جشنواره موسیقی فجر دورهمی یا رقابتی / حمایت جشنواره از اهالی موسیقی افغانستان
نشست رسانه‌ای سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر با بررسی روند برگزاری این رویداد و بیان نقاط ضعف و قوت آن برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر صبح امروز یکشنبه 17 بهمن 1400 در تالار رودکی برگزار شد. در این نشست محمد اله‌یاری رئیس جشنواره، حسن ریاحی دبیر، امیرعباس ستایشگر مشاور اجرایی و عضو هیات انتخاب گروه‌ها و جعفریان دبیر بخش بین الملل حضور داشتند.
در این نشست هر کدام از مسئولان حاضر، به بیان توضیحاتی درباره روند برگزاری سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر پرداختند. در ادامه متن صحبت‌های مطرح شده در نشست را می‌خوانید:
نگاه به جشنواره نباید سلیقه‌ای باشد / دورهمی یا رقابتی؛ مسئله این است
محمد اله‌یاری رئیس جشنواره موسیقی فجر: چند ماهی است که دبیر جشنواره و دیگر عزیزان برنامه ریزی را شروع کردند. سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا اجراهای جشنواره در فضای مجازی بود. برای سال جاری با توجه به توسعه روند واکسیناسیون این امیدواری به وجود آمد که جشنواره با حضور مردم برگزار خواهد شد. ما پیش بینی لازم برای حضور 50 درصدی مردم در سالن‌ها را داشتیم.
اما با توجه به شیوع دوباره ویروس کرونا و توصیه‌های ستاد ملی کرونا، جشنواره امسال با ظرفیت 30 درصدی برگزار خواهد شد.
در دو سالن اصلی جشنواره یعنی تالار وحدت و سالن میلاد، تیم‌های پزشکیِ وزارت بهداشت حضور خواهند داشت. تلاش ما این است که جشنواره از نظر رعایت اصول بهداشتی به بهترین شکل برگزار شود.
مبنای ما فروش 30 درصد بلیت‌های جشنواره است، اگر در بلیت فروشی اجرایی بیش از این میزان به فروش رفته باشد، حتما بررسی می‌کنیم.
نگاه به جشنواره باید سیستمی باشد نه نگاه‌های سلیقه‌ای، لازمه این اتفاق این است که بدنه جشنواره با حضور هنرمندان همراه شود. باید جشنواره را به عنوان پدیده‌ای به هم پیوسته در نظر بگیریم. به شدت در این جشنواره به گسترش همدلی و تثبیت هویت نیاز داریم. با این نگاه در سه سالی که من در دفتر موسیقی بوده‌ام، تلاش کردیم تا جایزه باربد باز هم به جشنواره برگردد و هویتی برای آن ایجاد شود.
چرا جایزه ترانه و رسانه برگزار می‌شود؟ به نظرم همه این‌ها قطعات یک پازل هستند. ترانه و موسیقی ارتباط مستقیم دارند، رسانه برای اهالی موسیقی بسیار مهم است. تلاش کردیم تا نگاه گفتمانی در جشنواره موسیقی فجر ادامه پیدا کند.
سال گذشته کاملا در وضعیت قرمز کرونا بودیم و هیچ فعالیت عمومی برگزار نمی‌شد. از ابتدا هم می‌دانستیم که جشنواره نمی‌تواند به صورت حضوری برگزار شود. در ارتباط با حضور مردم همه تابع دستورات ستاد ملی کرونا هستیم. امسال بلیت فروشی را دیرتر شروع کردیم تا اگر ستاد ملی کرونا تصمیم جدید گرفت، تابع آن باشیم.
دو نگاه به جشنواره هست، اینکه جشنواره باید دورهمی برای اهالی موسیقی باشد یا اینکه جشنواره برند رقابتی هم باید داشته باشد؟ در جشنواره فیلم فجر بحث رقابتی چند دهه است که وجود دارد. اما در عرصه موسیقی ما نگاه رقابتی نداشته‌ایم. فارغ از دولت‌ها و افرادی که مسئولیت اجرایی می‌گیرند، جشنواره باید به صورت سیستمی برگزار شود.
اگر نگاه به جشنواره سیستمی باشد، کم کم جایزه باربد هم جایگاه خودش را پیدا خواهد کرد. تا زمانی که من در جشنواره باشم، تلاش می‌کنم که دفتر موسیقی و نگاه دولتی هیچ دخالتی در انتخاب برگزیدگان نداشته باشد.
نمی‌شود توقع داشت که مدیر اجرایی برای زمان‌های زیادی در سمتی خاص باشد. در این دو سه سال تلاشم این بود که از تشکل‌های مختلف موسیقی در جشنواره سِمت داشته باشند. مهرماه که مقرر شد مسئولیت حوزه کتاب و کتابخوانی را داشته باشم، وزارت ارشاد از من خواست که تا پایان جشنواره سرپرست دفتر موسیقی بمانم. تابع تصمیم هستم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد گرفت. تا پایان جشنواره در خدمت شما هستم اما پس از آن تابع نظر وزارت ارشاد خواهم بود.
جشنواره امسال قابل دفاع است
حسن ریاحی دبیر جشنواره موسیقی فجر: فکر می‌کنم جشنواره امسال با توجه به شرایط موجود در کشور، قابل دفاع است. برایم مهم بود که گروه‌های موسیقی پس از دو سال خانه نشینی در این جشنواره حاضر باشند.
فقط در دوره سی و یکم منتقد جشنواره بودم
امیرعباس ستایشگر مشاور اجرایی و عضو هیات انتخاب گروه‌ها: طبق آیین‌نامه جشنواره 9 عضو هیات انتخاب در تابستان امسال انتخاب شدند. چند جلسه بر سر محور اصلی برگزار شد؛ محور اول نگاه ویژه به موسیقی ردیف دستگاهی موسیقی ایران بود که منجر به شبِ اساتید موسیقی ایران شد. دوم تنوع فرم‌های گوناگون از نظر سازبندی در حوزه موسیقی کلاسیک که در جدول به حضور ارکسترهای مختلف انجامید. سومین موضوع جایزه ویژه آهنگسازی بود که جدا از جایزه باربد و با پیشنهاد هیات انتخاب اجرا شد. جایزه ویژه آهنگسازی در دو بخش موسیقی دستگاهی بر روی اشعار حکیم نظامی گنجوی و راپسودی ایرانی برای ساز سولو و سمفونیک تعریف شد.
از 146 اثری که در بخش غیررقابتی و برای اجرا در جشنواره شرکت کرده بودند، اجراهایی به جشنواره راه یافتند که 18 گروه از فراخوان و 35 گروه دعوت شده از سمت جشنواره، 16 اجرا در بخش پاپ و در کل جدول اصلی جشنواره در تهران با 63 گروه و 65 اجرا کارشان را انجام خواهند داد. 815 هنرمند در جشنواره امسال خواهند بود.
6 اجرای ارکسترال، 17 اجرای موسیقی دستگاهی، 14 اجرای در بخش موسیقی نواحی، 3 اجرا در بخش موسیقی بانوان، 4 اجرای بخش بین الملل، 7 اجرای موسیقی کلاسیک غربی، 16 اجرای موسیقی پاپ و مردمی و 2 اجرای تلفیقی مربوط به جدول اصلی جشنواره در تهران هستند.
همزمان با انتشار جدول در تهران، جشنواره فجر در 11 استان دیگر هم جشنواره را برگزار خواهند کرد. کردستان با 16 اجرا، جنوب کرمان 13 اجرا، منطقه آزاد اروند 10 اجرا، استان ایلام 10 اجرا، کهگیلویه و بویراحمد 10 اجرا، بوشهر 6 اجرا، چهارمحال و بختیاری 3 اجرا، آذربایجان شرقی 11 اجرا، سیستان و بلوچستان 3 اجرا، زنجان 4 اجرا و سمنان 9 اجرا را برگزار خواهند کرد.
1690 هنرمند 170 اجرا، 1304 هنرمند مرد و 386 هنرمند بانو در کل کشور برنامه‌هایشان را برگزار می‌کنند.
بخش سرود با 6 اجرا برای دومین سال پیاپی آغازگر هر روزه اجراهای ما در جشنواره سی و هفتم موسیقی فجر هستند که در این بخش 170 هنرمند حضور دارند. دو اجرای ارکستر سمفونیک صدا و سیما و گروه نوای سیمره بخش ویژه سردار سلیمانی را تشکیل می‌دهند.
در اختتامیه امسال از سه تن از بزرگان موسیقی ایران تقدیر می‌کنیم. بخش پژوهشی هم در چهار روز در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.
چهار برنامه در بخش پژوهش؛ مقام العراقی مربوط به موسیقی مشترک ایران و عراق، نظامی گنجوی و موسیقی، تفاوت‌ها و شباهت‌های موسیقی ایران و افغانستان، تحلیل و تعریف و نگاه موسیقی فیلم در ایران. تمام این برنامه‌ها با سه سخنران کارشان را انجام می‌دهند.
جایزه ویژه ترانه امسال هم در بخش جنبی قرار گرفته است. جایزه موسیقی و رسانه هم امسال برگزار می‌شود.
من فقط در دوره سی و یکم جشنواره موسیقی فجر منتقد جشنواره بودم. از دوره پانزدهم هم در جشنواره به عنوان نوازنده و سرپرست گروه صنم حضور داشته‌ام. اگر به موضوعی نقد داریم به نظرم راهش حضور داشتن و تلاش برای بهتر شدن است. به حوزه موسیقی همواره نقد دارم و تلاش می‌کنم هر جا هستم باعث پیشرفت شوم.
تداوم یک ذهنیت و تداوم یک اتفاق به بودجه و توجه بستگی دارد که برای آن در نظر گرفته می‌شود. سعی کردم با حمایت هیات انتخاب، برنامه شب‌های اساتید را با نگاهی مثل همان برنامه نسلی دیگر برگزار کنیم.
حضور گروه افغانستانی و حمایت جشنواره از اهالی موسیقی در افغانستان
اردوان جعفریان دبیر بین الملل سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر: کار در بخش بین الملل را از تابستان شروع کردیم. توازن بین سبک اجراها، اقبال بین المللی از مواردی بود که مد نظر داشتیم. به خاطر شیوع ویروس کرونا مجبور بودیم که از حضور گروه‌های پرتعداد پرهیز کنیم. در نهایت 7 گروه را دعوت کردیم که 3 گروه به خاطر شیوع ویروس کرونا مجبور شدیم
گروه قوالی نجم الدین از افغانستان در جشنواره امسال هستند که در فرهنگسرای ارسباران روی صحنه خواهد رفت. این اجرا به دلیل اتفاقاتی که اخیرا در افغانستان رخ داده و برخوردهایی که با اهالی موسیقی شده، ترتیب داده شده است. هنرمند پیانیست هلندی هم در جشنواره اجرا خواهد شد. گروه دونفره‌ای از مصر به جشنواره می‌آیند که در یک دهه اخیر ا
گروه پروژه ایتالیای کوچک هم در تالار وحدت به صحنه خواهند رفت. ما 9 هنرمند را از خارج از ایران به جشنواره دعوت کرده‌ایم. گروه قوالی نجم الدین به خاطر اتفاقات اخیر کشور افغانستان هم اکنون ساکن ایران هستند.
از آذربایجان هنرمندانی را دعوت کردیم که به دلیل شیوع ویروس کرونا مایل به سفر نبودند. تمایلی هم به حضور گروه‌های تکراری نداشتیم.
در بخش بین الملل چارچوبی وجود دارد؛ چه از نظر بودجه و چه از نظر تعداد اجراها بخش بین الملل تقریبا یک دهم جشنواره را تشکیل می‌دهد. به دلیل بودجه محدود نمی‌توانیم فراتر از بودجه‌ای که داریم کاری بکنیم. سقف اجراها هم دست ما را می‌بندد.