به یاد هنرمندانی که در قلبمان ابدی شدند

به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در سالی که گذشت، ما هنرمندان فراوانی را در حوزه های مختلف تلویزیون، رادیو، سینما و تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی از دست دادیم که جایگزینی برای آنها قدری دشوار به نظر می رسد؛ هنرمندانی که هر کدام در قلب مردم جای داشتند و همیشه با احترام از آنها یاد خواهد شد.

در این گزارش به رسم سال های گذشته و به پاس احترام به این هنرمندان، مروری کوتاه داریم بر نام و یاد عزیزانی که دیگر در میان ما نیستند و در جهانی دیگر آرام گرفته اند.

هنرمندانی که جایشان در قاب تلویزیون خالی است

آزاده نامداری

آزاده نامداری هفتم فروردین ماه سال گذشته درگذشت. نامداری سال‌ها اجرای برنامه‌های تلویزیون را بر عهده داشت و یکی از معدود مجریان خانمی بود که توانست اقبال بسیاری در میان مخاطبان داشته باشد.

نامداری سال 84 با بخش خبری «تازه ها» در برنامه ظهرگاهی شبکه یک سیما فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد و تا چهار سال این بخش را ادامه داد. بعد از آن برنامه‌هایی چون «غیرمنتظره» و «خانمی که شما باشی»، را داشت که جزو اجراهای پربیننده او می‌توان به حساب آورد.

پیکر این مجری تلویزیون در 9 فروردین 1400 در قطعه هنرمندان بهشت زهرا، تهران به خاک سپرده شد.

محسن قاضی مرادی

زنده یاد محسن قاضی مرادی بازیگر سینما و تلویزیون شامگاه چهارشنبه 25 فروردین ماه دار فانی را وداع گفت. او قبل از فوتش چندین سال بود که از بیماری پارکینسون رنج می‌برد و همکاری با مهران مدیری از آخرین همکاری‌هایش بود.

آخرین کار تصویری قاضی مرادی مربوط به سریال «هیولا» به کارگردانی مهران مدیری در سال 97 و در شبکه نمایش خانگی بود. او همچنین در سریال‌هایی مثل «هفت سنگ»، «شمعدونی»، «من یک مستاجرم»، «دندون طلا» و... حضور داشته است و جزو بازیگرانی بود که بیشترین فعالیتش در سریال‌های کمدی و طنز بود. مهوش وقاری بازیگر همسر زنده یاد قاضی مرادی است که جزو زوج‌های ماندگار سینما و تلویزیون ایران هستند.

مسعود بهبهانی نیا

مهمترین سریال‌های ملودرام تلویزیون را مسعود بهبهانی نیا خلق کرده است. او نویسنده آثار ملودرام اجتماعی و دفاع مقدسی بود که 13 خردادماه در خواب براثر ایست قلبی درگذشت.

بهبهانی نیا در طول عمر کاری خود با کارگردانان مختلفی کار کرد و از سریال‌های مهم او در فضای ملودرام می‌توان به «نرگس»، «ترانه مادری» و «فاصله ها» اشاره کرد که به سریال‌هایی خیابان خلوت کن هم معروف بودند.

این نویسنده همچنین نگارش برخی سریال‌های مهم دفاع مقدسی همچون «خاک سرخ» که ابراهیم حاتمی کیا آن را ساخت و «کیمیا» به کارگردانی جواد افشار را بر عهده داشت.

بهبهانی نیا مشغول نگارش یکی دیگر از سریال‌های طولانی تلویزیون یعنی «برف بی صدا می بارد» بود که دار فانی را وداع گفت.

حمید مجتهدی

حمید مجتهدی مستندساز و تصویربردار حوزه مستند عصر روز سه‌شنبه اول تیرماه بر اثر عوارض ابتلاء به سرطان درگذشت. حمید مجتهدی حدود 10 سال به سرطان کبد دچار بود که باعث شد کلیه و ریه وی را از بین برد.

مجتهدی با مصطفی عقاد در فیلم‌های محمد رسول‌الله (رسالت) و عمرمختار (شیر صحرا)، همکاری کرده‌است. وی که عنوان سومین فیلمبردار هوایی دنیا را در اختیار دارد، کارگردان و مدیر فیلمبرداری مجموعه مستند «ایران» است که در چند فصل از تلویزیون پخش شد و به معرفی جاذبه‌های فرهنگی کشور ایران می‌پردازد.

میرصلاح حسینی

میرصلاح حسینی بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون کشورمان شامگاه چهارشنبه دوم تیر بعد از مدت‌ها مبارزه با بیماری سرطان حنجره در سن 73 سالگی دار فانی را وداع گفت.

حسینی که از چندین سال پیش به دلیل ابتلای به سرطان حنجره در بستر بیماری بود و در این سال‌ها نیز کمتر فرصت بازی در اثر تلویزیونی یا سینمایی پیدا می‌کرد، طی دوران فعالیت خود در عرصه بازیگری تجربه بازی در بسیاری از آثار شاخص تصویری را از سر گذرانده که از آن جمله می‌توان به «مختارنامه»، «هزار دستان»، «بوی کافور، عطر یاس»، «شیر سنگی» اشاره کرد.

امیر نیکیار

امیر نیکیار که سال‌ها با تیپ «اقا نیکی» در ایتم‌های طنز تلویزیون حضور داشت، در سن 69 سالگی دارفانی را وداع گفت. امیر نیکیار مدتی به عارضه سرطان روده مبتلا بود و روز 16 مرداد بر اثر ایست قلبی در بیمارستان عرفان درگذشت.

اولین بار که نیکیار در تلویزیون بازی کرد، در آیتم‌های برنامه «جنگ هفته» بود و پس از آن در «جنگ شبانه» و سایر برنامه‌های طنز آن زمان تلویزیون، پای ثابت آیتم‌های طنز شد. کاراکتر آقا نیکی، فردی ساده‌لوح بود که در دهه 70 کاراکترش ماندگار شد.

سیامک اطلسی

سیامک اطلسی دو هفته به کرونا مبتلا شده بود و روز چهارم مهر در بیمارستان فرمانیه فوت کرد. سیامک اطلسی در سال 1315 در ارومیه به دنیا آمد و از سال 1342 فعالیت هنری را در استودیو شاهین فیلم آغاز کرد و با پیشنهاد یکی از کارگردانان که فیلمش را برای دوبله آورده بود سر از دنیای بازیگری درآورد.

بازی در سریال‌های «پدرسالار»، «معمای شاه» و «مختارنامه‌» از نقش‌آفرینی ماندگار زنده‌یاد اطلسی محسوب می‌شود.

سریال «اپیدمی» به کارگردانی سجاد حسینی آخرین پروژه‌ای بود که اطلسی در آن به ایفای نقش پرداخت. این سریال با موضوع کرونا ساخته شد و اطلسی در این سریال نقش رئیس یک بیمارستان را بازی کرده است.

فتحعلی اویسی

فتحعلی اویسی مدتی قبل از فوت در بیمارستان بستری شده بود و شایعاتی درباره به کما رفتن وی مطرح می‌شد. با این حال خانواده اش ابتدا این موضوع را رد کردند. او مدتی را در کما بود و سپس از سوی بیمارستان اعلام شد که سه شنبه 13 مهر درگذشته است.

فتحعلی اویسی بازیگر و کارگردان در مجموعه‌های تلویزیونی «بدون‌شرح»، «شهر قشنگ»، «کمربندها را ببندیم»، «دارا و ندار»، «زیرزمین»، «باغچه مینو» و... به ایفای نقش پرداخته بود.

این هنرمند زاده 21 دی 1324 و فارغ‌التحصیل کارگردانی و بازیگری سینما از دانشگاه ایالتی تگزاس در سال 1353 بود و در خوانندگی هم دستی داشت. اویسی در همان سال به ایران بازگشت و آغازِ فعالیت سینمایی‌اش، بازی در فیلم «قدغن» از علیرضا داوودنژاد در سال 1357 بود.

اویسی در ابتدای کارنامه سینمایی اش با نقش‌های جدی و اکشن شناخته می‌شد و در دهه 80 بود که به واسطه سریال‌های طنز مثل «بدون شرح» وارد حوزه کمدی شد و خیلی بیشتر از نقش‌های جدی اش در بازیگری درخشید و مورد توجه واقع شد.

عزت الله مهرآوران

مهرآوران جزو هنرمندانی بود که هر 2 دوز واکسن خود را از طریق مؤسسه هنرمندان پیشکسوت تزریق کرده بود اما با این حال از روز چهارم مهر به واسطه عوارض ابتلاء به کرونا در بیمارستان بستری شد.

عزت‌الله مهرآوران در طول چند دهه فعالیت هنری هم بر صحنه تئاتر حضور داشته است و هم در سینما و تلویزیون. او در سینما با کارگردانان مختلفی چون رضا عطاران، محمدرضا هنرمند و ابراهیم حاتمی کیا همکاری داشته است که می‌توان به «آژانس شیشه‌ای»، «مومیایی» و «خوابم می‌آد» اشاره کرد.

مهرآوران همچنین در سریال‌های مختلفی در فضای کمدی و ملودرام به ایفای نقش پرداخته و نقش‌های به یادماندنی از خود به جای گذاشته است که از جمله آنها می‌توان به سریال «لیسانسه‌ها»، «دزد و پلیس»، «وضعیت سفید» و... اشاره کرد.

مهرآوران در سریال‌های خانگی همچون «هیولا» و «می‌خواهم زنده بمانم» نیز به نقش آفرینی پرداخته بود و «ساخت ایران 3» از آخرین پروژه‌های سریالی او بود.

حمید لبخنده

حمید لبخنده چندی قبل از فوتش تحت عمل جراحی قرار گرفته بود و بعد از بستری بودن در بیمارستان به منزل منتقل و بستری شد. او متأسفانه به دلیل عوارض ناشی از عمل جراحی، عصر روز شنبه 18 دی چشم از جهان فروبست.

حمید لبخنده متولد سال 1330 در اهواز فارغ‌التحصیل بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود. وی از جمله شاگردان زنده‌یاد حمید سمندریان بود و بعد از درگذشت سمندریان و همچنین زنده‌یاد هما روستا، مدیریت آکادمی سمندریان را عهده‌دار شد.

لبخنده در عرصه کارگردانی تلویزیونی نیز فعالیت داشت و آثار ماندگاری را برای مخاطبان خلق کرد. مجموعه‌های تلویزیونی پرطرفدار «در پناه تو» و «در قلب من» دو سریال ماندگار وی در تلویزیون بودند که هر دو توانستند در زمان خود جریان ساز باشند و حتی بسیاری از کلیشه‌ها و مؤلفه‌های سریال سازی را بعد از خود تغییر دهند.

شخصیت‌های این سریال‌ها، دیالوگ‌ها و قصه‌هایشان برای بسیاری هنوز هم به یاد مانده است اگرچه خالقش دیگر در میان ما نیست.

حلیمه سعیدی

حلیمه سعیدی بازیگر تلویزیون و مادر شهید که با سریال‌های طنز رضا عطاران شناخته شد روز جمعه 22 بهمن در منزل خود درگذشت.

جلال لشکری فرزند این بازیگر بعد از فوتش به بیماری سرطان وی اشاره کرده بود. اولین حضور سعیدی در جلوی دوربین در فیلم دکتر قریب در نقش مادر علی بوده‌است و برای نخستین بار رضا عطاران بازیگر و کارگردان ایرانی به او پیشنهاد بازی داد و پس از گرفتن تست در برابر دوربین، مشغول به بازی شد. معروف‌ترین کار او مجموعه خوش نشین‌ها است.

سعیدی در سریال‌های «متهم گریخت»، «ترش و شیرین»، «خوش نشین ها» و... به ایفای نقش پرداخته است.

زهره فکور صبور

زهره فکور صبور بازیگر سینما و تلویزیون 10 اسفندماه در منزل شخصی خود درگذشت. گمانه زنی‌ها درباره نحوه درگذشت این بازیگر مختلف بود و روایت‌ها از طریق منابع آگاه نقل می‌شد که گمانه خودکشی را تقویت می‌کرد.

پیکر زنده یاد فکورصبور به پزشکی قانونی رفت و اعلام شد که نتایج دقیق‌تر بعداً اعلام خواهد شد.

این بازیگر 43 ساله، در آثاری چون «دلنوازان»، «مسافری از هند»، «روزگار جوانی»، «دردسرهای عظیم»، «دنگ‌وفنگ» ایفای نقش کرد و مدتی در تلویزیون کم کار شده بود.

حضور در سریال «بی همگان» به کارگردانی بهرنگ توفیقی از آخرین کارهایی بود که مشغولش بود و نقش او با رفتنش نیمه کاره ماند.

علیرضا غفاری

علیرضا غفاری مجری، گوینده پیشکسوت رادیو و تلویزیون و منتقد سینما روز پنجشنبه 19 اسفندماه بر اثر سکته قلبی درگذشت.

او سال‌ها برنامه‌های مختلفی را اجرا می‌کرد و مدیر روابط عمومی نهادها و مراکز فرهنگی و هنری بود. او همچنین نویسنده کتاب‌های مختلفی بود و برنامه‌های نوستالژیکی را به یادگار در رادیو و تلویزیون گذاشته است.

غفاری گوینده شیفت پنجشنبه‌های رادیو پیام بوده است و از سال 63 به استخدام صداوسیما درآمد اما به شکلی ناگهانی بر اثر سکته قلبی درگذشت.

سینماگرانی که ابدی شدند

محمد ابوالحسنی

نوروز سال 1400 همراه با شوکی برای اهالی سینما و تلویزیون به خصوص در حوزه انیمیشن همراه بود، صبح روز هفتم فروردین ماه سال 1400 خبر درگذشت محمد ابوالحسنی از جمله افراد تأثیرگذار در حوزه انیمیشن به دلیل ابتلاء به بیماری کرونا در رسانه‌ها منتشر شد.

بسیاری زنده یاد ابوالحسنی را با مجموعه انیمیشن‌های «دیرین دیرین» می‌شناختند اما این تهیه کننده انیمیشن که فعالیت خود را از سال 83 آغاز کرد و در تولید انیمیشن‌های سینمایی و جلب توجه و موافقت مدیران دولتی در سرمایه گذاری برای سینمای انیمیشن بسیار موفق بود.

از جمله انیمیشن‌های سینمایی که زنده یاد ابوالحسنی تولید کرده بود انیمیشن «تهران 1500» به کارگردانی بهرام عظیمی بود که در آن هنرپیشه‌های شناخته شده‌ای از جمله مهران مدیری، هدیه تهرانی و بهرام رادان به عنوان صداپیشه در این پروژه حضور داشتند. زنده یاد محمد ابوالحسنی متولد یکم خرداد 1353 در سن 46 سالگی و در تاریخ هفتم فرودین 1400 درگذشت.

حسین ملکی

حسین ملکی از جمله عکاسان پیشکسوت سینمای ایران بود که به عنوان فیلمبردار و بازیگر در پروژه‌های مختلفی نیز حضور داشت. این هنرمند که فیلمبرداری را با فیلم سینمایی «نیاز» آغاز کرده بود در پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی مختلف از جمله «جستجو در شهر»، «محاکمه»، «بندر مه آلود»، «سالاد فصل» نیز به عنوان فیلمبردار و مدیر فیلمبرداری حضور داشت، همچنین در فیلم‌های «سناتور»، «تاراج»، «شیر سنگی»، «ترن»، «جوانمرد»، «جاده قدیم»، «قسم» و سریال «بچه مهندس» به عنوان بازیگر حضور داشته است.

این هنرمند که متولد 1320 بود، 14 فروردین ماه 1400 به دلیل بیماری کبدی درگذشت.

مسعود ولدبیگی

مسعود ولدبیگی از جمله چهره پردازان شناخته شده سینمای ایران و پدر سحر ولدبیگی بازیگر تلویزیون، از دیگر هنرمندانی بود که در سال جاری جان به جان آفرین تسلیم کرد. این هنرمند باسابقه، که چهره‌پردازی فیلم‌های شاخصی چون «قرمز»، «ضیافت» و «دوئل» را در کارنامه خود دارد، برای سه فیلم «پرده آخر»، «زشت و زیبا» و «از کرخه تا راین» سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی را از جشنواره فیلم فجر کسب کرده بود.

زنده یاد ولدبیگی 21 اردیبهشت 1400 به دلیل ایست قلبی درگذشت.

حمیدرضا صدر

حمیدرضا صدر را اکثر مخاطبان از قاب تلویزیون و به واسطه فعالیت در حوزه کارشناسی فوتبال می‌شناسند اما او چهره‌ای تأثیرگذار و مهم در حوزه «نقد سینما» هم بود. منتقدی آرام و باسواد که در تیرماه سال گذشته بر اثر عوارض ابتلای به سرطان دارفانی را وداع گفت.

صدر علاوه بر کارشناسی فوتبال و نقد سینما نویسنده‌ای چیره‌دست هم بود که چند جلد رمان و کتاب‌های تخصصی در حوزه فوتبال و سینما از او به یادگار مانده است. از آثار برجسته او به عنوان نویسنده می‌توان به کتاب‌های «روزی روزگاری فوتبال»، «درآمدی بر تاریخ سینمای ایران»، «پسری روی سکوها»، «نیمکت داغ» و جدیدترین اثر او که پس از اطلاع بیماری‌اش نوشته شد، اشاره کرد.

ارشا اقدسی

مرگ ارشا اقدسی بدلکار سینما و تلویزیون ایران، می‌تواند از جمله اتفاقات تلخ سال 1400 در سینمای ایران باشد. این هنرمند اوایل مرداد ماه سال جاری، هنگام حضور در یک پروژه سینمایی در بیروت، زمان فیلمبرداری یکی از سکانس‌های فیلم دچار سانحه شده و بلافاصله به بیمارستانی در بیروت منتقل شد، وی 13 مرداد ماه 1400، در این شهر درگذشت و با رضایت مادرش اعضای بدن ارشا اقدسی به بیماران نیازمند اهدا شد.

زنده یاد ارشا اقدسی که در سال 1361 متولد شده بود در پروژه‌های مختلفی چون «شبی که ماه کامل شد»، «ما همه باهم هستیم»، «سونامی»، «میدان سرخ»، «قانون مورفی» و... و. حضور داشت.

فرشته طائرپور

یکی از شناخته شده ترین چهره‌های سینمایی در کشور که علاوه بر آثار شاخصی که به عنوان تهیه کننده در سینمای ایران داشته و به عنوان یکی از فعالان صنفی در سینما شناخته می‌شد، فرشته طائرپور بود. تهیه کننده باسابقه سینمایی که آثاری چون «گلنار»، «پاتال و آرزوهای کوچک»، «مدرسه پیرمردها»، «وقتی همه خواب بودند»، «زن دوم»، «خاله قورباغه»، «آینه های روبرو»، «زن دوم» بوده است.

زنده یاد طائرپور26 مرداد 1400 به دلیل ابتلاء به کرونا درگذشت.

علیرضا سجادپور

علیرضا سجادپور از جمله مدیران سابق سینمایی و تهیه کننده سینما، نیز در تاریخ 17 بهمن 1400 به دلیل تومور مغزی درگذشت. وی به تازگی فیلم سینمایی «مستطیل قرمز» به کارگردانی حسن و حسین صیدخانی را تهیه کرده بود.

صحنه تئاتر شما را صدا می زند

افشین سلیمان پور

افشین سلیمانپور هنرمند و بازیگر تئاتر که ایفای نقش در نمایش‌های «تالاب هشیلان» و «خانه پدری» به کارگردانی همسرش نوشین تبریزی از جمله آخرین تجربه‌های بازیگری او در عرصه تئاتر بود، شامگاه شنبه 28 فروردین بر اثر ایست قلبی چشم از جهان فروبست.

سلیمانپور از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در اواخر دهه هفتاد وارد فعالیت‌های حرفه‌ای تئاتری شد. حضور در نمایش‌های «طعم آلوی جنگلی»، «گنجفه» و «شهر تنهایی من» و فیلم سینمایی «چند متر مکعب عشق» از جمله تجربیات زنده یاد سلیمانپور در عرصه بازیگری بوده است.

بیژن افشار

20 اردیبهشت ماه بیژن افشار بازیگر قدیمی تئاتر، سینما و تلویزیون ایران بعد از چند روز دست و پنجه نرم کردن با بیماری کرونا در بیمارستان فیروزگر تهران دار فانی را وداع گفت. این هنرمند که متولد 1333 بود برای دومین بار به کرونا مبتلا شده بود اما به دلیل هزینه گزافی که یکی از بیمارستان‌های خصوصی برای بستری کردن وی درخواست کرده بود با وجود وخامت حالش نتوانست بستری شود و در نهایت با وساطت بهزاد فراهانی در یکی از بیمارستان‌های دولتی پذیرش گرفت اما متاسفانه درمان وی بی‌نتیجه ماند و وضعیت جسمانی این هنرمند رو به وخامت گذاشت و در نتیجه عوارض بیماری کرونا صبح دوشنبه 20 اردیبهشت ماه دار فانی را وداع گفت.

بیژن افشار از اعضای فعال انجمن بازیگران خانه تئاتر بود و علاوه بر تجربه بازی در نمایش‌های مختلف در سینما و تلویزیون ایران نیز حضور مستمری داشت.

ابوالفضل شاه کرم

ابوالفضل شاه‌کرم متولد سال 1334 در بیش از 50 اثر نمایشی و چندین فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی بازی کرد. ایفای نقش در تئاترهایی همچون «کوچ»، «غربت»، «چشم در برابر چشم»، «میلاد»، «شبی در حلبی‌آباد» و فیلم‌های سینمایی «مارمولک»، «خرس»، «مهمان داریم» و نیز مجموعه‌های تلویزیونی «امام علی (ع)»، «خاک سرخ»، «آشپزباشی» و... بخشی از کارنامه هنری این بازیگر است.

این بازیگر به دلیل مشکلات کلیوی و ریوی صبح دوشنبه 31 خردادماه در بیمارستان از دنیا رفت.

درویش محمود

استاد درویش محمود مداح و پرده خوان شناخته شده که 17 تیر ماه بر اثر بیماری قلبی درگذشت، به همراه برادرش استاد درویش علی از نخستین حاملان زنده میراث ناملموس فرهنگی استان اصفهان بود و در اسفندماه 1396 همزمان با ثبت ملی هنر پرده‌خوانی و روضه‌خوانی در شهر وزوان از توابع شهرستان شاهین‌شهر و میمه در فهرست آثار ناملموس، فهرست حاملان زنده میراث ناملموس نامشان ثبت شد.

علی سلیمانی

علی سلیمانی بازیگر سینما و تلویزیون مدتی بود که به دلیل کرونا در بیمارستان بستری شده بود که متاسفانه 21 مرداد ماه نتوانست بر این ویروس منحوس قالب شود و دار فانی را وداع گفت.

علی سلیمانی سبقه تئاتری داشت و با وجود حضور در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف هیچگاه پیوندش را با تئاتر قطع نکرد. او علاوه بر کارگردانی و بازی در نمایش‌های خودش در نمایش‌های مختلفی روی صحنه حضور داشت که «خنکای ختم خاطره» به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ از جمله آنهاست.

سهیلا جوادی همسر و سبا سلیمانی دختر این هنرمند برای زنده نگاه داشتن یاد و خاطرات وی نمایش «خاموشان» را که پیش از این توسط سلیمانی به صحنه رفته بود مجدداً در تماشاخانه سنگلج و همچنین جشنواره تئاتر فجر اجرا کردند.

از جمله مهمترین آثاری که زنده یاد سلیمانی در آنها به ایفای نقش پرداخته بود، می‌توان به سینمایی‌های «بی پولی»، «تنگه ابوقریب» و «سفر به چزابه» اشاره کرد. همچنین او در سریال‌های «وضعیت زرد» به کارگردانی مجید رستگار، «دادستان» به کارگردانی مسعود ده نمکی، «وضعیت سفید» به کارگردانی حمید نعمت الله به ایفای نقش پرداخته بود. سریال «کتونی زرنگی» وی هنوز به پخش از تلویزیون نرسیده است.

صادق صفایی

صادق صفایی بازیگر، کارگردان و استاد دانشگاه 4 شهریور ماه براثر ایست قلبی در منزل شخصی اش دار فانی را وداع گفت. وی پیش تر عمل قلب باز انجام داده بود و سابقه بیماری قلبی داشت.

زنده یاد صفایی متولد 1340 در شهر طبس در فیلم‌های متعدد سینمایی از جمله «آژانس شیشه‌ای»، «از کرخه تا راین»، «آخرین وسوسه‌های زمین»، «وقتی همه خواب بودند»، «خوابگاه دختران» و «سفر سرخ» به ایفای نقش پرداخته بود. وی برای ایفای نقش جانباز شیمیایی در فیلم «از کرخه تا راین» دیپلم افتخار بازیگر مکمل مرد جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد.

صفایی همچنین در عرصه تئاتر نیز در نمایش‌هایی چون «دایره گچی قفقازی» حمید سمندریان، «مرغ دریایی» هما روستا و «باران اگر بخواهد» آرش آبسالان نیز به ایفای نقش پرداخته بود. وی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران بود.

سعید تشکری

سعید تشکری داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس شناخته شده خراسانی که به دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شده بود، 19 بهمن ماه دار فانی را وداع گفت.

تشکری که به کرونای سختی مبتلا شده بود، خونریزی معده نیز داشت و 18 بهمن تحت عمل جراحی قرار گرفته بود که برای انجام جراحی، شریان‌های اصلی خونش بسته شد که در نهایت پزشکان موفق نشدند مانع خونریزی وی شوند و وی 19 بهمن ماه از دنیا رفت. تشکری از جمله نویسندگان خراسانی بود که طی سال‌های گذشته در زمینه نوشتن نمایشنامه و داستان‌های دینی و رضوی فعالیت داشت. پیکر این هنرمند در رواق حضرت زهرا (س) حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد و آیت‌الله علم‌الهدی نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی بر پیکر وی نماز اقامه کرد.

سازهایی که ناکوک شدند

عبدالوهاب شهیدی

عبدالوهاب شهیدی خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی بامداد روز دوشنبه بیستم آبان ماه بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان رسالت تهران دارفانی را وداع گفت.

این خواننده نود و نه ساله موسیقی ایرانی روز شانزدهم اردیبهشت ماه سال 99 بود که برای مقابله با بیماری کووید 19 واکسینه شد.

مرحوم شهیدی به سال 1301 در میمه اصفهان به دنیا آمد. این هنرمند از اوایل سال 1320 فعالیت‌های هنری خود را با فراگیری موسیقی ردیف دستگاهی ایران، آواز، نوازندگی سنتور و نوازندگی عود نزد اسماعیل مهرتاش آغاز کرد. وی علاوه بر مهارت‌هایی که در حوزه خوانندگی و آهنگسازی داشت، در حوزه عود نوازی نیز نوازنده‌ای معتبر به حساب می‌آمد. این هنرمند در طول سال‌هایی که در عرصه موسیقی فعالیت می‌کرد، با هنرمندانی چون جلیل شهناز، فرامرزپایور، علی اصغر بهاری، حسین تهرانی، رحمت الله بدیعی، حسن ناهید، محمدرضا شجریان و محمد اسماعیلی همکاری داشته است.

«در مدح علی (ع)»، «دوبیتی‌های بابا طاهر»، «راز عود»، «عود من خداحافظ»، «گله دارم شتربانا»، «نگاه گرم تو (زندگی)»، «تنها بیا»، «بی تو به سر نمی‌شود»، «گلهای تازه» از جمله آثاری است که تاکنون توسط مرحوم شهیدی در دسترس مخاطبان قرار گرفت است. ضمن اینکه همکاری با ارکسترها و مجموعه‌های مختلف موسیقایی در بخش‌های رادیو و تلویزیون و کارهای ارکسترال از دیگر فعالیت‌های این خواننده فقید موسیقی ایرانی به حساب می‌آید.

رحموک نصرتی

رحموک نصرتی از بانوان هنرمند و پیشکسوت موسیقی نواحی منطقه سیستان بلوچستان روز یکشنبه شانزدهم خرداد ماه دار فانی را وداع گفت.

مرحوم رحموک نصرتی دوم اردیبهشت سال 1310 متولد شد. او اهل شهرستان فنوج و یکی از خوانندگان استان سیستان و بلوچستان و از نسل میراثبانان موسیقی نواحی جنوب بود.

او در سال 1384 در دومین جشنواره بومی زنان مناطق و نواحی ایران حضور داشت و به همراه عصمت هودیانی به روی صحنه رفت و هنر خود را به نمایش گذاشت. تخصص اصلی او خواندن لالایی‌ها و «زهیروک‌خوانی» بود. این هنرمند مدرک درجه یک هنری داشت و از اعضای موسسه هنرمندان پیشکسوت بود.

علی مرادخانی

علی مرادخانی مدیرموزه موسیقی و معاون امورهنری سابق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اثر ابتلای دوباره به بیماری کووید 19 دار فانی را وداع گفت.

علی مرادخانی فارغ‌التحصیل رشته روانشناسی از دانشگاه تهران است. وی پس از اتمام تحصیلات خود در سمت‌های مختلف مدیریتی نیز حضور داشته که از آن جمله می‌توان به مدیریت تولید فیلم و عکس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1363 تا 1365)، مدیریت همکارهای سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1365 تا 1367)، مدیریت مرکز آموزش فیلمسازی (1367 تا 1369)، مشاور معاون سیاحتی و زیارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1369 تا 1383)، مدیر مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1383 تا 1386)، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (1373 تا 1387)، مدیریت موزه موسیقی (1387 تا کنون) اشاره کرد. ضمن اینکه عضو موسسین جشنواره فیلم فجر (1360)، عضو شورای طرح و برنامه شبکه اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (1362)، مدیر چهارده دوره جشنواره بین المللی موسیقی فجر (1369 تا 1382)، مدیریت، طراحی و نظارت بر تولید 96 ساعت آثار موسیقی نواحی ایران در انجمن موسیقی ایران (1375)، طراحی و مدیریت تولید و اجرای سمفونی عاشورا (خسوف) (1380)، مدیر تولید سرود کتاب و سرود دانش برای کتابخانه ملی ایران و برای دایره المعارف بزرگ اسلامی، طراحی و اجرای جشنواره‌های موسیقی نواحی ایران، ذکر و ذاکرین (در منطقه غرب کشور - کردستان)، جوان، اولین جشنواره موسیقی پاپ، جشنواره بانوان (گل یاس) و جشنواره ملل مسلمان، مدیریت تولید آلبوم آثار قرآنی (1375)، عضو هیات موسس و همچنین اولین هیئت مدیره بنیاد فرهنگی و هنری رودکی، ایجاد خانه هنرمند (اختصاص بخشی از منازل شخصی هنرمندان موسیقی به موزه شخصی) سال 1376، همکاری در تاسیس و مدیریت ارکستر موسیقی ملی با استاد فرهاد فخرالدینی از جمله فعالیت‌های دیگر علی مرادخانی در عرصه فرهنگ و هنر بوده‌اند.

تاسیس خانه موسیقی ایران با همکاری هنرمندان موسیقی، مدیر تولید مجموعه زبان فارسی برای غیر فارسی زبانان (امور بین الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، دبیر تخصصی دو دوره جشنواره موسیقی شمسه (شهرداری تهران سالهای 90 و 91) با شرکت هنرمندان جوان موسیقی نیز برخی دیگر از فعالیت‌های مرادخانی را تشکیل می‌دادند.

هرمز فرهت

هرمز فرهت از آهنگسازان و موسیقیدانان برگزیده موسیقی کشورمان متولد سال 1307، در 93 سالگی چشم از جهان فروبست.

فرهت در سال 1307 در تهران متولد شد. وی از دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس ((UCLA) در رشته موسیقی لیسانس گرفت و سپس در رشته آهنگسازی کالج میلز در رشته آهنگسازی نزد داریوس میو آموزش دید و در نهایت از یو. سی. ال. ای دکترای موسیقی‌شناسی دریافت کرد. وی در سال 1336 در طول پژوهش‌های خود برای دریافت دکترای موسیقی‌شناسی با استفاده از بورس بنیاد فورد به ایران آمد و نزد حسین صبا (سنتور) و نصرالله زرین‌پنجه (سه‌تار) با موسیقی کلاسیک ایرانی آشنا شد. وی از 1982 تا 1995 رییس دپارتمان موسیقی دانشگاه ترینیتی دوبلین بوده است. نوشته‌های فرهت در همان دوران در نشریات فرهنگی در تهران مانند مجله موسیقی به چاپ رسید.

زنده یاد هرمز فرهت موسیقی تعدادی از فیلم‌های سینمای ایران از جمله «جنوب شهر»، «گاو»، «پستچی»، «دایره مینا» و «آرامش در حضور دیگران» را ساخته است. پایان‌نامه دکترای هرمز فرهت با عنوان «مفهوم دستگاه در موسیقی ایران» سال‌ها بعد، در 1990 توسط انتشارات دانشگاه کمبریج در بریتانیا به چاپ رسید که از مهمترین نوشته‌ها درباره موسیقی ایرانی به زبان انگلیسی است. برگردان پارسی این کتاب نیز به کوشش مهدی پورمحمد در تهران منتشر شده است.

صدافسوس که از میان ما رفتند

علی راهجیری

علی راهجیری هنرمند خوشنویس پیشکسوت 21 اردیبهشت 1400 در 83 سالگی درگذشت.

این هنرمند فقید در مکتب استادان بزرگ خوشنویسی همچون زرین‌خط، محمد فرزیب، ابوالفضل موسوی کجوری، حسن و حسین میرخانی و علی اکبر کاوه پرورش یافت. او سالیان متمادی در انجمن خوشنویسان ایران به تعلیم هنرجویان پرداخت و خوشنویسان فراوانی از آموزه‌های این استاد بهره بردند. وی علاوه بر مهارت در خوشنویسی در زمینه تحقیق و پژوهش نیز فعال بود و از آثار پژوهشی او می‌توان کتاب‌های «تذکره خوشنویسان معاصر»، «تاریخ مختصر خط»، «سیر خوشنویسی در ایران»، «زندگانی و آثار عمادالکتاب» و «تذکره خوشنویسان ایران» را نام برد.

کاوه فرزانه

کاوه فرزانه عکاس و پژوهشگر هنر بر اثر بیماری کرونا و روز 23 تیر دارفانی را وداع گفت.

فرزانه، متولد مهاباد بود و نزدیک به سه دهه سابقه عکاسی داشت. او علاوه بر برپایی نمایشگاه‌های متعدد انفرادی و گروهی، سابقه داوری جشنواره‌های مختلف عکاسی از جمله: دومین و سومین دوره مسابقه عکاسی از پدیده‌های فیزیکی، چهارمین جشنواره عکس عاشورایی، اولین دوسالانه عکس نور و نگاه، مسابقه سراسری عکس آب، نخستین جشنواره ملی عکس وی را و اولین جشنواره ملی عکس حیران را بر عهده داشت. کتاب‌های «عکاسی ماکروگرافی و کلوزآپ»، «از آشوب ادراک تا ستایش تصویر (ترنگا ترنگ اندیشه)»، «واکاوی ساختارهای اسطوره و کهن الگو (نقد اسطوره‌ای _ کهن الگویی عکس)»، «رویاهای مشترک خدایان» و «آئینه مهر آئین» از جمله تألیفات زنده‌یاد فرزانه است.

همایون ثابتی

همایون ثابتی مطلق هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز پیشکسوت بر اثر ابتلاء به بیماری کرونا صبح امروز جمعه 25 تیرماه دارفانی را وداع گفت.

همایون ثابتی مطلق متولد 1342 تهران و دارای مدرک فوق لیسانس نقاشی دانشگاه هنر تهران بود. وی مدرس دانشگاه هنر، دانشکده هنر و معماری، فنی و حرفه‌ای، دانشگاه جامع، هنرستان هنرهای زیبا و همچنین مؤسس و مدیر مسئول آموزشگاه هنرهای زیبا با درجه یک هنری بود. این هنرمند فقید عضو پیوسته انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران و عضو پیوسته انجمن هنرمندان نقاش ایران نیز بود. مهمترین اثر شاخص وی، مجسمه «گل‌ها» واقع در پارک ملت است که محصول اولین سمپوزیوم مجسمه‌سازی بوده است. همچنین اثر دیگری با الهام از همان اثر «گل‌ها» در برج میلاد تهران نیز جانمایی شده است.

جعفر دانیالی

جعفر دانیالی بروجردی از عکاسان انقلاب و عکاس پیشکسوت جمعه 8 مرداد در 88 سالگی بر اثر عارضه قلبی دارفانی را وداع گفت.

مرحوم جعفر دانیالی بروجردی از عکاسان انقلاب و عکاس بازنشسته روزنامه اطلاعات بود که در 19 اسفند 1312 در بروجرد متولد شد. در جوانی به تهران آمد و در سال 1340 همکاری‌اش را با روزنامه اطلاعات آغاز کرد.

او هم‌دوره عکاسان پیشکسوتی چون فریدون ابراهیم زاده، ایوب کلانتری و عباس جلایی بود. در دوران انقلاب اسلامی به عنوان دبیر سرویس عکس روزنامه اطلاعات فعالیت می‌کرد و تا زمان بازنشستگی در اوایل دهه 60 در این روزنامه خدمت کرد. از معروف‌ترین عکس‌های وی می‌توان به فرار شاه مخلوع در 26 دی 1357 و تشییع پیکر شهدای انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری در تیر 1360 اشاره کرد.

این هنرمند فقید، عکس‌های مشهور فرار شاه از ایران یعنی روز 26 دی 1357 را ثبت کرده بود و چندین فریم از این عکس‌ها در روزنامه اطلاعات منتشر شدند. همچنین عکس زیاد دیده شده مصاحبه خبرنگاران با امام خمینی (ره) در قم، در فروردین 1358 نیز از او به یادگار مانده است.

امیرحسین قهرمانی

امیرحسین قهرمانی هنرمند پیشکسوت نگارگر، نقاش و طراح گرافیک متولد 1315 فارغ التحصیل هنرستان کمال الملک از شاگردان حسین بهزاد، محمدعلی زاویه و نصرت الله یوسفی بود که 18 مهر به دلیل کهولت سن درگذشت.

از این هنرمند فقید، در دهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران تجلیل به عمل آمد. زنده یاد قهرمانی همچنین داور بخش نگارگری یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سال 1397 بود.

آثار هنری قهرمانی ملهم و برگرفته از ادبیات فارسی و حماسه‌ها و روایت‌های تاریخ ادبیات و فرهنگ و اشعار شاعران کشور است. زنده یاد قهرمانی در هنرستان کمال الملک تحصیل کرده و از شاگردان استادان بزرگ نقاشی و نگارگری ایران بود و برای تداوم راه و جریان نگارگری تلاش کرد. استاد قهرمانی در زمینه گرافیک و تبلیغات نیز فعالیت کرد اما همواره دل در گرو نگارگری داشت و به این هنر خدمت کرد. آثار و نقش این هنرمند در حفظ و پویایی نگارگری ایران در یادها زنده است.

ایران درودی

ایران درودی نقاش پیشکسوت و مطرح ایرانی صبح جمعه هفتم آبان ماه بر اثر ایست قلبی درگذشت. ایران درودی از 11 شهریور 1400 و بعد از بهبود ابتلای به کرونا، همچنان درگیر رفتن به بیمارستان بود و چند باری هم بستری شد اما در نهایت هفتم آبان ماه دار فانی را در 85 سالگی وداع گفت.

ایران درودی نقاش مطرح ایرانی در 11 شهریور 1315 در خراسان به‌دنیا آمد. وی، نقاش، نویسنده، منتقد هنری و استاد دانشگاه رشته تاریخ هنر بود. درودی در نمایشگاه‌های گروهی فراوانی در ایران و در سطح بین‌الملل شرکت داشته که از متأخرترین آن‌ها می‌توان به نمایشگاه هنرمندان پیشکسوت اشاره کرد. این نمایشگاه در آبان 1398 در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. وی همچنین از جمله هنرمندانی بود که ایده تأسیس موزه هنرهای معاصر تهران را مطرح کرده بود.

کامبیز درم بخش

کامبیز درم بخش هنرمند پیشکسوت کاریکاتور در سن 79 سالگی به دلیل ابتلاء به کرونا دار فانی را وداع گفت.

کامبیز درم‌بخش زاده 8 خرداد 1321 در شیراز طراح، کاریکاتوریست و گرافیست است. او برنده چندین جایزه بزرگ معتبر جهانی است و تاکنون چندین نمایشگاه مستقل از آثارش در کشورهای مختلف جهان برگزار شده‌است.

خلاقیت مشخصه اصلی و همیشگی آثار درمبخش است، نگاه و قلمش به همه آثارش وجوه مشترکی داده اما خلاقیت که عنصر جدانشدنی در کارهای این هنرمند است هر اثری را از دیگری متمایز می‌کند.

کامبیز درمبخش هنرمند بود، آرام و مهربان. کم می‌گفت اما دیدن و دقیق دیدن را با کوتاه‌ترین و گویاترین بیان یاد می‌داد و در کار هنر مستمر، با اراده و فعال بود.

انتهای پیام /