آغاز 35 اُمین سال رهبری آیت الله خامنه ای

امروز 15 خرداد 1402، آغاز 35 مین سال رهبری آیت الله خامنه‌ای است. به گزارش عصرایران، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در جلسه فوق‌العاده مجلس خبرگان در روز 14 خرداد 1368 به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدند. ایشان در آن زمان، رئیس جمهوری بودند و چون در آن زمان شرط مرجعیت برای رهبری حذف نشده بود انتخاب قطعی و دایمی را باید پس از تصویب بازنگری در قلانون اساسی و حذف قید مرجعیت دانست. به این معنی که دوباره و بعد از حذف قید مرجعیت در قانون اساسی بازنگری شده هم رأی دادند. آیت‌الله خامنه‌ای هم اکنون 84 ساله هستند و به عنوان دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران بعد از امام خمینی (بنیانگذار)، تاکنون 34 سال رهبری را برعهده داشته‌اند و هر چند خود با عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران اولین پیام را در این مقام فرستادند اما هاشمی رفسنجانی در خطبه‌های نماز جمعه استفاده از عنوان «رهبر انقلاب» را برای ایشان هم ممکن دانست و گفت همچنان سه عنوان «امام، بینان‌گذار و رهبر کبیر انقلاب» خاص امام خمینی می‌ماند.

آیت الله خامنه ای در حاشیه سخنرانی در حرم امام خمینی - 14 خرداد 1402

ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1360 آغاز شد. بعد از آن که امام خمینی منع کاندیداتوری روحانیون برای ریاست جمهوری را در پی وقایع سال 60 برداشت. ایشان در انتخابات 1364 نیز برای بار دوم به ریاست جمهوری انتخاب شدند. هر چند امید داشتند بتوانند نخست وزیر مورد نظر خود را انتخاب کنند اما تسلیم نظر امام شدند که در پاسخ به نمایندگان مجلس که نظر ایشان را درباره ادامه نخست‌وزیری میر حسین موسوی خواسته بودند تغییر را به مصلحت ندانستند. در زمان درگذشت امام خمینی، آیت الله خامنه‌ای در سال چهارم ریاست جمهوری و در ماه های پایانی قرار داشتند و انتخاب به رهبری عملا به منزله پایان ریاست جمهوری تلقی شد.

جلسه انتخاب آیت الله خامنه ای

جلسه فوق‌العاده مجلس خبرگان در روز 14 خرداد 68 یعنی یک روز بعد از درگذشت امام خمینی (ساعت 22:20 روز 13 خرداد 68) برگزار شد و اکثریت اعضا با رأی‌گیری ابتدا به رهبری شورایی رای منفی دادند و بعد به رهبری فردی ابراز تمایل کردند.

در پی آن از 74 نماینده حاضر در جلسه مجلس خبرگان، 60 نفر به آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رای دادند در حالی که نام مرجع تقلید مشهور وقت آیت‌الله گلپایگانی نیز مطرح شده بود. رای گیری از طریق ایستادن و نشستن انجام شد و 14 نفر در مقام مخالف یا ممتنع به نشستن خود ادامه دادند. خود آیت‌الله خامنه‌ای از جمله مخالفان بود و در زمان رای‌گیری در صندلی نشسته ماند.

ریاست مجلس خبرگان برعهده آیت‌الله علی مشکینی بود اما اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان معاون، عملا اداره جلسه را برعهده داشت. وی در تایید رهبری آیت‌الله خامنه‌ای نیز چند بار سخنرانی داشت که از جمله می‌توان به این بخش از سخنان او اشاره کرد: "... ما یه جلسه با رؤسای قوا و نخست‌وزیر با احمد آقا خدمت امام بودیم، همون موقعی که مسئله آقای منتظری داغ شده بود، ما با امام مباحثه داشتیم. ما یکی از احتجاجاتمان با امام این بود که شما اگر آقای منتظری رو کنار بگذارید، ما در رهبری دچار مشکل می‌شویم، شورایی را، امام هم شورایی را خیلی تمایل نداشتند، فرضاً ما می‌گفتیم ما الآن نداریم کسی را که مطرح بکنیم در جامعه [برای رهبری]، چون ما فرضمان با مرجعیت بود و آن مسائل بود، امام فرمودند: چرا نداریم؟ آقای خامنه‌ای". بعد از تغییر قانون اساسی و تایید قانون اساسی جدید در همه پرسی عمومی، مجلس خبرگان رهبری در روز 15 مرداد همان سال دوباره جلسه برگزار کرد و اکثریت بار دیگر و با توجه به حذف قید مرجعیت در قانون اساسی جدید باز به رهبری آیت‌الله خامنه‌ای رای داد که نزد برخی این گونه تفسیر شد که رای اول موقت و دومی دایمی بود. اولی با استناد به نامه امام در موافقت با حذف مرجعیت و دومی بر اساس حذف آن قید در قانون اساسی بازنگری شده.

جلسه خبرگان رهبری برای انتخاب رهبر جدید - 14 خرداد 1368 - ساختمان مجلس قدیم در خیابان امام خمینی (سپه) تهران

همسر و فرزندان

«سیدعلی حسینی خامنه‌ای» متولد 29 فروردین 1318 در شهر مشهد است هر چند در شناسنامه تیرماه آمده است. در کلاس پنجم ابتدایی در مشهد، تحصیلات حوزوی را از 11 سالگی در این شهر آغاز کردند و این تحصیلات را در نجف و قم هم ادامه دادند. امام جمعه تهران پس از آقای منتظری و حسب اظهار او با پیشنهاد ایشان و با حکم امام خمینی، همچنین نمایندگی امام خمینی در شورای عالی دفاع ملی از دیگر سوابق ایشان است. همسرشان منصوره خجسته باقرزاده متولد 1326 در مشهد (76 ساله) و خانه‌دار است. آنها در سال 1343 باهم ازدواج کردند. آیت‌الله خامنه‌ای در زمان ازدواج 25 ساله بودند.

آنها 6 فرزند (4 پسر و 2 دختر) دارند. بُشری 43 ساله و همسر محمد جواد گلپایگانی (روحانی و فرزند محمدرضا گلپایگانی رئیس دفتر رهبری) است. دحتر دوم هم هدی 42 ساله است. همسر وی "مصباح‌الهدی باقری‌کنی" فرزند آیت‌الله محمدباقر باقری کنی برادر آیت‌الله مهدوی کنی است. بدین ترتیب علی باقری‌کنی معاون وزیر خارجه و رئیس فعلی هیات مذاکرات هسته‌ای، برادر همسر خانم "هدی" است.

پسرها نیز همگی دارای تحصیلات حوزوی و روحانی هستند. آنان به ترتیب سید مصطفی (58 ساله، روحانی و داماد آیت‌الله عزیزالله خوشوقت)، سید مجتبی (روحانی، 52 ساله و داماد غلامعلی حدادعادل)، سید مسعود (روحانی، معروف به محسن، 48 ساله و داماد برادران خرازی) و سید میثم (روحانی و 45 ساله) هستند.

نهاد و دفتر رهبری و همچنین خانه آیت‌الله خامنه‌ای در مجموعه ای در انتهای خیابان فلسطین (مرکز تهران) و در کنار ریاست جمهوری، شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه قرار دارد. آیت الله خامنه ای در سرشماری سال 1390 خانه خود را "سازمانی" اعلام کرده اند.

حضور جمعی از مردم آذربایجان شرقی در حسینیه امام خمینی و دیدار با آیت الله خامنه ای - 26 بهمن 1401 حسینیه امام خمینی واقع در انتهای خیابان فلسطین تهران محل دیدارهای عمومی و پرحضور آیت الله خامنه ای است

جالب این که خانه دکتر مصدق در تقاطع خیابان‌های آذربایجان و فلسطین که در 28 مرداد 1332 مورد حمله واقع شد اکنون به دلایل امنیتی درون این محوطه قرار گرفته است و نه بازسازی شده نه تخریب.

دیدارهای مردمی و پرجمعیت در محل حسینیه امام خمینی (واقع در انتهای خیابان فلسطین) انجام می‌شود که ساخت آن در سال 1368 انجام شد.

سوابق

آیت الله خامنه ای در زمان آغاز ریاست جمهوری (سال 60 شمسی) 42 ساله و در زمان آغاز رهبری در سال 1368 شمسی، 50 ساله بودند. از برادران ایشان سید هادی خامنه ای با گرایش اصلاح طلبانه از بقیه مشهورتر است. برادر بزرگ تر سید محمد خامنه‌ای رییس بنیاد ملاصدرا و رییس بنیاد ایران شناسی است. برادر کوچک‌تر به رغم سال‌ها فعالیت در بازرسی شرکت نفت کمتر در سطح رسانه‌ها شناخته شده است.

آیت الله سید علی خامنه ای درحال گفت وگو با تنی چند از پاسداران وکارکنان نهاد ریاست جمهوری - سال 1361

در آغاز پیروزی انقلاب عضو جوان شورای انقلاب بود و دوره کوتاهی فرماندهی سپاه را هم بر عهده داشت. در دولت موقت بعد از تصمیم به حضور بعضی از اعضای شورای انقلاب در دولت و در زمان وزارت دکتر چمران معاون این وزارتخانه شد. آن خامنه ای که در مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی یا خبرگان قانون اساسی تلم او را می بینیم برادر بزرگ تر است نه حاج سید علی خامنه ای ولی به عضویت خبرگان اول درآمدند. همان مجلسی که ابتدا ایت الله منتظری را به عنوان قائم مقام رهبری برگزید (عنوانی که در قانون اساسی وجود نداشت) و بعد از استعفا یا برکناری در فروردین 68 به آیت الله خامنه‌ای رأی داد.

کیومرث صابری فومنی و جلال رفیع درحال انجام گفتگوی مطبوعاتی با آیت الله سید علی خامنه ای رئیس جمهوری - دفتر رئیس جمهوری - سال 1362 صابری فومنی با نام مستعار گل آقا در روزنامه اطلاعات ستون داشت و هفته طنز و کاریکاتور به همین نام در سال 1369 منتشر کرد.

نمایندگی مجلس در دوره اول 1359 تا 1360 و عضویت مجلس خبرگان (دوره اول) بین سال های 1362 تا 1368 نیز از سوابق ایشان است. ایشان از ابتدای تاسیس حزب جمهوری اسلامی در سال 1357 تا انحلال حزب در سال 1364، عضو این حزب بودند و بعد از شهادت دو دبیر کل (بهشتی و باهنر) دبیر کل حزب شدند. هر سه به اضافه هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی در اسفند 1357 حزب جمهوری اسلامی را پایه گذاشتند.

معاصران و احکام

در مدت 34 سال رهبری آیت‌الله خامنه ای، 5 رییس جمهوری به نام‌های اکبر هاشمی رفسنجانی (1368 تا 1376)، سیدمحمد خاتمی (1376 تا 1384)، محمود احمدی نژاد (1384 تا 1392)، حسن روحانی (1392 تا 1400) و سیدابراهیم رئیسی (1400 تاکنون) فعالیت داشته‌اند که بر خلاف دوران ریاست جمهوری خود ایشان رییس دولت هم بودند و هستند. در حالی که در دوران ریاست جمهوری ایشان ریاست دولت با نخست وزیر بود هر چند در سال چند بار جلسات هیأت وزیران به ریاست جمهوری تشکیل می شد و در دیدار هیأت دولت با امام هم رییس جمهوری حضور داشت. 5 رئیس مجلس هم در این دوره 34 ساله حضور داشتند: مهدی کروبی (1368 تا 1371 و 1379 تا 1383)، علی‌اکبر ناطق نوری (1371 تا 1379)، غلامعلی حداد عادل (1383 تا 1387)، علی لاریجانی (1387 تا 1399) و محمد باقر قالیباف (1399 تاکنون)

همچنین آیت الله خامنه‌ای در این مدت 5 نفر را به عنوان رئیس قوه قضائیه منصوب کردند: محمد یزدی (1368 تا 1378)، سیدمحمود هاشمی شاهرودی (1378 تا 1388)، صادق لاریجانی (1388 تا 1397)، سیدابراهیم رئیسی (1397 تا 1400) و غلامحسین محسنی اژه‌ای (1400 تاکنون)

آیت‌الله خامنه ای در مدت رهبری خود تاکنون، حکم ریاست صداوسیما را برای 6 نفر صادر کرده‌اند: محمد هاشمی (1368 تا 1372)، علی لاریجانی (1372 تا 1383)، عزت‌الله ضرغامی (1383 تا 1393)، محمد سرافراز (1393 تا 1395)، عبدالعلی علی‌عسگری (1395 تا 1400) و پیمان جبلی (1400 تا کنون).

علاوه بر این، حکم فرماندهی کل سپاه را برای 4 نفر یعنی محسن رضایی (از 1368 تا 1376)، یحیی رحیم‌صفوی (1376 تا 1387)، محمد علی (عزیز) جعفری (1387 تا 1389) و حسین سلامی (1378 تا‌کنون) صادر کردند. 7 نفر هم در این مدت با حکم آیت الله خامنه ای به فرماندهی نیروی انتظامی منصوب شدند: محمد سهرابی (1370 تا 1371)، رضا سیف‌اللهی (1371 تا 1375)، هدایت لطفیان (1375 تا 1379)، محمد باقر قالیباف (1379 تا 1384)، اسماعیل احمدی مقدم (1384 تا 1393)، حسین اشتری (1393 تا 1491) و احمدرضا رادان (1401 تاکنون).

شرایط، وظایف و اختیارات رهبری

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بندهای زیادی با رهبری مرتبط هستند.

براساس قانون اساسی شرایط و صفات رهبر این گونه اعلام شده است:

1- صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه 2- عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام 3- بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی برای رهبری.

همچنین وظایف و اختیارات رهبر نیز در قانون اساسی برشمرده شده در حالی که مشخص نشده وظایف کدام است و احتیارات کدام و قانون عادی هم در این باره تصویب نشده است:

1- تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام

2- نظارت بر حُسن اجرای سیاستهای کلی نظام

3- فرمان همه‌پرسی

4- فرماندهی کل نیروهای مسلح

5- اعلان جنگ و صلح و بسیج نیروها

6- نصب و عزل و قبول استعفاء:

الف - فقهای شورای نگهبان

ب - عالی‌ترین مقام قوه قضائیه

ج - رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

د - رئیس ستاد مشترک

ه - فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

و - فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی

7- حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه

8- حل معضلات نظام که از طُرُق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام

9- امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم - صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون می‌آید، باید قبل از انتخابات به تأیید شورای نگهبان و در دوره اول به تأیید رهبری برسد.

10- عزل رئیس‌جمهوری با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان‌عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی، یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت وی بر اساس اصل هشتاد و نهم

11- عفو یا تخفیف مجازات محکومین در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضائیه.

ببینید فشار G با خلبان جنگنده چه‌کار می‌کند / تحمل وزنی برابر با 420 کیلوگرم برای یک زن (فیلم)

قارچ‌های شگفت‌انگیزند / تقریبا چیزی درباره آن‌ها نمی‌دانید (فیلم)