احساس وظیفه یا مطالبه بازگشت به قدرت؟

ثبت‌نام داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی به پایان رسید که طی پنج روز 80 چهره ثبت نام خود را در انتخابات قطعی کرده اند. چهره‌هایی که تعدادی به جریان اصولگرا، تعدادی به جریان اصلاح طلب گرایش دارند و برخی هم به شکل مستقل وارد عرصه رقابت شده اند. البته جریان‌های اصولگرا و اصلاح طلب خود نیز بینش‌های متفاوتی دارند و البته از تمام این بینش‌ها در این 80 نفر وجود دارد. اولین روز ثبت نام در حالی که خیلی‌ها فکر می‌کردند چهره مشهوری پا به وزارت کشور نگذارد، اما با وجود تعداد کم نامز‌دهای حاضر شده در این وزارت خانه در این روز بر خلاف 4 روز بعدی حضور سعید جلیلی با امیرحسین ثابتی نماینده انتخاب شده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی از تهران حاشیه مهم این روز بود. حضور مصطفی کواکبیان هم از دیگر نکات روز اول بود.

در ابتدای روز دوم، علی لاریجانی با حاضر شدن در ستاد انتخابات برای انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی و عبدالناصر همتی نیز در این روز برای حضور در انتخابات نام نویسی کرد.

در روز سوم ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری 8 نفر نام‌نویسی کردند که مهم‌ترین آنها علیرضا زاکانی، مسعود پزشکیان و وحید حقانیان بودند.

در روز چهارم نیز 20 نفر از فعالین سیاسی و نمایندگان مجلس برای انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند. محمود احمدی نژاد و محمدمهدی اسماعیلی سرشناس‌ترین افراد روز چهارم بودند.

در روز پایانی (14 خرداد) که روز پرکار ستاد انتخابات کشور بود، حدود 43 نفر برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند که شاخص‌ترین آنها محمدباقر قالیباف، مهرداد بذرپاش، اسحاق جهانگیری، مصطفی پورمحمدی و علی نیکزاد بودند.

اما اگر از حضور پر شور و پر تعداد نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی و اعضای دولت سیزدهم و شنیدن صدای ندای وظیفه و احساس خدمت به مردم در قامت رئیس جمهور بگذریم حضور افرادی از از دولت یازدهم و دوازدهم و کابینه حسن روحانی از نکاتی جذاب این 5 روز بود.

افرادی که همه از شرایط نابسامان اقتصادی صحبت می‌کردند. همه آن‌ها از کوچک شدن سفره مردم و راه برای خروج از بحران‌های کشور آن هم با اصلاح امور به دست توانای خود می‌گفتند. البته صحبتی از دوران مسئولیت خود نمیکردند، اما به شکلی جدی و با صحبت‌های جذاب از حل تمامی مشکلات کشور با کمک مردم حرف می‌زدند.

بد نیست نگاهی کوتاه به سابقه اعضای کابینه حسن روحانی که برای انتخابات ریات جمهوری 1403 ثبت نام کردند بیاندازیم.

عبدالناصر همتی

عبدالناصر همتی در سه سال پایانی دولت دوم روحانی به عنوان رئیس بانک مرکزی فعالیت کرد و البته نتوانست نقشی در حفظ ارزش پول ملی، مقابله با نوسانات شدید قیمت ارز و جلوگیری از سقوط بازار سرمایه ایفا کند. با این حال او در انتخابات ریاست جمهوری 1400 نامزد شد و تنها نزدیک 2.5 میلیون رأی کسب کرد. همتی در فاصله سال‌های 73 تا 85، برای 12 سال رئیس بیمه مرکزی و رئیس شورای عالی بیمه بود و نقش زیادی را در طراحی و اجرای سیاست‌های آزادسازی و خصوصی‌سازی در صنعت بیمه ایران ایفا کرد. در کارنامه کاری او همچنین مدیرکلی خبر سازمان صدا و سیما، معاونت سیاسی سازمان صدا و سیما و عضویت در کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی (در زمان دبیری حسن روحانی در این شورا) دیده می‌شود.

همتی در سخنرانی خود در جمع خبرنگاران در روز ثبت نام انتخابات گفت: بعد از سه سال مجدد در انتخابات ثبت نام کردم و امروز درستی آن گفته‌ها را شما با تمام وجود خود درک می‌کنید. تورم سرسام آور و افسارگسیخته این دوره، کاهش شدید ارزش پول ملی، تشدید ناترازی‌های جدی در شبکه بانکی و ادامه تحریم‌های ظالمانه، امکان رشد و توسعه اساسی کشور را به شدت محدود کرده است.

در این سال‌ها سطوح فقر به شدت افزایش یافته و قدرت خرید شما مردم به کمتر از نصف کاش پیدا کرده است. هم زمان رانت‌ها و فساد گسترده، عده‌ای را ر روز فربه تر و توزیع درآمد را به نقطه‌ای بحرانی رسانده است.

من آمده ام که بگویم، امروز مچنان امیدوار به آینده ستم. با دیدن جوانان تحصیلکرده و آماده کار و اشتیاق زنان و مردان ایرانی جت فردای بتر برای خود و فرزندانشان، امیدواری من هر روز بیشتر می‌شود.

آینده این کشور در دست جوانانی است که به دنبال یک زندگی با عزت و همراه با رفاه، بدون دغدغه‌های بیهوده سیاسی هستند، جوانانی که به حق اصلاح امور را از مسئولان می‌خواهند.

امروز دیگر زمان آزمون و خطا نیست. مردم انتظار دارند که مسئولان بدون شعار زدگی و بازی با الفاظ، امورات اقتصادی آنا را ساماندهی کنند. امروز دیگر زمان شعار‌های بی حاصل و وعده‌های تو خالی نیست، امروز شما و من، می‌دانیم که تنا راه اصلاح امور، مشارکت فعال شما در انتخابات و رای قاطع شما به توقف روند‌هایی است که اوضاع اقتصادی کشور را به مرز‌های بحرانی رسانده است.

من به پشتوانه رای شما، متعد به اصلاح امور در بدنه اجرایی کشور، با دف حذف فرآیندای فساد خیز و تورم زا ستم. تکیه من برمکاری با تمام نهاد‌های حاکمیتی و جناح‌های سیاسی، برای انجام اصلاحات اقتصادی و قراردادن کشور در مسیر رشد و شکوفایی اقتصاد، خواهد بود.

اسحاق جهانگیری

اسحاق جهانگیری را شاید بتوان مهمترین چهره اصلاح‌طلبی دانست که در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرده است. جهانگیری البته در سال 1400 نیز خواهان رئیس‌جمهور شدن بود، اما شورای نگهبان، او را رد صلاحیت کرد. مهمترین سمت اجرایی جهانگیری، معاون اولی رئیس‌جمهور در تمام هشت سال ریاست جمهوری حسن روحانی است. او همچنین در انتخابات 96 برای کمک به روحانی در مناظره‌ها، نامزد شد که در آن دوره، رد صلاحیت نشد.

جهانگیری در دولت اول خاتمی، وزیر معادن و فلزات و در دولت دوم او نیز وزیر صنایع و معادن بود. او همچنین در سال‌های 71 تا 76 یعنی در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به عنوان استاندار اصفهان فعالیت می‌کرد. جهانگیری در فاصله سال‌های 63 تا 71 نیز نماینده مردم جیرفت در مجلس شورای اسلامی بود. او همچنین در سال‌های نخست پس از پیروزی انقلاب و در دوران جنگ تحمیلی، سمت‌هایی را در جهاد سازندگی استان کرمان و جهاد سازندگی کل کشور برعهده داشت.

جهانگیری هم که یکی از افراد جذاب برای اصحاب رسانه محسوب می‌شد پس از انجام فرآیند ثبت نام اظهار کرد: حال ایران خوب نیست. همه دستاورد‌های متنوعی که کسب کرده ایم نتوانسته است احساس بالندگی، رشد و توسعه، را ایجاد کند.

وی عنوان کرد: تا نتوانیم از این واقعیت تلخ پرده‌برداری کنیم و درک درستی از چرایی مسائل پیدا کنیم، درب بر همان پاشنه می‌چرخد.

جهانگیری ادامه داد: پایداری مسایلی، چون افزایش فزاینده تورم، رشد فقر و حاشیه نشینی، کاهش ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم، ناترازی‌های نگران کننده در همه بخش‌ها از جمله انرژی، بودجه و نظام بانکی را شاهد هستیم. همچنین احساس بی عدالتی، تبعیض، فساد، کاهش سرمایه اجتماعی و مشارکت جامعه دانشگاهی و نخبگان و افزایش پدیده مهاجرت، رویکرد‌های تنگ‌نظرانه و تبعیض‌آمیزِ جناحی را شاهدیم.

داوطلب چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، بهره‌گیری از روش‌های علمی و تجربه‌های موفق ملی و جهانی را از الزاماتی دانست که باید صورت بگیرد، همچنین احیای سرمایه اجتماعی و جلب اعتماد عمومی و به‌کارگیری همه ظرفیت‌های مادی و انسانی کشور، تکیه بر توان ملی، قدرت بازدارندگی و تعامل با جهان و حل مساله تحریم‌های ظالمانه با تاکید بر اصل عزت، حکمت و مصلحت، رعایت عزت و شرافت و کرامت انسان، به ویژه نسل جوان و زنان و دختران را از دیگر اموری دانست که ایران امروز به واسطه آن می‌تواند تنگنا‌ها و چالش‌ها و حتی بحران‌ها را پشت سر بگذارد.

جهانگیری بیان کرد: من با آگاهی به همه این مسائل پیچیده و سخت و با امید به برداشتن قدم‌هایی در جهت اصلاح رویکرد‌ها و رویه‌های غلط و خلق ظرفیت‌های تازه وارد عرصه انتخابات شدم. من آمده ام تا به اعتبار تجربه‌هایی که در سطوح مختلف اجرایی از اداره شهرستان و استان و بخش‌های میانی و کلان کشور داشته ام، قدم در راهِ حل مسائل مردم بگذارم.

عباس آخوندی

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت حسن روحانی در سال‌های 92 تا 97 است که انتقادات زیادی نسبت به عملکردش در این وزارتخانه که منجر به رکود بازار مسکن در دهه 90 شد، وارد می‌شود. او البته در دولت دوم هاشمی رفسنجانی یعنی در فاصله سال‌های 72 تا 76 نیز وزیر مسکن و شهرسازی بود. از نظر برخی کارشناسان، آخوندی از منظر دیدگاه اقتصادی یک «نئولیبرال» محسوب می‌شود. او در انتخابات جنجالی 88، مشاور ارشد یکی از نامزد‌های انتخابات و نماینده او در شورای نگهبان بود.

آخوندی که سال‌ها در مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام فعالیت کرده و هم‌اکنون عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران است. در کارنامه کاری او، ریاست بنیاد مسکن، عضویت در شورای مرکزی جهاد سازندگی، عضویت در شورای پول و اعتبار، عضویت در شورای رقابت و عضویت در شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی نیز دیده می‌شود.

البته درباره عباس آخوندی هیچگاه نمی‌توان به برخورد عجیب او با خبرنگاران و پرت کردن میکروفون آن‌ها اشاره نکرد و آن را فراموش کرد.

آخوندی در جمع خبرنگاران در روز ثبت نام انتخابات گفت: ملت ایران با سلب آزادی‌های اجتماعی و فرهنگی تبدیل به ملتی بریده از جهان و در حسرت حضور در رقابت‌های جهان شده است.

وی افزود: بیهوده نیست که شاهد سیل مهاجرت ایرانیان از پیر و جوان هستیم با این وجود من به ذخیره فرهنگی این ملت و نیروی اندیشه تک تک ایرانیان باور دارم. لیکن به هوش باشیم که این نیرو تنها در یک صورت از قوه به فعل در می‌آید و آن هم افزایی از رهگذر یک گفتگوی و گفتمان ملی است.

آخوندی گفت: من گفتمان ایده ایران را در میان می‌گذارم گفتمانی که بر بنیان آموزه‌های تمدنی ایران، ارزش‌های ایرانیان، شناخت دقیق فرصت‌ها و ویژگی‌های سرزمینی ایران و بازخوانی تاریخ ایران از پیش اسلام و به ویژه مشروطه استوار شده است.

آخوندی گفت: به گمان من انتخابات 1403 باید تبدیل به میدان رقابت گفتمان‌ها شود. انتخابات و دولت ملی برآمده از آن می‌تواند برای تصحیح مسیر باشد تا ملت ایران در یک فرایند تاریخی و با صبوری به مسیر توسعه بازگردد.

محمد شریعتمداری

محمد شریعتمداری از جمله افرادی است که هم در هر دو دولت روحانی و هم در هر دو دولت خاتمی، عضو ارشد کابینه بوده است؛ به نحوی که او در دولت اول روحانی، معاون اجرایی رئیس‌جمهور بود و در دولت دومش نیز یک سال وزیر صمت و سه سال وزیر کار شد. شریعتمداری همچنین در هر دو دولت خاتمی یعنی در فاصله سال‌های 76 تا 84 به عنوان وزیر بازرگانی فعالیت کرد. او همچنین سمت‌های ارشدی را نیز در اتاق اصناف و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) برعهده داشته است.

شریعتمداری در وزارت بازرگانی هم پیش از رسیدن به سمت وزارت، مسئول کمیسیون مشترک روابط جمهوری اسلامی ایران با کشور‌هایی نظیر عربستان سعودی، عراق، عمان، قطر، کویت، پرتغال، اسپانیا، تایلند و... بوده است. او همچنین سمت‌هایی را هم در دولت‌های هاشمی رفسنجانی و شهید رجایی برعهده داشته است.

محمد شریعتمداری پس از ثبت نام در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران به تشریح برنامه‌های خود پرداخت و با بیان اینکه درست است که بدون سیاست‌گذاری نمی‌توان حکمرانی موفقی داشت، اما هیچ سیاستی هم بدون یک روح جمعیِ امیدوار و متحد موفق نخواهد شد، گفت: امروز من به این دلیل اینجا هستم که می‌دانم حال ایران ما، این میراث مشترکمان خیلی خوب نیست، اما باور دارم که می‌شود اوضاع را بهتر کرد و ایرانی آباد و شاد ساخت.

وی با بیان اینکه 4 دستور کار مشخص دارم، گفت: یکبار برای همیشه، برای بهبود کیفیت زندگی مردم باید درگیری‌ها و نزاع‌های بنیاد برکن بین گروه‌های اثرگذار بر عرصه سیاست و قدرت که در کنار فشار‌های بدخواهان خارجی منافع مردم و کیان کشور را به خطر انداخته و موجب شکست سیاست‌ها می‌شود، توقف یابد.

داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد: وعده می‌دهم که برای تحقق این هدف به پشتوانه سال‌ها همکاری با گرایشات مختلف سیاسی و رویکرد میاندارانه‌ای که مشی گفتمانی و عملی اینجانب بوده است، اختیارات رئیس جمهوری را به گونه‌ای به کار خواهم گرفت که بازیگران موثر بر سیاست، توان خود را علیه منافع مردم در دعوا‌ها و پنجه کشیدن‌ها تلف نکنند.

شریعتمداری اضافه کرد: نه حاکمیت دوگانه شکل می‌دهم و نه یکدست سازی و خالص‌سازی خواهم کرد، بلکه تلاش می‌کنم تفاهم و ائتلاف حداکثری را برای حل مسائل مردم به وجود آورم.

وی در تبیین دومین برنامه خود، افزود: در حوزه بین الملل در تعامل با همه ارکان نظام، سازوکاری نتیجه گرا در مسیر حل مساله تحریم فراهم خواهم کرد. با پرهیز از نگاه سیاه وسفید به کشور‌ها، رویکرد سیاست خارجی ایران را با محوریت بهره‌مندی مردم از دیپلماسی اقتصادمحور، حفظ هویت تمدنی ایران و ارتقای احترام ایرانیان بنا می‌کنم.

داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: وعده می‌دهم متکی به تجربه‌های موثر در اداره 3 ابر وزارتخانه، خردمندی را در عرصه حکمرانی حاکم کرده و الزامات تحقق توسعه متوازن را به دور از خیال بافی و آمارسازی بر همه ارکان دولت جاری سازم.

در پایان باید گفت شورای نگهبان به زودی نام افراد تایید شده برای انتخابات ریاست جمهوری را اعلام خواهد کرد. افرادی که هر کدام سوابق مهمی را در عرصه سیاسی این کشور داشته اند و حالا باید در قامت رئیس جمهور سکان رسیدن ایران به قله را در دست بگیرند.