اندیشمندان اسلامی: تقریب بین مذاهب اسلامی مقدمه وحدت جهان اسلام است
تهران - ایرنا - اندیشمندان میهمان در دومین نشست از سلسله نشست های سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی بر تقریب بین مذاهب اسلامی به عنوان مقدمه ای بر وحدت جهان اسلام تاکید کردند.
به گزارش ایرنا از روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله محسن اراکی در دومین نشست از سلسله نشست های سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی با اشاره به اینکه بدون شک وحدت در جهان اسلام از واجبات شرعی‌است که بر همه واجبات دیگر مقدم است، اظهار کرد: تقریب بین مذاهب اسلامی مقدمه وحدت جهان اسلام است.
وی اضافه کرد: هر چند تقریب بین مذاهب یا وحدت جهان اسلام به این معنا نیست که مذهبی و یا پیرو مذهبی بدون دلیل دست از مبانی مذهبی خود بردارد اما اصل این است که نزاع در جامعه اسلامی نباشد، مسلمین با یکدیگر به جنگ نپردازند و بتوانند ید واحده باشند.
دبیرکل سابق مجمع تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم در مورد مفهوم همراه با رسول خدا (ص) بودن، گفت: آنچه که از آیات قرآن و سنت پیامبران و نبی اکرم (ص) برمی‌آید، این است که معیت با رسول اکرم (ص) و من الرسول اکرم بودن از اهم واجبات شرعیه است و قوام شکل‌گیری امت اسلامی به این امر وابسته است.
وی به داستان حضرت ابراهیم (ع) و تأثیر همراهی با رسول (ص) اشاره کرد و ادامه داد: در جایی داریم سلمان منا اهل‌البیت؛ این منا بودن یا منا نبودن همان معیار و ملاک امت رسول اکرم (ص) و پیوستن به رسول اکرم (ص) به عنوان امت اوست. کسانی که بتوانند از رسول اکرم (ص) تبعیت کنند، از رسول هستند.
اراکی با تاکید بر اینکه من الرسول بودن وحدت آفرین است و دل ها را یکی می‌کند، گفت: آن جمعیتی من الرسول‌اند که مع الرسول باشند. معیت با رسول، من الرسول بودن را به وجود می‌آورد و من الرسول بودن، وحدت را به وجود می‌آورد.
وی ادامه داد: سبیل غیر مومنین همان جداشدن از رسول اکرم (ص)، همان شقاق با رسول اکرم (ص)، همان محاده با رسول و با خداست. شقاق با خدا و رسول، محاده با خدا و رسول، جدا شدن از رسول، معیت را از بین می‌برد. معیت که از بین رفت، من الرسول بودن هم از بین می‌رود و من الرسول بودن که از بین رفت، شقاق، درگیری، اختلاف، نزاع و قتل آغاز می شود.
این استاد حوزه علمیه، ظالم و ستمگر را جداشده از معیت با رسول دانست و گفت: نمونه اعلا و نمونه اکبر ظلم به نفس، ظلم به جامعه اسلامی، ظلم به بشر همین جدا شدن از رسول (ص) است. رسول را تنها گذاشتن و راه من الرسول را دنبال نکردن و سبیل الرسول را پیروی نکردن است.
وی با بیان اینکه هدف تقریب نزدیک کردن همه افراد جامعه اسلامی به سبیل الرسول است، گفت: تقریب به این معناست که همه جامعه اسلامی بیایند و من الرسول باشند و به خانه رسول بپیوندند. ولو أنهم اذ ظلموا أنفسهم جاءوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول؛ مجیء با رسول، پیوستن به رسول همان معیت با رسول است.
اراکی با اشاره به اینکه ظلم به نفس جدا شدن از سبیل رسول است، گفت: من الرسول بودن همراه معیت با رسول است. معیت با رسول هم اتباع با رسول است. از همین مکان و از همین مناسبت، مناسبت ایام میلاد رسول اکرم (ص) که بسیار متناسب با وحدت و تقریب است، این ندا را سر می‌دهیم که ای جامعه اسلامی، ای مسلمین، ای کسانی که ادعای پیروی از رسول اکرم می‌کنید، بیایید و این پیروی را محقق کنید، همگی مع الرسول باشید تا من الرسول شوید.
بازگشت به اسلام تنها راه ایجاد وحدت
«مولوی محمد اسحاق مدنی» نایب رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی در سی‌و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی در ارتباط با راهکار دستیابی به وحدت سخن گفت.
وی با بیان این که راهکار دستیابی به وحدت امت اسلامی فقط برگشت کامل به اسلام است، توضیح داد: اگر برداشت ما از اسلام همانند پیشینیانمان باشد و همانند بزرگان اسلام عمل کنیم، در آن صورت این امت یقینا به وحدت خواهد رسید.
نایب رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به این که خداوند در قرآن کریم ما را به تقوا دعوت می‌کند، تصریح کرد: تقوا همان عمل به اسلام، دین، قرآن و عمل به آن آیینی است که آخرین پیام رسان خداوند به این امت رسانده است.
وی با بیان این که اسلام بزرگترین سرمایه است، این دین را حلال تمامی مشکلات و مصیبت‌ها و راه حل برون رفت از تفرقه و اختلاف توصیف کرد.
مدنی در ادامه به داستان دو قبیله اوس و خزرج اشاره و تصریح کرد: زمانی که رسول گرامی اسلام به مدینه رفتند، دو طایفه اوس و خزرج مسلمان شدند و اخوت، برادری و وحدتی که در دنیا نظیر آن نه قبل از پیامبر و نه بعد از ایشان وجود نداشت، در میان این دو طایفه بوجود آمد. به گونه‌ای که قرآن می فرماید: "شما با هم دشمن بودید، ولی بنا به نعمت اسلام که خداوند نصیب شما کرد، پیامبر اسلام آمد و شما برادر شدید. "
نایب رئیس شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله جانشینی پیامبر (ص) اشاره و تصریح کرد: زمانی که رسول اکرم (ص) رحلت فرمودند، بین یاران و صحابه پیامبر (ص) در مورد مسئله جانشینی آن حضرت اختلافی پیدا شد و هر کدام در خصوص جانشینی خواسته‌ایی داشتند. بالاخره اکثریت نظری دادند و پیروز شدند.
وی با بیان این که این اختلاف در خصوص خلافت یک مسئله معمولی نبود، اظهارداشت: همین امروز هم ما شاهد هستیم هر جایی که یک چنین اختلافی بوجود می‌آید، درست کردن آن خیلی دشوار و یا تقریبا محال است. اما بعد از مدتی صحابه پیامبر و یارانش باهم برادر شدند و با کمک یکدیگر اسلام را در دنیا ترویج دادند. این عالم اهل سنت اسلام را عامل ایجاد این وحدت میان صحابه و یاران پیامبر (ص) عنوان کرد، افزود: هر دو طرف دقیقا می‌دانستند که اگر اختلافی داشته باشند و آن اختلاف را ادامه دهند، اسلام از بین خواهد رفت لذا به خاطر اسلام گرد هم آمدند و همان اخوت، برادری و وحدتی که قبلا داشتند را ادامه دادند و از یکدیگر کمک گرفتند تا زمانی که اسلام گسترش یافت و فاتح اکثر دنیای آن روز شد.
وی در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: اگر ما امروز فقط در سخن بگوییم مسلمان هستیم، این کار ما را اصلاح نمی‌کند. بلکه ما باید قلبا آمادگی داشته باشیم که به تمام فرامین و دستورات اسلام عمل کنیم و در آن صورت تمامی مشکلات ما حل خواهد شد، همانگونه که بزرگان ما مشکلاتشان را حل کردند.
عذر واقعی
آیت‌الله احمد مبلغی در دومین نشست از سلسله نشستهای سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی طی سخنانی با بیان اینکه ما فکر و اختلاف فکری را باید مدیریت کنیم، اظهار کرد: هر چند اختلاف عقیده‌ای وجود دارد اما نباید اجازه دهیم این اختلاف منجر به اختلاف اجتماعی شود چراکه در این صورت دشمن از تفرقه بین ما بهره‌مند می‌شود.
وی با بیان اینکه قرآن کریم هم گاهی نگاه فرامذهبی دارد، عنوان کرد: این کتاب آسمانی دارای بخش‌های فرادینی نیز است که ادیان بتوانند با بهره‌مندی از آن در یک مسیر همگرا شوند.
عضو مجلس خبرگان رهبری از وجود سه نوع عذر در مقابل عملی که انجام می‌دهیم و یا عملی که دیگری انجام می‌دهد، یاد کرد و گفت: نخست عذر واقعی است که بیشتر بین انسان و خداست و ساحت ارتباط انسان با خداوند متعال را نشان می‌دهد و در روز قیامت هم خیلی‌ها عذرخواهی می‌کنند، اما عذرشان پذیرفته نمی‌شود و خیلی از اوقات عذرهایی وجود دارد که خداوند آن عذرها را قبول می‌کند.
وی با بیان اینکه عذر واقعی رابطه انسان‌ها را با یکدیگر تنظیم نمی‌کند گفت: در پیشگاه خداوند هر کسی هر دینی، مذهبی، راهی و گرایشی را می‌پذیرد باید در پیشگاه خداوند عذر واقعی داشته باشد و این عذر مربوط به قیامت و در حوزه ارتباط انسان و خداست.
مبلغی ادامه داد: عذر دیگری وجود دارد که عذر معیاری است، عذر معیاری عذری است که درون هر مذهب شکل می‌گیرد، یعنی صاحبان این مذهب یک راه و رسمی را تعریف می‌کنند و بر اساس آن جاهل، مقصر و قاصر درست می‌کنند می‌گویند که خب عذر کسی که مقصر باشد پذیرفته نیست، عذر کسی که قاصر باشد پذیرفته است، پس این عذر درون مذهب معیاری است.
وی با بیان اینکه اگر مذاهب بخواهند با یکدیگر تعامل کنند، هیچ کدام دیگری را نمی‌توانند قبول کنند، گفت: عذر معیاری برای به سامان آوردن اعتقادات مذهبی است و گاهی اوقات هم با عذر واقعی انطباق پیدا می‌کند.
این استاد حوزه با بیان اینکه اگر به مذهب اعتقاد نداشته باشیم عذر اول و دوم بی‌معناست، تصریح کرد: یک سنخ دیگر عذر برای امت و درون امت است و به درد رابطه امت با امت می‌خورد. و آن عذر را ما یکسره نادیده انگاشتیم و آن را فعال نکردیم و آن هم عذر دینی، شرعی و فرامذهبی است که از خاستگاه دین است و هر مذهبی هم طبیعتا اگر با تامل بنگرد، آن را قبول می‌کند. چون عذر قرآنی و اساسی است.
وی نوع سوم عذر را عذر تعاملی دانست و عنوان کرد: عذر تعاملی می‌گوید که اگر جامعه‌ای بناست وحدتی را در پیش بگیرد، چون ما موظفیم وحدت داشته باشیم، باید به ملزومات توجه کند.
مبلغی با بیان اینکه عذر تعاملی در لسان در ادبیات روایی ما به عنوان تغافل نیز مطرح شده است. مطرح کرد: تغافل یعنی شما می‌دانید اما خودتان را به غفلت می‌زنید و باید عبور کنید؛ عذر تعاملی به صورت اساسی عقلانی‌ترین نگاهیست که در حوزه‌ی اجتماع و ارتباطات اجتماعی، توسط دین مطرح شده است و این غیر از امر به معروف است و اصلا ربطی به امر به معروف ندارد.
وی ادامه داد: اگر بر اساس اختلاف میان اجتهاد بخواهیم حرکت کنیم باید مقابل یکدیگر ایستاده و دشمن را شاد کنیم اما مصالح امت همیشه در اولویت است و وحدت امت باید مورد توجه باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه در موضوع وحدت آبروی پیامبر اسلام (ص) در کار است، اظهار داشت: ایجاد فضا و زمینه برای حرکت به سمت اسلام و ده‌ها و صدها مصلحت دیگر باید با محوریت مردم دنبال شود.
اسلام مبنای همه چیز
مولوی نذیر احمد سلامی، نماینده مردم زاهدان در مجلس خبرگان رهبری، عصر سه شنبه 27 مهر، در سی و پنجمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، در سخنانی با موضوع "اخوت اسلامی و مبارزه با تروریسم" خاطرنشان ساخت: راههای رسیدن به اخوت اسلامی، برادری و وحدت و انسجام است. درست است که اخوت اسلامی یکی از ارکان اجتماعی نظام اسلامی است، و رسول اکرم (ص) قبل از هجرت از مکه به مدینه، زمینه اخوت اسلامی را در قالب دو کنفرانس که در منا برگزار شد فراهم کرد و پیامبر (ص) با تعدادی از مردم مدینه و سران طوایف مدینه که برای زیارت آمده بودند، دیدار داشتند و در ضمن این دیدار موضوع هجرت و اخوت اسلامی را مطرح فرمودند. از آنجایی که بیشترمردم مدینه از قبایل اوس و خزرج بودند و جنگ های صد ساله و اختلافاتی در میان آنها وجود داشته، پیامبر (ص) می خواستند این اختلافات را کم رنگ کنند و بعد از اینکه زمینه فراهم شد به مدینه منوره هجرت کردند.
وی با اشاره به اینکه قرآن کریم پیامبر اکرم (ص) را الگوی کاملی برای همه مردم جهان معرفی کرده است، اظهار کرد: در ارتباط با اخوت اسلامی، آیات و روایات بسیاری داریم که همیشه تکرار شده و بر کسی از مسلمانان بخصوص برای مردم ایران که هر ساله این کنفرانس وحدت را برگزار می کنند، این آیات و روایات مبهم ونا آشنا نیستند.
سلامی افزود: امروزه ما مسلمانان با تمام گرایش هایی که داریم در حد تئوری می پذیریم که اخوت اسلامی و برادری از آموزه های مهم دینی است و عمده ترین رکن پیروزی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در برابر دشمنان، همان حفظ اخوت و انسجام و برادری است و در حد تئوری همه می پذیرند. اما عملا این کار یک مقداری مشکل است، لذا انسان باید مجاهدت کند.
وی ادامه داد: دلیل این مشکل این است که ما امروز به جای اینکه فرقه های اسلامی را مبنا قرار دهیم، باید اسلام و دین را مبنا قرار دهیم و مذاهب که فرعی از اسلام است و نتیجه اجتهاد مجتهدین هستند را اصل و مبنا قرار ندهیم. بلکه مبنا باید اسلام باشد و مذاهب به منزله شاخه درخت است و اسلام تنه درخت است.
مولوی سلامی تاکید کرد: اگر ما بخواهیم این انسجام و اخوت و برادری به نحو مطلوب شکل بگیرد و مثمر ثمر بشود، باید مذهب را در جایگاهی که اسلام به آن داده قرار دهیم، و اسلام را در جایگاهی که قرآن داده و به آن معتقدیم، قرار دهیم. توجه و عنایت ما و سعی و تلاش ما باید متمرکز بر پیشرفت و رشد دین و اسلام باشد.
وی افزود: ما باید توجهات، توانمندی و نیروی فکری و جسمی خود را بر رشد دین و بر ارتقاء اسلام متمرکز کنیم. اختلافات در مسائل موجب رشد و ارتقاء فکر و عقل انسان می شود. لذا از دانشمندان و از فرهیختگان و از علما تقاضا می شود که به این نکته عنایت داشته باشند واسلام و دین را مبنا قرار دهند و توجهمان، ظرفیتهایمان، و استعداد فکری و جسمی خودمان را متمرکز بر دین و اسلام بکنیم و در عین حال تفاوت های مذهبی را هم حفظ بکنیم.
سلامی تاکید کرد: اگر ما معنی و مفهوم اخوت و انسجام را درک کنیم این تفاوت های مذهبی نه تنها مانع انسجام نمی شوند بلکه زمینه را برای اتحاد و برای انسجام بیشتر فراهم می کنند.
وی در خصوص "اخوت اسلامی و مقابله با تروریسم" خاطرنشان کرد: تردیدی نیست که تروریسم چه تروریسم دولتی یا حکومتی و یا حزبی و فردی، همه آنها معضلی هستند که امروز دشمنان و نمایندگان استکبار جهانی برای اینکه اسلام و مسلمانان را تضعیف کنند و جلوی رشد اسلام را بگیرند، در طول تاریخ مسیرهای متعددی را انتخاب کرده اند و در یک حربه اگر به هدف نرسند، حربه دیگری را برای خود بر می گزینند. یکی از آن حربه های این تروریسم، ترور نخبگان، دانشمندان و علمای برجسته و شخصیت های دینی و مذهبی و سیاسی دنیای اسلام است که می خواهند از این طریق جلوی پیشرفت علمی مسلمانان را بگیرند.
وی در زمینه نقش اخوت اسلامی در تضعیف و از بین بردن تروریسم گفت: اخوت اسلامی و انسجام و وحدت اسلامی موثرترین وعمده ترین نقش را می تواند در از بین بردن و خنثی کردن تروریسم ایفا کند. مسلمانان اگر همه متحد باشند و ریشه های فکری و سیاسی و اقتصادی و مالی تروریسم را از طریق اتحاد و انسجام بشکافند، طبیعی است که تروریسم تضعیف می شود و توان اینکه نخبگان، دانشمندان و علما و رجال مذهبی ما را ترور کنند را نخواهند داشت. آنها نمی توانند به این هدف برسند بشرطی که ما مسلمانان اخوت اسلامی و انسجام را حفظ بکنیم و با حفظ اخوت اسلامی و انسجام اسلامی برای از بین بردن ریشه تروریسم در یک مسیر و با اتحاد و انسجام گام برداریم.
وی در پایان نتیجه گیری کرد: اخوت اسلامی و مقابله با تروریسم دو مقوله مکمل یکدیگرند. اگر ما اخوت اسلامی نداشته باشیم نمی توانیم با تروریسم به نحو مطلوب مقابله کنیم. اگر با تروریسم مقابله نکنیم و ظرفیت مقابله با آن را نداشته باشیم و این توان را در خود برای مقابله ایجاد نکنیم، باز هم نمی توانیم اخوت اسلامی را در میان امت اسلامی حاکم کنیم. این دو مقوله مکمل یکدیگر هستند. اخوت اسلامی زمینه را برای مقابله با تروریسم آماده می کند و مقابله با تروریسم هم موجب می شود که امت اسلامی با انگیزه مقابله با تروریسم، تمامی اختلافات جزئی و فرعی و تفاوت های مذهبی خود را فراموش می کند؛ آنچه که اصل مطلب است حفظ خود اسلام و دین است و اگر مسلمانان توجهات خود را به این نکته متمرکز کنند، در آن صورت می توانیم هر چه زودتر به اهداف خود در هر دو مقوله یعنی ایجاد اخوت اسلامی و از بین بردن جریان تروریسم دست یابیم.
مومنان همانند یک ساختمان مستحکم
محمد فواس، استادیار علوم سیاسی دانشگاه کلمبو سریلانکا، عصر سه‌شنبه 27 مهر در سی و پنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، در سخنانی با موضوع همدلی و همراهی اسلامی و پرهیز از تنش و خشونت، توضیحاتی درباره پیشینه، عوامل و راههای مواجهه با تهدیدات و فشارها علیه اقلیت مسلمان در سریلانکا ارائه داد و گفت: مهمترین موضوعاتی که در کانون توجه قرار می‌گیرد عبارتند از: آموزه های اسلام درباره وحدت؛ روابط تاریخی مسلمانان و سینهالی‌ها در سریلانکا؛ حقوق قومی سینهالی‌ها و مسلمانان؛ و رویکردهای غیرخشونت بار در قبال حملات خشونت آمیز.
وی افزود: اگر ما بتوانیم وحدت در میان خود ایجاد کنیم، خواهیم توانست منافع بسیاری به دست آوریم. پیامبر ما، حضرت محمد (ص)، مرد وحدت بود. او به دنبال آن بود که به هر کجا می‌رود عشق و مهربانی را بگستراند. پیامبر (ص) تنها باعمل خود توانست میلیون‌ها نفر را به گرویدن به دین اسلام ترغیب کند. قدرت وحدت چنان گسترده است که اگر ما در کنار یکدیگر بایستیم، خواهیم توانست زندگی‌ها را تغییر دهیم. اگر متحد شویم، خواهیم توانست دست کسانی که ناامید و مأیوس شده‌اند را بگیریم و حس تعلق را برای افراد آسیب پذیر و افراد تنها به وجود آوریم.
وی ادامه داد: چهار آموزه مهم اسلامی تحت بهترین مبانی نظری هستند که می‌توانیم برای درک اهمیت وحدت به آنها استناد کنیم: اولین مبنای نظری این است که وحدت به ما می‌آموزد احساس تعلق خاطر به خود یا به نفس نداشته باشیم. پیامبر ما، حضرت محمد (ص)، می‌فرماید هیچ یک از شما مؤمن نخواهد بود، مگر آن چه را که برای خودش دوست دارد برای برادرش هم دوست بدارد. این سخن به زیبایی دربرگیرنده روابط بین مسلمانان و غیرمسلمانان برای حفظ اخوت است.
فواس ادامه داد: دومین مبنای نظری این است که بدانیم ما انسان‌ها همانند یک ساختمان هستیم. پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید: «همانا مومنان همانند یک ساختمان هستند که هر جزء از آن جزء دیگر را تقویت می‌کند.» پیامبر سپس انگشت‌هایشان را در هم گره می‌زنند. این پیام نشان دهنده اهمیت حمایت از یکدیگر در دوران نیاز است، حمایتی که از سر احساس و صداقت باشد. چنین حمایتی تعلق خاطر میان افراد را تقویت می‌کند.
وی به مبنای سوم پرداخت و گفت: مبنای سوم شکل دادن به وحدت از طریق ایجاد علقه است. وحدت یک عامل کلیدی و مهم است. خداوند در قرآن می فرماید: «به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید». پیامبر ما با طرح موضوعات فوق‌الذکر الهام بخش ما بود. او که در جایگاه رهبری [جامعه] قرار داشت به اندازه‌ای رنج کشید که او را با سنگ می‌زدند، بر رویش خاک و زباله می‌ریختند، و حتی زندگی‌اش در معرض خطر قرار گرفت. به رغم این سختی‌ها، پیامبر ما تنها با مهربانی و احترام به دشمنانش پاسخ می داد. او مهربانی را به کار برد تا جهان را تغییر دهد و میراثی را بر جای بگذارد که تا امروز برای ما باقی مانده است.
فواس درباره مبنای چهارم نیز گفت: مبنای چهارم متحد شدن از طریق اقدامات خیرخواهانه است. به فرموده پیامبر اسلام (ص)، مسلمانان در ابراز احساسات، مهربانی و رحمت به یکدیگر همانند یک بدن واحد عمل می‌کنند. هنگامی که یک عضو از اعضای بدن درد داشته باشد، کل بدن در قالب بی‌خوابی یا تب واکنش نشان می‌دهد. در این رهگذر می‌توان دستاوردهای زیادی کسب کرد. وحدت افراد را در کنار یکدیگر جمع می‌کند و در آنها عشق، هماهنگی و سخاوت را به وجود می‌آورد. ما می‌توانیم از وحدت به عنوان سکویی برای مهربانی کردن به دیگران استفاده کنیم.
وی درباره تاریخچه مسلمانان سریلانکا گفت: بر اساس سرشماری سال 2012، حدود دو میلیون نفر در سریلانکا مسلمان هستند که معادل 9.7 دهم درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد. اکثر مسلمانان سریلانکا سنی مذهب هستند. با حضور بازرگانان عرب در سریلانکا در قرن هفتم میلادی، اسلام نیز به این سرزمین گسترش یافت. هنگامی که پرتغالی‌ها در قرن شانزدهم میلادی به سریلانکا وارد شدند، محل‌های اقامت مسلمانان در سریلانکا را مورد حمله قرار داده و نابود کردند. پادشاه سینهالی وقت به این مسلمانان پناه داد و آنها درمناطق مرتفع مرکزی و استان شرقی سریلانکا پناه گرفتند. در خلال قرن‌های هیجدهم، نوزدهم و بیستم میلادی، مسلمانان هندی، جاوه ای و مالزیایی توسط هلندی‌ها و انگلیسی‌ها به سریلانکا آورده شدند. این امر به رشد جمعیت مسلمانان در کشور ما کمک کرد. مهمتر از همه، مسلمانان پاکستانی و مسلمانان جنوب هند به معرفی مذاهب شافعی و حنفی به سریلانکا کمک کردند. مسلمانان این کشور عموما از سنت‌های نهادینه شده تصوف، مانند قادریه، شاذلیه، نقشبندیه و چشتیه پیروی می‌کنند.
وی ادامه داد: در عصر جدید، «سازمان امور دینی و فرهنگی مسلمانان» مسئولیت اداره مسلمانان سریلانکا را بر عهده دارد. این سازمان در دهه 1980 ایجاد شد تا از ادامه انزوای جامعه مسلمانان سریلانکا از بقیه مردم این کشور جلوگیری کند. مسلمانان کشور ما عمدتا از نژاد «مور» و مالایایی هستند. در سال‌های اخیر، مسلمانان سریلانکا به میزان بیشتری از نفوذ رو به رشد سلفی گری تاثیر پذیرفته اند.
استاد دانشگاه کلمبو افزود: مسلمانان سریلانکا از گسترش وهابیت در این کشور نگران و بیمناک هستند. انفجارهای مرگبار عید پاک سال 2019 در سریلانکا نشان داد که «جماعت توحید ملی»، که یک سازمان تحت نفوذ سلفی‌هاست، در این حادثه دست داشته است. به دنبال این انفجار، فعالیت‌های این گروه و تشکل سلفی در سریلانکا ممنوع شد. در خشونت‌هایی که بعد از سال 2009 علیه مسلمانان در مناطق مختلف سریلانکا شکل گرفت کسب و کارها و اموال مسلمانان هدف حمله قرار گرفت و دست کم یک مسلمان نیز کشته شد.
وی درباره اینکه چگونه مسلمانان باعث از بین رفتن ارتباط دوستانه بین مسلمانان و سینهالی‌ها شدند، توضیح داد: در چند دهه گذشته، مسلمانان خود را از جامعه سینهالی کنار کشیده‌اند. این کار از طریق شکل گیری احزابی با هویت اسلامی دنبال شده است. این مرحله جدید از فعالیت‌های سیاسی مسلمانان سریلانکا به ایجاد اختلال در روابط مسلمانان و سینهالی‌ها منتهی شده است و روابط آنها را سرد کرده است. ساختار سیاسی مسلمانان [در سریلانکا] به لحاظ تاریخی تحت رهبری رهبران سیاسی سینهالی شکل گرفته است. بنابراین، رهبران سیاسی سینهالی به شکل داوطلبانه همه مشکلات و اختلافاتی را که با مسلمانان حادث می‌شد حل و فصل می‌کردند. با این حال، این انشقاق سیاسی جامعه مسلمانان سریلانکا را منزوی ساخت و آنها را به سمت یافتن راه‌حل‌های برون رفت از مشکلات این جامعه سوق داد. اما به لحاظ سیاسی این امر امکان پذیر نیست، زیرا مسلمانان تنها 9 درصد جمعیت سریلانکا را تشکیل می‌دهند.
فواس خاطرنشان کرد: افزون بر این، رهبران سیاسی مسلمان تحت گروه‌بندی های مختلف دستخوش پراکندگی شده‌اند. این گروه‌بندی‌ها به واسطه اختلافات منطقه‌ای و ایدئولوژیک شکل گرفته‌اند. بنابراین، وحدت مسلمانان به طور جدی زیر سؤال رفته است. این رهبران سیاسی متشتت و پراکنده خواسته‌های سیاسی مختلفی را مطرح می‌کردند. این امر سینهالی‌ها را نگران و بیمناک کرده است.
وی درپایان اظهار کرد: این نوع جدایی و انشقاق منبعث از انگیزه‌های سیاسی بود تا جامعه سینهالی‌ها از جامعه مسلمانان فاصله بگیرد و راه برای بروز خشونت‌های نژادی بین سینهالاها و مسلمانان در مناطق مختلف سریلانکا باز شود. با این حال، رهبران سیاسی مسلمان به لحاظ تاریخی توانسته اند همه رفتارهای خشونت آمیز را به سوی ارائه واکنش‌های غیرخشونت بار سوق دهند، امری که پیامبر ما، حضرت محمد (ص)، بر آن تاکید ورزیده است. عدم خشونت راهبردی است که بزرگان اهل تصوف نیز بر آن تاکید داشته‌اند و این راهبرد هنوز می‌تواند به حفظ وحدت بین جوامع مسلمان و جوامع سینهالی درسریلانکا کمک کند.
برتری تمام موازین فرهنگی اسلام واقعی در جهان
عفت شریعتی نماینده مجلس شورای اسلامی در دومین نشست از سلسله نشستهای سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی، ضمن عرض تبریک به مناسبت میلاد رسول گرامی اسلام (ص) و هفته وحدت گفت: آرزومندیم اسلام راستین محمدی (ص) جهانشمول شود.
وی اظهار داشت: ما مسلمانان جهان، امت واحده هستیم و در پرتوی وحدت و همدلی و همراهی، عظمت اسلام راستین را به جهانیان نمودار خواهیم ساخت؛ از آغاز دمیدن خورشید نورانی اسلام تا امروز که سال 1400 شمسی است، شاهد برتری تمام موازین فرهنگی اسلام واقعی در جهان هستیم.
شریعتی افزود: مطمئنا دشمنان جهان اسلام کما فی السابق از فتنه های خود دست بر نخواهند داشت، اما راهی به جایی نخواهند برد و عظمت اسلام انشاء الله جهانشمول خواهد بود و ما در این عرصه و زمان خاص باید با همدلی و وحدت و همراهی نمودار زیبایی و والایی اسلام راستین باشیم.
وی ادامه داد: بر جامعه جهانی پوشیده نیست که نظام سلطه و دشمنان اسلام و جهان اسلام چه فتنه هایی را به وجود آورده اند و در حال پیگیری فتنه های خود در افغانستان، یمن، فلسطین، سوریه، لبنان و... هستند.
شریعتی با بیان این مطلب گفت: کشورهای مسلمان ضربه های فراوانی از توطئه گران بین المللی و نظام سلطه و منافقین و استکبار بین المللی و اسرائیل غاصب خورده اند، اما نشان داده اند با همراهی و همدلی عظمت اسلام را رقم خواهند زد و همراهی ها و همدلی ها برای رسیدن به تمدن نوین جهان اسلام که مقام عظمای ولایت در برنامه گام دوم فرمودند، ادامه خواهد داشت.
وی تأکید کرد: ما امروز باید به برکت قرآن و عترت و سنت پیامبرعظیم الشان اسلام (ص)، برای عظمت و شکوه اسلام راستین هیچ کوتاهی نداشته باشیم؛ اسلام آبرو و شخصیت ما است.
نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: ما باید از عواملی که خدای ناکرده در جهت وحدت جامعه اسلامی خلل ایجاد می کنند، پرهیز کنیم و در این عصر خاص که آیینه عظمت اسلام در جهان روشنگری خودش را نشان داده و می دهد، ظرفیتهای بارز و نهفته ای که در کشورهای اسلامی وجود دارد را شکوفا کنیم.
وی تأکید کرد: ما باید برای تحقق اهداف اسلام راستین، همه با هم همدل باشیم؛ این یک واقعیت مسلم است که از زمان پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) تا به امروز به همت مسلمانان، به همت شهیدان جهان اسلام و به همت تمامی کسانی که زندگی جهادگرانه داشتند، اسلام راستین در جامعه بشری خودش را نشان داده است که پایه اسلام راستین، عدالت محوری و بر مسیر حق و حقیقت بودن است.
شریعتی خاطر نشان کرد: زندگی سعادتمندانه و مؤمنانه در گروی عملکرد مؤمنانه و صحیح زن ومرد است؛ همه امت واحده ای هستیم و این امت واحده باید عظمت دین مبین اسلام؛ عظمت قرآن و عترت و سنت پیامبر (ص) را برای جامعه تبیین کند.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد، شاهد به اوج رسیدن جهان اسلام در جهت تمدن نوین اسلامی باشیم.
صلح عنصر مهم در ثبات ملتها
«عمرو معدیکرب حسین الهمدانی» رئیس هیأت امنای موسسه فرهنگی همدانی یمن در سی‌و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی ضمن عرض تبریک به دلیل پیروزی‌های جبهه مقاومت اسلامی علیه رژیم صهیونیستی، تاکیدکرد: اگر تلاش‌ها و حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از مقاومت اسلامی نبود، این پیروزی‌ها هرگز محقق نمی‌شد.
وی با بیان این که باید امروز در رابطه با صلح، مفهوم صلح پایدار و اهمیت آن برای ملتها صحبت کنیم، توضیح داد: صلح صرفا یک کلمه نیست، بلکه عنصر اساسی و مهم در ثبات ملتها و کشورهاست.
الهمدانی رفاه و امنیت را حاصل محقق شدن صلح و ویرانی و خرابی را حاصل دوری گزیدن از آن توصیف کرد و افزود: صلح شالوده روابط بین افراد و جوامع و نظام هاست.
وی ادامه داد: مقصود از صلح، انسجام و تفاهم میان انسان‌هاست و این مساله به نوبه خود منجر به یکپارچگی فکری و وحدت در جامعه می‌شود تا بتوانیم یک جامعه قدرتمند و به دور از هر گونه آفت داشته باشیم.
این اندیشمند یمنی با بیان این که تاثیرات مثبت صلح در جامعه از طریق روابط بین‌الملل و تبادل تجربیات، دانش و کمک به یکدیگر پدیدار می‌شود، گفت: ریشه صلح در زبان عربی به معنای سلامتی است. وی در پایان به حدیثی از امام جعفر صادق (ع) اشاره کرد که می‌فرماید: «برای دین و قلب و فرجام امورت، در هر کجا و در هر حالی که هستی، از خداوند عز وجل درخواست سلامتی کن؛ چرا که هر کسی که به دنبال آن باشد، آن را خواهد یافت. پس چگونه است حال آن کسی که در معرض بلا باشد، و راههای مخالف سلامتی را پیموده، و اصول آن را نادیده گرفته، و سلامتی را عین نابودی ونابودی را همچون سلامتی بیند!؟».
عادی‌سازی روابط با دشمن صهیونیستی خنجر خیانتی بر پیکره ملت فلسطین
اسماعیل رضوان، عضو ارشد جنبش حماس و وزیر سابق اوقاف فلسطین، عصر سه‌شنبه 27 مهر، در نخستین روز برگزاری کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی در سخنانی ضمن ابلاغ سلام اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی «حماس» و ابلاغ درود ملت فلسطین به ویژه اهالی بیت المقدس و غزه و یاران مقاومت به رهبر، مسئولان، دولت و ملت ایران، اظهار کرد: وحدت اسلامی یک فریضه شرعی و یک ضرورت بشری محسوب می‌شود. کما اینکه خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم آیات بسیاری درباره ضرورت وحدت بیان فرموده است. در همین حال، پیامبر اکرم (ص) نیز می‌فرمایند: «مثل مؤمنان در پیوند، دوستی، محبت و رحمت به یکدیگر مثل یک پیکر زنده است که اگر جزئی از آن به درد آید، سایر اجزای پیکر با بیداری و رنج با آن همدردی می‌کنند». وی افزود: خداوند متعال در قرآن کریم، بشریت را از تفرقه و تنازع بازداشته و فرموده است: «وأطیعوا الله ورسوله ولا تنازعوا فتفشلوا وتذهب ریحکم واصبروا ان الله مع الصابرین» «و فرمان خدا و پیامبرش را اطاعت کنید و نزاع و کشمکش نکنید تا سست نشوید و قدرت و شوکت شما از میان نرود و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامت کنندگان است». رضوان با بیان اینکه مسئله فلسطین در حال حاضر مرحله خطرناکی را سپری می‌کند، تصریح کرد: امروز قدس و مسجدالاقصی در خطر هستند و اشغالگران صهیونیست تلاش می‌کنند تا با سوء استفاده و بهره‌برداری از حمایت‌های آمریکا و از رهگذر عادی‌سازی روابط با برخی رژیم‌های منطقه، طرح‌ها و پروژه‌های خود در زمینه یهودی‌سازی قدس و تقسیم زمانی و مکانی مسجدالاقصی را عملیاتی سازند. هدف نهایی اشغالگران صهیونیست، ویران کردن مسجدالاقصی و برپایی معبد موهوم «هیکل سلیمان» بر روی ویرانه‌های آن است. بنابراین، جلوگیری از عملیاتی شدن این هدف شوم مستلزم یکپارچه‌سازی تلاش‌های جهان عرب و جهان اسلام برای حمایت از ایستادگی و مقاومت اهالی قدس و نهادینه کردن فرهنگ مقاومت نزد نسل‌های مختلف امت اسلامی است. وی با اشاره به اهمیت قدس در اسلام گفت: قدس اولین قبله مسلمانان و دومین مسجد و محل عروج پیامبر اکرم (ص) محسوب می‌شود. قدس امروز مسئله‌ای است که به تمامی امت اسلامی ارتباط پیدا می‌کند. مسجدالاقصی نیز جزو سه مسجدی است که فرموده شده است که جز به آنها به جای دیگر بار سفر نبندید. در همین ارتباط، پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «جز به سه مسجد بار سفر نبندید؛ مسجدالحرام، مسجد من و مسجدالاقصی». بر اساس آنچه که گفته شد، زمانی که پیامبر اکرم (ص) از مسجدالحرام به مسجد الاقصی عروج پیدا کردند، قدس و فلسطین به عقیده امت اسلامی گره خوردند. بنابراین، مسئله قدس و فلسطین به تمامی امت اسلامی ارتباط پیدا می‌کند. رضوان ادامه داد: ما معتقدیم که اشغالگران صهیونیست از رهگذر سراب عادی‌سازی روابط با برخی از رژیم‌های منطقه نخواهند توانست هوشیاری و بصیرت امت اسلامی را از بین ببرند، چراکه سیاست عادی‌سازی روابط بیانگر دیدگاه و نگرش ملت‌های اسلامی که دوستدار فلسطین هستند و هرگونه عادی‌سازی روابط با دشمن صهیونیستی را مردود قلمداد می‌کنند، نیست. عضو ارشد جنبش حماس تأکید کرد: عادی‌سازی روابط با دشمن صهیونیستی «خنجر خیانتی» است که از پشت به ملت فلسطین زده شد. این اقدام به مثابه انحراف از اصول و ارزش‌های امت اسلامی است. عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی موجب تشویق رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی این رژیم به ارتکاب جنایت‌های بیشتر علیه فلسطینیان است. این اقدام شوم، خطری برای امت اسلامی محسوب می‌شود، زیرا طمع اشغالگران صهیونیست تنها به مرزهای فلسطین محدود و محصور نمی‌شود. وی اظهار کرد: فرزندان امت اسلامی در فلسطین در خط مقدم مبارزه با پروژه‌های اشغالگرایانه رژیم صهیونیستی ایستاده‌اند. این جوانان انقلابی بودند که بینی صهیونیست‌ها را بر خاک مالیدند و آنها را وادار کردند تا از اقدامات خصمانه خود در قدس اشغالی دست بکشد. این جوانان انقلابی فلسطین بودند که با سینه‌های عریان خود در دفاع از مسجدالاقصی به پا خاستند و ثابت کردند که امکان پیروزی سنگ بر سلاح وجود دارد. آنها ثابت کردند که اسرائیل از خانه عنکبوت نیز سست‌تر است. جوانان انقلابی فلسطین ثابت کردند که هویت اسلامی قدس برای همیشه حفظ خواهد شد و فلسطین، مسئله محوری امت اسلامی محسوب می‌شود. رضوان با درود بر اسرای قهرمان «تونل آزادی» نیز اظهار کرد: هرچند که این اسرا در نهایت بازداشت شدند اما دستگیری آنها به هیچ وجه واقعیت را تغییر نمی‌دهد. واقعیت این است که 6 اسیر قهرمان فلسطینی با یک عملیات استراتژیک توانستند آزادی خود از زندان فوق امنیتی «جلبوع» رژیم صهیونیستی را به دست آورند. آنها با این اقدام خود ضربه مهلکی به ساختار امنیتی و نظامی رژیم صهیونیستی وارد کردند و نشان دادند که که با دستان خالی نیز می‌توان شکست را به رژیم صهیونیستی تحمیل کرد. وی با اشاره به عملیات «سیف القدس» تأکید کرد: نبرد «شمشیر قدس» ارکان رژیم صهیونیستی را به لرزه درآورد و در جریان آن شماری از نظامیان صهیونیست اسیر شدند. پس از آن نیز صهیونیست‌ها مجبور به آزادی بیش از 1020 اسیر فلسطینی شدند. ملت فلسطین همچنین در جریان راهپیمایی‌های بازگشت توانست در برابر صهیونیست‌ها به پیروزی رسیده و قواعد درگیری جدیدی را در صحنه نبرد رقم بزند. عضو ارشد جنبش حماس تصریح کرد: مقاومت فلسطین این پیام را به صهیونیست‌ها مخابره کرد که هرگونه تجاوز نظامی این رژیم با پاسخ سخت مقاومت مواجه می‌شود. همچنین مردم فلسطین اعلام کردند که قدس خط قرمز آنها بوده و حاضر هستند برای دفاع از آن جان و مال خود را فدا کنند. وی با بیان اینکه دشمن صهیونیستی تنها زبان زور را می‌فهمد، گفت: ما معتقدیم که گزینه «مقاومت» بهترین گزینه‌ای است که می‌توان به وسیله آن در کوتاه‌ترین زمان تمام فلسطین را آزاد ساخت. ما معتقدیم زمان آن فرارسیده است که بزرگترین تشکل عربی اسلامی با هدف آزادسازی فلسطین و مواجهه با خطرات و چالش‌هایی که امت اسلامی را تهدید می‌کند، تشکیل شود. وی با تأکید بر اینکه مقاومت در بهترین شرایط خود به سر می‌برد و از قدرت بسزایی برخوردار است، گفت: مقاومت امروز خود را برای نبرد «وعده آخرت» آماده می‌سازد. رضوان اظهار کرد: امروز وظیفه و مسئولیت امت اسلامی است که در مسیر تحقق «وحدت اسلامی» و حمایت از مقاومت و ایستادگی ملت فلسطین و در مسیر دفاع از قدس و مسجدالاقصی گام بردارد. ما معتقدیم که رژیم اشغالگر صهیونیستی جایی در اراضی فلسطین ندارد. ما به وعده پروردگار مبنی بر اینکه پیروزی از آن امت اسلامی است، اعتقاد داریم. وی به ذکر نکاتی در این باره پرداخت و گفت: نکته اول اینکه: قدس و فلسطین مسئله مرکزی و محور درگیری با رژیم صهیونیستی محسوب می‌شوند. دوم؛ نبرد ما با اشغالگران صهیونیست یک نبرد هویتی و موجودیتی است. سوم؛ ماهیت قدس، اسلامی باقی می‌ماند و قدس پایتخت ابدی فلسطین خواهد بود، چراکه اولین قبله مسلمانان و محل عروج پیامبر (ص) محسوب می‌شود. چهارم؛ معامله قرن و اشغالگری رو به زوال است و اشغالگران جایی در اراضی فلسطینیان ندارند. رضوان از تمامی امت اسلامی خواستار حمایت از فلسطینیان در قدس اشغالی و گروه‌های مقاومت در غزه در زمینه مقابله با پروژه‌های یهودی‌سازی قدس شد و از علمای امت اسلامی و رهبران سیاسی، اندیشمندان و رسانه‌های مختلف خواست تا فرزندان امت اسلامی را برای حمایت از قدس و فلسطین بسیج کنند. وی با بیان اینکه «وحدت اسلامی» یک قدرت محسوب می‌شود، اظهار کرد: به وسیله «وحدت اسلامی» است که ما می‌توانیم بر چالش‌ها و خطراتی که امت اسلامی را تهدید می‌کنند، فائق آییم، بنابراین لازم است که فرزندان امت اسلامی از منازعه و تفرقه دوری جویند. وی همچنین خواستار تشکیل بزرگترین تشکل عربی اسلامی با نقش‌آفرینی محور مقاومت جهت ترسیم استراتژی مواجهه فراگیر با اشغالگران شد و گفت: فرزندان امت اسلامی را به مقابله با عادی‌سازی روابط با دشمن صهیونیستی فرا می‌خوانیم، زیرا معتقدیم که عادی‌سازی به مثابه خنجری است که از پشت به ملت فلسطین وارد شده است. عضو ارشد حماس در پایان خواستار بین‌المللی شدن مسئله اسرای فلسطینی و حمایت از مقاومت آنها در برابر صهیونیست‌ها شد و تأکید کرد: آینده از آن امت اسلامی و ملت‌های مستضعف است.
همزمان با آغاز هفته وحدت سی و پنجمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی با موضوع اتحاد اسلامی، صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام با حضور جمعی از متفکران و اندیشمندان اسلامی از 52 کشور جهان به صورت حضوری و مجازی برگزار می شود. آغاز به کار رسمی این کنفرانس با سخنرانی اندیشمندان داخلی و خارجی، مقامات لشکری و کشوری و سفرای خارجی فردا از ساعت 15:30 در هتل پارسیان آزادی برگزار می شود.
هشت محور و موضوع کنفرانس جنگ و صلح عادلانه، اخوت اسلامی و مبارزه با تروریسم، آزاد اندیشی دینی، پذیرش اجتهاد مذهبی و مقابله با تکفیری و افراطی گری، همدلی و همدردی اسلامی و پرهیز از تنش ها و منازعات، احترام متقابل بین مذاهب اسلامی، رعایت ادب اختلاف و پرهیز از مشاجره، حرمت شکنی و توهین، تبیین امت واحده و اتحادیه کشورهای اسلامی، فلسطین و مقاومت اسلامی و بزرگداشت مرحوم آیت الله محمدعلی تسخیری است.
هدف از برگزاری کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، ایجاد اتحاد و همبستگی در بین مسلمانان، همفکری علماء و دانشمندان جهت تقریب دیدگاه‌های علمی و فرهنگی آنان و نیز بررسی و ارائه راهکارهای عملی جهت دستیابی به وحدت اسلامی و تشکیل امت واحده در جهان اسلام و حل مسائل و مشکلات مسلمانان و ارائه راه کارهای مناسب در این خصوص است.
در این کنفرانس 514 سخنرانی برگزار می شود که 230 سخنرانی با حضور 52 مهمان از 16 کشور به صورت حضوری و 180 سخنران از شخصیت های فرهنگی و سیاسی داخل کشور خواهد بود. همچنین360 سخنرانی به صورت وبیناری است که شامل 180 سخنرانی خارجی و بین المللی و 180 سخنرانی ایرانی است. این سخنرانی ها از کانال های یک و دوی کنفرانس وحدت پخش می‌شوند.
*س_برچسب‌ها_س*
