از سرنگونی پهپاد 200 میلیون دلاری آمریکا تا تحریم بی‌اثر 8 فرمانده سپاه

حسام رضایی: در سالی که پشت سر گذاشتیم یعنی سال 98، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از آن سازمان ها و مجموعه هایی نظامی بود که تاثیر و تاثرهای زیادی را به خود دید. در گزارش پیش رو اجمالا به حوادثی که سپاه درگیر آن شد، میپردازیم.

تروریستی اعلام شدن سپاه توسط آمریکا  ساعت 10 صبح روز دوشنبه 19 فروردین 1398 به وقت واشنگتن، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور برای قراردادن نام سپاه پاسداران در فهرست کذایی گروه‌های تروریستی را قرائت کرد. این تصمیم علاوه بر آنکه با مخالفت استراتژیست‌های نظامی و امنیتی آمریکا در پنتاگون و سیا مواجه شد، موضع منفی سیاستمداران و دیپلمات‌های کشورهای عمدتا موتلف آمریکا را هم در پی داشت تا جایی که وزارت خارجه انگلیس با درخواست آمریکا برای همراهی علیه سپاه پاسداران مخالفت کرد.

البته در همان مقطع، مقام‌های ارشد پنتاگون وزارت جنگ رژیم آمریکا به رویترز گفتند که تروریستی نامیدن سپاه توسط کاخ سفید، به منزله آغاز تغییر رفتار ارتش آمریکا با سپاه نخواهد بود و ما به سپاه ایران اعلان جنگ نکرده‌ایم. فرماندهان ارشد ارتش آمریکا از مدت‌ها قبل از بیم آنکه این اقدام، با واکنش بالقوه‌ای علیه تروریست‌های آمریکایی در خاورمیانه همراه باشد، با نامیدن سپاه به عنوان سازمانی تروریستی مخالفت کردند.

یک روز قبل از تروریستی اعلام شدن سپاه و در پی انتشار برخی اخبار مبنی بر اقدام احتمالی آمریکا، سرلشکر جعفری فرمانده وقت کل سپاه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه واکنش سپاه در قبال این اقدام آمریکایی‌ها چه خواهد بود؟ گفت: «اگر آمریکایی‌ها دست به چنین حماقتی بزنند و امنیت ملی ما را به مخاطره بیندازند، مطابق سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران اقدامات مقابله به مثل را عملیاتی و در دستور کار قرار خواهیم داد. در چنین شرایطی دیگر ارتش و نیروهای امنیتی امریکا در منطقه غرب آسیا از آرامش امروز برخوردار نخواهند بود.»

سنتکامی‌های تروریست  همان شبی که پمپئو در نطقی سپاه پاسداران را در سیاهه گروه های خودخوانده تروریستی واشنگتن جای داد، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نامه‌ای به حسن روحانی رئیس شورای عالی امنیت ملی، نوشت: «نظر به حمایت پنهان و آشکار نیروهای نظامی آمریکا در منطقه از گروه‌های تروریستی و دخالت مستقیم در انجام فعالیت‌های تروریستی توسط نظامیان آن کشور، بر اساس «قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه» مصوب مجلس، شورای عالی امنیت ملی نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا موسوم به سنتکام را در فهرست گروه‌های تروریستی جمهوری اسلامی ایران قرار دهد.»

شورای عالی امنیت ملی نیز صبح سه‌شنبه 20 فروردین با پیشنهاد محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه موافقت و طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه و همه نیروهای وابسته به آن جزو گروه‌های تروریستی محسوب می‌شوند.» در همین باره، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تلویزیون، تاکید کرد: «تصمیم اخیر آمریکا علیه سپاه می‌تواند تبعات زیادی در پی داشته باشد و از این پس آمریکایی‌ها در پایگاه‌هایشان در منطقه، سرباز آمریکایی نیستند و از نظر ما این پایگاه‌ها، تروریستی و نیروهای مستقر در آن تروریست هستند.»

سرنگونی پرنده 200 میلیون دلاری  ساعت 14 دقیقه بامداد پنجشنبه 30 خرداد 1398، پهپاد 200 میلیون دلاری «گلوبال هاوک» آمریکا در شرایطی که بر خلاف قوانین هوانوردی، کلیه تجهیزات مربوط به معرفی خود را خاموش کرده بود، در نهایت پنهان کاری، از پایگاه «الظفره» در نزدیکی ابوظبی امارات به هوا برخاست و به حریم هوایی ایران اسلامی تجاوز کرد. این پهپاد متجاوز آمریکایی در ساعت 04:05 بامداد در حوالی منطقه «کوه مبارک» واقع در شرق استان هرمزگان در کرانه دریای عمان، هدف سامانه پدافندی «سوم خرداد» نیروی هوافضای سپاه قرار گرفت و منهدم شد. این اقدام از سوی سپاه موجب حیرت متخصصان نظامی جهان شد چون پهپاد مزبور رادار گریز بود و به عنوان دوربردترین پرنده عملیاتی جهان شناخته می‌شد.

بر همین اساس «اولریکه فرانک» متخصص آمریکایی کاربردهای نظامی پهپادها در اظهار نظری ضمن «دردناک» خواندن سرنگونی پهپاد «گلوبال هاوک» توسط پدافند هوافضای سپاه در استان هرمزگان، تصریح کرد که «تصور این بود که این پهپاد هدف قرار نخواهد گرفت اما آمریکا وجهه خود را از دست داد.» در همین باره، سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران در کنگره شهدای استان کردستان با اشاره به سرنگونی پهپاد آمریکایی، گفت: «این یک پیام واضح و صریح و دقیق بود و آن اینکه مرزهای سرزمین ایران خط قرمز ماست و مدافعان این مرزها هر دشمنی که به این مرزها تعرض کند را نابود می‌کنند و دشمن متجاوز، برنخواهد گشت و نابود خواهد شد.»

پیامد سرنگونی پهپاد؛ تحریم بی اثر 8 فرمانده سپاه  ساقط نمودن پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک توسط سپاه، آنقدر برای دولت آمریکا دردآور بود که چندی پس از این واقعه، در اقدامی بی اثر 8 فرمانده سپاه را در لیست تحریم های خود قرار داد. «استیو منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا روز دوشنبه 3 تیرماه 98 طی یک نشست خبری اعلام کرد که واشنگتن هشت فرمانده سپاه به نام های امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضا، علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی و محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی، عباس غلام‌شاهی فرمانده منطقه اول دریایی، رمضان زیرآهی فرمانده منطقه دوم دریایی، یدالله بادین فرمانده منطقه سوم دریایی، منصور روانکار فرمانده منطقه چهارم دریایی و علی عظمایی فرمانده منطقه پنجم دریایی سپاه را در فهرست تحریم‌های خود قرار خواهد داد.

نکته جالب توجه و البته مطایبه آلود موج جدید تحریمی آمریکا علیه فرماندهان سپاه، انضمام تحریم شخص رهبر انقلاب و دفتر ایشان بود؛ اتفاقی که پیش از این هیچ گاه رخ نداده بود. اقدام بی سابقه آمریکا در تحریم 8 فرمانده سپاه به همراه تحریم رهبر انقلاب و تعدادی از اعضای دفتر ایشان، واکنش های زیادی را برانگیخت.

حسن روحانی رئیس جمهوری روز 4 تیر در دیدار با وزیر و مدیران ارشد وزارت بهداشت با اشاره به تحریم فرماندهان سپاه توسط دولت آمریکا، گفت: «دشمن ملت ایران امروز در یک شرایط و رفتار غیرعادی قرار گرفته است و این اقدامات روحیه مردم را افزایش داده و مردم می‌فهمند که دشمن از مسیر عقلانی به طور کامل خارج شده است.» ظریف وزیر خارجه نیز روز 5 تیرماه در حاشیه مراسم روز آفریقا در جمع خبرنگاران، گفت: «این اقدامات [تحریم چهره ها] نشانگر آن است که دولت آمریکا همه تلاش هایش را انجام داده تا تحریم های اقتصادی علیه مردم ایران را به سرانجام برساند و چون به نتیجه نرسیده رو به مسیرهای دیگر آورده است.»

توقیف نفتکش «استینا ایمپرو» 8 ماه پیش، یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران، نفتکش انگلیسی «استینا ایمپرو» را به هنگام عبور از تنگه هرمز و به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین المللی دریایی توقیف کرد. پس از آن، نفت‌کش مذکور پس از توقیف به ساحل هدایت و برای سیر مراحل قانونی و بررسی‌های لازم، تحویل سازمان بنادر و دریانوردی شد. هرچند خود سپاه و پیش از آن سازمان بنادر، دلیل این توقیف را زیر پا گذاشتن قوانین بین‌المللی از سوی نفتکش انگلیسی عنوان کردند، اما برخی اظهار نظرات، دلیل اصلی را پاسخ تلافی جویانه به بازداشت غیرقانونی «گریس 1» نفتکش متعلق به جمهوری اسلامی ایران در تنگه جبل‌الطارق از سوی نیروی دریایی انگلیس (دو هفته قبل از توقیف استنا ایمپرو) عنوان کردند.

حمله به عین الاسد؛ تغییر معادلات منطقه در دوران پساسلیمانی یکی از مهم ترین رخدادهای سال 98 بی شک ترور سردار قاسم سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران توسط پهپادهای آمریکایی در حوالی فرودگاه شهر بغداد و سلسله عواقب و پیامدهای پس از آن بود. در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران به تاسی از خواست و مطالبه عمومی اعلام کرده بود که انتقامی سخت در راه است، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در توییتی تهدید کرد چنانچه ایران به یکی از پایگاه‌های آمریکا حمله کند، 52 سایت ایران (به نماد 52 گروگان آمریکایی پس از تسخیر سفارت این کشور در 13 آبان سال 58) را که مکان‌های مهم استراتژیک و فرهنگی ایران هستند، مورد هدف قرار می‌دهد.

در چنین شرایطی ساعت یک و 20 دقیقه بامداد روز چهارشنبه 18دی یعنی درست 120 ساعت پس جنایت آمریکایی‌ها در ترور ناجوانمردانه سردار سلیمانی، وعده صادق مقامات کشورمان محقق شد و پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در استان الانبار واقع در غرب عراق و نزدیک مرز سوریه، مورد اصابت 13 فروند موشک از نوع موشک‌های «فاتح» و «قیام» نیروی هوافضای سپاه پاسداران قرار گرفت. در جریان این حمله، چندین دستگاه تجهیزات و ادوات جنگی پیشرفته آمریکایی‌ها منهدم شد و نیروهای آمریکایی متحمل تلفات زیادی شدند.

هرچند مقامات آمریکایی تا مدت‌ها پس از حمله به عین الاسد، میزان تلفات را مستور و مکتوم باقی گذاشتند. بدون شک یکی از نشانه‌های تغییر معادلات منطقه ای در دوران پس از شهادت سردار سپهبد شهید سلیمانی، از بعد نظامی، همین واقعه عین‌الاسد بود؛ واقعه‌ای که به تصریح آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب فقط یک «سیلی» به آمریکایی‌ها در واکنش به ترور سردار سلیمانی بود.

عذرخواهی سپاه بخاطر خطای انسانی در فاجعه هواپیمای اوکراینی در حالی‌که همگان در بیم پاسخ آمریکا به حمله موشکی ایران به عین‌الاسد بودند، ساعاتی پس از حمله به این پایگاه، فاجعه‌ای تلخ در آسمان ایران روی داد و یک فروند هواپیمای مسافربری اوکراینی دقایقی پس از پرواز از فرودگاه امام خمینی (ره) سقوط کرد و موجب مرگ 179 مسافر و خدمه آن شد.

سه روز پس از این حادثه در 21 دی ماه سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران با برگزاری یک نشست خبری ضمن بیان اشتباه رخ داده انسانی در وقوع این حادثه، مسئولیت تمامی ابعاد آنچه رخ داده بود را پذیرفت و گفت: «هر چه تقصیر هست بر عهده ماست. همه درست عمل کرده‌اند و اگر خطایی بوده یکی از عناصر ما خطا کرده است. ما یک عمر خودمان را پیش مرگ مردم کردیم و امروز هم آبروی مان را با خدا معامله می‌کنیم و در شرایط سخت مقابل دوربین ها حاضر می‌شویم.»

سپاه همچنان در خط مقدم مبارزه با آمریکا

گرچه سال گذشته با اتفاقاتی که ذکر آن رفت گذشت اما مسیر مبارزه سپاه پاسداران و دیگر نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران با آمریکا و همپیمانانش همچنان دنبال می شود. شاید از همین روست که ساکنان کاخ سفید سیاست تحریم را هنوز تنها راهکار پیش روی خود قرار داده اند.

2727