لوبیا پیله، ترشی آش، پلاتر سره و هلیم با گوشت گوسفندی از غذاهای محلی استان البرز به‌حساب می‌آیند.

رستوران‌ها

در کرج رستوران‌های چنین، روما، لوکال، بیزانس، داموند، سیب، برگرلند، جوجه فراری، صاحب‌قرانیه و برگر ویل معروف و پرطرفدار هستند. رستوران‌های زیادی در جاده کرج به چالوس وجود دارد که بیشتر آن‌ها کنار رودخانه یا باغ قرار گرفته اند، ازجمله رستوران ارکیده، توچال، هفت چشمه، رستوران میرزایی، باغ رستوران وینه نوروزی، پامچال، هیمه و البرز. رستوران پسرخاله در هشتگرد به غذای باکیفیت و کباب‌های لذیذش معروف است. گردشگرانی که به طالقان می‌روند، می‌توانند رستوران‌های نکاس، رستوران هتل صدف، عزیز و نگار و صادقیه را مدنظر داشته باشند.

صنایع دستی

گلیم‌بافی، مجسمه‌سازی از بتون آرمه، کوزه‌سازی، سفال‌گری، سوزن‌دوزی، سنگ‌تراشی، شیشه‌گری و منبت‌کاری از صنایع دستی استان البرز به‌شمار می‌روند.

سوغات

استان البرز خاک حاصلخیز و آب‌وهوای مناسبی دارد، به همین دلیل است که محصولات کشاورزی باکیفیتی تولید می‌کند. در طالقان گردو، سیب، گلابی، ریواس، آویشن، تره کوهی، زرشک کوهی و سیب برداشت می‌شود.

مسافرانی که از برغان برمی‌گردند، آلو برغانی معروف یا گوجه‌سبز برغان، عسل، توت، گردو، ماست، شیر و محصولات لبنی محلی سوغات می‌خرند.

در جاده چالوس فروشگاه‌های زیادی وجود دارد که لبنیات محلی، عسل و قره‌قروت می‌فروشند. عناب، ازگیل، سنجد، خرمالو و انگور هم در استان البرز فراوان است.

آداب و رسوم

مردم استان البرز آداب و رسوم قدیمی و سنتی زیادی دارند. نوروزخوانی، خانه‌تکانی، پخت سمنو و زیارت اهل قبور از آداب روزهای نزدیک نوروز به‌شمار می‌روند. شال‌اندازی، و درجی سران از رسوم شب یلدا در طالقان بوده است. پختن آش پشت پا و آش باران هم از نمونه‌های دیگر آداب و رسوم این استان محسوب می‌شود.

استان قزوین

استان قزوین از نظر جغرافیایی یکی از جذاب‌ترین استان‌های کشورمان است که از یک سو به دشت می‌رسد و از سوی دیگر به کوه‌های البرز. استانی با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیار که فاصله‌ی کم آن از تهران، باعث شده به مقصدی عالی برای پایتخت‌نشینان تبدیل شود.

تاریخچه

نشانه‌هایی مبنی سکونت انسان در منطقه‌ی قزوین در هزاره‌های چهارم و پنجم پیش از میلاد وجود دارد. در برخی از منابع آمده است که قزوین بخشی از قلمروی حکومت مادها بوده است. اما با این حال تاریخ ساخت شهر قزوین به دوران ساسانی و زمان شاپور ذوالاکتاف بازمی‌گردد. در آن زمان قزوین موقعیتی نظامی داشت، اما به مرور گسترش پیدا کرد و هسته‌ی اصلی شهر قزوین شکل گرفت.

منطقه‌ی قزوین تا سال 1373 بخشی از استان زنجان بود و پس از آن به استان تهران ملحق شد. اما پس از سه سال و در سال 1376 از استان تهران هم جدا شد و استان قزوین تشکیل شد.

جغرافیا

استان قزوین از شمال به رشته کوه‌های البرز می‌رسد و با استان‌های گیلان و مازندران همسایه است. این استان از سمت شرق به استان البرز می‌رسد و استان زنجان در غرب آن واقع شده است. استان‌های همدان و مرکزی نیز همسایه‌های جنوبی قزوین هستند.

در بخش‌های شمالی استان قزوین که به رشته کوه البرز می‌رسد قلل مرتفعی جای گرفته‌اند که ارتفاع برخی از آن‌ها تا 4200 متر می‌رسد.

آب و هوا

با توجه به تفاوت ارتفاع و موقعیت جغرافیایی بخش‌های مختلف قزوین، شرایط آب‌وهوایی نیز در شهرهای این استان متفاوت است. در بخش‌های شمالی و ارتفاعات جنوب غربی استان شاهد آب‌وهوای سرد کوهستانی هستیم. در دامنه‌ها و کوهپایه‌ها، اما هوا معتدل‌تر است و در دشت‌ها آب‌وهوایی خشک تا نیمه خشک حکم‌فرماست. در بخش‌هایی از استان قزوین، مانند طارُم و دره‌ی شاهرود، حتی نشانه‌های آب‌وهوای مرطوب گرمسیری حس می‌شود.

استان قزوین زمستان‌های سردی دارد، اما در فصل تابستان هوا نسبتا معتدل است. بهترین زمان برای سفر به قزوین را می‌توان بهار دانست؛ یعنی زمانی که دشت‌ها و تپه‌ها سرسبز و باطراوت‌اند و هنوز گرما به سراغ‌شان نرفته است.

تابستان‌گذرانی در ارتفاعات استان، یک انتخاب خوب است.

البته اگر اهل شهرگردی باشید، شهر قزوین می‌تواند در تمام سال میزبان شایسته‌ای برای شما باشد.

شهر قزوین

قزوین در دوران صفویه برای مدتی پایتخت ایران بوده است. شهری که خیابان سپه، اولین خیابان مدرن ایران در مرکز آن خودنمایی می‌کند.

سرای سعدالسلطنه که در مرکز شهر قزوین واقع شده، بزرگ‌ترین کاروانسرای شهری ایران است که پس از بازسازی و مرمت به جاذبه‌ای گردشگری و همچنین بازاری برای خرید تبدیل شده است. علاوه بر فروشگاه‌های سوغات و صنایع دستی چندین کافه و رستوران نیز در سرای سعدالسلطنه فعالیت می‌کنند. بخش‌هایی از سرای سعدالسلطنه به بازار قدیمی قزوین نیز راه دارد.

کاخ چهل ستون یا عمارت کلاه فرنگی قزوین یادگاری از صفویان است. بر اساس بیشتر منابع تاریخی این بنا به دستور شاه تهماسب ساخته شده است. مجموعه‌ای از آثار نفیس خوشنویسی، همچون آثار میر عماد قزوینی، در این بنا در معرض دید عموم قرار گرفته است. سازی به نام فرش یکی دیگر از دیدنی‌هایی است که در کاخ چهل ستون جای گرفته است. اثری شبیه به دار قالی که البته یک ساز تمام و کمال است.

مسجد جامع قزوین یا مسجد عتیق یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران است. بر اساس برخی منابع هارون‌الرشید در سال 192 هجری قمری بنای اولیه‌ی این مسجد را بنا کرده است. اما از آن زمان تاکنون تغییرات زیادی در مسجد صورت گرفته و گسترش آن تا صدها سال بعد نیز ادامه داشته است.

کلیسای کوچک کانتور که یادگاری از روس‌ها از زمان جنگ جهانی دوم است از دیگر جاذبه‌های این شهر است. خانه و حسینیه‌ی امینی‌ها را هم می‌توان جزء زیباترین حسینیه‌های ایران دانست. گراندهتل و عمارت سردار مُفَخَم از دیگر جاذبه‌های گردشگری شهر قزوین هستند.

کوهستان الموت

منطقه‌ی الموت در شمال قزوین یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این استان است که ترکیبی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی را در خود جای داده است.

دریاچه‌ی اُوان که در فاصله‌ی حدودا 25 کیلومتری رجایی دشت قرار دارد از دیدنی‌های مشهور الموت است که در فهرست آثار طبیعی ملی ایران نیز ثبت شده است. با ادامه‌ی جاده‌ی الموت به روستای گازُرخان خواهید رسید که میزبان قلعه‌ی الموت است. دژی باشکوه که با نام قلعه‌ی حسن صباح نیز شناخته می‌شود و یکی از مراکز اصلی اسماعیلیان بوده است. بقایای قلعه‌ی لَمبسَر نیز در منطقه‌ی الموت و در نزدیکی روستای رازمیان قرار دارد. در بخش‌های شمالی الموت و در مرز استان‌های گیلان و مازندران به کوه‌های البرز خواهید رسید که مسیرهای کوهنوردی جذابی را می‌توان در آن‌ها یافت. مسیر کوهستان سیالان که از الموت آغاز و به دشت دریاسر ختم می‌شود یکی از این مسیرهای جذاب و چالش‌برانگیز است برای کوهنوردان است.

تاکستان

تاکستان یکی از تاریخی‌ترین شهرهای استان قزوین است که سابقه‌ی سکونت انسان در آن به دوره‌های قبل از اسلام بازمی‌گردد. بر اساس شواهد و بررسی‌های باستان‌شانسی در تپه‌ی باستانی خُله‌کوه ایجاد هسته‌ی اولیه‌ی شهر به 7000 سال پیش بازمی‌گردد.

بقعه پیر و امامزاده کمال از جاذبه‌های گردشگری شهرستان تاکستان هستند.

اقامت‌گاه‌ها

چندین هتل با قیمت‌های مختلف در شهر قزوین وجود دارد که هتل مرمر گران‌قمیت‌ترین آنهاست. خانه‌ی بهروزی قزوین نیز اقامت‌گاهی با معماری سنتی است که به زیبایی مرمت و بازسازی شده است. در روستای گازرخان در منطقه‌ی الموت نیز می‌توانید در خانه‌های محلی مردم روستا و اقامت‌گاه‌هایی که به منظور اسکان مسافران ساخته شده‌اند اقامت کنید. اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی یوسف رسولی الموتی، کلبه توریست، آله الموت، قلعه عقاب‌ها، زر آباد و پرچکوه از اقامتگاه‌های بوم‌گردی منطقه‌ی الموت هستند.

رستوران‌ها

رستوران‌های نمونه و اقبالی از بهترین رستوران‌های شهر قزوین هستند که گاهی برای ورود به آن‌ها باید در صف انتظار ایستاد. رستوران مدیترانه از دیگر رستوران‌های شهر قزوین است که منویی متفاوت دارد و غذاهای لبنانی در آن سرو می‌شود.

غذاهای محلی

قیمه نثار بدون شک معروف‌ترین غذای محلی استان قزوین است. غذایی خوشمزه که برنج، گوشت، خلال بادام و خلال پسته تعدادی از مواد اولیه‌اش هستند. کوکوی شیرین قزوینی دیگر غذای محلی این استان است که چیزی شبیه به کوکوی سیب زمینی معمولی است، با این تفاوت که شکر و گلاب هم به آن اضافه می‌شود.

دیماج یا دگماژ هم غذای جذابی است که با تکه‌های نان لواش، پنیر، گردو، سبزی، خیار، پیاز داغ و زردچوبه تهیه می‌شود. مشکوفی هم دسر خوشمزه‌ی قزوینی‌هاست.

سوغات

شیرینی‌های متنوع و خوش‌طعم جزء جذاب‌ترین سوغاتی‌های قزوین هستند. باقلوای قزوین، نان قندی و نان چایی تنها نمونه‌هایی از شیرینی‌جات قزوین هستند. با توجه به آب‌وهوای خوب این استان محصولات کشاورزی قزوین از کیفیت بالایی برخوردارند و با توجه به فصل می‌توان میوه‌های مختلفی را نیز از این استان به عنوان سوغاتی تهیه کرد.

صنایع دستی

فرش و گلیم در فروشگاه‌های صنایع دستی قزوین به وفور یافت می‌شوند. منجوق‌دوزی (نم نم دوزی) و موج بافی دو نمونه‌ی دیگر از صنایع دستی این استان هستند. موج پارچه‌ای است که از آن در ساخت پتو، پشتی، رویه‌ی کرسی و سجاده استفاده می‌شود.

پن‌بافی یکی دیگر از صنایع دستی استان قزوین است که در تزیین لباس‌ها؛ مثل دور یقه، لبه‌ی دامن یا آستین و یا کمربند از آن استفاده می‌شود.

آداب و رسوم

یکی از آیین‌های مردم قزوین پنجاه‌به‌در است. در پنجاهمین روز سال نو مردم قزوین به مصلایی در میان باغ‌های شهر می‌روند و نماز باران می‌خوانند و روز خود را به شادی در دامان طبیعت می‌گذرانند. جشن انار از دیگر مراسم بخش‌هایی از استان قزوین است. در این مراسم مردم در روز معینی به همراه هم به مزارع انار می‌روند و با ساز و آواز به برداشت انار مشغول می‌شوند. مراسم مشابهی با نام جشن فندق نیز در منطقه‌ی الموت برگزار می‌شود. در جشن فندق دخترانی که به تازگی نامزد شده‌اند برای همسران‌شان گردنبندی از هسته‌ی فندق درست می‌کنند و به همسر خود هدیه می‌دهند. آیین‌های مشابه دیگری نیز در استان قزوین برگزار می‌شود که از میان آن‌ها می‌توان به جشن گندم، جشن انگور و جشن زیتون اشاره کرد.

استان زنجان

استان زنجان که در شمال غربی ایران جای گرفته، میزبان یکی از آثار ثبت شده در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو است. علاوه بر این، جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی زیبای دیگری نیز در این استان قرار دارند. بر اساس سرشماری سال 1395 استان زنجان حدود یک میلیون نفر جمعیت دارد.

تاریخچه

سابقه‌ی سکونت انسان در استان زنجان به چند هزار سال می‌رسد و متون تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی گوناگونی از دوران‌های مختلف در این استان پیدا شده است. حمدالله مستوفی، از تاریخ‌نگاران قرن هشتم هجری، بنای شهر زنجان را به اردشیر بابکان نسبت داده است. شهر زنجان تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و در دوران صفویه تجدید بنا شده است. شهر فعلی نیز از دوران صفویه تا کنون توسعه پیدا کرده است.

جغرافیا

استان زنجان از شمال با اردبیل، از شمال شرق با گیلان و از شرق با قزوین همسایه است. زنجان از جنوب به همدان، از غرب به کردستان و آذربایجان غربی و از شمال غرب به استان آذربایجان شرقی می‌رسد. زنجان را می‌توان به دو بخش کوهستانی و دشتی تقسیم کرد. بیشتر شهرهای این استان نیز در دامنه‌ی کوه‌ها و دشت‌های بین مناطق کوهستانی واقع شده‌اند. چندین رودخانه در استان زنجان جاری هستند که رودخانه قزل اوزن از مهم‌ترین آنهاست. این رودخانه از کوه‌های استان کردستان سرچشمه می‌گیرد و در نهایت پس از طی مسیری طولانی و ترکیب شدن با چند رود دیگر به دریای خزر می‌ریزد.

آب و هوا

زنجان جزء استان‌های سرد کشور است. هرچند که تفاوت ارتفاع نقاط مختلف استان و تاثیرپذیری این استان از توده‌های هوایی مختلف باعث شده استان زنجان تنوع آب و هوایی نسبتا زیادی داشته باشد، اما بیشتر بخش‌های آن آب‌وهوای نیمه خشک و بسیار سرد دارند؛ بنابراین با توجه به سرمای هوای استان زنجان بهار و تابستان بهترین زمان برای سفر به این استان است.

شهرهای استان زنجان

زنجان، ابهر، خرمدره، هیدج، سلطانیه، خدابنده، ماهنشان و سهرورد تنها برخی از شهرهای این استان هستند.

زنجان

شهر زنجان پرجمعیت‌ترین شهر و مرکز استان زنجان است که از طریق خطوط جاده‌ای و ریلی به تهران متصل است. بازار قدیمی زنجان از دیدنی‌های اصلی این شهر است. بر اساس اسناد و متون تاریخی، شروع ساخت این بازار به سال 1205 و دوران حکومت آقا محمدخان قاجار بازمی‌گردد. هرچند که گسترش بازار تا سال‌ها بعد ادامه داشت و اکنون بازار زنجان بخش‌های مختلفی دارد. بازار زنجان محل مناسبی برای خرید صنایع دستی و سوغات این شهر است.

مساجد تاریخی مختلفی نیز در شهر زنجان از دوران‌های مختلف به یادگار مانده‌اند که بزرگ‌ترین و زیباترین‌شان را می‌توان مسجد جامع زنجان دانست. مسجد جامع زنجان در بافت بازار و در راسته‌ی قیصریه قرار دارد. مسجد و مدرسه چهل ستون نیز در بافت بازار زنجان قرار دارد و تاریخ ساخت آن به سال 1284 هجری قمری بازمی‌گردد. مسجد خانم از دیگر مساجد تاریخی زنجان است که معماری قابل توجهی دارد. این مسجد به سفارش یکی از بانوان متمکن در اواخر دوره‌ی قاجار ساخته شده است.

عمارت ذوالفقاری، بنای رختشویخانه، خانه تاریخی حکیمیان و خانه تاریخی بهمنی از دیگر جاذبه‌های گردشگری شهر زنجان هستند. عمارت ذوالفقاری اکنون به موزه باستان‌شناسی و موزه مردان نمکی تبدیل شده و مومیایی‌های مردان نمکی نیز در آن نگهداری می‌شود.

سلطانیه

سلطانیه یکی دیگر از شهرستان‌های استان زنجان است که حدود چهل کیلومتر از مرکز این استان فاصله دارد. سلطانیه میزبان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این استان است؛ گنبد سلطانیه که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده، شاهکاری از دوره‌ی ایلخانی و بزرگ‌ترین گنبد آجری جهان است.

آرامگاه ملا حسن کاشی یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری سلطانیه است که در جنوب شرقی محوطه‌ی تاریخی گنبد سلطانیه قرار دارد. این بنا یادگاری از دوران صفوی است و در زمان شاه طهماسب ساخته شده است. معبد داشکسن در نزدیکی سلطانیه مکانی است که ترکیبی از معماری چینی و ایرانی را می‌توان در آن نظاره کرد. اثری که بازمانده از دوران ایلخانیان است.

خدابنده (قیدار)

خدابنده جزء شهرهای کوهستانی استان زنجان است. معروف‌ترین جاذبه‌ی گردشگری شهرستان خدابنده غار کتله خور است. گروهی از کوهنوردان و غارنوردان سرشناس ایران این غار را برای اولین بار در سال 1331 خورشیدی کشف کردند. مسجد جامع و گورستان سُجاس در روستایی به همین نام از دیدنی‌های دیگر توابع این شهرستان هستند.

ماهنشان

شهرستان ماهنشان در فاصله‌ی حدودا 110 کیلومتری از زنجان و در غرب این شهر واقع شده است. قلعه‌ی بهستان در کنار رودخانه قزل اوزن مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری این شهرستان است که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. برخی پیشینه‌ی این قلعه را به زمان مادها نسبت می‌دهند که البته هنوز به طور کامل اثبات نشده است. اما تا به این جا پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده‌ی این است که قدمت این قلعه به زمان هخامنشیان می‌رسد. دودکش‌های جن و دریاچه‌ی شورگلی یا دریاچه‌ی پری دیدنی‌هایی هستند که گردشگران در سفرشان به ماهنشان از آن بازدید می‌کنند.

اقامت‌گاه‌ها

هتل بزرگ زنجان یکی از بهترین هتل‌های این استان است. هتل پارک، هتل آسیا و هتل قصر از دیگر هتل‌های شهر زنجان هستند. هتل سنتی دَدَمان، اقامت‌گاه بوم‌گردی سهرورد و اقامت‌گاه بوم‌گردی کوی نیک در نزدیکی ابهر نیز تعدادی از اقامت‌گاه‌های سنتی استان زنجان هستند.

رستوران‌ها

رستوران پلو در زنجان از رستوران‌های باکیفیت این شهر است. دیزی‌سرای عابدینی در بازار زنجان هم محل مناسبی برای امتحان کردن دیزی در فضایی گرم و دوست‌داشتنی است. سفره‌خانه و رستوران سنتی زرتشت که در میان یک باغ قرار گرفته، محیط سنتی زیبایی دارد که علاوه بر میز و صندلی حجره‌هایی نیز به منظور سرو غذا در آن در نظر گرفته شده است.

در منوی فست فود ارگانو و فست فود پیتزا لند می‌توانید غذاهای فرنگی و یا ساندویچ‌های مختلف را امتحان کنید.

صنایع‌دستی و سوغات

چاقو از معروف‌ترین سوغاتی‌های استان زنجان است که ساخت آن در این استان قرن‌ها سابقه دارد. انواع مختلف چاقو، همچون چاقوی ساده، ضامن‌دار، میوه‌خوری و شکاری را می‌توانید در زنجان پیدا کنید.

ملیله‌کاری یکی دیگر از صنایع‌دستی اصیل استان زنجان است و صنعتگران این استان محصولات ظریف و چشم‌نوازی را در این زمینه تولید می‌کنند.

مسگری نیز از گذشته‌های دور در زنجان شغلی مرسوم بوده و ساخت انواع ظروف مسی در این استان انجام می‌شود.

چاروق که نوعی پاپوش قدیمی است نیز در استان زنجان تولید می‌شود که انواع مختلفی دارد. علاوه بر این موارد قلم‌زنی، گلیم بافی، جاجیم بافی، سرمه‌دوزی و سوزن‌دوزی از دیگر صنایع دستی استان زنجان به شمار می‌آیند.

آداب و رسوم

شناخته‌شده‌ترین آیین مردم زنجان عزاداری روز هشتم ماه محرم است. دسته‌ی عزاداری حسینیه اعظم زنجان در این روز که به یوم‌العباس معروف است تجمع باشکوهی را برگزار می‌کند که علاوه بر مردم زنجان مهمانانی از استان‌های مختلف نیز در آن شرکت می‌کنند.

یکی دیگر از آیین‌های مردم استان زنجان بردن هدیه به منزل تازه‌عروس‌ها در شب یلداست که به آن شبچره می‌گویند. این آیین در شب یلدا سال بعد از طرف خانواده‌ی عروس پاسخ داده می‌شود و این بار خانواده‌ی غروس این کار را انجام می‌دهد.

غذاهای محلی

شش انداز از غذاهای محلی استان زنجان است که بیشتر در شب چهارشنبه سوری تهیه می‌شود. این غذا با پیاز خرد شده، خرما، کشمش، ادویه، زعفران، کوفته ریزه و تخم مرغ طبخ می‌شود. کاله جوش دیگر غذای محلی استان زنجان است که البته در برخی از نقاط دیگر کشورمان نیز تهیه می‌شود. آش بلغور و آش کاشی هم جزء غذاهای سنتی این استان هستند. آش ترشک نیز طعم خاصی دارد که با هویج، سنجند، نخود، لوبیا، گندم، پیاز و سبزی آش درست می‌شود و برای ترش کردن آن نیز از رب انار یا سرکه استفاده می‌شود.

منبع: میزان