با دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی بیشتر آشنا شوید / نگاهی به تألیفات و کارنامه اجرایی عبدالحسین خسروپناه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، عصر روز سه شنبه 27 دی 1401 سایت رسمی شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت رسمی اعلام کرد با تایید اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین "عبدالحسین خسروپناه" به عنوان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی انتخاب شد. در حالی عبدالحسین خسروپناه دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی شد که این شورا 5 دبیر در همه سال‌های شکل گیری خود را دیده است. شورایی که همواره توقعات زیادی از آن در بدنه فرهنگی کشور و همچنین فعالین و دغدغه‌مندان این حوزه وجود داشته که به نظر نارضایتی‌های زیادی هم در عملکرد و سیاستگذاری آن بوده و هست.

در این گزارش قصد داریم بیشتر با عبدالحسین خسروپناه دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی آشنا شویم. خسروپناه در بهمن ماه 1345 شمسی مصادف با شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در شهرستان دزفول، چشم به جهان طبیعت گشود دروس حوزوی را در کنار دروس متوسطه (رشته تجربی) در سال 1362 آغاز کرد و به مدت شش سال در سال 1368شمسی در مقطع سطح سوم حوزه علمیه فارغ التحصیل شد.

وی، علاوه بر دروس متعارف حوزه علمیه قم، کتاب‌های دیگر ادبی و فقهی و اصولی و فلسفی از جمله شرح نظام، شرح مطول، شرایع الاسلام، حلقات شهید صدر، قوانین و فلسفتنا را در مدرسه‌های علمیه آیت الله معزی و آیت الله نبوی و آیت الله قاضی در شهرستان دزفول و نیز تابستان‌ها در حوزه‌های علمیه طزرجان یزد و قم فرا گرفت و از محضر استادان برجسته حوزه‌های علمیه، همچون: آیات مکرم آقایان حاج شیخ محمدکاظم مدرسیان، حاج سید مجدالدین قاضی دزفولی، حاج شیخ محمدعلی مدرس افغانی، حاج شیخ قدرت الله وجدانی فخر، حاج شیخ کاظم تدین نژاد، حاج شیخ کاظم سبط الشیخ، حاج شیخ مصطفی اعتمادی و حاج شیخ محسن اراکی بهره فراوان برد.

این دوره از تحصیل به جهت انس با جوانان مخلص و همراهی با شهدای دوران هشت ساله دفاع مقدس از بهترین دوران عمرش به شمار می‌رود وی علاوه بر فعالیت تبلیغی در دوران دفاع مقدس در عملیات‌های رمضان، محرم، کوشک، بدر، والفجر هشت، کربلای پنج و والفجر ده، به عنوان تک تیرانداز و دیدبان شرکت نمود و چندین بار با موج انفجار و مصدومیت شیمیایی، راهی بیمارستان شد و از ناحیه چشم و ریه و دستگاه گوارش مصدوم شد؛ ولی هیچگاه حاضر به تشکیل پرونده جانبازی نشد.

استاد خسروپناه در سال 1368 دروس خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و دوازده سال از محضر استادانی همچون حضرات: آیت الله العظمی وحید خراسانی، آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، آیت الله العظمی جعفر سبحانی، آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی در حوزه علمیه قم، بهره برد تحصیل دروس تخصصی کلام اسلامی را در کنار دروس خارج فقه و اصول در سال 1370 شمسی آغاز کرده و در سال 1374 در مقطع دکترای کلام اسلامی با رتبه اول از مؤسسه امام صادق (ع) فارغ التحصیل شد و پایان نامه خود را با عنوان انتظارات بشر از دین تدوین کرد.

تحصیل تفسیر قرآن و فلسفه و عرفان و بهره‌مندی از محضر استادانی همچون، آیت‌الله تدیننژاد، آیت‌الله حسن‌زاده آملی، آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله مصباح یزدی، آیت‌الله سبحانی و آیت‌الله انصاری شیرازی، یکی دیگر از بخش‌های تحصیلی استاد خسروپناه به شمار می‌آید که از سال 1364شمسی تا سال 1385 ادامه داشته است. وی از سال 1370 شمسی در کنار تحصیل به فعالیت پژوهشی فردی و جمعی اشتغال ورزیده و مدیریت‌های پژوهشی و اجرایی خُرد و کلان داشته است.

یکی از توفیقات وی، زمینه تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی از سال 1362 شمسی در کنار تحصیل بوده است که تا کنون در مدارس علمیه دزفول و قم و مؤسسه امام صادق و مؤسسه امام خمینی و جامعه الزهراء به تدریس ادبیات، فقه، اصول، فلسفه و کلام اشتغال علمی داشته و نیز از سال 1365 در تربیت معلم دزفول و دانشگاه‌های شهید چمران اهواز، شهید بهشتی و علوم پزشکی شهید بهشتی، علامه طباطبایی، تربیت مدرس، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به تدریس دروس فلسفی و کلامی پرداخته است و توانسته همه کتاب‌های متعارف حوزه علمیه، از جامع‌المقدمات تا کفایه و همچنین از بدایه الحکمه تا الشواهد الربوبیه و اسفار ملاصدرا را در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های کشور تدریس کند.

استاد خسروپناه در کشور‌های عربستان، انگلستان، عراق، امارات، قطر، چین، روسیه، ترکیه، گرجستان، مالزی، پاکستان، هندوستان، لبنان، سوریه، اتریش، سوئیس، سوئد، اندونزی، قزاقستان، بوسنی و هرزگوین، ایتالیا و واتیکان، سخنرانی‌های متعدد داشته است. همچنین در سال 1375 شمسی توسط آیت الله مدرسیان در دروس فقه و اصول، اجازه اجتهاد و اجازه نقل حدیث گرفت و از سال 1394 به رتبه استاد تمامی دست یافت و اینک از چندین استاد مشهورفقه و اصول حوزه علمیه قم، اجازه اجتهاد و اجازه روایی دارد.

نظریه‌ها و دیدگاه‌های اختصاصی استاد خسروپناه، عبارت است از:

1- نظریه فلسفه فلسفه اسلامی که در هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی به عنوان نوآوری پذیرفته شد.

2- نظریه دیدبانی

3- نظریه حکمت خودی و تغییر موضوع فلسفه به وجود انضمامی انسان

4- رئالیسم شبکه‌ای و تئوری بداهت نظام‌مند کارآمد

5- الگوی حکمی - اجتهادی و روش شناسی حکمی - اجتهادی

6- نظریه فرایندی از مبانی تا نظام‌های عینی

مهمترین دغدغه‌های فکری و فلسفی و فقهی استاد خسروپناه در دو حوزه مشخص می‌شود:

اول، جریان‌شناسی فکری ایران و جهان اسلام و دوم، اسلامی‌سازی علوم انسانی و به تبع آن، نظام‌سازی فقه اسلامی

مسؤلیت‌های پژوهشی و اجرایی در گذشته

• معاونت آموزشی حوزه علمیه دزفول / 1366- 1368
• مسئول اداره پژوهشی معاونت پژوهشی نهاد رهبری در دانشگاهها / 1379-1376
• مدیر نقد و پژوهش کانون اندیشه جوان / 1380-1378
• مسئول حلقه نقد پژوهشکده حکمت و دین پژوهی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1381-1379
• عضو هیئت مدیره کانون اندیشه جوان / 1384-1379
• قائم مقام مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم / 1384-1379
• قائم مقام معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1380-1379
• معاون پژوهشکده حکمت و دین پژوهی / 1382-1379
• مدیر گروه فلسفه / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1390-1379
• عضو شورای علمی گروه معرفت شناسی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1390- 1379
• عضو شورای علمی گروه کلام و دین پژوهی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی1390-1379
• عضو تحریریه فصلنامه علمی - پژوهشی قبسات / 1379
• عضو شورای علمی کانون اندیشه جوان / 1385-1380
• عضو حلقه حکمت و دین پژوهی / کانون اندیشه جوان / 1386-1382
• عضو گروه علمی اسلام و مسیحیت مرکز گفت وگوی ادیان / سازمان فرهنگ وارتباطات / 1386-1383
• عضوشورای پژوهشی گروه تعلیم و تربیت اسلامی / پژوهشکده تعلیم و تربیت / وزارت آموزش و پرورش / 1386-1383
• عضو تحریریه فصلنامه ذهن / 1383
• عضو شورای علمی گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1390-1383
• عضو هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی و نقد و مناظره / شورای عالی انقلاب فرهنگی /1384
• سردبیر فصلنامه پژوهش‌های تربیت اسلامی / پژوهشگاه آموزش و پرورش / 1386-1384
• عضو هیئت تحریریه فصلنامه پژوهش‌های تربیت اسلامی / پژوهشگاه آموزش و پرورش / 1386-1384
• دبیرعلمی همایش فلسفه‌های مضاف در روز جهانی فلسفه / 1384
• دبیر علمی همایش نکوداشت حکیم اصولی آیت‌الله‌علامه ابوالحسن شعرانی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1386-1385
• عضو شورای علمی گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین پژوهی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / 1390-1386
• رئیس کمیته فرهنگی و اجتماعی کمیسیون بررسی و تأمین نیاز‌های دینی / دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام / 1388-1386
• دبیر علمی همایش هنر دینی / بزرگداشت علامه جعفری در روز جهانی فلسفه / 1387-1388
• دبیر علمی همایش علامه طباطبایی، فیلسوف علوم انسانی اسلامی / 1389-1390
• عضو حقیقی هیات ممیزه دانشگاه امام صادق (ع) / 1391
• عضو هیئت تحریریه نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی
• مدیریت گروه مبانی نظری اسلام در دانشگاه معارف اسلامی
• عضو هیئت تحریریه نشریه مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
• عضو شورای پژوهشی سازمان بسیج اساتید
• رئیس کمیسیون تخصصی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
• رئیس کارگروه علوم انسانی اسلام شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزش

مدیریت‌های فعلی

• رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران
• معاون علوم انسانی وهنر دانشگاه آزاد اسلامی
• دبیر و نایب رئیس هیات حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره
• عضویت در شورا‌های علمی، راهبردی و نشریات (فعلی)
• عضو حقیقی شورای تحول و ارتقا علوم انسانی کشور / شورای عالی انقلاب فرهنگی
• عضویت در شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها
• عضو هیات امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
• عضو هیات امنای حوزه دانشگاهیان
• عضو هیات امنای دانشگاه مذاهب اسلامی
• عضو هیات امنای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
• استاد قشر بسیج اساتید
• عضو شورای راهبری خاتم الاوصیاء
• عضو هیات مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی
• عضو شورای پژوهشی مجمع تقریب مذاهب اسلامی
• دبیر هیات امنای مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
• عضو حقیقی شورای سیاست‌گذاری مرکز مطالعات و پژوهش‌های حوزه علمیه قم
• عضو شورای پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی
• مدیر مسئول نشریه جاویدان‌خرد /1392
• سردبیری دوفصلنامه علمی - تخصصی مطالعات تحول در علوم انسانی سازمان بسیج اساتید
• عضو هیأت امنای مرکز جامع علوم اسلامی، ولی امر (عج) در حوزه علمیه قم / 1389
• عضو حقیقی شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
• سردبیر فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، معرفت / دفتر نمایندگی نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
• عضو شورای‌عالی‌سیاست‌گذاری ستادپاسخ‌گویی به مسایل مستحدثه دینی / دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
• عضو تحریریه فصلنامه علمی - پژوهشی اندیشه نوین دینی

به گزارش شهرآرانیوز، شورای عالی انقلاب فرهنگی در 19 آذرماه 1363 به فرمان امام خمینی (ره) و به ریاست رییس جمهور وقت در کشور تشکیل شد. گسترش نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه، تقویت انقلاب فرهنگی، اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غربزدگی از جمله اهداف تأسیس این شورا عالی در ایران است.

وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی را می‌توان به سه حوزه سیاست‌گذاری، تدوین ضوابط و نظارت تقسیم‌بندی کرد. تهیه و تدوین سیاست‌ها و طرح‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله در حوزه‌های زنان، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر، بی‌سوادی، دانشگاه‌ها، برقراری روابط علمی و پژوهشی و فرهنگی با سایر کشورها، همکاری حوزه و دانشگاه، فعالیت‌های دینی و معنوی، برنامه‌ریزی برای مقابله با تهاجم فرهنگی و سایر حوزه‌های فرهنگی از جمله وظایف سیاست‌گذاری این شورا محسوب می‌شود.

همچنین تعیین ضوابط تأسیس مراکز علمی و آموزشی و نیز ضوابط گزینش مدیران و استادان و دانشجویان از جمله وظایف این شورا در سطح کشور است. بررسی و تحلیل شرایط فرهنگی ایران و جهان، بررسی الگو‌های توسعه و پیامد‌های فرهنگی آن، بررسی وضع فرهنگ و آموزش کشور و نیز نظارت بر اجرای مصوبات شورا از دیگر وظایف تعیین شده در حوزه نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

این شورا دارای 44 نفر عضو حقیق و حقوقی است که از این تعداد 24 نفر از مسئولان ارشد نظام به عنوان عضو حقوقی و 20 نفر از نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و دینی کشور به عنوان عضو حقیقی هستند.

در شورای عالی انقلاب فرهنگی رییس جمهور به عنوان رییس، رییس مجلس شورای اسلامی به عنوان نایب رییس اول و رییس قوه قضائیه به عنوان نایب رییس دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کنند.