نگاه پشت میزنشینی به بازارکار و موانع وزارت علوم برای مهارت‌محور کردن آموزش‌ها + فیلم
تهران - ایرنا - کشور ما امروز با خیل تحصیلکرده‌هایی روبرو است که اغلب آنها در رشته تخصصی خود از مهارت چندانی برخوردار نیستند؛ جوانانی که جز به پشت میزنشینی، تصویر دیگری از بازارکار ندارند و زیربار مشاغل دیگر نمی‌روند. این نگاه حاکم بر جامعه، کار وزیر علوم را برای مهارت‌محور کردن دانشگاه‌ها سخت کرده است.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، به دنبال پیروزی دکتر ابراهیم رییسی در رقابت های سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری، سوم شهریورماه 1400 محمدعلی زلفی گل به عنوان وزیر پیشنهادی رییس جمهور برای تصدی وزرات علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با 210 رای موافق، 56 رای مخالف و 19 رای ممتنع با انتصاب وی به عنوان وزیر علوم موافقت کردند.
زلفی گل متولد سال 1345 روستای صالح‌آباد از حومه شهرستان آشتیان استان مرکزی و دانش آموخته دکتری شیمی آلی از دانشگاه شیراز و عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان است.
دریافت نشان پژوهشی از رییس جمهوری وقت، تألیف دو کتاب تخصصی که کتاب «مبانی سنتز ترکیبات آلی با نگرشی نوین» توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان تنها منبع فارسی درسی مقطع کارشناسی رشته شیمی انتخاب شده است، تألیف کتاب «دانش برای دانایی» حاوی مطالبی در خصوص سیاستگذاری علم و فناوری در کشور، چاپ 20 مقاله در خصوص الزامات و راهکارهای بسترسازی علمی در کشور، داوری تعداد قابل توجهی از مجلات معتبر بین‌المللی، انتخاب به عنوان شهروند نمونه، انتخاب به عنوان مدیر جهادی و انقلابی، نام گذاری یک خیابان به نام ایشان در همدان تنها بخشی از سوابق وزیر علوم سیزدهم محسوب می‌شود.
راه اندازی بنیاد ملی نخبگان که در حال حاضر یکی از سازمان های تخصصی در راهبری و حمایت از استعدادهای برتر کشور شناخته می شود و ذیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فعال است، تنها یکی از ایده های این شخصیت علمی کشورمان است که سال‌ها پیش در یکی از سخنرانی‌ها در محضر رهبر معظم انقلاب مطرح شد.
اما حوزه آموزش عالی کشور به طورحتم یکی از بنیادی ترین نهادهای دولت در توسعه و پیشرفت کشور محسوب می شود و هرگونه نگاه، فعالیت و رویکردی از سوی این وزارتخانه در تولید علم و پژوهش های کاربردی، از تاثیر بسزایی در جامعه برخوردار است.
هرچند وزارت علوم دولت سیزدهم در طول یکسال گذشته با درک صحیح از نقش آموزش عالی در تولید علم و تبدیل آن به ثروت و همچنین تغییرات ساختاری به منظور تحرک بخشی هرچه بیشتر این وزارتخانه به منظور توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری اهتمام ویژه و البته پیشرفت هایی داشته است اما به طورحتم تا رسیدن به جایگاه مطلوب هنوز راه دشواری در پیش است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) پس از گذشت یکسال از عمر دولت سیزدهم و به منظور بررسی عملکرد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در طول یکسال گذشته میزگردی را با حضور دکتر محمدعلی زلفی گل سکاندار این وزارتخانه برگزار کرد، وزیر علوم در این میزگرد به سوالات خبرنگاران ایرنا پاسخ گفت که در ادامه می خوانیم.
ایرنا: خلاصه ای از دستاوردهای یک ساله وزارت علوم در دولت سیزدهم را توضیح دهید.
رشد 40 درصدی اشتغال و ایجاد 25 هزار شغل در شرکت‌های دانش‌بنیان
در یک سال گذشته در وزارت علوم اتفاقات خوبی رقم خورد. در بدو ورود با توجه به این که نام وزارتخانه، علوم، تحقیقات و فناوری بود احساس کردیم که بخش فناوری آنچنان که شایسته است در این وزارتخانه مورد توجه قرار نگرفته است به همین دلیل اولویت کار خود را بازآرایی چارت وزارت علوم در نظر گرفتیم و با رایزنی که با معاون رییس جمهور و رییس سازمان امور اداری و استخدامی داشتیم، معاونت فناوری و نوآوری تاسیس شد و پارک های علم و فناوری و مراکز رشد مدیریت منسجم و هماهنگی پیدا کردند که نتیجه آن رشد 40 درصدی اشتغال در شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد و ایجاد بیش از 25 هزار شغل در شرکت های دانش بنیان بود.
دومین اقدام تاسیس صندوق عالی علوم، تحقیقات و فناوری بود که در قانون بودجه 1401 اعتباری برای آن دیده شد و بخشی از اعتبارات پژوهشی شرکت های دولتی به این صندوق واریز می شود که برای اهداف مورد نظر استفاده می شود.
هدف این صندوق آموزش، تحقیقات و فناوری است امیدواریم در سال آینده با اعتبارات ویژه ای که به آن تخصیص داده می شود، بتوانیم برنامه ها و اولویت های وزارت علوم را محقق کنیم. بحث مرجعیت و دیپلماسی علمی، فناوری و نوآوری از دیگر اولویت های وزارتخانه علوم بود و برنامه‌ریزی کردیم که چه مسیرهایی را طی کنیم و چه قوانین و مقرراتی را تصویب و اجرا کنیم که مرجعیت و دیپلماسی علمی محقق شود.
یکی دیگر از دستاوردهای یکساله این وزارتخانه، نمایه سازی مجلات بین‌المللی ایران در پایگاه اطلاعات علمی دنیا بود که مقالات منتشر شده در مجلات ما در سبد مقالات بین المللی قرار بگیرد و محققان دنیا مجلات ما را به عنوان زمین بازی بپذیرند و در داخل آنها مقاله چاپ کنند و مقالات این مجلات در سبد تولید علم کشور قرار بگیرد و رتبه علمی کشور را بالا ببرد.
طی یک سال گذشته 18 مجله تحت نمایه بین المللی قرار گرفت، این درحالی است که جمع این تعداد در طول 4 دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی 109 مجله بوده است.
بحث دستیار فناوری، امریه پسادکترای فناوری، شفافیت اداری، شیوه نامه تالیف کتب درسی، مهارت های استاد پروری ویژه اساتیدتازه استخدام شده، افزایش مهارت محوری در آموزش، ایجاد نظام سنجش و انگیزش جدید در آموزش عالی همچون افزایش آیین نامه پایه های تشویقی یک عضو هیات علمی به 60 از دیگر مواردی است که در وزارت علوم به آن پرداخته شده است.
ایرنا: در جایی اعلام کرده بودید که به دلیل مشکلات مالی ممکن است بخشی از آموزش‌ها در دانشگاه‌ها به صورت غیرحضوری برگزار شود، آیا در این زمینه به دانشگاه‌ها دستورالعملی داده شده است یا اینکه دانشگاه‌ها بر اساس توان مالی و امکانات مجاز هستند راساً در این زمینه تصمیم بگیرند؟
امسال آموزش مجازی نداریم
وزیر علوم: اگر چنین حرفی زده ام، اصلاح می کنم. کلا آموزش ها برای سال آموزشی جدید در تمام دوره ها و همه رشته ها و گرایش ها در دانشگاه های کشور حضوری است.
البته برای آموزش مجازی از زیرساخت هایی که در دوران شیوع بیماری کرونا در دانشگاه ایجاد شده است، برای تفهیم بهتر مطالب استفاده می‌کنیم. به فرض مثال ممکن است استادی بخواهد مطالب کلاس خود را ضبط و در سیستم بارگذاری کند و شاید دانشجویانی بخواهند درس را برای فهم بهتر مجدد مرور کنند.
یا ممکن است استادی برای بحث های مربوط به پرسش و پاسخ در ساعات مازاد و برای حل تمرینات دانشجویان از طریق سیستم مجازی مطالبی را بارگزاری کند که این شکل ترکیبی برای افزایش بهره وری آموزشی و تفهیم بیشتر مطالب درسی است.
ضمن اینکه از این امکانات زیرساختی که طی دوران کرونا برای تدریس مجازی ایجاد شد، برای پُرکردن اوقات فراغت دانشجویان استفاده خواهیم کرد. همچنین می توانیم از این بسترهای مجازی که ایجاد شده برای کارگاه‌های آموزشی، برگزاری همایش‌های علمی و فعالیت های فوق برنامه استفاده کنیم. بنابراین آموزش مجازی برای سال تحصیلی جدید نداریم.
ایرنا: جزئیات سامانه‌های «نان»، «دانا» و «جان» را توضیح دهید. تاکنون چه تعداد ایده و نیاز بازار سرمایه در سامانه نان ثبت شده است؟
زلفی گل: نمونه های خارجی در این زمینه مانند گوگل اسکالر (Google Scholar)، ریسرچ گیت (ResearchGate)، پاپلیک (public) است که برای هر کدام از دانشمندان بین المللی یک صفحه خانگی یا هوم پیج ایجاد کردند. به عنوان مثال اگر اطلاعات مربوط به هر دانشمند را جستجو کنیم، بلافاصله صفحه و اطلاعات مربوط به آن دانشمند در ابعاد بین‌المللی از جمله زمینه کاری و مقالات شخص نشان داده می شود.
در واقع در این سامانه ها به اطلاعات علم سنجی دست می یابیم که ما در ایران اینگونه سامانه ها و فضاهایی را نداشتیم؛ بنابراین با ایجاد درگاه «آشنایی با نخبگان و آینده‌سازان» (دانا) دنبال این هستیم که چنین سامانه‌هایی را برای کشور بومی سازی کنیم.
هدف ما این است که این سامانه ها در ابتدا حداقل به دو زبان تعریف شوند و اسم آن را درگاه آشنایی با نخبگان و آینده‌سازان گذاشتیم که دانشمندان فعلی، دانشمندان آینده، دانشجویان ارشد، دکترا و افرادی را که خروجی و برونداد علمی دارند، دربرمی‌گیرد.
در این درگاه سیستمی هوشمند طراحی خواهد شد به طوری که هنگامی که شخصی اطلاعات فردی خود را وارد می کند، می‌تواند توانمندی‌های علمی خود را نیز وارد سامانه کند، ضمن اینکه این سیستم هوشمند می تواند مقاله یا کتاب منتشره فرد را اضافه کند و در حال حاضر نمونه‌های خارجی نیز همین اینگونه هستند.
به طوری کلی هدف از راه اندازیسامانه «دانا» که سرواژه عبارت درگاه آشنایی با نخبگان و آینده‌سازان است، این است که یک بن سازه (پلتفرم) ایجاد کنیم که هر کس علاقمند به جستجو و یافتن یک دانشمند، صاحب مکتب، پژوهشگر و متخصص در حوزه های مختلف بود، بتواند به راحتی با این فرد ارتباط برقرار کند.
فرض کنید یک کشاورز دارای باغ انار در یکی از بخش های کاشت، داشت و برداشت محصول خود با مشکل مواجه شده است و برای رفع مشکل خود نیاز به مشاوره با یک متخصص دارد لذا به راحتی می تواند در این سامانه با جستجوی کلمه انار تمام افرادی را که در این زمینه کارهای تحقیقاتی کرده اند، پیدا کرده و با آنها ارتباط برقرار کند. یا کسی در زمینه خودرو، دارو و بیماری یا هر زمینه دیگری نیاز به راهنمایی داشته باشد، این سامانه به آن کمک می کند. سامانه هایی که الان وجود دارند بومی نیستند و انگلیسی هستند، ضمن این که همه اطلاعات را هم ندارند؛ در واقع می‌خواهیم سامانه ای را طراحی کنیم که تبلیغی هم برای این افراد و دانشمندان کشورمان باشد.
فرض کنید که یک پزشک توانمند برای خود یک صفحه خانگی داشته باشد و تمام اطلاعات علمی، توانمندی ها و تعداد عمل هایی را که انجام داده است، می تواند در این صفحه بارگذاری کند و در واقع بستگی دارد که چه مقدار می خواهد از این صفحه استفاده کند؛ بنابراین این سامانه فرصتی برای معرفی افراد توانمند و صاحب مکتب به جامعه است.
البته باید بگویمسامانه دانا تنها مربوط به وزارت علوم نیست و در ذیل پایگاه استنادی جهان اسلام تاسیس می شود که آن پایگاه از ایران هم فراتر است و در حال حاضر مجلات علمی 58 کشور جهان اسلام را نمایه می کند. اساسنامه آن هم قرار است برای بازنگری به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه شود و همه وزارتخانه‌ها آن را پذیرفتند چرا که این سامانه برای آنها یک مزیت است.
سامانه جریان اقتصادی نوین «جان» نیز در واقع ذیل سامانه نظام ایده ها و نیازها «نان» و یکی از بخش‌های این سامانه محسوب می شود. این سامانه مربوط به شرکت های دانش بنیان است که توانمندی‌ها و محصولات خود را در آن عرضه کرده و در واقع به صورت رایگان برای خود تبلیغ می کنند.
سازمان صدا و سیما برای تبلیغ یک شرکت هزینه ای دریافت می کند، اما در این سامانه از شرکت های دانش بنیان هزینه ای گرفته نمی شود و به دلیل این که می خواهیم فناوری را تبلیغ کنیم، یک صفحه خانگی در اختیار آن شرکت قرار می دهیم که توانمندی ها و محصولات خود را در آن جا وارد کند تا افرادی که دنبال محصول یا خدماتی هستند، با وارد شدن به سامانه نان و قسمت جان (جریان اقتصادی نوین) نیازهای خود را رفع کنند.
در واقع در این سامانه ما مبلغ شرکت های دانش بنیان خواهیم بود البته باید بگویم که هنوز به این مرحله نرسیده ایم و سامانه نان را شروع کردیم و دنبال کامل کردن آن هستیم.
سامانه نان اردیبهشت ماه امسال رونمایی شد و در حال حاضر پنج هزار نیاز صنایع خصوصی و دولتی و یک میلیون و 700 هزار ایده در آن ثبت و ضبط شده است و دانشگاه ها به عنوان پارک های علم و فناوری و کارگزاران معرفی شده‌اند. وزارت علوم نمی خواهد تصدی‌گری داشته باشد و در واقع فقط برای آنها بستر لازم را فراهم می کنیم.
بدین ترتیب هر دانشگاه، استاد و دانشجو اگر نیازی را تشخیص داد و این نیاز به تایید شورای پژوهشی دانشگاه رسید، آن دانشگاه بواسطه یک کد می‌تواند آن نیاز را در سامانه ثبت و به معرض نمایش بگذارد یا دانشجوی ارشد یا استادان دانشگاه در راستای یکی از نیازهایی که در سامانه نان ثبت شده قصد داشتند، طرحی ارائه کنند، از طریق آن دانشگاه می‌توانند این موضوع را پیگیری کنند.
البته تعدادی از نیازها در این سامانه ثبت و ضبط شده است و قانون بودجه سال 1401 دستگاه های اجرایی را موظف کرده است که اگر بخواهند از بودجه پژوهشی استفاده کنند، باید نیازها و اولویت های تحقیقاتی را در این سامانه ثبت کنند. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز تصویب کرده است که تمامی دستگاه های خصوصی و دولتی موظف اند نیازهای خود را در این سامانه ثبت کنند در واقع این کار قانونی شده است.
کار سختی هم نیست به عنوان مثال نیازهای وزارت نفت مشخص است و امکان دارد این نیازها در سایت وزارت نفت هم اعلام شده باشد که با ایجاد یک خط اتصال (لینک) به شکل خود به خود و اتوماتیک‌وار نیازها در این سامانه قرار خواهد گرفت و چتر این سامانه روی همه دستگاه‌ها خواهد بود.
به عنوان مثال در این سامانه به صورت مشخص نیازهای وزارت صمت معرفی شده است؛ بنابراین سامانه نان بالای سر همه نیازهای صنایع قرار خواهد گرفت و از این طریق کار برای مراجعه کنندگان به منظور رفع نیازهای بخش صنعت تسهیل می شود.
ایرنا: نگرانی‌ها و گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد نحوه برگزاری کنکور سال آینده می‌شود، شورای سنجش و پذیرش دانشجو چه زمانی برای تعیین تکلیف قطعی کنکور 1402 تشکیل جلسه می‌دهد؟
زلفی گل: مصوبه جدید کنکور که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و ابلاغ شده در واقع دارای ضوابطی از جمله برگزاری 2 بار کنکور در سال یا محاسبه درصدی از معدل امتحانات نهایی برای نمره آزمون سراسری است. بخش سوابق تحصیلی آن مربوط به آموزش و پرورش می شود و ربطی به وزارت علوم ندارد. وظیفه وزارت علوم این است که کنکور را برگزار کند که مقدمات آن در حال انجام است و در اولین فرصت اعلام خواهد شد که چگونه برگزار می شود.
کم و کیف این مساله در مصوبه اخیر ابلاغ شده است که آموزش و پرورش و سازمان سنجش با هم در حال تبادل اطلاعات هستند تا مشخص شود به چه صورت و در چه زمان هایی این دو نوبت آزمون برگزار بشود. البته احتمال دارد به دلیل اینکه این مصوبه جدید است، برای سال اول به گونه‌ای تنظیم شود که داوطلبان دچار آسیب نشوند.
ایرنا: برخی دانشگاه‌ها یا موسسات غیرانتفاعی به ویژه در دوره کرونا تعداد زیادی دانشجوی خارجی جذب کرده‌اند، نحوه نظارت بر فعالیت این موسسات چگونه است؟
تصویب شیوه‌نامه جذب دانشجو در شورای عالی انقلاب فرهنگی
زلفی گل: تاکنون شیوه نامه لازم را به صورت نظام‌مند در این زمینه نداشته ایم، اخیرا شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها مصوبات و شیوه نامه ای را به این منظور تصویب کرده که از این پس طبق شاخص هایی که در این سند مشخص شده است، مجوز برای جذب دانشجوی خارجی به دانشگاه ها داده شود و تعداد پذیرش هم بر اساس شاخص‌ها و استانداردهای موجود انجام گیرد.
البته توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز اخیرا شیوه نامه اعطای مجوز به موسسات پذیرش دانشجوی خارجی هم تصویب شده است به طوری که به موسسات دارای شرایط لازم مجوز داده می شود که از کشورهای خارجی دانشجو جذب و ثبت نام کنند. در واقع سرویس دهی امکانات از بدو پذیرش تا هنگامی که دانشجو در خوابگاه مستقر شود، توسط این موسسات انجام می شود و این موسسات مبلغی دریافت می کنند.
پیش از این دانشگاه‌ها این کار را انجام می دادند اما از این پس این موسسات می توانند دانشگاه‌ها را در جذب دانشجو یاری کنند. البته بر اساس ارزیابی و یک سری معیارها به دانشگاه ها برای جذب دانشجویان خارجی مجوز تعدادی پذیرش داده می شود که این شامل امکاناتی همچون فضای آموزشی، نسبت استاد به دانشجو، ظرفیت های آزمایشگاهی و کارگاهی طبق استانداردهای تعریف شده است.
ایرنا: برنامه وزارت علوم برای جذب و ماندن دانشجویان خارجی نخبه در کشور چیست؟
10 درصد ظرفیت صندلی‌های دانشگاه‌ها به دانشجویان خارجی اختصاص می‌یابد
زلفی گل: تعدادی از این دانشجویان نخبه خارجی را سازمان امور دانشجویان در سال بر اساس برنامه ریزی که دارد، بورس می‌کند. در واقع هزینه ای برای تحصیل از آنها دریافت نمی‌کند و حتی اگر لازم باشد، مبلغی هم به عنوان کمک هزینه تحصیلی به آنها پرداخت می شود.
در حال حاضر حدود 100 هزار دانشجوی خارجی جذب کرده ایم. برنامه ریزی وزارتخانه این است که در افقی چهار ساله 10 درصد از ظرفیت صندلی های دانشگاه ها به دانشجوی خارجی اختصاص داده شود.
ایرنا: برنامه ای برای حذف بعضی رشته‌های کم طرفدار و بدون بازارکار دارید؟
زلفی گل: حذف کردن رشته ها در دانشگاه ها کار راحتی نیست چرا که برای هر یک از این رشته ها اساتید و اعضای هیات علمی با سابقه 30 تا 40 سال جذب شده اند. البته می توان با ایجاد رشته ها و گرایش های بین رشته ای این رویه را اصلاح کرد که این جزو برنامه های وزارت علوم است.
در رشته‌هایی که با استقبال کمتر دانشجویان مواجه شده اند و علاقه‌ای به حضور دانشجو وجود ندارد یا صندلی‌های آنها خالی می مانند، موضوع ادغام و جابجایی مطرح است و در مجموع ساماندهی نظام آموزش عالی جزو برنامه های وزارت علوم است.
ایرنا: برنامه های وزارت علوم برای جبران کاهش گرایش به رشته‌های علوم پایه چیست؟
زلفی گل: دلیل کاهش گرایش به علوم پایه این است که افراد نگران شغل و بازارکار آینده خود هستند؛ بنابراین یکی از راهکارها این است که در دفترچه کنکور اعلام شود که فارغ التحصیل رشته ریاضی در کدام شغل ها و مراکز می توانند مشغول بکار شوند و افراد مطلع شوند. یا دانشگاه فرهنگیان از ظرفیت دانشگاه های دولتی برای رشته های علوم پایه و انسانی استفاده کند. یا قراردادهایی با صنایع بسته شود که از علوم پایه حمایت کنند چرا که رهبر معظم انقلاب نیز فرمودند علوم پایه همچون معدن طلا است البته اینها جزو دغدغه های وزارت علوم است که در این خصوص در حال بررسی و مطالعه هستیم.
مثلا یکی از کارها این است که دانش آموزانی که در المپیادهای ریاضی و فیزیک رتبه کسب می کنند، طی دوره تحصیل بورس شوند و حقوق بگیرند و بعد از این که دکترای خود را گرفتند به عنوان استاد دانشگاه جذب شوند و در این خصوص با بنیاد ملی نخبگان نیز تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده ایم. یا دانش آموزانی که مدال طلا، نقره یا برنز جهانی علوم پایه را کسب می کنند، می توانند در همان رشته ها تحصیل کنند.
به طوری کلی برنامه های متنوعی داریم و در زمینه تقویت هرچه بیشتر رشته های علوم انسانی و پایه در حال مطالعه هستیم.
ایرنا: وزارت علوم برای جذب بیشتر نخبگان و جلوگیری از مهاجرت آنها چه برنامه‌ای دارد؟
وزیر علوم: توجه ویژه به بحث فناوری و نوآوری به طور حتم می تواند در این بخش راهگشا باشد البته یکسری مشکلات فرهنگی، سیستمی و نظام مند هم در این راستا وجود دارند. مشکل فرهنگی ما این است که بسیاری از کسانی که به دانشگاه وارد می شوند، به فکر اخذ مدرک و کار پشت میزنشینی هستند، این فرهنگ، فرهنگ خوبی نیست. فرهنگ باید به شکلی تغییر کند که هدف فرد برای ورود به دانشگاه کسب قدرت کارآفرینی و مهارت باشد تا از این طریق علاوه بر اشتغال خود و دیگران برای اقتصاد کشور نیز ثروت تولید کند.
بر اساس اصل 30 قانون اساسی آموزش عالی رایگان تا سرحد خودکفایی است و ما اجازه نداریم از بودجه عمومی دولت رشته و دانشگاه راه بیندازیم و فارغ التحصیلان آن مورد نیاز جامعه نباشد.
از طرف دیگر وزارت علوم هم نمی تواند از دانشگاه های غیرانتفاعی و آزاد بخواهد که فلان رشته را که عرضه و تقاضا دارد راه اندازی نکنند، چرا که دانشجو خود هزینه تحصیل خود را می پردازد؛ بنابراین در این دانشگاه ها دیگر بحث نیاز جامعه مطرح نیست فرد می تواند در هر رشته ای که علاقمند است به تحصیل مشغول شود.
بنابراین نوع فرهنگ و نگاه ما بین دانشگاه دولتی، آزاد و غیرانتفاعی متفاوت است. از طرف دیگر شیوه آموزش در دانشگاه ها طوری باید تنظیم شود که افرادی که برای تحصیل وارد دانشگاه می شوند تصور نکنند که فردا می توانند یک شغل پشت میزنشینی داشته باشند، لذا برای تغییر این نوع نگاه دانشگاه های ما هم باید به سمت مهارت محور شدن گام بردارند.
البته مهارت محور کردن فقط دست وزارت علوم نیست نیاز به همت همه دارد. به عنوان مثال نیاز است که دانشجوی دختر و پسر مهندسی نفت را بفرستیم در وزارت نفت یا شرکت های پتروشیمی و در کارخانه و سرچاه اما آیا این وزارتخانه یا مشابه آن این موضوع را راحت می پذیرند و اجازه می دهند که این کار را انجام شود، آیا غذا، خوابگاه و وسیله ایاب و ذهاب در اختیار آنها قرار می دهند.
همچنین آیا خانواده ها برای اشتغال دختر جوان خود در یک شرکت خصوصی مثلا داروسازی به ما اجازه می دهند، به طور حتم از نظر اخلاقی و فرهنگی نگرانی هایی وجود دارد، لذا می خواهم بگویم برای مهارت محورکردن دانشگاه ها نیازمند عزم فرابخشی و قوانین فرابخشی برای همراهی و هماهنگی همه جانبه با وزارت علوم هستیم.
وزارت بهداشت در این زمینه موفق است چراکه بسیاری از بیمارستان ها زیرنظر دانشگاه های علوم پزشکی هستند؛ یعنی استاد هنگامی که درس می دهد، بیمارستان را هم برای ارائه آموزش‌های عملی و مهارتی در اختیار دارد اما آیا وزارت نفت در اختیار وزارت علوم است، آیا وزارت صمت، جهاد کشاورزی، مسکن و شهرسازی در اختیار من است که دانشجو را بتوانم به آنجا بفرستم. بحث مهارت محور شدن باید قانون شود و عزم فرابخشی می خواهد.
ایرنا: بسیاری از دانشکده‌ها و خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه‌ها فرسوده هستند و نیاز به بازسازی و ساخت دارند آیا وزارت علوم در این زمینه برنامه خاصی دارد؟
وزیر علوم: در قانون بودجه سال 1401 برای مقاوم سازی ساختمان های دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری اعتباری در نظر گرفته شده است و امیدواریم که این اعتبار تخصیص پیدا کند تا بتوانیم دانشگاه ها را در بازسازی بخشی از این ساختمان هایی که خطرساز هستند، حمایت کنیم.
روسای دانشگاه ها نیز پیگیر امور مربوط به مقام سازی دانشگاه ها هستند و ما هم در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری این مسئله را تا رفع مشکل پیگیری خواهیم کرد.
گفت‌وگو از: ناهید شفیعی، محمد افضلی و یوسف درویشی
برچسب‌ها
