رتبه اول ایران در بین کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی دانشگاهی لایدن
بر اساس رتبه‌بندی لایدن در سال 2024 ایران با 46 دانشگاه در این رتبه‌بندی، رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی دارد.
بر اساس رتبه‌بندی لایدن در سال 2024 ایران با 46 دانشگاه در این رتبه‌بندی، رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، به گفته دکتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC؛ نظام رتبه‌بندی لایدن، نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر دنیا در سال 2024 میلادی خود را منتشر کرد. در رتبه‌بندی سال جاری این نظام، تعداد 46 دانشگاه از ایران در جمع 1506 دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند.
لایدن یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هرساله دانشگاه‌های برتر دنیا را بر اساس مجموعه پیچیده‌ای از شاخص‌های معتبر علم‌سنجی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌دهد. دانشگاه‌های جهان با دو دسته شاخص وابسته به اندازه و مستقل از اندازه در قالب 4 معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی در رتبه‌بندی لایدن مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
در رتبه‌بندی لایدن از تولیدات علمی دانشگاه‌ها در نمایه‌های پایگاه WoS استفاده شده است. بازه زمانی لحاظ شده در انتشارات دانشگاه‌ها 2022-2019 و استنادها تا پایان سال 2023 است. در این رتبه‌بندی تنها شکل انتشاراتی پذیرفته‌شده مقاله و مقاله مروری هستند و سایر قالب‌های انتشاراتی مانند کتاب و مقاله کنفرانس و... از بررسی حذف می‌شوند.
در جدول یک معیارها و شاخص‌های نظام رتبه‌بندی لایدن آورده شده است که عبارت‌اند از:
جدول 1: معیارها و شاخص کلی نظام رتبه‌بندی لایدن
مرجعیت علمی (تأثیر علمی)
تعداد کل انتشارات
مقالات یک درصد برتر
مقالات 5 درصد برتر
مقالات 10 درصد برتر
مقالات 50 درصد برتر
مجموع و میانگین تعداد استنادهای انتشارات یک دانشگاه TCS و MCS
مجموع و میانگین تعداد استنادات نرمال شده (به رشته و سال) یک دانشگاه TNCS و MNCS
دیپلماسی علمی
تعداد کل انتشارات
همکاری علمی
همکاری بین‌المللی
همکاری صنعتی
همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از 100 کیلومتر
همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از 5000 کیلومتر
دسترسی آزاد به انتشارات
تعداد کل انتشارات
انتشارات دسترسی آزاد
تعداد انتشارات دسترسی آزاد طلایی
انتشارات دسترسی آزاد هیبرید
انتشارات دسترسی آزاد برنز
انتشارت دسترسی آزاد سبز
انتشارات دسترسی آزاد با وضعیت دسترسی آزاد نامشخص
تنوع جنسیتی
تعداد کل نویسندگان مقالات دانشگاه
تعداد نویسندگان زن و مرد دانشگاه (مقالاتی که جنسیت نویسندگان آن‌ها مشخص است)
تعداد و نسبت نویسندگانی که جنسیت آن‌ها مشخص نیست
تعداد و نسبت نویسندگان مرد
تعداد و نسبت نویسندگان زن
نظام رتبه‌بندی لایدن برخلاف سایر نظام‌های رتبه‌بندی موجود در سطح دنیا، برای دانشگاه‌های حاضر در نظام خود رتبه‌ای واحد محاسبه نمی‌کند بلکه دانشگاه‌ها بر اساس معیارها و شاخص‌های موجود در نظام لایدن مورد رتبه‌بندی قرار می‌گیرند. ازاین‌رو یکی از ویژگی‌های رتبه‌بندی لایدن این است که به دانشگاه‌های حاضر در رتبه‌بندی خود، رتبه کل که برگرفته از تأثیر کلیه شاخص‌ها و وزن‌های مرتبط با آن‌ها است، اختصاص نمی‌دهد بلکه، برای کلیه دانشگاه‌ها در این شاخص‌ها نمرات و رتبه‌ها را جداگانه محاسبه و منتشر می‌کند.
حضور دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی لایدن
تعداد دانشگاه‌های حاضر از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه‌بندی 46 دانشگاه است که نسبت به تعداد دانشگاه‌ها در سال گذشته تفاوتی نداشته است. نمودار زیر رشد عملکرد تعداد دانشگاه‌های کشور در رتبه‌بندی لایدن را نمایش می‌دهد.
نمودار 1. تعداد دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در نظام رتبه‌بندی لایدن تا سال 2024در جدول 2 رتبه دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در هر 4 معیار قابل‌مشاهده است.
جدول 2. رتبه دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در 4 معیار رتبه‌بندی لایدن
ردیف
نام دانشگاه
مرجعیت علمی Scientific Impact
دیپلماسی علمی
Collaboration
دسترسی آزاد
Open Access
تنوع جنسیتی Gender
1
دانشگاه تهران
154
201
201
212
2
دانشگاه علوم پزشکی تهران
236
235
235
131
3
دانشگاه تربیت مدرس
345
417
417
418
4
دانشگاه علم و صنعت ایران
361
557
557
545
5
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
372
521
521
526
6
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
400
384
384
259
7
دانشگاه صنعتی شریف
464
596
596
617
8
دانشگاه تبریز
480
582
582
575
9
دانشگاه فردوسی مشهد
487
656
656
615
10
دانشگاه شیراز
509
691
691
657
11
دانشگاه علوم پزشکی تبریز
513
613
613
373
12
دانشگاه صنعتی اصفهان
536
720
720
702
13
دانشگاه علوم پزشکی شیراز
564
688
688
430
14
دانشگاه شهید بهشتی
593
724
724
748
15
دانشگاه علوم پزشکی ایران
647
542
542
426
16
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
661
650
650
798
17
دانشگاه علوم پزشکی مشهد
676
726
726
475
18
دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی
777
969
969
979
19
دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
805
853
853
697
20
دانشگاه گیلان
837
1064
1064
1031
21
دانشگاه اصفهان
893
1076
1076
1063
22
دانشگاه ارومیه
932
1133
1133
1068
23
دانشگاه سمنان
961
1256
1256
1190
24
دانشگاه شهید باهنر کرمان
970
1162
1162
1116
25
دانشگاه کاشان
1007
1304
1304
1226
26
دانشگاه رازی
1063
1292
1292
1252
27
دانشگاه شاهرود
1083
1275
1275
1268
28
دانشگاه بوعلی سینا
1103
1323
1323
1222
29
دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
1105
1399
1399
1289
30
دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
1117
1102
1102
904
31
دانشگاه شهید چمران اهواز
1148
1365
1365
1260
32
دانشگاه پیام نور
1152
1185
1185
1240
33
دانشگاه صنعتی سهند
1194
1461
1461
1339
34
دانشگاه یزد
1230
1393
1393
1333
35
دانشگاه علوم پزشکی کرمان
1233
1251
1251
988
36
دانشگاه محقق اردبیلی
1240
1358
1358
1267
37
دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
1271
1332
1332
1094
38
دانشگاه زنجان
1277
1439
1439
1332
39
دانشگاه کردستان
1312
1451
1451
1385
40
دانشگاه خوارزمی
1315
1389
1389
1349
41
دانشگاه علوم پزشکی همدان
1364
1418
1418
1151
42
دانشگاه بین المللی امام خمینی
1378
1481
1481
1424
43
دانشگاه صنعتی شیراز
1404
1495
1495
1411
44
دانشگاه مازندران
1427
1486
1486
1432
45
جهاد دانشگاهی
1461
1268
1268
1118
46
دانشگاه شهرکرد
1479
1494
1494
1420
جایگاه کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی لایدن 2024
164 دانشگاه از کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی لایدن 2024 حضور دارند. این تعداد در سال گذشته 145 دانشگاه بوده است. جمهوری اسلامی ایران با حضور 46 دانشگاه در این نظام رتبه‌بندی، همچون سال های گذشته در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست را به لحاظ تعداد دانشگاه در اختیار خود دارد. پس از ایران، ترکیه و عربستان سعودی به ترتیب با 40 و 16 دانشگاه رتبه‌های دوم و سوم را دارند. در جدول زیر تعداد دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در نظام رتبه‌بندی لایدن، نشان داده شده است.
جدول 7. تعداد دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی لایدن در سال های اخیر
ردیف
کشور
2024
2023
2022
1
ایران
46
46
44
2
ترکیه
40
36
32
3
عربستان سعودی
16
11
6
4
مصر
15
13
10
5
پاکستان
13
9
7
6
مالزی
8
7
7
7
تونس
4
4
4
8
مراکش
4
2
2
9
اندونزی
3
3
-
10
امارات متحده عربی
3
3
3
11
نیجریه
2
2
2
12
قطر
2
2
1
13
الجزایر
1
1
1
14
اردن
1
1
1
15
قزاقستان
1
1
-
16
کویت
1
1
1
17
لبنان
1
1
1
18
عمان
1
1
1
19
اوگاندا
1
1
1
20
کامرون
1
-
-
جمع کل
164
145
124
- برچسبها:
- ارومیه
- اصفهان
- الجزایر
- امارات متحده عربی
- اهواز
- تبریز
- ترکیه
- تهران
- جمهوری اسلامی
- دانشگاه آزاد اسلامی
- دانشگاه بین المللی امام خمینی
- دانشگاه پیام نور
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه علوم پزشکی
- زنجان
- سمنان
- شهرکرد
- شیراز
- عربستان سعودی
- کرمان
- کرمانشاه
- لبنان
- مشهد
- همدان
- یزد
- سید روح الله خمینی