فعالان فرهنگی افغانستان در دیدار با مسئولان وزارت ارشاد چه گفتند؟
تهران - ایرنا - جمعی از فعالان فرهنگی افغانستان در نشست «هم‌اندیشی مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان» به بیان دغدغه‌ها و ارائه پیشنهادات خود پرداختند.
به گزارش عصر روز پنجشنبه گروه فرهنگی ایرنا، به نقل از روابط‌عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، نشست «هم‌اندیشی مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان» شامگاه چهارشنبه (24 آذرماه1400) در مسجد آیت‌الله خامنه‌ای حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی با حضور یاسر احمدوند (معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، علیرضا اسماعیلی (مشاور اجرایی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، محمود سالاری (معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، علی‌محمد مودب (مدیرعامل موسسه شهرستان ادب)، علیرضا قزوه (عضو هیات امنای موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران)، غلامحسین شیرزاد مقدم (رایزن فرهنگی ایران در افغاستان)، مجتبی نوروزی (مدیرکل حوزه ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)، ابوالحسن خلج‌منفرد (سرپرست معاونت بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)، محمدمهدی دادمان (رئیس حوزه هنری)، مصطفی امیدی (معاون اداره کل توسعه روابط فرهنگی آسیا و اقیانوسیه در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)، مجتبی رحمان‌دوست (دبیرکل جمعیت دفاع از ملت فلسطین)، عباس محمدی (رئیس مرکز آفرینش‌های ادبی)، محمد ابراهیم شریعتی (مدیر مسئول انتشارات عرفان) و محسن مومنی‌شریف (رئیس پیشین حوزه هنری) برگزار شد.
دو ملت ایران و افغانستان از هم جدا نیستند
در ابتدای این برنامه یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره توجه به موضوع و مشکلات افغانستان گفت: در سفر اخیرم به مشهد از شرایط نامناسب مهاجران افغانستانی با خبر و البته بسیار متالم شدم. درباره این مسائل با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صحبت شد و نخستین جلسه هم‌اندیشی با کمک و همراهی علیرضا قزوه شکل گرفت.
وی ادامه داد: دو ملت ایران و افغانستان، جدا از هم نیستند و فرهنگ‌ها یکی است. به قول شاعر «هر کجا مرز کشیدند شما پل بزنید»؛ بین زبان و مهم‌تر از آن خاطرات مشترک، جدایی نیست. اهل اینکه در نشست‌ها بگویم چه می‌کنم و چه خواهم کرد نیستیم؛ نکات طرح شده در جلسه را یادداشت کرده و پیگیری خواهم کرد. امیدوارم که نشست‌ها تداوم داشته باشد و در همه آن‌ها حضور خواهم داشت. بسیاری از مسائل قابل حل است.
نشست‌های هم‌اندیشی با فعالان فرهنگی افغانستان ادامه دارد
در ادامه علیرضا قزوه، با اشاره به وضعیت دشوار ناشران و دیگر اهالی فرهنگ افغانستان بعد از حضور طالبان، درباره برگزاری نشست هم‌اندیشی «مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان» بیان کرد: این نشست در پی درخواست فعالان فرهنگی افغانستان در ایران و افغانستان و پیگیری‌های همکاران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برپا شده است. بیش از همه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مد ظله‌العالی)، تلاش دارند، مشکلات امروز فرهنگیان و همه مردم افغانستان حل شود.
وی از ادامه این قبیل نشست‌ها و برگزاری دومین جلسه سازمان فرهنگ و ارتباطات خبر داد.
باید به راه‌های فوری و پخته برای نجات افغانستان فکر کنیم
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حیدر محقق، رئیس دارالقرآن کابل، از دیگر میهمانان این نشست اظهار کرد: بحران 45 ساله افغانستان، موجب تحیر مردم این کشور و دنیا شده است. در بحران افغانستان، دست قدرت‌های استکباری آمریکا، اسرائیل و سایر قدرت‌ها را می‌بینیم که این بحران را بسیار پیچیده و خطرناک کرده است؛ بنابراین برای نجات افغانستان دو راه کوتاه و بلند مدت به‌نظر می‌رسد. باید از سوی شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی ایران و افغانستان سیاست کاربردی پخته، فراگیر و عمیق اتخاذ شود. مردم افغاستان با توجه به سرما، قحطی و گرسنگی در شرایط ناخوشایند و در آستانه نابودی قرار دارند و نیازمند اقدامات فوری هستند.
وی با بیان این مطلب که تغییر طالبان نسبت به گذشته، سخن پخته‌ای نبود، عنوان کرد: طالبان همان طالبان قبلی است. طالبان فعلی در چنگ آمریکا قرار دارد و برای افغانستان و همسایگانش خطر جدی به شمار می‌آید. داعش در افغانستان نیز با هدف انتقام‌گیری از لشکر فاطمیون شکل گرفته است؛ بنابراین به این جمله امام خمینی (ره) می‌رسیم که «آمریکا شیطان اکبر» است. اگر آن روز کسی مفهوم این سخن را متوجه نشد، امروز مردم دنیا به‌ویژه مردم افغانستان و ایران، با گوشت و پوست خود ماهیت این رژیم منحوس را درک کرده است.
باید روحیه هنرمندان افغانستانی را تقویت کرد / پیشنهاد ایجاد شبکه نوروز
در قسمت بعدی، محسن سعیدی، شاعر و طلبه حوزه علمیه قم، با اشاره به دو مناسبت مشترک افغانستان و ایران یعنی نوروز قرن جدید و آخرین شب یلدای قرن دو پیشنهاد برای تقویت روابط فرهنگی بین دو کشور ارائه و بیان کرد: برای تقویت روحیه اهالی فرهنگ افغانستان بعد از حوادث اخیر برگزاری نشست‌های مشترک و ایجاد شبکه تلویزیونی فارسی‌زبان برای تولید و پخش برنامه‌های فارسی زبان را پیشنهاد می‌کنم.
تعریف بخش ویژه فارسی‌زبانان در جشنواره شعر فجر
علیرضا قزوه در بخش دیگر سخنان خود به اهمیت ایجاد فضای شور و نشاط برای اهالی فرهنگ افغانستان اشاره کرد و گفت: با ایجاد هماهنگی‌های لازم می‌توان در رویدادهای فرهنگی چند ماه آینده، ازجمله جشنواره شعر فجر بخش ویژه شعر فارسی‌زبانان را با حضور شاعران افغانستانی تعریف کرد.
به داد زبان و ادبیات فارسی افغانستان برسید
محمد شارعی، دبیرکانون ادبی کلمه، از دیگر میهمانان نشست «هم‌اندیشی مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان» به ضرورت نگاه استراتژیک به مسائل مختلف افغانستان ازجمله در حوزه زبان و ادبیات فارسی اشاره کرد و یادآورشد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، می‌تواند اقدامات مهم و بنیادی در افغانستان انجام دهد. مهاجران افغانستانی، افغانستان کوچکی را با خودشان آورده‌اند که دارای ظرفیت و ظرافت‌های زبانی قابل توجه است؛ بنابراین فرصت‌های مناسبی برای انجام طرح‌های آکادمیک وجود دارد.
وی افزود: نهادهای ادبی در محیط مهاجرت با وجود مسائل مختلف کارهای بزرگی انجام داده‌اند؛ مانند انتشار صدها کتاب، برگزاری جشنواره‌های مختلف و تربیت صدها نویسنده و شاعر. پیشنهاد دیگر استفاده از پژوهش‌های زبانی، شعر، داستان و رمان است؛ به‌ویژه در شرایط فعلی که نهادهای ادبی و علمی افغانستان که به چهار سوی دنیا پراکنده شده‌اند. اگر به داد زبان و ادبیات فارسی در افغانستان نرسیم، فرداها خسارت‌های بزرگی را باید تحمل کنیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنم این نهادها در ایران از امکاناتی مانند ساختمان بهره مند شوند.
چوپانی نویسنده افغان از ترس طالبان
محمدصادق دهقان، دبیر خانه ادبیات افغانستان، با اشاره به اهمیت توجه به وضعیت اهالی فرهنگ و هنر داخل افغانستان بیان کرد: بسیاری از ناشران در وضعیت ورشکستگی قرار دارند یا کتاب‌هایشان را در انبارها نگهداری می‌کنند و تعدادی از این آثار از بین رفته است. شاعری در افغانستان به‌دلیل سابقه فعالیت فرهنگی، از شهر گریزان شده و در یک روستا چوپانی می‌کند. توجه به وضعیت شاعران مهاجر افغانستانی در ایران ضروری است.
ظرفیت‌های ایران در پژوهش‌های ادبی
تینا محمدحسینی، داستان‌نویس حوزه ادبیات پایداری، در بخش دیگر این نشست به بیان دغدغه‌های خود در زمینه ضرورت حمایت از تاریخ شفاهی پایداری پرداخت. همچنین زهرا زاهدی نیز بر استفاده از ظرفیت‌های ایران در زمینه پژوهش‌های ادبی تاکید کرد.
اذعان اتحادیه اروپا به تاثیرگذاری کتاب‌های ایرانی در افغانستان
محمد ابراهیم شریعتی، در ادامه این نشست درباره وضعیت ناشران و کتاب‌فروشان در افغانستان اظهار کرد: متاسفانه از 25 مردادماه فعالیت کتاب‌فروشی‌ها در افغانستان متوقف شده است. برخی از این افراد که توانایی داشتند به کشورهای اروپایی مهاجرت کردند. با توجه به اینکه در بسیاری کلاس‌های دانشگاه، از 40 دانشجو چهار نفر حضور دارند، چطور می‌توان به فروش کتاب امیدوار بود؟
وی با اشاره به تاثیرگذاری کتاب ایرانی در افغانستان بیان کرد: روزهایی که نیروهای ناتو در حال خروج از افغانستان بودند، گزارش مفصلی منتشر شد، درباره اینکه چه چیزی موجب شد اتحادیه اروپا در افغانستان ناکام بماند، در این گزارش 13 بار از کتاب ایرانی نام برده شده است. کتاب ایرانی در افغانستان به اصطلاح حرف اول را می‌زند و بیش از 1600 عنوان کتاب به‌عنوان سرفصل کتاب علوم‌انسانی تدریس می‌شد؛ کتاب ناشران بزرگی مانند سمت، دانشگاه امام صادق (ع)، نشر نی یا نشر مرکز ارائه می‌شد که بیش از 35 درصد آن‌ها در افغانستان فروش می‌رود. با حضور مجدد طالبان، پیشنهاد می‌کنم از این ناشران به روش‌های مختلف حمایت شود.
شریعتی با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی ایران از تقویت منابع کتابخانه‌ای افغانستان تاکید کرد: با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درحال حاضر کتابخانه عمومی کابل با مدیریت حجت‌الاسلام‌والمسلمین حیدر محقق یکی از کتابخانه‌های غنی در کابل است.
این ناشر از برگزاری برنامه‌های متنوع فرهنگی در ماه‌های آتی با مشارکت هنرمندان افغانستانی خبر داد و با اشاره به دعوت غلامعلی حداد عادل، (عضو هیات امنای بنیاد دائرالمعارف اسلامی و مدیرعامل بنیاد دانشنامه جهان اسلام) تصریح کرد: دکتر حداد عادل اعلام کردند که همه مدخل‌های مرتبط با افغانستان مجدد کدنویسی شود که متاسفانه از هموطنان کسی اعلام آمادگی نکرد.
شریعتی در پایان سخنان خود درباره دغدغه اقامت دائم فعالان فرهنگی افغانستانی در ایران گفت: موضوع اقامت طولانی مدت مصوبه 596 شورای امنیت ملی ایران است. متقاضیان بعد از طی مراحل اداری می‌توانند اقامت 10 ساله دریافت کنند. دریافت مجوز فعالیتهای هنری نیز از طریق اداره کل مجامع تشکلها و فعالیتهای فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حل شده است.
مجتبی نوروزی، از دیگر حاضران نشست «هم‌اندیشی مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان» ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطره سرور رجایی و زریاب از چهره‌های فرهنگی فقید افغانستانی بر توجه به فرهنگ افغانستان تاکید کرد.
در بخش بعدی این نشست مجتبی رحمان‌دوست نیز بر بهره‌مندی از ظرفیت‌های رسانه برای انتقال دغدغه اهالی فرهنگ و هنر افغانستان به مسئولان اشاره و بیان کرد: قرابت و دوستی دو ملت ایران و افغانستان از بین نمی‌رود. پیشنهادات مطرح شده در نشست قدم بزرگی است و موضوعاتی که نیاز به قانون دارد از طریق کانال‌های قانون‌گذار قابل پیگیری است.
مصطفی امیدی، معاون اداره کل توسعه روابط فرهنگی آسیا و اقیانوسیه در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نیز با بیان این مطلب که سازمان، حلقه وصل بین داخل با دیگر کشورها است، عنوان کرد: بیشترین پذیرش دانشجو در ایران به افغانستان اختصاص دارد.
غلامحسین شیرزاد مقدم، رایزن فرهنگی ایران در افغاستان، با اشاره به قرابت دو ملت ایران و افغانستان اظهار کرد: از بین 232 نفر، بیش از 60 نفر از متقاضیان در دانشگاه‌های ایران، بورسیه از افغانستان هستند. وی همچنین به برنامه‌ریزی برای تولید برنامه تلویزیونی «برتو از دور سلام» مختص دانش‌آموزان مهاجر افغانستانی با همکاری موسسات فرهنگی اشاره کرد.
محمدمهدی دادمان، رئیس حوزه هنری، در ادامه نشست «هم‌اندیشی مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان» بیان کرد: حوزه هنری خانه اهل فرهنگ و هنر افغانستان بوده و هر کاری از دستمان برمی‌آید انجام می‌دهیم و در این نشست‌های هم‌اندیشی اتفاقات قابل توجهی شکل خواهد گرفت.
عباس محمدی، مسئول آفرینش‌های هنری حوزه هنری، از برگزاری مجدد برنامه «قند پارسی» خبر داد و تاکید کرد این برنامه با شکوه‌تر از دوره‌های قبل ادامه پیدا خواهد کرد.
علی محمد مودب، مدیرعامل موسسه شهرستان ادب، در ادامه این نشست گفت: سامانه ارزشیابی هنرمندان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به مراکز صدور مجوز و دستگاه‌های مرتبط با صدور مجوزهای اقامت متصل شود؛ در این صورت جریان پیگیری متقاضیان هنرمند افغانستانی تسهیل خواهد شد.
حمایت از ایجاد یا تقویت موسسات فرهنگی مهاجران در مناطق مختلف کشور نیز از دیگر پیشنهادهای مدیرعامل شهرستان ادب بود.
محمود سالاری (معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) نیز بر تلاش و پیگیری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رفع مشکلات فعالان فرهنگی افغانستانی تاکید کرد.
*س_برچسب‌ها_س*