نامه جمعی از پیشکسوتان و پژوهشگران جهاد سازندگی به رئیس جمهور؛ احیای جهاد در گرو نهضت مطالعات جهاد سازندگی است

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نامه جمعی از پیشکسوتان و پژوهشگران جهاد سازندگی به رئیس جمهور درباره طرح احیای جهاد سازندگی به شرح زیر منتشر شد:

جناب حجت الاسلام و المسلمین دکتر رئیسی

رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

پیرو اقدامات و مشی ارزشمند جنابعالی و دولت سیزدهم در بازگشت رویکرد دولت به گفتمان تحول‌سازِ جهاد سازندگی، به مثابه فناوری پیشرفت انقلاب و نظام اسلامی، و مطرح نمودن ایده احیای جهاد سازندگی از سال گذشته، و روح و نشاطی که دوباره در جان همه جهادگران، به خصوص جهادگران پیشکسوت جهاد سازندگی دمید و نهایتاً منجر به تصمیم گیری در خصوص شورای عالی جهاد سازندگی گردید، و همچنین عطف به جلسه‌ای که در این خصوص در سالروز 27 خرداد با حضور حضرتعالی برگزار شد و مسائل و جریاناتی که پیش‌بینی می‌شود در ادامه موضوع احیای جهاد سازندگی شاهد باشیم، نکاتی از سوی جمعی از پیشکسوتان جهاد سازندگی سابق، و نیز علاقمندان و پژوهشگران آن حوزه به حضورتان ایفاد می‌گردد.

• اولاً مراتب قدردانی عمیق خود را از اصلِ برگزاری جلسه «اجتماع هسته‌های مردمی جهاد و پیشرفت» در حسینیه جماران و در سالروز صدور فرمان جهاد سازندگی - هر چند با حواشی و نکاتی همراه بود - و همچنین حضور معنادار و سخنان ارزشمندتان در آن مراسم اعلام می‌داریم.

سال‌ها بود که جای خالی بزرگداشت روز 27 خرداد و گرامیداشت پیام و فرمان امام راحل عظیم‌الشأن‌مان در اعلام جهاد سازندگی در این روز بزرگ و در این سطح احساس می‌شد؛ به خصوص پس از ادغام یا انحلال جهاد سازندگی، که این روز به طور رسمی به روز جهاد کشاورزی و مسائل مربوط به حوزه کشاورزی و امنیت غذایی تغییر نام یافت، و رفته رفته، نام و موضوعیت اصلی نامگذاری این روز (که صدور فرمان عمومی جهاد سازندگی بود) از یادها و خاطره‌ها رو به فراموشی رفت، و به همین موازات کم‌کم دیدارهای سالانه جهادگران با مقام معظم رهبری و دیگر مقامات رسمی نیز متوقف شد. لکن برگزاری این اجتماع مسرت‌بخش در این روز و در آن مکان مقدس که برای جهادگران قدیم یادآور آخرین خاطره دیدارشان با حضرت امام (ره) در 14 آذر 1367 بود، امیدها را به امتداد یافتن و ماندگاری خط 27 خرداد و زنده نمودن دوباره پیام این روز، به ویژه برای نسل‌های جوان فعلی و ان‌شاءالله آینده کشور به عنوان «هویت و ریشه جهادگران و مبدأ تاریخی همه حرکت‌های جهادی انقلاب اسلامی» دوچندان کرد.

• پیشنهاد می‌شود در راستای تحقق مطالبه رهبر معظم انقلاب در پیام 9 ماده‌ای مرداد 98 به گروه‌های جهادی، مبنی بر آن که «گفتمان جهادی باید به یک گفتمان عمومی تبدیل شود»، اقدامات نرم‌افزاری و فرهنگی فراگیر و فرادستگاهی، به منظور گرامیداشت هر ساله و مستمر 27 خرداد و فرمان تاریخی حضرت امام (ره) برای جهاد سازندگی، در دستور کار دست‌اندرکاران و متولیان سطوح عالی فرهنگی جامعه قرار گیرد. در این زمینه تغییر نامگذاری این روز و هفته منتهی به آن در تقویم، به «سالروز صدور فرمان جهاد سازندگی توسط امام خمینی (ره) و روز جهادگران» درخواست خیل انبوهی از جهادگران قدیم و جدید است.
• درباره ایده ایجاد شورای عالی جهاد سازندگی، که دولت محترم پس از بحث و بررسی‌های مفصل و با در نظرگرفتن شرایط و دیدگاه‌های متنوع کنشگران و دست‌اندرکاران بخش‌های مختلف، به عنوان سازوکار احیای جهاد سازندگی بدان رسیده، به استحضار می‌رساند علی‌رغم اینکه با سازوکار مطلوب و مجرب در جهاد سازندگی (که نهادی بود زیر نظر ولی فقیه با ساختار و ویژگی‌های خاص متناسب ماموریت جهاد)، متفاوت است، لکن از آنجا که به تلاش و نیت خیر جنابعالی و دیگر تصمیم گیران و متولیان این امر باور داریم، فی‌الجمله همراهی و حمایت خود را از این اقدام که ان‌شاءالله گامی به جلو در جهت ایجاد «آرایش و جهت گیریِ واقعاًجهادی در همه شئون و عرصه‌ها» خواهد بود اعلام می‌داریم. و ضمن دعای عاجزانه به درگاه الهی برای تحقق فراتر از تصور اهداف این اقدام، آمادگی خود را برای هر نوع کمک فکری و اجرایی در این مورد اعلام می‌داریم.
• حال که تلاش برای احیای جهاد سازندگی با اراده و هدایت جنابعالی در جریان است، در این خصوص افزون بر نکات دقیقی که بحمدالله در بیانات ارزشمندتان در روز 27 خرداد شاهد بوده‌ایم، توجه و یادآوری چند نکته اساسی را در مسیر پیش رو ضروری می‌دانیم:

• مهمترین دل مشغولی جهادگران قدیم و دلسوزان جهاد آن است که «احیای جهاد سازندگی، احیای یک امر مقدس است که اگر قداست آن با عملکرد ضعیف شکسته شود، شاید دیگر هرگز فرصتی برای احیای آن نباشد»؛ لذا توجه به آسیب های محتمل و قابل پیش بینی این نوع احیا، در عصر حاضر و گام دوم انقلاب باید به شدت جدی گرفته شود. این آسیب ها هم در حیطه نوعِ سیاست گذاری و شیوه کار می تواند باشد و هم در انتخاب افراد دست اندرکار.
• در الگوی جهاد سازندگیِ ابتدای انقلاب، اهمیت نگاه اعتقادی، معرفتی و فرهنگی در ارتباط‌گیری با مردم و در میان خود جهادگران، قبل از هر کار اجرایی بسیار ملموس بوده است. بر همین اساس، کمیته های فرهنگی و اعتقادی قبل از کمیته های اجرایی و فنی، در جهاد فعالیت می کرده‌اند. این موضوع در جهاد سازندگیِ جدید نیز باید مورد توجه قرار گیرد. این مسئله آن قدر جدی است که برخی پیشکسوتان و پژوهشگران، تبعات منفی حذف کمیته های فرهنگی در سال 62 از جهاد را که مقارن با وزراتخانه شدن بود، قابل توجه‌تر از دولتی شدن آن می‌دانند.
• امروز در گام دوم انقلاب، دیگر نباید به این اکتفا کرد که یک نهاد یا وزارت خانه یا یک بخش خاص، جهادی باشد و سایرین، غیر جهادی! باید همه تلاش بر این باشد که «همه حاکمیت و خصوصاً همه دولت، جهادی شوند».
• صِرف بیان و تأکید بر این که «جهاد، دولتی نشود»، کافی نیست! مردمی بودنِ جهاد سازندگی جدید، به تأسی از مدل اصیل و قدیمی آن و تاکیدات امامین انقلاب و بزرگانی چون شهید بهشتی، مولفه‌ها و ویژگی‌هایی اساسی دارد، از جمله «مدیریت پایین به بالا»؛ این نوع مدیریت و دیگر اقتضائات جهاد مردمی در گام دوم انقلاب، باید احصاء و تمهیدات و مراقبات لازم برای تحقق آن قویاً فراهم گردد.
• توجه به «مردمی سازی امور» و تحول اداری و اصلاح نظام بروکراسی کشور که بحمدالله در زمره شعارهای اصلی دولت قرار دارد، از مهمترین شاخص‌های احیای جهاد سازندگی است. که متاسفانه کمتر از این زاویه به جهاد سازندگی نگریسته شده. اینکه جهاد سازندگی «چگونه» کار می‌کرده، مهمتر از آن است که «چه کارهایی» می‌کرده است.

در این باره توجه به سخنرانی بسیار پرمغز شهید دکتر بهشتی در سمینار سال 59 جهاد سازندگی با عنوان «خط و آینده جهاد سازندگی» ضروری است که در بخشی از آن می‌گویند: « از این دو نهاد [کمیته‌ها و جهاد سازندگی] باید دو تجربه و دو برنامه تجربه‌شده انقلابیِ سودمندِ جدید متولد بشود که چگونه می‌شود با مردم کار کرد؟ هم کمیته‌ها و هم جهاد کار مهمشان این بوده که با مردم کار می‌کرده‌اند. طوری کار کرده‌اند که مردم آنها را از خودشان یافته‌اند. گویی کار را خود مردم می‌کنند... ». همچنین این دستور بر زمین مانده شهید بهشتی در همان سخنرانی، خطاب به مسئولان شوراها و شورای مرکزی جهاد که: «بر اساس تجاربی که در مدت کوتاه فعالیت جهاد به دست آمده، این مدل [کار با مردم] را استخراج و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی عرضه کنند»، می‌تواند با کمک دستیار ویژه رئیس جمهور در امر مردمی‌سازی و حمایت شورایِ درشُرف‌تأسیس جهاد سازندگی و دیگر بخش‌های دولت و دستگاه‌ها (تا هنوز پیشکسوتان صاحب تجربه جهاد سازندگی در قید حیات هستند) بعد از 42 سال محقق شود.

• ندانسته‌های امروز آحاد جامعه و حتی کنشگران گروه‌های جهادی، از تاریخ، معارف و تجربیات جهاد سازندگی بسیار بسیار زیاد است. تا آنجا که بسیاری از این جوانان جهادگر و حتی متولیان و متصدیان آن، اصلاً از روز 27 خرداد و فرمان امام خمینی (ره) درباره جهاد سازندگی، تحولات آن، افول و ادغام یا انحلال آن، و بسیاری توفیقات و آسیب‌های آن جهاد سازندگی، خبر ندارند؛ چه رسد به تجربیات و رسوم اساسی جهادگران که موجب موفقیت و جلب مشارکت بی‌نظیر مردمی و اثربخشی بالای آنها در امور، و نهایتاً لبخند رضایت امام (ره) و مردم می‌گردید.

وجود این ضعف، امروز هم در بعد «هویتی»، و هم در بعد «عملکردی»، حرکت‌های جهادی را عقب نگه داشته است. و در مواقعی، با تلقی‌های کاملاً غلط درباره جهاد و کار جهادی همراه کرده است؛ مثلاً اینکه صِرف اقدامات خیریه‌ای یا توزیع بسته‌های معیشتی یا حضور و اقدامات امدادی در حوادث گوناگون مثل سیل و زلزله، بخش عمده حرکت‌های جهادیِ امروز را تشکیل می‌دهد، دردآور است! شاید در پیدایش این وضعیت موجود، پیشکسوتان جهاد سازندگی نیز سهمِ تقصیر دارند که به میزان کافی و به اندازه امثال مرحوم شهید حسینعلی عظیمی، به فکر ثبت تجربیات و انتقال راه و مرام اصیل جهادگری به نسل‌های آینده نبوده و بدان اهتمام نداشته‌اند. لکن مع الوصف، واقعیت وضعِ موجود این است که با خیل قابل توجهی از گروه‌ها و جوانان جهادی مخلص مواجهیم که در انگیزه، شاید از دوران جهاد سازندگیِ قدیم جلوتر هم باشند، اما در کارآمدی و اثربخشی، قد و قامت مورد انتظار را ندارند.

این مسئله کاملاً قابل رفع است و قد حرکت‌های جهادی‌مان می‌تواند به مراتب بلندتر از وضع موجود و حتی بالاتر از جهاد سازندگی دهه اول و دوم انقلاب - که هیچ پشتوانه و الگوی تجربی و دانشی قابل ذکری نداشت - گردد؛ لکن به شرط پذیرش این ضعف و به شرط داشتن برنامه اقدامِ صحیح، فوری و واقعی در این زمینه.

علت بروز این مسئله، عدم تمرکز و اهتمام کافی بر استخراج و ترویج صحیح مدل‌ها و روش‌های ناب امتحان شده جهادگران جهاد سازندگی و عدم مطالعه و شناخت مولفه‌ها و روش‌های پیشبرنده جهاد که آن را از سایر تلاش‌ها و رویکردها متمایز و موفق تر می‌ساخته، بوده است (علی‌رغم تاکید سال 59 شهید بهشتی در سمینار مزبور، و علی‌رغم ابراز امیدواری رهبر معظم انقلاب بعد از مشاهده عناوین مقالات همایش فرهنگ و مدیریت جهادی در سال 86، مبنی بر اینکه «فرهنگ و مدیریت جهادی مورد تبیین قرار گرفته و اصول و مبانی و ویژگی‌های آن با نگاه ماندگار کردن آن، مورد پردازش دقیق قرار گرفته که برای نسل امروز و فردا و برای چشم‌های منتظر در سایر ملت‌ها قابل الگوگیری باشد»)؛ همچنین عدم مطالعه آسیب‌ها، چالش‌ها و معارضات داخلی و خارجی جهاد سازندگی؛ برای جلوگیری از تکرار همان آسیب‌های گذشته، در رأس و بدنه جریان جهادی جدید (موضوعی که در دیدار سال گذشته پیشکسوتان جهاد سازندگی با معاون اول محترم رئیس جمهوری بر آن تأکید و در رسانه‌ها خبری شد).

لذا در این زمینه، «نهضت مطالعه، پژوهش و ترویج جهاد سازندگی» (جهاد تبیین جهاد سازندگی)، فوری و ضروری به نظر می‌رسد. که جداً پیشنهاد می‌شود ذیل اهداف و برنامه‌های شورای عالی جهاد سازندگی قرار گیرد.

• احیای جهاد سازندگی فرایندی نهضتی است و نه دستوری؛ «نهضت احیای جهاد سازندگی»؛ که می‌بایست از «میدان» آغاز شود و نه از «ستاد و قرارگاه» یا پُست‌ها و کرسی‌های بالا به پایینِ مدیریتی و ریاستی.

در این نهضت، «احیای نرم افزارِ جهاد سازندگی» بر احیای سخت افزار یا سازمان آن مقدم است. هر چند هر دو مهم و لازم اند. این نرم افزار، الزاماً و لابد باید از متن منویات حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب (مد ظله العالی) و در درجه بعدی، از سیره و روش شهدا، و از سینه پاکان و بزرگان جهاد سازندگی و تک تک افرادی که در آن جهاد عظمی حضور داشته‌اند و آن فضا و روش‌ها و اصول را از نزدیک لمس کرده‌اند، استخراج شوند. جهادگرانی که خیلی‌هایشان هنوز هستند، اما گمنام و بی ادعا. و هیچ طرح جامعی نبوده تا تجربیات و معلوماتِ ایشان که این انقلاب و مردم فداکارمان، برای کسب آنها هزینه داده‌اند را، در قالب «رسم جهاد»، ثبت، تدوین و منتشر کند.

در این زمینه، این فراز راهبردی از بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری در اهمیت اقدام جهادی جوانان با بهره‌گیری از تجربیات گذشته، قابل تذکر است: «دنباله این مسیر که به گمان زیاد، به دشواریِ گذشته‌ها نیست، باید با همت و هشیاری و سرعت عمل و ابتکار شما جوانان طی شود؛ مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعالان جوان... باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیت دهند، از تجربه‌ها و عبرت‌های گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه انقلابی و عمل جهادی را به‌کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته‌ی اسلامی بسازند».

• متاسفانه علی‌رغم اینکه با ظهور دولت جدید، نگرش بازگشت به خط امام (ره) و روش و گفتمان جهاد سازندگی به عرصه مدیریت سیاسی کشور برگشته، لکن هنوز در بدنه‌هایی از دولت و حاکمیت شاهد مقاومت در برابر این تغییر رویکرد هستیم. برای مثال هنوز در بخش‌هایی از بدنه وزارت جهاد کشاورزی که به هر روی بنا بوده میراث دار جهاد سازندگیِ گذشته باشد، هنوز از رویکرد ادغام سال 79 دفاع، و از آن تحت عنوان «تصمیم نظام» یاد شده و از ادغام به عنوان یک تصمیم اشتباه و مخالف با نظر رهبر انقلاب یاد نمی‌شود!

این موضوع از آن جهت مهم است که تا زمانی که نپذیریم موضوع ادغام جهاد سازندگی و کشاورزی، اقدامی اشتباه بوده، حتماً همراهی با احیا نیز به درستی صورت نخواهد گرفت. اهمیت مضاعف این موضوع آنجا است که همین «عدم روایت» و «تحریف» واقعیت‌ها درباره سرگذشت 20 ساله جهاد سازندگی و بازگو نکردن ریشه‌ها، دست‌ها، اغراض و عوامل داخلی و خارجی که در مقاطع مختلف ضربه به پیکر جهاد زدند و نهایتاً آن را جوان مرگ کردند است که موجب شده امروز جز نامی از آن مرام جهاد سازندگی در ساختار رسمی کشور باقی نمانده باشد؛ و گاهی نیز شاهد آن باشیم که افرادی که اصلاً حضور و انسی با فضای جهاد سازندگی نداشته یا افرادی که به دلیل فاصله از ارزش‌ها و اصول مرام جهادگری در همان زمان، از این نهاد با برکت و از بین جهادگران خالص، رانده شده‌اند، یا حتی بعضاً افرادی که خود از مسببانِ افول و ضربه زدن به جهاد و از حامیان ادغام بوده‌اند، امروز خود را پیشکسوت و داعیه دار یا دغدغه مند حرکت‌های جهادی و احیای جهاد سازندگی جا بزنند، و در مقابل پیشکسوتان اصیل و «جهادی مانده» جهاد به حاشیه بروند.

• ذات و جوهره جهاد، طبق نص فرمان جهاد سازندگی حضرت امام (ره)، «همه با هم» و کار با همه سلایق و اقشار ملت بوده؛ و از همین روی همه طیفی در جهاد بوده‌اند و باید باشند (بدون بروز رفتارهای حزبی و تبلیغی)؛ آخرین توصیه حضرت امام (ره) به ما جهادگران در آذر 1367 نیز، «عبور از صخره‌های نه شرقی و نه غربی» در سیاست خارجی و در سیاست داخلی، عبور از مرز جناح‌های چپ و راست بوده است که همه بدان افتخار می‌کنیم. سیاسی‌کاری و سیاسی‌بازی، سم مهلک در کار جهادی محسوب می‌شود و کسانی که این مسیر را رفتند، عاقبت خوشی نداشته‌اند. و طبق فرمان حضرت امام (ره) تنها معیار سنجش تفکر و عیار جهادی «اندیشیدن به استواری پایه‌های اسلام ناب محمدی (ص) و استقلال ایران» بوده و هست؛ و حرکت در خط ولایت فقیه و انقلاب.

لذا هر نوع موضع گیری یا بروز و نمود نگرشِ جناحیِ افراد در جهاد سازندگی، یا خدای ناکرده تسویه حساب سیاسی در جهاد سازندگی یا بهره برداری سیاسی از حرکت‌های جهادی توسط هر شخص و عزیزی که باشد، قویاً محکوم است و مانع تحقق شعار همه با هم مورد فرمان حضرت امام (ره) است. لذا مصرانه از همه دست‌اندرکاران موضوع احیای جهاد و نیز از همه جهادگران نسل‌های امروز و آینده می‌خواهیم این توصیه جهادگران نسل اول انقلاب را سرلوحه کار خود قرار دهند و مراقبت جدی کنند. و بدانند در میان جهادگران نسل گذشته هم هر که به سمت فعالیت‌های سیاسیِ جناحی رفت (فارغ از این سو یا آن سو)، از جرگه جهاد خارج و مطرود سایر جهادگران واقع شد.

در پایان با توجه به اینکه در جلسه 27 خرداد حسینیه جماران، علی رغم سهمیه اندکِ اختصاص داده شده برای حضور جهادگران نسل قدیم (مجموعاً 30 نفر)، و حضور پیشکسوتان سینه‌سوخته‌ای از نیروها و مدیران و فرماندهان باسابقه جهاد سازندگی، هیچ نوبتی برای طرح دیدگاههایشان در حضور جنابعالی به ایشان داده نشد، لذا تقاضا داریم زمانی را اختصاصاً برای دیدار و گفتگوی صمیمی با ایشان لحاظ فرمایید؛ به خصوص سنگرسازان بی‌سنگری که حضرت امام (ره) در وصفشان فرمودند: «شما در پشت جبهه‌ها، چون جبهه‌ها دل امام زمان روحی له الفداء را شاد کرده اید». این جهادگران پیشکسوتِ دلباخته اسلام و انقلاب، حرف‌ها و نکات زیادی، هم از بُعد تجربیاتی که حتماً برای ادامه راه جهاد و انقلاب مفید است دارند و هم دل مشغله‌ها و درددل‌هایی از جنس مشکلات و کم توجهی‌هایی که به این صنف ایثارگر انقلاب، در طی این سالیان شده است.

با آرزوی توفیق خدمت و حسن عاقبت برای جنابعالی و دولت محترم.

و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته

جمعی از پیشکسوتان، علاقمندان و پژوهشگران جهاد سازندگی (سابق)

(لیست اسامی امضاء کنندگان به پیوست)

11/4/1401

اسامی جمعی از امضاء کنندگان:

• محمد علی حیدری دلگرم - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان همدان، ستاد وزارتخانه و کشور پاکستان
• محمد علی شم آبادی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان خراسان و ستاد وزارتخانه (تعاون روستایی)
• محمد صدوری - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان بوشهر، ستاد وزارتخانه و کشور بوسنی
• سید جواد میرشفیعیان - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان فارس (پ. م. ج. ج)
• غلامعلی فروغی - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد مرکزی پ. م. ج. ج و ستاد وزارتخانه (حقوقی)
• محمود توبا - پیشکسوت جهاد سازندگی - قرارگاه کربلا پ. م. ج. ج
• علی مشایخی - پژوهشگر، نویسنده کتاب رسم جهاد
• یحیی صمدی نژاد - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان گلستان (پ. م. ج. ج)
• حسن امین - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان یزد (پ. م. ج. ج)
• غلامرضا رنجبرزاده - پیشکسوت جهاد سازندگی - قرارگاه کربلا پ. م. ج. ج
• محمد تقی وکیل پور - فعال جهادی، حوزوی و اجتماعی
• ابوالقاسم بزرگی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان کردستان
• سید حسین دستمالچیان - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان یزد (پ. م. ج. ج)
• حمید آقا نوری - پژوهشگر، فعال جهادی و مدرس حوزه و دانشگاه
• محمد جمالی - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد وزارتخانه
• محسن روحی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان همدان (پ. م. ج. ج)
• محمد روح الامین - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان کهکیلویه و بویر احمد
• پرویز رضایی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان کهکیلویه و بویر احمد
• شکر ا... میرزایی - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد مرکزی پ. م. ج. ج
• علی محمد انصاری - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان یزد
• کورش اکبری فرد - پژوهشگر، فعال جهادی (مدیریت تحول)
• محمد حسین حسین مرشدی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان یزد
• محمود حیدری زاده مطلق - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد مرکزی پ. م. ج. ج
• حسین فتاحی - پیشکسوت جهاد سازندگی - شهرستان کاشان (پ. م. ج. ج)
• علیرضا فراهانی - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد وزارتخانه
• ناصر ترابی - پژوهشگر و فعال جهادی (مدرس دانشگاه)
• محمدرضا کرمی - پیشکسوت جهاد سازندگی - قرارگاه کربلا پ. م. ج. ج
• کتاب علی لطیفی - پیشکسوت جهاد سازندگی - قرارگاه کربلا پ. م. ج. ج
• علیرضا گرجی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان خراسان
• علی محمد اصغری - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان فارس
• علی اکبری - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد وزارتخانه (امور عشایر و امور استانها)
• سید حسین یداللهی - پیشکسوت جهاد سازندگی - شهرستان کاشان
• محمد یوسفی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان همدان (پ. م. ج. ج)
• احمد شیراوند - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان همدان (پ. م. ج. ج)
• رمضانعلی عطری - پیشکسوت جهاد سازندگی - قرارگاه کربلا و ستاد مرکزی (پ. م. ج. ج)
• محمدرضا حسینی - پژوهشگر، نویسنده کتاب آقا صادق و رسم جهاد
• محمدرضا شانه ساز - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان همدان (پ. م. ج. ج)
• عسگر محمدی - پیشکسوت جهاد سازندگی - قرارگاه نوح و ستاد مرکزی (پ. م. ج. ج)
• ابراهیم فرهمند - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان فارس (پ. م. ج. ج)
• احمدرضا صالحی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان تهران (پ. م. ج. ج)
• علی سخاوتی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان کرمان (پ. م. ج. ج)
• محمد خورشیدی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان چهارمحال و بختیاری (پ. م. ج. ج)
• عبدالرضا قاسمی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان کرمان و ستاد وزارتخانه (شیلات)
• بهروز مقصودی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان چهارمحال و بختیاری (پ. م. ج. ج)
• حسین بارانی - فعال جهادی (دکتری مدیریت تکنولوژی)
• محمد محسن رضایی - فعال فرهنگی و جهادی
• علیرضا سلحشور - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان قم و قرارگاه نجف (پ. م. ج. ج)
• سید جمال میرشفیعیان - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان فارس (پ. م. ج. ج)
• هادی ضیایی - فعال جهادی (حوزه کسب و کار)
• صادق طالب باغبانی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان خوزستان (پ. م. ج. ج)
• محمود دوکوهکی - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان فارس (پ. م. ج. ج)
• حسین بحرینی - فعال جهادی و مدیریت توسعه
• اسماعیل احمدی - فعال جهادی
• لطف ا... سعیدی - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد وزارتخانه
• محمد صبور - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان فارس (پ. م. ج. ج)
• مصطفی یاسایی - فعال جهادی و رسانهای
• حسین زینلی - فعال جهادی و رسانه‌ای
• خسرو فاتحی پیکانی - پیشکسوت جهاد سازندگی - ستاد مرکزی پ. م. ج. ج
• مجید صباغ پور - پیشکسوت جهاد سازندگی - استان کردستان
• جواد فرحزادی - فعال فرهنگی و جهادی
• علی بوذری - فعال جهادی و دانشجویی