دفاع جهانگیری از ارز 4200تومانی / اعتراف تلخ دولت روحانی / پیشنهاد محسن هاشمی برای تشکیل حزب واحد اصلاح‌طلبان
هر روز اخبار فراوانی در رسانه ها منتشر می شود که دنبال کردن آنها حتی برای آنان که اهل مطالعه اخبار هستند کار را دشوار می‌کند. بسته خبری - تحلیلی الف با رصد اخبار و رویدادهای مهم، همچنین تحلیل های صورت گرفته در این زمینه مخاطبان خود را از مهمترین وقایع روز آگاه می‌کند.
آمار کرونا در ایران
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، بر اساس اعلام مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت، از دیروز تا امروز (14 شهریورماه 1401) و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، 1095 مبتلای جدید به کووید19 در کشور شناسایی و 237 نفر از آنها بستری شدند.
متاسفانه در طول 24 ساعت گذشته، 24 بیمار مبتلا به کووید19 در کشور جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به 144 هزار و 19 نفر رسید.
در حال حاضر هشت شهرستان در وضعیت قرمز، 116 شهرستان در وضعیت نارنجی، 302 شهرستان در وضعیت زرد و 22 شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.
آمار واکسیناسیون در ایران
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، تاکنون 65 میلیون و 23 هزار و 367 نفر دُز اول، 58 میلیون و 410 هزار و 397 نفر دُز دوم و 30 میلیون و 930 هزار و 693 نفر، دُز سوم و بالاتر واکسن کرونا را تزریق کرده اند و مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به 154 میلیون و 364 هزار و 457 دُز رسید.
در شبانه روز گذشته 47 هزار و 630 دُز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است.
***
پیشنهاد محسن هاشمی برای تشکیل حزب واحد اصلاح‌طلبان
محسن هاشمی، عضو حزب کارگزاران در اعتماد نوشت: «جمهوری اسلامی در راستای تقویت احزاب و استفاده از دموکراسی و مردم‌سالاری برای مدیریت بهینه کشور هنوز باید قدم‌های اساسی بردارد. چرا که سیاست چرخش قدرت میان نخبگان و نظارت آن هرچند شروع خوبی را تجربه کرد اما با موانعی روبرو است.
با توجه به ساختار نظام که تکلیف احزاب به معنای واقعی آن در کشورهای توسعه‌یافته و در بعضی از کشورهای در حال توسعه روشن نیست و فقط امکان اثرگذاری‌های موضعی در بزنگاه‌ها را فراهم می‌کند. بعضی از تشکل‌ها و احزاب چنین اثراتی داشته‌اند، هم‌اکنون در شرایطی قرار گرفته‌ایم که احتیاج به حزب نیرومندی که اثرگذار در پهنه اجرایی کشور با اهداف توسعه‌ای و با برنامه‌محوری، اصلاح‌طلبی، اعتدال، عملگرایی، عدالت‌خواهی، همراه با تدین و هماهنگی با نظام، دیده می‌شود. لذا پیشنهاد می‌شود ایجاد یک حزب واحد و قوی در جلسات جبهه اصلاحات به بحث گذاشته شود و راه‌حل‌های اجرایی آن بررسی شود.»
***
آثار و نتایج حکم‌های یکساله
مجید فراهانی، عضو سابق شورای شهر تهران در اعتماد نوشت: «می‌توان بسیاری از اقدامات شهردار محترم تهران را مصداقی از این نوع نگرش کوتاه‌مدت در پرداختن به مسائل شهری دانست. در بارزترین این اقدامات آقای زاکانی در اولین اقدامش برخلاف سایر مدیران کشور، در انتصابات خود از حکم‌های یکساله استفاده کرد یعنی به عبارت دیگر فقط برای یک‌سال به مدیران منصوب خود حکم مدیریتی داد و احکام را یکساله امضا کرد...
پر واضح است که چنین روند و نگرشی مدیران بلندپایه شهری را که قاعدتا باید حداقلی اعتماد مافوق را پشتوانه خود داشته باشند از برنامه‌ریزی برای حل مشکلات ریشه‌ای شهر بازداشته و به جای توجه به مسوولیت کلان خود در مقابل شهر و شهروندان به سمت کارهای نمایشی و تبلیغاتی سوق خواهد داد و از همه بدتر مدیران عالی شهری برای آنکه بمانند ملاک و معیار تصدی‌های شغلی و واگذاری امور به مدیران میانی را نه شایستگی‌ها و قابلیت‌های افراد، بلکه بیشتر روابط شخصی و مناسبات فردی و آشنایی‌ها و ذی‌نفوذ بودن ایشان در جهت تثبیت خود قلمداد می‌کنند و در چنین فضایی معلوم است که چه برسر برنامه‌های کلانشهری خواهد آمد.
مدیر ارشد شهری که این‌گونه با حکمی یکساله و لرزان پا به عرصه مسوولیت یکساله می‌گذارد، فرصت پرداختن و برنامه‌ریزی برای پروژه‌ها و اقدامات میان‌مدت و بلندمدت را نخواهد داشت و صرفا تمرکزش را به اقدامات فوری فوتی متوجه خواهد کرد و جای این سوال را باقی می‌گذارد که پس جای اعتماد حداقلی به مدیران شهری منصوب شهردار محترم کجاست؟ و جایگاه برنامه‌ریزی‌های کلان و عملیاتی در فرآیندهای شهرداری کجاست؟»
***
امیدواری روزنامه دولت به زمستان اروپا
روزنامه ایران نوشت: «وابستگی بیش از حد اروپا به منابع انرژی روسیه به‌ویژه گاز طبیعی به خوبی نشان می‌دهد که کشورهای قاره سبز زمستان سختی پیش‌رو دارند. این در حالی است که تا اینجا نیز معلوم شده این کشورها آلترناتیو مناسب و قابل اتکایی برای حل بحران انرژی در ماه‌های آتی ندارند جز آنکه به ورطه جیره‌بندی در مصرف انرژی بیفتند یا نسبت به احیای برجام و فراهم کردن امکان ورود نفت ایران به بازار جهانی اقدام عاجلی انجام دهند.
واقعیت این است که ایران با دارا بودن دومین ذخیره گاز طبیعی و سومین تولیدکننده گاز طبیعی می تواند مانع از به وقوع پیوستن بحران سهمگینی باشد که اروپایی‌ها در عرصه کمبود احتمالی انرژی انتظار می کشند. پیش‌بینی چنین شرایطی پیشتر از سوی تحلیلگران و مقام‌های اروپایی و نیاز حیاتی‌ای که اروپا به منابع انرژی ایران برای جبران کسری خود پیدا خواهد کرد، سبب شده بود دستیابی به توافق رفع تحریم‌ها بیش از آنکه برای ایران دارای اهمیت باشد، به ضرورتی فوری برای طرف‌های غربی این توافق تبدیل شود.
چنانکه پیشتر مقام‌های غربی به این واقعیت معترف شده و به تأمین نیازهای حیاتی خود از بازار پرمنفعت انرژی ایران ابراز نیاز کرده‌اند. خاصه آنکه مصرف‌کنندگان جهان بویژه اقتصادهای بزرگ در بالاترین سطح نارضایتی از قیمت و مقدار عرضه نفت قرار گرفته‌اند و به این واقعیت وقوف دارند که رفع هرچه سریع‌تر تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه امریکا علیه ایران و باز کردن فضا برای بازگشت تولیدات ایران با حداکثر توان به بازارهای جهانی می تواند گره از بحران جاری در بازار انرژی غرب باز کند. جالب آنکه حتی یکی از مقام‌های دیپلماتیک امریکا به عنوان کشوری که با عهدشکنی نسبت به تعهدات بین‌المللی‌اش مسبب شرایط موجود است، به نیازمندی جهان به بازار انرژی ایران اشاره کرده است.»
***
اعتراف تلخ دولت روحانی
فرهیختگان نوشت: «در بخشی از روایتی که از جلسه تاریخ‌نگاری رئیس و مسئولان دولت دوازدهم در کتاب «بدون دود و آتش و خون» منتشر شده است، روحانی خطاب به حاضران می‌گوید: «کار ما این بود برجام را در دولت یازدهم به وجود آوردیم و در دولت دوازدهم باید آن را حفظ می‌کردیم.»
واعظی حرف روحانی را تایید کرده و در این‌باره ادامه می‌دهد: «موضوع جنگ اقتصادی و مقابله با تحریم‌ها روی همه کارهای دولت سایه انداخته بود»... اردکانیان که در ادامه سعی دارد وضعیت توصیف‌شده توسط واعظی را بزرگ‌نمایی کند همه را به یک نکته متفاوت توجه می‌دهد: «... دولت دوازدهم پس از برجام، برنامه‌هایش را براساس گشایش‌های ناشی از برجام نوشته بود، یعنی تیم اقتصادی دولت آماده جهت‌دهی به رونق اقتصادی بود. دولت آماده انجام کارهای جدی بود ولی در نیمه‌راه ناگهان بازی عوض شد. انگار شما یک تیم را به زمین فرستاده باشید و بگویید والیبال بازی کنید ولی وسط بازی بگویید خب حالا با همان تیم باید بسکتبال بازی کنید.»
اردکانیان اگرچه با هدف دفاع از دولت این اظهارنظر را مطرح می‌کند اما ناخواسته به دو موضوع اعتراف می‌کند؛ اول اینکه دولت روحانی با یک برنامه‌ریزی اشتباه سکان مدیریت کشور را برعهده گرفته و هیچ ایده‌ای جز برجام برای پیشبرد کشور نداشته است.
بعد از شکست پروژه برجام نیز همان‌طور که اردکانیان به آن معترف است، نداشتن ایده مدیریتی باعث می‌شود دولت روحانی کاملا کارکرد خود را از دست بدهد. دومین و مهمترین اعترافی که از صحبت‌های اردکانیان در حضور روحانی برداشت می‌شود ارزیابی غلط از واکنش آمریکا به توافق برجام است؛ ارزیابی‌ای که باعث شد دولتمردان روحانی درمقابل پاره‌شدن برجام توسط ترامپ واکنشی جز بهت‌زدگی نداشته باشند...
آنچه ارتکاب چنین اشتباهی توسط دولت روحانی را توجیه‌ناپذیر می‌کند، تذکرات متعدد کارشناسانی است که در زمان مشغول‌بودن تیم دیپلماسی به جشن برجام مدام آنها را نسبت به غیرقابل اعتماد بودن آمریکا و شکنندگی توافق انذار داده بودند. اما دیپلمات‌ها سرمستانه این تذکرات را نادیده می‌گرفتند.
مشهورترین تصویر از این سهل‌انگاری را مردم از نحوه پاسخگویی ظریف به سوالات حسین سلیمی و فواد ایزدی در شورای راهبردی روابط به‌خاطر سپرده‌اند. حسین سلیمی، کارشناس‌ارشد مسائل بین‌الملل در این نشست ابتدا ظریف را نسبت به تقلیل‌گرایی انذر می‌دهد و در ادامه نسبت به ارائه روایتی پیروزمندانه از توافق انتقاد می‌کند و این نکته را گوشزد می‌کند که درمورد شرایط آینده صرفا روایتی از مطلوبیت‌ها ارائه شده و وضعیت‌های ممکن دیده نمی‌شود.
نادیده‌گرفتن هشداری که سال 94 سلیمی درمورد ندیدن «وضعیت‌های ممکن در آینده» به ظریف می‌دهد باعث می‌شود دولتمردان روحانی در سال 1400 به اشتباهی معترف شوند که 6 سال پیش نسبت به آن هشدار گرفته بودند.
فواد ایزدی، دیگر کارشناس حاضر در این جلسه در ضمن سوالی از ظریف می‌گوید: «چه مکانیسمی وجود دارد تا دولت‌هایی که بعد از اوباما در آمریکا بر سرکار می‌آیند به لحاظ حقوقی ملزم به اجرای برجام باشند؟»
ظریف در پاسخ به این سوال می‌گوید آمریکا چاره‌ای جز پایبندی به برجام ندارد و با کنایه می‌گوید: «اگر آمریکا بخواهد تحریمی را به‌قول تام کاتن با یک امضا برگرداند خب برگرداند، چه کسی در دنیا اجرا می‌کند؟.»
ظریف درحالی مدعی شد کسی تحریم‌های کنار گذاشته‌شده آمریکا را اجرا نمی‌کند که حال هم‌قطاران او در دولت دوازدهم با روایت‌سازی قصد دارند هرگونه سوءعملکردی را به تحریم‌های ترامپ گره بزنند.
ظریف در ادامه با اشاره به اینکه موارد نقض در حقوق بین‌الملل نادر است می‌گوید که آمریکا نمی‌تواند از توافق خارج شود؛ چراکه مبنای مقبولیتی‌اش نابود می‌شود.
تصور غلط دولت دوازدهم از توافق هسته‌ای صرفا به زمان امضای توافق محدود نشده و تقریبا تا لحظه خروج ترامپ ادامه می‌یابد. مردان روحانی که با یک ارزیابی نادرست از آینده و صرفا با تکیه بر برجام زمام دولت را در دست گرفته بودند، مسیری را در پیش مردم قرار دادند که درنهایت چاره‌ای جز تحمل برای پایان دوران هشت‌ساله روحانی نداشته باشند.»
***
دفاع جهانگیری از ارز 4200تومانی
شاید اکنون عنوان ارز 4200 همه را به یاد تورم چند ماه اخیر روغن و مرغ و لبنیات بیندازد که در پی حذف این ارز رخ داده است. اما ماجرا ارز 4200 به بیست فروردین 97 باز می گردد که دولت روحانی در پی رشد ناگهانی قیمت دلار در روزهای بعد از عید آن سال در جلسه ای که جهانگیری نتایج آن را اعلام کرد قیمت دلار را 4200 تومان اعلام کرد و تاکید کرد برای همه مصارف وارداتی دلار به این قیمت تخصیص داده خواهد شد.
این سیاست تا مرداد 97 ادامه پیدا کرد و طبیعتا از نخستین روز اجرا صف بلندی برای ثبت سفارش واردات ایجاد شد. در پی آن تعدادی از وارد کنندگان دلار 4200 تومانی از دولت گرفتند و در بازار آزاد به نرخ چند برابری فروختند.
دولت روحانی پس از پنج ماه متوجه ایرادات این سیاست شد و تخصیص ارز 4200 برای همه واردات را منتفی و آن را محدود به کالاهای اساسی کرد.
در اینکه سیاست تخصیص ارز 4200 به همه کالاها در آن مقطع اشتباه بود میان کارشناسان اقتصادی اتفاق نظر وجود دارد.
اما بشنوید از اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت روحانی که این سیاست با نام و تصویر او گره خورده است. جهانگیری در گفتگویی که در کتاب «بدون دود و آتش و خون» منتشر شده و جماران آن را بازنشر کرده است درباره سیاست ارز 4200 نظر دیگری دارد و از آن دفاع کرده است.
گفتنی است تاریخ انجام این گفتگو احتمالا اردیبهشت 1400 است. در این کتاب آمده است: وقتی همه‌چیز به‌آرامی پیش می‌رود، بازهم یک خاطره یا سؤال می‌تواند، جهانگیری را به اوج برساند. داستان ارز 4200 تومانی چیست؟ توضیح می‌دهد: «اینهم از آن جفاهای تاریخی است. اگر دولت در آن مقطع ورود نمی‌کرد، قیمت ارز جهش عجیبی پیدا می‌کرد. از چند هفته قبل‌تر ایادی برخی کشورهای منطقه در بازار ایران رخنه کرده بودند و دلار کاغذی جمع می‌کردند. اسفند سال 96 کل ذخایر اسکناس بانک مرکزی به کمتر 100 میلیون دلار رسیده بود. روس‌ها به ایران ارز نمی‌دادند. تصور تحریم کنندگان این بود که این وضعیت را ادامه دهند که فشار به تأمین کالاهای اساسی برسد و داستانی مانند آنچه برای پوشک رخ داد، بازهم تکرار شود.»
شب تعیین قیمت را دقیقاً در ذهن دارد: «این جمع‌بندی همه اعضای جلسه بود. من اعلام کردم. هنوز هم معتقدم در آن مقطع زمانی تصمیم درستی بود.»
جهانگیری به سناریوهایی اشاره می‌کند که در همان شب تعیین‌شده بود: «همه می‌گفتند وضعیت ارز خراب است. رئیس‌کل بانک مرکزی می‌گفت، باید ارز توزیع کنیم. دو سناریو وجود داشت. اول اینکه همین وضعیت را ادامه دهیم. اتفاق عجیبی هم نبود چراکه در طول دوره چهل سال گذشته، فقط هفت سال قیمت ارز آزاد بود. در دوره آقای هاشمی چندین نرخ ارز وجود داشت. در دولت اول آقای خاتمی ارز چندنرخی بود، بعد تک‌نرخی شد. در دولت احمدی‌نژاد هم‌ارز بازهم چند نرخی بود.»
در جلسه بحث در مورد تعیین نرخ ارز آغاز می‌شود. روایت جهانگیری این است: «سناریوی دوم همین اتفاقی بود که اجرا شد. یعنی تعیین قیمت واحد. قرار بود که قیمت ارز به عدد بالاتری برود ولی آقای رئیس‌جمهور مخالف بودند و درنهایت 4 هزار تومان را پذیرفتند. بازهم بحث‌ها ادامه پیدا و کرد و قیمت 4 هزار و 200 تومان اعلام شد. مسئله این است که عدد فیکس نبود و قرار بود که بر اساس شرایط تغییر کند. بعد گروه‌بندی کالایی شد و تخصیص ارز صورت گرفت. سه ماه بعد در جلسه سران سه قوه که سیاست‌های جدید ارزی بحث شد همان موقع آقای لاریجانی که رئیس مجلس بودند، پیشنهاد داشتند که قیمت 4هزار و 200 تومان ثبات بماند و سران موافقت کردند.»
***
واکنش سخنگوی وزارت خارجه به احتمال تعویق مذاکرات
به گزارش ایسنا، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری در واکنش به برخی از اظهارنظرات مبنی براین که ممکن است، ادامه مذاکرات رفع تحریم ها با تعویق روبرو شود، تصریح کرد: آن چه در ارتباط با مسئولیت ایران در روند مذاکره بود، این است که ما مسئولانه و به موقع عمل کردیم و پاسخ‌های داده شده از سوی ایران سازنده است و چنانچه اراده سیاسی لازم در طرف مقابل وجود داشته باشد، نیاز به تاخیر در نشست بعدی برای جمع بندی مذاکرات نیست. اراده و تعامل سازنده می‌تواند ما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به جمع بندی مذاکرات و توافق برساند.
وی تاکید کرد: امیدواریم در طرف آمریکایی شاهد این رویکرد سازنده باشیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی در مورد این که برخی از منابع خبری غربی اعلام کردند که طرف های مقابل در مذاکرات رفع تحریم ها معتقد هستند که پاسخ اخیر ایران، غیر سازنده بوده است، اظهار کرد: موضعی از سوی طرف‌های غربی مبنی بر غیرسازنده بودن پاسخ ایران دریافت نکردیم. پاسخ ارائه شده از سوی ایران در مسیر کمک به شکل گیری توافق بوده است. تلاش ایران در این مقطع این بوده که مبتنی بر نکات مورد توافق در مذاکرات، ادبیات را به گونه‌ای ارائه کند که شفاف باشد ، ابهام زدایی شود و تقویت شود به گونه‌ای که بعد از شکل گیری توافق احتمالی امکان سوء تفاهم به حداقل ممکن برسد. ایران در این زمینه در پاسخی که ارائه کرده نگاهش به سمت جلو بوده است. تهران معتقد است در این زمینه پاسخش سازنده و با نگاه به جلو و کمک کننده برای شکل گیری توافق بوده است. اگر همین نگاه در طرف مقابل باشد توافق در دسترس است و می‌توانیم در سریع‌ترین زمان ممکن مذاکرات را جمع بندی کنیم.
***
فرایند بررسی صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان تغییر می‌کند
محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم، درباره طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، اظهار کرد: اخیرا نمایندگان در جلسه علنی با فوریت بررسی این طرح موافقت کردند و طرح جهت بررسی به کمسیون شوراها به عنوان کمسیون تخصصی اجراع شد.
وی با اشاره به اینکه تاکنون 2 جلسه برای بررسی اصلاح قانون انتخاب مجلس در کمیسیون شوراها تشکیل شده است، گفت: در یکی از این جلسات برخی شرایط عمومی نامزدی در انتخابات مجلس توسط اعضای کمسیون تصویب شد.
جوکار در توضیح بخشی از اصلاحاتی که بر اساس این طرح در قانون انتخابات ایجاد خواهد شد، گفت: در طرح مذکور شرایط اختصاصی و عمومی داوطلبان مطابق شرایط به روز در نظر گرفته شده و همچنین فرآیند رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان نیز دستخوش تغییرات خواهد شد.