بقائی: تماس‌های با واسطه بین ایران و آمریکا در روز‌های اخیر انجام شده است

باشگاه خبرنگاران جوان - «اسماعیل بقائی» در ابتدای نشست خبری امروز دوشنبه خود به برخی تحولات منطقه‌ای و بین المللی در روز‌های اخیر اشاره کرد و گفت: کماکان مهم‌ترین تحول در منطقه ما به موضوع فلسطین مربوط می‌شود.

وی افزود: به رغم تفاهمی که ظاهراً در هفته گذشته در شرم الشیخ انجام شد ما شاهد تداوم کشتار رژیم صهیونیستی در غزه و کرانه باختری هستیم و تاکنون ده‌ها بار آتش‌بس توسط رژیم صهیونیستی نقض شده است.

وی با بیان اینکه «گذرگاه رفع نیز همچنان بسته است» خاطرنشان کرد: ضامنان آتش‌بس در غزه به خصوص آمریکا با بی‌عملی باعث تداوم جنایت‌های رژیم صهیونیستی در این منطقه هستند.

امیدواریم آتش‌بس افغانستان و پاکستان منجر به روند مبتنی بر تفاهم و جلوگیری از تکرار مجدد درگیری‌ها شود

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با اشاره به درگیری‌های اخیر پاکستان و افغانستان اظهار کرد: این درگیری‌ها ما را نگران کرد. ما هر دو طرف را به خویشتن‌داری دعوت و تاکید کردیم که ثبات در منطقه مهم است.

بقائی خاطرنشان کرد: ما خوشحال هستیم که نهایتاً دو طرف روز گذشته آتش‌بس اعلام کردند و امیدواریم این روند منجر به یک روند مبتنی بر تفاهم و جلوگیری از تکرار مجدد درگیری‌ها شود.

وی همچنین در این نشست گزارشی از نشست هفته گذشته وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در اوگاندا پرداخت و گفت: در این نشست کشور‌های عضو (120 کشور) با اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی علیه ایران در شورای امنیت مخالفت کردند و از مواضع و حق ایران حمایت کردند.

اقدام سه کشور اروپایی در رابطه با اسنپ‌بک باعث ایجاد آشفتگی حقوقی در شورای امنیت شده است

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در بخشی دیگر از صحبت‌های خود در این نشست با بیان اینکه «ما باید قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل را از بیست و ششم مهرماه خاتمه یافته تلقی کنیم و دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل نیز باید بر این اساس عمل کند»، خاطرنشان کرد: البته ما می‌دانیم که اقدام سه کشور اروپایی باعث ایجاد آشفتگی حقوقی در شورای امنیت شده است، البته مسئولیت آن با ما نیست و مسئولیت آن با سه کشور اروپایی است.

وی تاکید کرد: اکثریت جامعه جهانی با رویکرد آمریکا و برخی از کشور‌های اروپایی در ارتباط با سوء استفاده آنها از سازوکار‌های بین‌المللی مخالف هستند.

همکاری ایران و روسیه در چارچوب همکار‌های قبلی ادامه پیدا می‌کند

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در این نشست در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه وزیر خارجه روسیه اعلام کرده که مسکو هیچ محدودیتی برای همکاری‌های نظامی و فنی با ایران ندارد و ما آماده هستیم که در این ارتباط و ارائه سیستم‌های دفاعی با تهران همکاری کنیم، نظر ایران در این ارتباط چیست؟ خاطرنشان کرد: روند همکاری‌های ایران و روسیه در تمام زمینه‌ها رو به رشد است، ما دارای چندین موافقتنامه مبنایی مهم با روسیه هستیم و این موافقتنامه‌ها موضوعات متعدد و متنوعی را پوشش می‌دهد از جمله همکاری‌های دفاعی.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه بنابر اعتقاد ما، روسیه و اکثریت اعضای جامعه بین‌المللی قطعنامه 2231 خاتمه پیدا کرده است، همکاری ایران و روسیه در چارچوب همکار‌های قبلی ادامه پیدا می‌کند.

برای تبادل زندانیان بین ایران و فرانسه در هر دو طرف اراده لازم جهت حل و فصل موضوع وجود دارد

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با آخرین وضعیت روند تبادل زندانیان بین ایران و فرانسه و آزادی خانم مهدی اسفندیاری شهروند ایرانی بازداشت شده در فرانسه گفت: ما به جدیت این موضوع را پیگیری می‌کنیم و به نظرم در هر دو طرف اراده‌های لازم وجود دارد که موضوع را حل و فصل کنند.

نماینده ویژه روسیه در امور سوریه در تهران حضور دارد

بقایی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با سفر اخیر «علی لاریجانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی به روسیه و دیدار وی با پوتین و اینکه برخی می‌گویند احتمالاً پوتین قرار است بین ایران و آمریکا میانجیگری کند؟ گفت: ما به صورت مستمر با دوستان خودمان در منطقه مشورت می‌کنیم این مشورت در ارتباط با موضوعات مختلفی است که مرتبط با امنیت و منافع کشور است و تماس‌ها با روسیه نیز در سطوح مختلف به همین ترتیب ادامه دارد.

وی ادامه داد: در چارچوب همین ارتباطات، امروز نماینده ویژه روسیه در امور سوریه در تهران حضور دارد و قرار است با مقامات مرتبط با امور خارجه ایران دیدار و رایزنی کند.

بقائی افزود: این تماس‌ها در چارچوب همکاری‌ها و مشورت‌ها بین دو کشور در زمینه‌های مختلف است.

هیچ موردی وجود ندارد که رژیم صهیونیستی وعده‌ای داده باشد و به آن عمل کرده باشد

بقائی در ادامه نشست خبری هفتگی، خود، با تأکید بر موضع روشن جمهوری اسلامی ایران در قبال غزه، گفت: از ابتدای آغاز نسل‌کشی در غزه، بر ضرورت وادار کردن رژیم صهیونیستی به توقف کشتار، شکستن حصر غیرانسانی، رساندن کمک‌های بشردوستانه بدون مانع، خروج اشغالگران نظامی و بازسازی غزه تأکید کرده‌ایم.

وی افزود: این مطالبات، خواسته‌هایی انسانی و غیرقابل انکار هستند که هیچ کشور یا انسان مسئولی نمی‌تواند آنها را رد کند.

بقائی ادامه داد: هر روزی که از درد و رنج مردم فلسطین کاسته شود، مایه خوشحالی است. اما نگرانی‌هایی که از ابتدا اعلام کردیم، مبتنی بر تجربه‌های گذشته است. هیچ موردی وجود ندارد که رژیم صهیونیستی وعده‌ای داده باشد و به آن عمل کرده باشد. در لبنان تاکنون بیش از 5000 مورد نقض آتش‌بس ثبت شده و در غزه نیز تنها در چند روز گذشته، بیش از 80 مورد نقض آتش‌بس رخ داده است. در یکی از این موارد، 11 نفر از اعضای یک خانواده به شهادت رسیدند و گذرگاه‌ها نیز باز نشدند.

سخنگوی وزارت خارجه با انتقاد از عملکرد ضامنان توافق تصریح کرد: نگرانی‌هایی که داشتیم، اکنون به وضوح مشاهده می‌شود. رژیم صهیونیستی در ادعا‌های خود جدی نیست و متأسفانه ضامنان نیز به وظایف خود آن‌گونه که باید عمل نکرده‌اند.

مشارکت در نشست شرم الشیخ به نفع کشور و منافع ملی نبود

بقائی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع نشست شرم‌الشیخ اشاره کرد و گفت: تصمیم‌گیری درباره مشارکت در یک روند یا رویداد دیپلماتیک با این سطح از اهمیت، مستلزم بررسی‌های دقیق کارشناسی در وزارت خارجه و سایر نهاد‌های ذی‌ربط است. دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسی تدوین شد و در نهاد‌های بالادستی مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، نتیجه این بررسی‌ها این بود که مشارکت در چنین رویدادی به نفع کشور و منافع ملی نیست.

آژانس باید شخصیت و عدم وابستگی خود را حفظ کند

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران همچنین در ارتباط با اظهارات روز گذشته «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران گفت: ما همواره تاکید کرده‌ایم که آژانس باید بر اساس صلاحیت‌های خود و به دور از اغراض سیاسی برخی از اعضا عمل کند.

وی افزود: ما همواره تاکید کردیم که آژانس باید شخصیت و عدم وابستگی خود را حفظ کند و اجازه ندهد که مورد استفاده مطامع و اغراض سیاسی آمریکا و برخی از کشور‌های اروپایی قرار بگیرد.

از امضای توافق آتش‌بس بین افغانستان و پاکستان استقبال می‌کنیم

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد ارزیابی‌های صورت گرفته در ارتباط با ایجاد آتش بین پاکستان و افغانستان و منشا ایجاد این درگیری‌ها گفت: تحلیل‌های مختلفی وجود دارد که چرا درگیری بین پاکستان و افغانستان شروع شد و این درگیری‌ها ادامه پیدا کرد.

وی افزود: آنچه که برای ما مهم است این است که شاهد توقف تنش بین این دو کشور و برقراری صلح بین آنها باشیم، چرا که هر آنچه که در این دو کشور رخ می‌دهد آثار و تبعات در کل منطقه دارد و همانطور که اشاره کردم ما از امضای توافق آتش بس بین این دو کشور استقبال می‌کنیم.

بخش حقوقی وزارت خارجه و محیط زیست با مقامات عراقی در ارتباط با هورالعظیم در رایزنی هستند

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در ارتباط با موضوع تالاب هور العظیم و پیگیری‌های وزارت خارجه در این ارتباط گفت: بخش حقوقی ما و همچنین بخشی که مربوط به محیط زیست است با مقامات عراقی در این ارتباط تعامل و رایزنی دارد.

رابطه ارزشمندی با هند داریم

وی در پاسخ به سوالی در ارتباط با تعاملات ایران و هند و نقش هند به عنوان یکی از کشور‌های بزرگ عضو جنبش عدم تعهد اظهار کرد: هند کشور مهمی است و ما رابطه ارزشمندی با این کشور داریم.

وی خطاب به خبرنگار پرسش‌کننده گفت: مصمم هستیم که این ارتباط را ادامه دهیم و همانطور که شما اشاره کردید هند از اعضای مهم جنبش عدم تعهد است.

نمی‌توانیم ادعا کنیم که در آستانه یک روند مذاکراتی قرار داریم

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که آقای ویتکاف در مصاحبه‌ای که اخیراً داشته گفته که تماس‌هایی از ایران دریافت کرده‌ایم؟ گفت: تماس‌های با واسطه بین ایران و طرف‌های مقابل کم و بیش در این روز‌ها مثل قبل وجود داشته است و واسطه‌ها پیام‌هایی بین ما و آنها تبادل کرده‌اند.

بقائی افزود: ولی نمی‌توانیم این ادعا را مطرح کنیم که در آستانه یک روند مذاکراتی قرار داریم.

برای شرکت در نشست بازسازی غزه هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ایران قصد دارد در نشست بازسازی غزه که قرار است در مصر برگزار شود، شرکت کند و به طور کلی برنامه ایران برای کمک به مردم غزه چیست؟ گفت: در مورد این رویداد ما هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم و باید جمع‌بندی کنیم.

وی ادامه داد: در مورد اصل کمک به فلسطینی‌ها ومردم غزه همانطور که در بیانیه 14 مهر خود تاکید کرده‌ایم، ما علاوه بر اینکه بر ضرورت توقف نسل‌کشی در غزه تاکید داریم از انجام هرگونه کمکی که بتوانیم به مردم غزه داشته باشیم، دریغ نمی‌کنیم.

مادامی که انتظارات و مطالبات زیاده‌خواهانه وجود داشته باشد، زمینه‌ای برای مذاکره و تفاهم شکل نخواهد گرفت

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی درباره گفت‌و‌گو‌ها با آمریکا و این که آیا مصر میانجی جدید مذاکرات ایران و آمریکاست، گفت: تماس‌هایی بین ما و طرف‌های مقابل با واسطه کم و بیش ادامه دارد، اما این به معنای ورود به مرحله مذاکراتی نیست.

وی افزود: مذاکره زمانی شکل می‌گیرد که طرف‌های یک موضوع به این جمع‌بندی برسند که مواضع و حقوق یکدیگر را محترم بشمارند و در شرایط برابر، نگرانی‌های همدیگر را مدنظر قرار دهند. ما در این مرحله نیستیم و مادامی که انتظارات و مطالبات زیاده‌خواهانه وجود داشته باشد، زمینه‌ای برای مذاکره و تفاهم شکل نخواهد گرفت.

بقائی با اشاره به تلاش‌های برخی کشور‌ها برای میانجی‌گری در یک سال گذشته، افزود: طبیعی است که کشور‌هایی که در این مدت تلاش کرده‌اند برای حل مشکلات نقش‌آفرینی کنند، همچنان به این روند ادامه دهند.

وی همچنین به رایزنی‌های مستمر ایران با مصر اشاره کرد و گفت: در گفت‌و‌گو‌هایی که با وزیر خارجه مصر داریم، یکی از موضوعات عمده، وضعیت غزه است. مصر به عنوان یکی از ضامنان تفاهم آتش‌بس نقش مهمی دارد و ما در هر تماسی، ضرورت توقف کشتار و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه را مورد تأکید قرار می‌دهیم.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در ارتباط با دومین نشست دیپلماسی استانی وزارت امور خارجه در مشهد گفت: این دومین اجلاس در چارچوب دیپلماسی استانی است و موضوع صرفاً مربوط به وزارت خارجه نیست. اتفاق‌نظر روشنی در ارکان مختلف دولت، از جمله وزارتخانه‌های اقتصادی، تجاری و وزارت خارجه، درباره مفید بودن این ابتکار وجود دارد.

بقائی افزود: در این نشست، استانداران استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی، سفرای ایران در کشور‌های همسایه از جمله چین و روسیه و فعالان تجاری و بازرگانی متمرکز بر کشور‌های شرق و شمال شرق حضور دارند. امیدواریم با استمرار این نشست‌ها در استان‌های مختلف، هم بخش‌های اجرایی و اداری کشور با ظرفیت‌های استانی آشنا شوند و هم امکان تماس و ارتباط میان فعالان اقتصادی استانی با کشور‌های متناظر فراهم شود. این روند می‌تواند به روان‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و تجاری با کشور‌های همسایه کمک کند.

موارد کلی موضوعات مطرح شده در سفر لاریجانی به روسیه مشخص است

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال ایسنا ر ارتباط با اینکه آیا در جریان سفر اخیر علی لاریجانی دبیر شورای امنیت ملی به روسیه با توجه به سفر همزمان الجولانی به مسکو و دیدار وی با پوتین، بحثی در ارتباط با روابط ایران و سوریه انجام شده با توجه به اینکه امروز نیز نماینده روسیه در امور سوریه به تهران سفر کرده است؟ گفت: همانطور که شما اشاره کردید سفر آقای لاریجانی به روسیه انجام شده است ولی در مورد این موضوعی که شما اشاره کردید من اطلاعی ندارم و باید سوال کنم که در چه موردی در این سفر بحث شده است گرچه موارد کلی مورد رایزنی و گفت‌و‌گو مشخص است.

وی افزود: در ارتباط با سفر نماینده ویژه روسیه در امور سوریه به تهران نیز با توجه به اینکه این سفر امروز انجام شده است در نشست هفته آینده سخنگویی در مورد این سفر و نتایج آن صحبت خواهیم کرد.

سلاح مقاومت، موضوعی است که باید توسط خود فلسطینی‌ها در مورد آن تصمیم گیری شود

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر اینکه نماینده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا اعلام کرده که در صورتی که دولت لبنان اقدام به خلع سلاح حزب‌الله نکند، رژیم صهیونیستی خود یک طرفه این اقدام را انجام خواهد داد؟ گفت: ما همواره نگرانی خود را از عادت رژیم صهیونیستی در عدم انجام تعهداتش اعلام کردیم و اینکه رژیم صهیونیستی به تعهدات خود عمل نکند امر جدیدی نیست.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: همانطور که جریان مقاومت حماس اعلام کرد، سلاح مقاومت، موضوعی است که باید توسط خود فلسطینی‌ها در مورد آن تصمیم گیری شود.

بقائی مطرح کرد: اینکه آمریکا و رژیم صهیونیستی چنین مسائلی را مطرح می‌کند در واقع یک نوع زمینه سازی برای تکرار بدعهدی است و جامعه جهانی باید در این ارتباط مراقبت لازم را داشته باشد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این نشست خبری که بیش از یک ساعت به طول انجامید در پاسخ به سوالی با تبریک و تسلیت شهادت رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح یمن گفت: ایشان در راه مبارزه با اشغالگری و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند.

حمایت مردم یمن از فلسطین در راستای عمل به یک تعهد انسانی بوده است

وی افزود: مردم یمن در این 2 سال نشان دادند که در حمایت از آرمان فلسطین که یک مسئولیت قانونی و مسئولیت همه کشورهاست چقدر جدی هستند و در واقع کاری که مردم یمن انجام دادند در راستای عمل به یک تعهد انسانی بوده است و این موضوع باید از سوی همه گرامی داشته شود.

به صورت کلی برای سازماندهی اتباع خارجی در کشور اقداماتی را انجام داده‌ایم

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بر اساس برخی از اخبار گفته شده که آقای بهرامی مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه در دیدار با یکی از مقامات سفارت افغانستان در تهران گفته که ویزای کار برای شهروندان افغانستانی صادر خواهد شد، گفت: به صورت کلی برای سازماندهی اتباع خارجی در کشور اقداماتی را انجام داده‌ایم.

وی افزود: در همین چارچوب، نوع و نحوه صدور روادید برای متقاضیان افغانستانی را تنظیم کردیم که این یکی از مواردی است که در دستور کار ما بوده و نکته آقای مدیرکل هم اشاره به همین موضوع دارد.

آمریکا باید در زمینه نقض فاحش حقوق بشر پاسخگو باشد

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار پرس تی وی درباره برخورد پلیس آمریکا با یک زن سیاه‌پوست و آسیب وی در اثر ضربات، گفت: ما قصد نداریم عادت آمریکا در دخالت در امور دیگر کشور‌ها را الگوبرداری کنیم ولی همیشه نسبت به ضرورت احترام به حقوق همه اقشار جامعه آمریکا، خصوصاً سیاه‌پوستان و رنگین‌پوستان و آفریقایی‌تبارها، تاکید کرده‌ایم.

وی تاکید کرد: فارغ از بحث‌های سیاسی و اختلافات سیاسی که ما با آمریکا داریم، موضوع تبعیض نژادی و نژادپرستی نهادینه‌شده در سطوح مختلف حکمرانی آمریکا، به ویژه در بخش انتظامی و پلیس، یک امر واقعی است. گاهی یک مورد یا یک اتفاق باعث می‌شود که یادآوری شود هم به جامعه آمریکا و هم به جامعه بین‌المللی که این یک واقعیت است و متاسفانه در یک سال اخیر این موضوع به دلیل برخی از سیاست‌های رسمی دولت آمریکا تشدید شده است.

بقائی خاطرنشان کرد: ما واقعه جورج فلوید را داریم که باز یک فرد سیاه‌پوست مورد آزار پلیس قرار گرفت، کشته شد و جریاناتی که بعد از آن حادث شد. در این مورد هم حقیقتاً صحنه بسیار منزجرکننده و بسیار رقت‌بار است که یک پلیس اینگونه با خشونت با یک خانمی سیاه‌پوست در مقابل چشمان فرزندانش برخورد کند. اینها نقض فاحش حقوق بشر است و قاعدتاً آمریکا به‌عنوان عضو بسیاری از اسناد بین‌المللی حقوق بشر در این زمینه باید پاسخگو باشد و اقداماتی را برای جلوگیری از تکرار این موارد اتخاذ کند.

قاطبه جامعه بین‌المللی با رویکرد یک جانبه مخالف هستند

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که هفته گذشته اعلام شد که برخی از کشور‌های اروپایی که عضو اتحادیه اروپا نیستند می‌خواهند اسنپ‌بک را اجرا کنند، گفت: خیلی از کشور‌ها در عرصه جهانی نیز اعلام کردند که قصد ندارند آن را اجرا کنند و با اقدام سه کشور اروپایی مخالف هستند.

وی با بیان اینکه برخی از این کشور‌های اروپایی که این موضوع را اعلام کرده‌اند، نامزد عضویت در اتحادیه اروپا هستند و در همین چارچوب این موضوع را اعلام کرده‌اند، خاطرنشان کرد: هر کشور عضو سازمان ملل دارای محدودیت‌ها و تعهداتی است و ما تاکید کرده‌ایم که این اقدام آنها مغایر با تعهدات بین‌المللی است و قاطبه جامعه بین‌المللی با رویکرد یک جانبه مخالف هستند.

3 کشور اروپایی با تبعیت از خواسته‌های آمریکا، بر بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی لغوشده تأکید کردند

در ادامه این نشست خبری، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی اظهار کرد: با توجه به احتمال سوء‌استفاده سه کشور اروپایی از سازوکار حل اختلاف در برجام، ما طی یک سال گذشته تلاش کردیم طرف‌های مقابل را به این جمع‌بندی برسانیم که توسل به سازوکار موسوم به "پس‌گشت" نه‌تنها کمکی به بهبود روند‌های دیپلماتیک نمی‌کند، بلکه موجب پیچیده‌تر شدن موضوع خواهد شد.

وی با اشاره به مذاکرات نیویورک و تفاهم قاهره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، افزود: متأسفانه طرف‌های مقابل با تبعیت از خواسته‌های آمریکا، بر بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی لغوشده تأکید کردند. منظور قطعنامه‌هایی است که بین سال‌های 2006 تا 2010 به بهانه برنامه هسته‌ای ایران در شورای امنیت تصویب شده بود.

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: در عمل، دو عضو دائم شورای امنیت با این اقدام مخالفت کردند. از آنجا که آلمان عضو شورای امنیت نیست، این مخالفت به معنای عدم موفقیت شورای امنیت در اتخاذ تصمیم درباره بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی است؛ و این یک گذاره دقیق حقوقی است.

بقائی همچنین به حمایت گسترده بین‌المللی از موضع ایران اشاره کرد و گفت: اکثریت جامعه جهانی، شامل 120 کشور عضو جنبش عدم تعهد، از موضع ایران حمایت کردند. چین و روسیه نقش بسیار مهمی در این روند داشتند. روسیه از ابتدا موضع خود را صراحتاً اعلام کرد و تأکید داشت که اقدام سه کشور اروپایی نه از نظر حقوقی و نه از نظر رویه، هیچ وجاهتی ندارد. اساساً این کشور‌ها صلاحیت توسل به این سازوکار را ندارند، چرا که خود ناقض برجام هستند.

صحبت‌های اخیر صدر اعظم آلمان اعترافی آشکار به فقدان اراده در میان سه کشور برای ایفای نقش مثبت در تحولات منطقه است

بقائی در نشست خبری امروز در پاسخ به سوالی در ارتباط با روابط ایران و تروئیکای اروپایی با انتقاد از عملکرد سه کشور اروپایی در عرصه تحولات بین‌المللی، به ویژه در منطقه خاورمیانه، تأکید کرد: سه کشور اروپایی باید نشان دهند که واقعاً اراده و توان لازم را دارند تا به‌عنوان یک طرف مذاکراتی قابل اتکا و دارای اعتبار عمل کنند. اما چنین چیزی را ما تاکنون مشاهده نکرده‌ایم.

وی با اشاره به شواهد موجود، افزود: حتی نشانه‌هایی وجود دارد که طرف اروپایی خود نیز به ناتوانی یا بی‌ارادگی در ایفای نقش مثبت و سازنده اذعان دارد. مصاحبه اخیر صدراعظم آلمان حاوی نکاتی است با این مضمون که اتحادیه اروپایی، حتی اگر هم می‌خواست، نمی‌توانست در تحولات مربوط به خاورمیانه نقش‌آفرینی کند. این اعترافی است به اینکه اتحادیه اروپایی و به‌ویژه سه کشور یادشده، برای ایفای نقش مثبت و اثرگذار در تحولات بین‌المللی، به‌ویژه در منطقه ما، عاجز هستند.

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین به بخش دیگری از این مصاحبه اشاره کرد و گفت: در این گفت‌و‌گو، صدراعظم آلمان دلیل ناتوانی اتحادیه اروپایی در اثرگذاری بر تحولات منطقه را نبود ابزار جنگی عنوان کرده است. این سخن، هم نگران‌کننده است و هم اعترافی آشکار به فقدان اراده یا ظرفیت لازم در میان این سه کشور برای ایفای نقش مثبت در تحولات منطقه.

بقائی در پایان پاسخ به این سوال با اشاره به تلاش‌های اخیر سه کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده علیه ایران، گفت: متأسفانه در این روند نیز شاهد رویکردی مشابه بودیم که نشانگر بی‌ارادگی و فقدان ابتکار عمل از سوی آنهاست.

حضور نظامیان آمریکا در افغانستان، جز ناامنی، تروریسم و افزایش تولید و قاچاق مواد مخدر، هیچ دستاوردی نداشت

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نشست خبری امروز خود در واکنش به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر قصد بازگشت نظامیان این کشور به پایگاه بگرام در افغانستان، به تجربه حضور 20 ساله آمریکا و ائتلاف ناتو در افغانستان اشاره کرد و گفت: این حضور جز ناامنی، تروریسم و افزایش تولید و قاچاق مواد مخدر، هیچ دستاوردی برای مردم افغانستان و منطقه نداشت.

وی افزود: حضور یک کشور ثالث و فرامنطقه‌ای در یکی از کشور‌های همسایه ما، موضوعی نیست که جمهوری اسلامی ایران نسبت به آن بی‌تفاوت باشد. ما بار‌ها تأکید کرده‌ایم که امنیت منطقه باید توسط کشور‌های منطقه تأمین شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین به مواضع مشترک کشور‌های منطقه در قبال این موضوع اشاره کرد و گفت: در جریان اجلاس چهارجانبه در نیویورک در ارتباط با موضوع افغانستان و همچنین نشست بعدی در مسکو، این مسئله به‌طور برجسته مطرح شد و کشور‌های منطقه بر ضرورت احترام به تمامیت ارضی افغانستان تأکید کردند.

بقائی در ادامه اظهارات خود در پاسخ به این سوال هشدار داد حضور نیرو‌های بیگانه در منطقه پیرامونی نه‌تنها کمکی به ثبات نمی‌کند، بلکه می‌تواند موجب تقویت ناامنی و افزایش مشکلات برای همه کشور‌های منطقه شود.

سوء نیت‌ها و بدخواهی‌های طرف مقابل را نباید مبنایی برای تخطئه روش‌های مذاکراتی خودمان قرار دهیم

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه در روز‌های اخیر روایت‌های مختلفی در ارتباط با موضوع اسنپ بک مطرح شده است در این ارتباط با روایت‌های داخلی و خارجی مواجه هستیم و به نظر شما آیا روایت‌های داخلی درست است یا روایت‌های خارجی اظهار کرد: اگر بخواهم به صورت خلاصه پاسخ دهم حتما روایت‌های داخلی.

وی ادامه داد: در مورد این موضوع به خصوص در روز‌های اخیر بسیار صحبت شده است. هر اتفاق و تصمیمی را باید در ظرف زمان و مکان خودش ارزیابی کنیم. آنچه که به اسنپ‌بک، موسوم شد؛ یک راه‌حل بود برای اینکه دو طرف به یک نتیجه و تفاهمی برسند. در آخرین روز‌های مذاکرات برجام، به دلیل شدت بی‌اعتمادی که هم ما نسبت به آنها داشتیم و هم آنها نسبت به ما، تاکید داشتیم که باید زیرساخت‌های هسته‌ای‌مان حفظ شود. تاکید داشتیم که به هیچ عنوان غنی‌سازی صفر را نمی‌پذیریم؛ کما اینکه درخواست قطعنامه‌های سازمان ملل متحد از ایران این بود که غنی‌سازی باید به صفر برسد و عملاً صنعت هسته‌ای ایران تعطیل شود.

وی ادامه داد: ما چنین چیزی را نمی‌پذیرفتیم و هر آن هم این امکان برای ما وجود داشت، کما اینکه نشان دادیم بعد از خروج آمریکا از برجام و بعد از اینکه یک سال صبر کردیم، از 2019 به بعد، زمانی که اراده کردیم، توانستیم مجدداً مواردی که طبق تعهدات برجامی متوقف کرده بودیم یا محدود کرده بودیم، بازیابی کنیم. طرف مقابل مدعی بود که ما هم برای تضمین اجرای تعهدات ایران نیازمند یک سازوکار هستیم؛ نیازمند تضمینی هستیم و آن تضمین قاعدتاً چیزی نمی‌تواند باشد جز قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت.

وی تصریح کرد: در این زمینه ابتکار‌های مختلفی مطرح شد؛ مثلاً این ابتکار که هر 6 ماه یک‌بار چیزی شبیه اسنپ‌بک اتفاق بیفتد و هر 6 ماه یک‌بار مجوز جدیدی برای تداوم لغو تحریم‌های ایران صادر شود که این موضوع اصلاً منطقی نبود.

وی افزود: نهایتاً، به این راه حل رسیدیم که در حین اجرا، اگر طرف‌های مقابل احساس کنند که ایران تعهدات خود را اجرا نکرده، در یک فرایند می‌توانند تحریم‌ها را برگردانند، که عملاً زمینه چنین اتفاقی هیچ‌گاه فراهم نشد؛ به خاطر اینکه ایران هیچ‌وقت برجام را نقض نکرد و آن چیزی که اکنون اتفاق افتاده، سوءاستفاده از آن سازوکار حل اختلاف است.

وی با بیان این که «سوء نیت‌ها و بدخواهی‌های طرف مقابل را نباید مبنایی برای تخطئه اقدامات مفیدی که انجام شده و روش‌های مذاکراتی خودمان قرار دهیم» گفت: من ادامه این بحث‌ها را مفید نمی‌دانم و به نظرم باید بر روی وضعیتی که الان با آن رو‌به‌رو هستیم متمرکز شویم. در حال حاضر در سطح شورای امنیت دو کشور مهم چین و روسیه حامی موضع ایران هستند.

وی ادامه داد: نباید اجازه بدهیم که موضوعاتی که مربوط به گذشته است، بر روابطی که مهم است تاثیرگذاری نامناسب داشته باشد گرچه به این موضوع نیز باید توجه داشته باشیم که گذشته چراغ راه آینده است.

موضوع هسته‌ای ایران به هیچ عنوان موضوع اختلافی بین‌المللی نیست

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در این نشست در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند با تخریب تاسیسات هسته‌ای ایران، برنامه هسته‌ای ایران دیگر موضوع مذاکره نمی‌تواند باشد، گفت: اساساً ما اعتقاد نداریم که موضوع هسته‌ای ما موضوع اختلاف بین‌المللی است؛ این را به اصرار و اجبار سه کشور اروپایی و آمریکا از ابتدا از سال‌های 2002 و 2003 وارد دستور کار سازمان ملل متحد کردند.

وی تاکید کرد: موضوع هسته‌ای ایران به هیچ عنوان موضوع اختلافی بین‌المللی نیست؛ بهانه‌ای است که در وهله اول نخست رژیم صهیونیستی ابداع کرد و متأسفانه بر سازمان ملل متحد تحمیل کرد و بعد از آن هم سه کشور اروپایی و آمریکا به بهانه‌های مختلف آن را ادامه دادند.

سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: در عین حال، این واقعیت هست که این بهانه کماکان ادامه دارد؛ ما همیشه گفتیم که به موضوع هسته‌ای ایران بر اساس حقوق ایران طبق معاهده منع اشاعه باید نگاه کرد؛ حق جمهوری اسلامی ایران، حق ملت ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، حقی نیست که کسی بخواهد برای ما به رسمیت بشناسد؛ حقی است که به موجب عضویت در آن معاهده ما از آن برخوردار هستیم. در مورد ورود به هر روند دیپلماتیک، هر زمان که واقعاً این جمع‌بندی از سوی طرف‌های مقابل صورت بگیرد که حاضرند در یک گفت‌وگوی معقول و با در نظر گرفتن منافع و حقوق مشروع ایران گفت‌و‌گو کنند، فکر می‌کنم مسیر بسته نیست.

از فرصت اجلاس جنبش عدم تعهد برای گفت‌و‌گو با کشور‌های آفریقایی استفاده کردیم

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی درباره اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در هفته گذشته در اوگاندا و حمایت اعضا از نظر ایران درباره پایان قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و اینکه ایران از فرصت این نشست چه استفاده‌ای برای گسترش تعاملات با کشور‌های آفریقایی انجام داده است؟ گفت: اجلاس اوگاندا، نوزدهمین اجلاس میان‌دوره وزرای خارجه جنبش عدم تعهد بود. اوگاندا ریاست دوره‌ای جنبش را بر عهده دارد و بنابراین میزبانی این اجلاس هم به همین مناسبت بود. ما از این فرصت برای گفت‌و‌گو با کشور‌های آفریقایی به دلیل اهمیتی که برای این کشور‌ها قائل هستیم، استفاده کردیم.

وی افزود: سال گذشته هم اجلاس ایران و آفریقا برگزار شد و کشور‌های آفریقایی در سطح خوبی در نمایشگاه دستاورد‌های صادراتی ایران شرکت کردند و آن رویداد تأثیر بسیار مهمی در ارتقای روابط تجاری ما با کشور‌های آفریقایی داشت.

بقائی خاطرنشان کرد: در سطح جنبش عدم تعهد، متونی که در بیانیه پایانی در رابطه با موضوعات منطقه و خصوصاً بحث هسته‌ای، به تصویب رسید، بسیار مهم است. محکومیت قاطع تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران و نیز حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی، از مواردی بود که در این سند گنجانده شد. موضوع مهم دیگر حمایت جنبش از دیدگاه ایران، روسیه و چین در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران بود و تاکید بر این که ادعای سه کشور اروپایی مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت علیه ایران هیچ وجاهت و مبنای قانونی ندارد.

وی افزود: کشور‌ها حتماً بر اساس مواضع صریح سیاسی که می‌گیرند، عملکرد خود را تنظیم می‌کنند. بنابراین، انتظار ما این است که در زمان اجرا نیز این مواضع لحاظ شود. چون ما اصلاً قائل به این نیستیم که اتفاقات اخیر تحول خاصی ایجاد کرده یا ایجاد خواهد کرد و نباید سازوکار‌هایی در سطح سازمان ملل متحد و شورای امنیت برای عملیاتی کردن ادعای سه کشور اروپایی و آمریکا ایجاد شود.

بقائی تاکید کرد: امیدواریم که در عمل نیز نتایج این کارزار دیپلماتیک را ببینیم.

باید از وزارت امور خارجه به دلیل سطح تعامل و هماهنگی‌اش با مجلس تقدیر کرد

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص حضور اخیر وزیر امور خارجه در کمیسیون امنیت ملی و برخی انتقادات مطرح شده در مورد این حضور گفت: آقای دکتر عراقچی، به عنوان عضو هیئت دولت و بخشی از قوه مجریه، طبیعتاً باید در نهاد‌هایی که پاسخگو و موظف به ارائه گزارش هستند حضور یابند و یکی از این نهاد‌های مهم مجلس شورای اسلامی است.

وی افزود: این یک روند کاملاً طبیعی و شناخته‌شده‌ای است که وزرا عملکرد خود را به نمایندگان مردم توضیح دهند و مجلس را در جریان امور قرار دهند. در واقع، به‌جای انتقاد، باید از وزارت امور خارجه به دلیل این سطح از تعامل و هماهنگی با مجلس تقدیر کرد؛ چراکه این وزارتخانه همواره کوشیده است مجلس را در جریان تحولات سیاست خارجی کشور قرار دهد.

بقائی تاکید کرد: یکی از وظایف اصلی وزارت امور خارجه و شخص وزیر، ایجاد اجماع در میان ارکان مختلف حاکمیت برای تسهیل و هماهنگی در روند‌های مرتبط با سیاست خارجی است و در این راستا نیز تلاش‌های قابل‌توجهی صورت گرفته است.

در وضعیتی که شاهد روند یکجانبه‌گرایانه خطرناکی در سطح بین‌الملل هستیم، نقش پارلمان‌ها بیش از پیش مهم است

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در خصوص برگزاری اجلاس اتحادیه مجالس جهانی و نقش دیپلماسی پارلمانی در تبیین مواضع تهران اظهار کرد: اجلاس‌های IPU همیشه بسیار اثرگذار بوده و ایران و مجلس شورای اسلامی نقش اثرگذاری در آنها داشته است.

وی افزود: در وضعیتی که شاهد روند یکجانبه‌گرایانه خطرناکی در سطح بین الملل هستیم، نقش پارلمان‌ها بیش از پیش مهم بوده و می‌توانند در تعامل با یکدیگر برای حفظ اصول منشور سازمان ملل و جلوگیری از روند‌هایی که به نفع کشور‌هایی که برای صلح و امنیت بین‌المللی ارزش قائل هستند، نقش‌آفرینی مؤثر داشته باشند.

منبع: ایسنا