حمایت گسترده مدیران دولتی از محکومان امنیتی / در تاریکخانه تئاتر کشور چه می‌گذرد؟ + عکس و سند

سرویس فرهنگ و هنر مشرق - عرصه فرهنگ با پدیده با تهدید نوپدید بنیانیه‌نویسی و تجمعات سیاسی محسوس مجازی روبروست که بیانیه «صدای آبان» و «بیانیه 200 امضاء» توسط اعضای خانه سینما بخشی از این تهدیدات نوپدید جریان هنرمندان سینما و سلبریتی‌ها به شمار می‌آید. در واقع پس از ادامه فعالیت سلبریتی‌های در فضای مجازی با چهره‌هایی نظیر بهاره رهنما، ترانه علیدوستی، پرویز پرستویی، حمید فرخ‌نژاد، امیر مهدی ژوله و... و دفع پدیده‌هایی مثل «مهناز افشار» که با طراحی «جمعیت سینمایی لواسان» به صورت فردی مواضعی را مخالف با مشی حاکمیت نشر می‌دادند، حالا در گام دوم این حرکت، چهره‌های مشهور در جمع‌آوری امضاء و صدور بیانیه در فضای مجازی را به فعالیت های خود افزوده‌اند.

بیشتر بخوانید:

این وضعیت در جمع‌آوری امضاء و صدور بیانیه در حوزه تئاتر نیز فعال شده و نمونه شاخص آن جمع‌آوری امضاء برای آزادی و رهایی «ارس امیری» محکوم امنیتی و عامل نفوذی شورای فرهنگی انگلیس موسوم به بریتیش کانسیل است که با بسیاری از چهره‌های سرشناس تئاتر ارتباط برقرار کرده و با ترتیب اجراهایی در خارج از کشور، هسته‌ها و حلقه‌هایی مثل حلقه «عشره» و گروه «حلقه کانادایی» را حمایت می‌کرد. بسیاری از گروه تئاتری‌های وابسته به «حلقه کانادا» ضمن دریافت تسهیلات مهاجرتی از این کشور به صورت خاص و ویژه حمایت می‌شوند و در لحظه انتشار این گزارش یکی از مدیران وابسته به این حلقه هم اکنون در کانادا به سر می‌برد.

از جمله فعالیت‌های خاص گروه‌های تئاتری جمع‌آوری امضا پس از محکومیت قطعی ارس امیری است که با پیگیری‌های مشرق مشخص شد که بسیاری از امضا کنندگان، در آن مشارکت نداشته‌اند و بیانیه توسط چند چهره مشهور جمع‌آوری و امضاء شده است. گزارش مشرق درباره بیانیه ارس امیری را (اینجا) بخوانید.

درباره ارس امیری بیشتر بخوانید:

اما در غائله گلستان در منطقه پاسداران که منجر به شهادت چندین نفر از پرسنل نیروی انتظامی شد و تهدیداتی امنیتی با سلاح سرد و گرم صورت پذیرفت و بسیاری از چهره‌های حاضر در این غائله دستگیر و روانه زندان شدند. اخیرا در راستای همان تهدید نوپدید «بیانیه‌سازی» و امضاء توسط هنرمندان، در حمایت از پنج تن از محکومان امنیتی غائله دراویش، بیانیه‌ای گردآوری و امضاء شده است که برای نخستین‌بار توسط مجید گیاهچی و در صفحه اینستاگرامش منتشر شد.

اما پشت پرده این بیانیه چه کسانی هستند و امضاء کدام مدیران دولتی پای این بیانیه ضدامنیتی ثبت شده است؟

نصراله قادری: از امضای خودم در حمایت از دراویش دستگیر شده انصراف می‌دهم

درباره نحوه شکل گیری و جمع‌آوری این بیانیه اسامی خاصی مورد توجه قرار می‌گیرد که سوابق کاری آنان در همراهی با چهارچوب‌های فرهنگی انقلاب کمی شفاف‌تر است. یکی از این امضاء کنندگان نصرالله قادری نویسنده - کارگردان - منتقد - استاد دانشگاه با سوابقی کاملا روشن است.

قادری در مورد امضاء این بیانیه به خبرنگار مشرق می‌گوید: این متن قرار نبود بیانیه باشد، بلکه یک درخواست بود و با این هدف شکل گرفت که این افراد سلامت جسمی مناسبی ندارند و من با این هدف این بیانیه را امضا کردم. بنده به این نیت امضا کردم که این افراد مورد رافت اسلامی قرار بگیرند.

عضو کانون مدرسان خانه سینما در ادامه به مشرق گفت: این بیانیه را در یک گروه تئاتری که حالت کمپین دارد برای من فرستادند. آن گروه 5 الی شش ادمین دارد. در این گروه درخواست کرده بودند این افراد مورد رافت اسلامی قرار بگیرند و آقای رییسی آن‌ها را مشمول عفو قرار دهد. بعد دیدم این دوستان مورد نظر در این گروه (افراد دستگیر شده و محکومان امنیتی در زندان) پاسخ دادند که شما (افراد عضو گروه) چنین نخواهید و چنین نکنید. آقای ایرانی‌خواه در این گروه گفت:"کاش شما بیانیه نمی‌دادید و نمی‌گفتید که ما را عفو کنند. من هم گفتم: به درک، اگر می‌خواهید بمیرید، خب بمیرید.

قادری در پاسخ به این سئوال که این افراد خودشان هم می‌دانند محکومان غائله‌ای هستند که منجربه شهادت چند تن از پرسنل نیروی انتظامی و بسیج شد و چرا اصرار به جمع آوری بیانیه حمایتی دارید، گفت: این افراد در شهادت پرسنل نیروی انتظامی نقشی نداشتند البته برای من هم جای سئوال داشت که این افراد از داخل زندان چگونه می‌توانستند پاسخ دهند و برای بنده هم جای سئوال است.

در ادامه این گفت‌وگو با قادری این موضوع مطرح شد که بودن شما در این لیست برای افرادی که در عرصه فرهنگ و هنر التزام خود را به جمهوری اسلامی اثبات کرده‌اند، شائبه برانگیز است و او پاسخ داد: من نفر پنجم و ششم بودم که این بیانیه را امضاء کردم و زمانی که دیدم این افراد خودشان در گروه‌های تلگرامی پاسخ دادند کاش شما این کار را نمی‌کردید، بنده هم پاسخ دادم، مثل اینکه برخی افراد را نباید خیلی جدی گرفت، به درک در زندان بمانید. ما خودمان را بیاییم خرج شما کنیم که آزاد شوید، بعد شما قیافه اپوزیسیون بگیرد، کاش عرضه این کار را داشتید که واقعا عرضه این کار را هم ندارید.

قادری در ادامه اشاره کرد: کانون کارگردانان خانه تئاتر یک نهاد صنفی است و کار سیاسی نمی‌کند و جزء اساسنامه خانه تئاتر هم نیست، تا به حال چنین کاری هم نکرده است، من با نگاه رافت اسلامی این نامه را امضا کردم و بعد دیدم که خودشان می‌خواهند آنجا بمانند، گفتم به درک! خودتان دوست دارید آنجا بمانید. ما فکر می‌کردیم یک عده هنرمند هستند و یک کار ابلهانه‌ای کردند و جزء دراویش شدند. من پس از بیانیه وقتی فهمیدم که خودشان می‌خواهند در زندان بمانند و آزاد نشوند از امضای خودم انصراف دادم و از گفتن آن هم ابایی ندارم.

دو هنرمند با نام‌های مشابه امضاء بیانیه حمایت ار دراویش (فرقه مجذوبان نور) را تکذیب کردند

اما یکی از اسامی در این بیانیه مهرداد ضیایی است. در میان هنرمندان سینما، تئاتر و تلویزیون دو هنرمند با این نام فعالیت می‌کنند. اولی با عنوان مهرداد ضیایی شناخته می‌شود و در تیتراژ آثار تلویزیونی دیگری با عنوان سید مهرداد ضیاییشناخته می‌شود. بسیاری این دو هنرمند را به دلیل شباهت در نام اشتباه می‌گیرند.

مهرداد ضیایی در گفت‌وگو با مشرق گفت: من چنین بیانیه‌ای امضاء نکرده و چنین بیانیه هایی را امضا نخواهم کرد شاید سید مهرداد ضیایی امضاء کرده باشد. سید مهرداد ضیایی نیز در گفت‌وگو با مشرق گفت: بنده این بیانیه را امضاء نکردم و متن بیانیه به بنده نرسیده است. من سید مهرداد ضیایی هستم و آنرا امضاء نکردم، شاید یک نفری دوست داشته و اسم مرا اضافه کرده است.

بازیگر سریال گاندو به مشرق گفت: درست نیست که موقعی یک نفر بیانیه‌ای را امضا نمی‌کند از جانب او امضاء کنند، از قضاء شاید من دوست داشتم که امضاء بکنم اما به همین دلیل که نام مرا خودسرانه در پای بیانیه گذاشتند، هیچ بیانیه‌ای را امضاء نخواهم کرد و کسی و کسانی بدون مجوز بنده امضاء بنده را زیر این بیانیه گذاشته‌اند.

عزت الله مهرآوران از دیگر هنرمندانی نامش در این بیانیه درج شده اما با توجه به این که این هنرمند محبوب پای در هیچ جریان سیاسی نگذاشته، با مستندات بدست آمده، محرز شده که او از امضاء کننده این بیانیه نیست.

فاطمه گودرزی در مورد این بیانیه به مشرق گفت: تجمع دراویش منجر به یک فضای سیاسی شد، بنده چرا باید این پای بیانیه حمایت از فرد یا افرادی به این جریان را امضاء کنم. چرا بدون اجازه ما چنین کاری کردند!؟ بنده آقای گیاه‌چی را به هیچ عنوان نمی‌شناسم. چطور به خودش اجازه می‌دهد، نام مرا در بیانیه درج و در صفحه اینستاگرام خود قرار دهد!؟ من هیچگاه با ایشان ارتباطی نداشتم. فعالیت سیاسی هنرمندان حدودی مشخصی دارد اما من چنین بیانیه‌ای را امضاء نمی‌کنم.

مسعود آب‌پرور مولف مجموعه هوش سیاه در مورد درج نامش در این بیانیه به مشرق گفت: من از چیزی که اطلاع نداشته باشم، هرگز اسمم را اعلام نخواهم کرد. من این نامه یا بیانیه را امضاء نکردم. اگر منظورتان در مورد زندانیان سیاسی و اعتصاب غذای آنان است، بنده آنرا امضاء نکردم. چون من این نامه را دیدم و تا انتها آنرا نخواندم، شما از قول من اعلام بفرمائید که این نامه را بنده امضاء نکردم.

در مورد آرش عباسی بیشتر بخوانید:

البته در میان اسامی امضاء کنندگان امضاء چهره‌های تابلوداری نظیر آرش عباسی، نغمه ثمینی، محمد یعقوبی و برخی دیگر، کاملا طبیعی است. یکی دیگر از امضا کنندگان ستاره اسکندری است که پیش از این هم به دیدار یکی از متهمان آزاد شده غائله دراویش رفته بود و عکسی را در این ارتباط در فضای مجازی منتشر کردند.

آیا وزیر ارشاد جشنواره تئاتر فجر و اداره امور هنرهای نمایشی را به حامی محکومان امنیتی واگذار خواهد کرد؟

اما در میان امضاء کنندگان نام‌های شاخصی در حوزه مدیریت تئاتر وجود دارد که به سادگی نمی‌توان از کنارشان عبور کرد. نادر برهانی مرند دبیر جشنواره تئاتر فجر (انقلاب) سال 1398 است. گفت‌وگوی مشرق با ایشان در این مجال منتشر نخواهد شد، چون در آخرین گفت‌وگو نادر برهانی مرند گفت، هرگونه اظهار نظری را منوط به هماهنگی با شهرام کرمی (مدیر کل اداره هنرهای نمایشی) کرد. اما نکته اینجاست که افراد مورد حمایت در این بیانیه با عنوان مجرمانه «اقدام علیه امنیت ملی» روانه زندان شدند و دبیر جشنواره تئاتر فجر انقلاب، نامه‌ای کاملا ارتجاعی و فراقانونی برای ساختن خوراک خبری برای رسانه‌های معاند امضاء می‌کند. نکته مهم این است که علاوه بر نادر برهانی مرند، همسر ایشان آزاده انصاری از افرادی هستند که این بیانیه را در حمایت از محکومان امنیتی امضاء کرده‌اند. وقتی دبیر جشنواره این بیانیه را امضا می‌کند، امضاء همسر ایشان به معنای تصدیق این بیانیه است. صفحه اینستاگرام آزاده انصاری همسر نادر برهانی مرند زمینه برخی انکارها را از میان خواهد برد

همسر دبیر جشنواره تئاتر فجر، ویدئویی را از پروانه سلحشوری در حمایت از محکومان امنیتی منتشر کرده و در کنار این پست انصاری می‌نویسد: کاش هیچ بندی و دربندی در کار نباشد. آزادی برای همه دربندان. نکته جالب‌تر این است که همسر دبیر جشنواره تئاتر فجر در پست قبلی خود عکسی را در کنار همسرش منتشر کرده است که نیاز به توضیح و تفسیری ندارد.

یکی از دیگر از امضاء کنندگان این نامه علی عابدی است. عابدی در ابتدای استقرار دولت روحانی با حکم مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی ایران به عنوان «مدیر تماشاخانه سنگلج» منصوب شد. او سال گذشته که برهانی مرند دبیری جشنواره تئاتر فجر را بر عهده گرفت، بازهم در این دولت در حوزه تئاتر حکم گرفت و قائم مقام نادر برهانی مرند شد.

اما عده قابل تاملی از افرادی که به نوعی کارمند اداره کل هنرهای نمایشی هستند، یا با این مجموعه در ارتباط هستند، اقدام به امضاء این بیانیه کرده‌اند. فرد شاخص دیگر «محسن حسن زاده» است که با حکم شهرام کرمی در مقام مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی فعالیت می‌کند و نباید این موضوع را فراموش کرد که ایشان با این حکم از کارمندان وزارت فرهنگ و ارشاد (اسلامی) محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید:

همیت و همت این افراد که با حکم دولتی و حکومتی بر سرکار هستند در حمایت از محکومان امنیتی چه دلیل و توجیهی دارد؟ در واقع این وضعیت به دبیر جشنواره تئاتر فجر و همسر محترمشان خلاصه نمی‌شود.

در ادامه این گزارش در میان شمار امضاء کنندگان با وضعیت عجیب‌تری مواجه خواهیم شد. در میان امضاء کنندگان نام مدیرانی با احکام دولتی در پست‌های مرتبط با حوزه تئاتر چشم‌نوازی می‌کند که از حمایت محکومان امنیتی، دراویش غائله گلستان، هیچ ابایی نداشته‌اند. در میان سئوال بزرگی را باید از مسئولان حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد (اسلامی) و متولیان دانشگاهی پرسید؛ همیت و همت این افراد که با حکم دولتی و حکومتی بر سرکار هستند در حمایت از محکومان امنیتی چه دلیل و توجیهی دارد؟ در واقع این وضعیت به دبیر جشنواره تئاتر فجر و همسر محترمشان خلاصه نمی‌شود.

پیمان شریعتی معاون اجرایی اداره کل هنرهای نمایشی، «دبیر اجرایی» تمامی جشنواره‌های معتبر تئاتری است که برگزار می‌شود، و جشنواره تئاتر عروسکی را ایشان هدایت می‌کنند و مرضیه برومند صرفا یک نام برای اعتبار این جشنواره است. شریعتی از کارمندان وزارت ارشاد در حوزه تئاتر است. در مورد پیمان شریعتی و تحقیقاتی که به صورت مفصل در مورد او صورت پذیرفته است، مشرق بزودی گزارش مبسوطی را منتشر خواهد کرد. البته در مورد شریعتی باید این سئوال را پرسید که ایشان که پست دولتی دارند، چرا (هم اکنون) برای مدت زمان طولانی در کشور کانادا هستند و سفرهای مکرر ایشان آیا دلیل غیراقامتی دارد؟

مجید گیاهچی دبیر شورای مشورتی هنرهای نمایشی که بیانیه حمایتی از محکومان فرقه دراویش نخستین بار در صفحه اینستاگرام او منتشر شد، از کارمندان اداره امور هنرهای نمایشی است. آیا وظیفه گیاهچی مشورت دادن در حوزه تئاتر فاخر و همسو با فرهنگ عامه است یا وظیفه او به عنوان حقوق بگیر از یکی از نهادهای حکومتی، حمایت از افرادی است که اقدام آن‌ها علیه امنیت ملی اثبات شده است!؟

جلال تجنگی کارمند وزارت ارشاد و کارشناس هنری مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد است.

عباس غفاری از دیگر امضاء کنندگان بیانیه حمایت از فرقه دراویش که هم اکنون در پایگاه تحلیلی خبری هنرآنلاین زیر نظر معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد (اسلامی) فعالیت می‌کند و پیش از این در دولت «تدبیر و امید» مدیر روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی بود.

عباس شاه محمدزاده از دیگر امضاء کنندگان این بیانیه از کارشناسان ارشد اداره کل هنرهای نمایشی است. در واقع یکی از کسانی است که به صدها تئاتر مغایر با فرهنگ عامه کشور مجوز فعالیت و اجرا اعطا کرده است و با اینکه حقوق بگیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است اما از امضاء کنندگان این بیانیه محسوب می‌شود.

امین عظیمی که با گرفتن حکم از مدیران تئاتری دولت فعلی به عنوان مدیر واحد «ارتباطات، آموزش و پژوهش» مجموعه تئاتر شهر فعالیت می‌کند از دیگر امضاء کنندگان و از حامیان پنج محکوم امنیتی فرقه دراویش است.

فرشاد منظوفی نیا سال‌ها به عنوان بازبین اغلب جشنواره‌ها و به عنوان نماینده اداره کل امورهنرهای نمایشی از سوی شورای اداره نظارت و ارزشیابی شناخته می‌شود و با حوزه هنری در این سال‌ها همکاری مستمری داشته است.

میلاد نیک آبادی گزینه‌ای است که پس از حمید نیلی احتمالا مدیر انجمن هنرهای نمایشی خواهد شد. انجمن بودجه کلانی دارد و مدیریت این مجموعه و کل بودجه مرکز هنرهای نمایشی به چندی بعد به او واگذار خواهد شد. شایان ذکر است که حمید نیلی از معدود مدیران دولت و تدبیر و امید بود که رویکردی کاملا انقلابی و دینی داشت و تحت تاثیر همین رویکرد، مراکز وابسته به انجمن هنرهای نمایشی در شهرستان‌ها، در مسیر انقلاب گام برمی‌داشت و با فشارهای کنونی حمید نیلی مجبور به استعفا از این نهاد شد و هم اکنون در بنیاد روایت فتح مشغول به فعالیت است.

به صورت مشخص با بررسی این لیست مشخص خواهد شد، باب طبع اداره کل هنرهای نمایشی افرادی هستند که از محکومان امنیتی حمایت کنند و بیانیه بنویسند. لازم به ذکر است که میلاد نیک‌آبادی هم اکنون مسئول بخش کارگاه‌های آموزشی جشنواره تئاتر فجر است و از حلقه افراد نزدیک به نادر برهانی مرند محسوب می‌شود.

محمد حسین ناصربخت سال‌ها مسئول پژوهش، قائم مقام و عضو مهمی از شورای اصلی برگزاری جشنواره بین المللی آیین سنتی در بیست سال اخیر است. او عضو مهمی از اعضای هیات علمی دانشگاه هنر نیز محسوب می‌شود.

امیر حسین شفیعی طی حکمی از سوی کوروش زارعی، مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، به عنوان مدیر دفتر تولید تئاتر حرفه‌ای این مرکز منصوب شده است. آقای کوروش زارعی که گلدسته بزرگ تئاتر مسجدی را اخیرا در دامن حسین پارسایی کاشتند و با تقدیر از او نشان دادند، تمام آنچه این سال‌ها از خود نشان دادند، نمایشی بیش نبوده، افرادی در دایره مدیریت ایشان در حوزه هنری می‌گنجند، از حامیان محکومان امنیتی هستند.

امیرحسین حریری کاشانیاخیرا طی حکمی از سوی محمدعلی زارع مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران به عنوان رییس مرکز تئاتر مولوی دانشگاه تهران، ابقا شده است. او نیز از امضاء کنندگان بیانیه حمایت از 5 محکوم امنیتی است. البته در این لیست اعضای متنوعی از هیات علمی دانشگاه هنر و سایر نهادهای آموزشی حضور دارند که می‌توان به دکتر مسعود دلخواه نیز اشاره کرد.

محمدرضا ایمانیان در میان امضاء کنندگان از بازیگران تئاتر و منتقدان این حوزه است و در رادیو برنامه ثابتی را برای نقد حوزه تئاتر در کسوت کارشناس - مجری در اختیار دارد. آیا از زاویه دید حراست سازمان صدا و سیما، شخصی که از 5 محکوم امنیتی حمایت می‌کند می‌تواند به سازمان صدا و سیما رفت و آمد داشته باشد؟

از دیگر کارکنان صدا و سیما که در امضاء کنندگان این لیست وجود دارند می‌توان به غزل نهانی اشاره کرد که دست کم 15 سالی در صدا و سیما فعالیت می‌کند و در برنامه‌های مختلفی حضور دارد.

از سایر فعالان تئاتر که با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران همکاری می‌کنند می‌توان به حامد حامدی‌خواه و محسن قصابیان اشاره کرد که از امضاء کنندگان این بیانیه در حمایت 5 محکوم امنیتی است.

بیش از نیمی از چهره‌های مهم مدیریتی در وزارت ارشاد و حوزه هنری، برای حمایت از پنج محکوم امنیتی غائله دراویش در گلستان پاسداران، اقدام به گردآوری و جمع آوری بیانیه کرده‌اند. اما از سوی دیگر این بیانیه یک نعمت بزرگ برای شناخت اهالی تئاتر در حوزه مدیریت است و تنها کسی که آنرا امضاء نکرده، شهرام کرمی مدیر کل اداره نمایشی است. با این حال انتظار می‌رود که برای تغییر بزرگ در حوزه تئاتراین دامنه بزرگ از حامیان محکومان امنیتی را به درستی شناخت و این شناخت می‌تواند به اصلاح رویکرد مبتذل کنونی تئاتر منجر شود. البته اگر وزیر کاردانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بود، در عزل افرادی که این بیانیه را امضاء کردند، لحظه‌ای تردید نمی‌کرد. یا اگر رویکرد حوزه هنری در قبال کارمندانش مشخص بود و حراست صدا و سیما افرادی که در برنامه‌های مختلف هنری به عنوان مجری و کارشناس حضور دارند را به صورت دقیقی بررسی می‌کرد، احساس تکلیف برای حمایت از محکومان امنیتی به این جمع دست نمی‌داد.