جامعه "حقوق‌یاران" تشکیل می‌شود؛ مأموریت‌ها از ایجاد صلح و سازش تا آزادی زندانیان
رئیس سازمان بسیج حقوقدانان کشور با تبیین چگونگی آموزش حقوق‌یاران، ایجاد صلح و سازش، آزادسازی زندانیان و حضور در عرصه بین‌الملل را از اهداف حقوق‌یاران برشمرد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سازمان بسیج حقوقدانان یکی از سازمان‌های قشری سازمان بسیج مستضعفین است که از سال 1388 راه‌اندازی شد و از آن زمان تا کنون همانند سایر سازمان‌های دیگر قشری بسیج از جمله بسیج دانشجویی، بسیج اساتید و بسیج هنرمندان، فعالیت‌های فرهنگی خود ادامه داده است. رسالت سازمان بسیج حقوقدانان در دو قوه قضائیه و مقننه و نیز معاونت حقوقی ریاست جمهوری و معاونت‌های حقوقی وزارت دادگستری و سازمان تعزیرات حکومتی پیش‌بینی شده و از این رو تنها قشری در سازمان بسیج است که در سه قوه در ارتباط است و البته این ارتباط با شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام هم دیده شده است. سازمان بسیج حقوقدانان سازمانی متشکل از جامعه نخبگانی و حقوقدانان کشور است و راهکارها و برنامه‌هایی در خصوص تصویب و اصلاح قوانین، آموزش عمومی حقوق برای عامه مردم، ارائه خدمات حقوقی به مردم و... دارد.
از جمله اقدامات اخیر این سازمان، ایجاد یک جامعه و شبکه آموزش عمومی حقوق با عنوان "حقوق‌یاران" است که از هفته بسیج امسال به صورت گسترده فعالیت خود را آغاز خواهد کرد و ماموریت‌های عام‌المنفعه‌ای برای آن پیش‌بینی شده است. سرهنگ سهراب انبارکی، رئیس سازمان بسیج حقوقدانان کشور گفت‌وگویی با خبرنگار تسنیم درباره تشریح فعالیت‌های این سازمان و نیز وظایف و ماموریت‌های حقوق‌یاران انجام داده که مشروح آن در ادامه منتشر می‌شود:
تسنیم: فعالیت بسیج حقوقدانان کشور و ماموریت‌های تعریف شده برای آن چیست؟
مجموعه اقداماتی که ما در حوزه سازمان بسیج حقوقدانان انجام می‌دهیم، هم در حوزه تقنینی است و هم در حوزه قضائی. در حوزه تقنینی در مجلس شورای اسلامی هیئت‌های اندیشه‌ورز را فعال کردیم که متناسب با کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی برای تقویت طرح‌هایی که در مجلس به قانون می‌رسد و نیز لوایحی که از معاونت‌های حقوقی ریاست جمهوری به مجلس ارسال می‌شود، همکاری و معاضدت و همیاری ایجاد شود که طرح‌ها و لوایح از اتقان لازم برخوردار باشند. اینها مجموعه اقدامات ما در حوزه قوه مقننه است مخصوصاً برخی از کمیسیون‌های آن که رسالت‌هایشان با بسیج حقوقدانان همخوانی دارد مانند کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که در حوزه بین‌الملل همکاری تنگاتنگی با هم داریم و تلاش می‌کنیم که این کمیسیون‌ها را در بالاترین سطح توانمندی قرار دهیم.
در حوزه قضائی هم به دنبال این هستیم که سند تحول قضائی محقق شود. سند تحول قضائی راهبردهایی دارد که یکی از آنها پیشگیری است و این مهم را از طریق آموزش همگانی حقوق در سراسر کشور در مساجد و اماکن متبرکه و پایگاه‌های مقاومت دنبال خواهیم کرد. در حال حاضر حوزه‌های مقاومت را برای این کار فعال کرده‌ایم که در هفته بسیج امسال 2500 حقوق‌یار بسیجی آموزش می‌بینند. اسفندماه هم 2 هزار حقوق‌یار حوزه‌ها را آموزش می‌دهیم که این حقوق‌یاران به عنوان سرشبکه‌ها، حقوق‌یاران پایگاه‌ها را آموزش خواهند داد. هدف‌گذاری ما این است که تا سال آینده 11 هزار پایگاه مقاومت برای آموزش حقوق به مردم از سوی حقوق‌یاران سر و سامان یابند.
تسنیم: الان حقوق‌یاران خود را انتخابات کرده‌اید؟ این حقوق‌یاران چه کسانی هستند؟
ابتدا باید بگویم که حقوق‌یاران دارای شرایطی از جمله عضو فعال بسیج بودن، جوان مؤمن و انقلابی و عازم و جازم و دارای تجربه لازم و متاهل بودن و البته تحصیلات حقوقی داشتن، هستند. این افراد هم دارای قوه تخصص و هم دارای قوه تعهد هستند و پیاده‌نظام قوه قضائیه و پیاده نظام نظام در جهت تحقق عدالت و سایر برنامه‌های تحولی قوه قضائیه محسوب خواهند شد و حیطه فعالیت‌های آنان پیشگیری از وقوع جرم، ایجاد صلح و سازش و آزادسازی زندانیان و رفع موانع حقوقی تولید و مبارزه و فساد است. یک بخش دیگر کار حقوق‌یاران، ورود در عرصه بین‌الملل و دفاع از حقوق حقه مردم ایران اسلامی در سراسر جهان است.
فراخوان بسیج حقوقدانان برای "آزادسازی زندانیان جرائم غیرعمد" جانشین سازمان بسیج حقوقدانان: کنگره ملی شهدای حقوقی برگزار می‌شود هیئت‌های اندیشه ورز شورای عالی بسیج حقوقدانان نقش بسزایی در تحقق اهداف بسیج دارند رئیس بسیج حقوقدانان در گرگان: به‌کارگیری ظرفیت بسیج برای مبارزه با فساد استتسنیم: آموزش و تربیت حقوق‌یاران آغاز شده است؟
این اقدامات آغاز شده و در هفته بسیج 500 نفر از عزیران را به صورت متمرکز در تهران و 2 هزار را در سراسر کشور آموزش خواهیم داد. متقاضیان را با آموزش همگانی حقوق آشنا می‌کنیم تا هر حقوق یار متناسب با زیست‌بوم خودش آسیب‌هایی که در محلات و در آن سرزمینی که زندگی می‌کند وجود دارد را بررسی کند و بر اساس آن آموزش همگانی را سرلوحه خود قرار دهد.
تسنیم: چرا تصمیم به ایجاد شبکه حقوق‌یاران کردید؟
برای نمونه عنوان می‌کنم که امروز برخی از مردم، دانش‌آموزان و شهروندان با حقوق خود آشنا نیستند. ما با هماهنگی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه به دنبال این هستم که این آشنایی با حقوق اتفاق بیفتد و بر این اساس در بحث آموزش همگانی، پیشگیری را مقدم بر هر موضوعی قرار داده‌ایم. در فاز دوم همین حقوق‌یاران را با تکنیک‌های صلح و سازش آشنا می‌کنیم تا ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضائی کمتر شود و در این باره با مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه تبادل نظر داشتیم و تعاملاتی برقرار کردیم که حقوق‌یاران در قالب داور و میانجی‌گر، تحت تعلیم آموزش شورای حل اختلاف کشور قرار بگیرند و قبل از اینکه پرونده‌ها در شورای حل اختلاف مطرح شود، از طریق راه‌اندازی واحدهای صلح و سازش در محلات مورد رسیدگی حقوق‌یاران قرار بگیرد.
یک ماموریت دیگر حقوق‌یاران تلاش در جهت آزادسازی زندانیان در محلات است. همه ما می‌دانیم که در چند سال اخیر خیلی از افراد به دلیل مشکلات مالی ناشی از کرونا زندانی شده‌اند؛ حقوق‌یاران ما با آموزش‌هایی که می‌بینند و تعاملاتی که با سازمان زندان‌ها برقرار می‌شود و نیز از طریق راه‌اندازی مجمع خیرین در محلات، کمک‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و به وسیله خود مردم محله در مراسم‌هایی که در مسجد و امامزاده محل برگزار خواهد شد، به آزادسازی زندانیان مبادرت می‌کنند. البته ناگفته نماند که ما از سال 1399 طرح آزادسازی زندانیان را آغاز کردیم و در این مدت بیش از هزار میلیارد تومان بدهی تعداد قابل توجهی زندانی را با فرایند صلح و سازش به 300 میلیون تومان رساندیم که این مبلغ هم از سوی مردم و نه حاکمیت و از طریق نهادینه کردن فرهنگ صلح و سازش و فرایند آزادسازی پرداخت شد و این زندانیان آزاد شدند.
یکی دیگر از اقدامات ارزشمندی که حقوق‌یاران ما انجام خواهند داد بحث حضور در عرصه اجتماع و همکاری با نهادهای نظارتی برای مبارزه با فساد است. برای این منظور با سازمان بازرسی کل کشور و سازمان تعزیرات حکومتی تعاملاتی داشته‌ایم که آموزش تخصصی حقوق‌یاران را دنبال کنیم تا اگر در جایی چه در دستگاه دولتی و چه غیردولتی رگه‌هایی از فساد را دیدند به عنوان سوت‌زنی فساد حاضر شوند و به دستگاه‌های نظارتی کمک کنند. البته معتقدیم که حتی کوچک‌ترین فساد هم نباید در ساحت مقدس نظام نباشد اما به هر حال مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب بحث مبارزه با فساد را برشمردند و از این رو بسیج حقوقدانان کشور خود را ملزم می‌داند که به این موضوع ورود کند.
تسنیم: آموزش حقوق‌یاران و آموزش مردم از سوی آنها و همچنین داوری و میانجیگری و تلاش برای آزادی زندان در کجا انجام می‌شود؟
برای آموزش حقوق‌یاران همزمان با هفته بسیج یک افتتاحیه و یک اختتامیه دوره آموزشی داریم و طی آن 250 نفر از متقاضیان را به صورت متمرکز در تهران آموزش می‌دهیم و 250 نفر دیگر را هم اسفند آموزش خواهیم داد. 4 هزار حقوق‌یار دیگر هم را در استان‌ها آموزش خواهند دید و این دوره‌های آموزشی در حوزه‌ها انجام خواهد شد. حقوق‌یاران متناسب با محتوایی که آموزش می‌بینند، در استان‌ها و در پایگاه‌های مقاومت آموزش متقاضی حقوق‌یاری را آموزش خواهند داد.
تسنیم: وظیفه‌ای که برای حقوق‌یاران ترسیم کرده‌اید، چیست؟
حقوق‌یاران، سپاهیانی عظیم و نیروهای انقلابی و جهادی در بیانیه گام دوم انقلاب هستند که آموزش همگانی حقوق را دنبال می‌کنند و به دنبال ایجاد فرایند صلح و سازش هستند که در دل آن آزادسازی زندانیان تحقق پیدا می‌کند. همچنین رفع موانع حقوقی تولید و مبارزه با فساد و ورود به عرصه بین‌الملل را جزو برنامه‌های راهبردی خودشان قرار داد‌ه‌ا‌ند.
تسنیم: فعالیت حقوق‌یاران از چه زمانی آغاز می‌شود؟
در هفته بسیج امسال به صورت رسمی شاهد فعالیت حقوق‌یاران خواهیم بود. در بحث عدالت‌گستری، امیدآفرینی و خدمت‌رسانی تخصصی، طی این هفته مشاوره و ارائه معاضدت حقوقی و میانجیگری برای صلح و سازش در هزار مسجد و مصلای کشور انجام می‌شود. در پنجم آذرماه آزادسازی هزار زندانی جرایم غیرعمد و سبک و تجلیل از خیرینی که برای آزادی زندانیان تلاش می‌کنند، جرو برنامه‌های ماست.
در ششم آذر گروه‌های جهادی به زندان‌های سراسر کشور اعزام می‌شوند تا به ارائه مشاوراه‌های حقوقی و تلاش برای آزادی آنها اقدام شود. همچنین با کمک خیرین بسته‌های معیشتی به خانواده‌های زندانیان نیازمند اهدا می‌شود.
هیئت‌های اندیشه‌ورز با مجموعه دستگاه قضا، مهندسین عمران و صنعت و کشاورزی سازمان بسیج برای رفع موانع حقوقی و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان، همفکری و همیاری خواهند داشت.
برگزاری اجلاسیه بزرگداشت شهدای قوه مقننه و بحث بررسی حقوقی پرونده ترور شهید سپهبد سلیمانی در کنار برگزاری دوره‌های دوم و سوم آموزش تخصصی حقوق‌یاران در تهران و سراسر کشور، از دیگر برنامه‌های ما در هفته بسیج است. در این برنامه حقوق‌یاران آموزش‌های تخصصی را می‌بینند و عملیات خود را به صورت هدفمند و هوشمند و برنامه‌ریزی شده دنبال می‌کنند.
تسنیم: شما یکی از اهداف و ماموریت‌های حقوق‌یاران را حضور در عرصه بین‌الملل عنوان کردید، چرا موضوع برای حقوق‌یاران مهم است؟
نشستی در یازدهم آبان امسال توسط کشور آلبانی و سازمان منافقین و همکاری آمریکایی‌ها برگزار شد با این هدف که ایران را در بحث حقوق بشر مورد محکومیت قرار دهند. حقوق‌یاران ما برای خنثی‌سازی این توطئه ورود کرده‌اند. حقوق‌یاران می‌دانند که امروز زنان در جامعه اسلامی واقعاً دارای شخصیت و شأنیت فراملی هستند و زنان ایران اسلامی را طلایه‌دار زن الگو و تراز می‌دانند. تبیین این موضوع از جمله فعالیت‌های حقوق‌یاران در عرصه بین‌الملل است.
تسنیم: کمی هم از گروه‌های اندیشه‌ورز بگویید. آیا در رد پایی از حقوقدانان بسیجی در بحث قانون‌گذاری‌ها بوده؟
بله، ما در بحث قانون تسهیل صدور مجوزها ورود پیدا کردیم و در این زمینه مکاتبه و ارائه نظر داشتیم. در طرح صیانت از فضای مجازی هم ملاحظاتی را به دست‌اندرکاران طرح متذکر شدیم. در کل هیئت‌های اندیشه‌ورز ارتباطات و مکاتبات تنگاتنگی با کمیسیون‌های مجلس داشته و دارند که در نتیجه آن بعضاً خود کمیسیون‌ها نزد ما آمدند و درخواست کردند که در موضوعات مختلف مشاوره‌های حقوقی خود را ارائه کنیم. در مجموعه هیئت اندیشه‌ورز سازمان بسیج حقوقدانان در عالی‌ترین سطح تشکیل می‌شود و آیت‌الله کعبی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، رئیس هیئت اندیشه‌ورز سازمان بسیج حقوقدانان است.
بسیج حقوقدانان کمیته‌ها وکمیسیون‌های تخصصی دارد که هم مشاوره‌های حقوقی در حوزه تقنینی به قوه مقننه می‌دهند و در حوزه قضائی هم مشاوره‌های قضائی به مجموعه معاونت‌های قوه قضائیه از ستاد حقوق بشر قوه قضائیه تا معاونت حقوقی، دادستان کل کشور و مرکز توسعه حل اختلاف کشور، سازمان زندان‌ها و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم ارائه می‌دهد. این مشاوره‌ها از طریق برگزاری نشست‌های تخصصی با موضوعات مبتلابه قوای مقننه و قضائیه صورت می‌گیرد.
به معاونت حقوقی ریاست جمهوری هم در بحث پیاده‌سازی اصل 49 قانون اساسی و نیز اصل 44 قانون اساسی ارائه مشاوره می‌شود. یعنی امروز حتی قوه مجریه و معاونت حقوقی ریاست جمهوری هم از اندیشه‌های حقوقی رایگان اعضای بسیج حقوقدانان بهره می‌برند. مجموعه اقدامات مشاوره‌ای ما در هر سه قوه منجر به این شده که تصمیمات از سمتی به سمت دیگر تغییر جهت یابد. اینها ناشی از همان فرموده امام راحل (ره) است که فرمودند؛ "بسیج لشگر مخلص خداست" و نیز فرمودند؛ "هر جا رایحه و عطر بسیجی طنین‌انداز شود چشم طمع دشمنان نسبت به نظام برداشته می‌شود".
به هر حال بسیجیان حقوقدانان انقلابی شامل اساتید دانشگاه و قضات و وکلا و سردفتران و کارشناسان حقوقی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی آمده‌اند و در سطح تصمیمات راهبردی و نیز در سطح تاکتیکی و عملیاتی، نقش‌آفرینی می‌کنند.
تاکید می‌کنم که بسیج حقوقدانان فقط در سطح گفتمان و راهبرد نیست و همه سطوح تلاش ما بر این است که مردم آثار و برکاتی از مجموعه بسیج را احساس کنند. اگر ما طرح پیشگیری را پیش می‌بریم تا کار مردم به زندان کشیده نشود، یک بحث در سطح راهبردی است اما در حوزه عملیاتی آمدیم و گفتیم که چگونه زندانی را آزاد کنیم، چگونه فرایند صلح و سازش را پیاده‌سازی کنیم. امروز به لطف خدا و عنایت اهل بیت (ع) و شهدا تلاش ما این بوده که در تمامی سطح راهبردی و عملیاتی و کف میدان، بسیج حقوقدانان ورود پیدا کند و آثار ارزشمندی را از خودش به جا بگذارد. مثلاً در حوزه ایثار و مجاهدت سال قبل و امسال شاهد برگزاری یادواره شهدای حقوقدانان در سراسر کشور بودیم. امسال اجلاسیه شهدای حقوقدان مجلس شورای اسلامی را در هفته بسیج برگزار خواهیم کرد که 30 آبان با حضور رئیس مجلس انجام می‌شود. سال آینده هم کنگره عظیم شهدای حقوقدان سراسر کشور را برگزار خواهیم کرد و تا کنون 566 شهید حقوقدان شناسایی شده است.
تسنیم: نشست یازدهم آبان که در آلبانی برگزار شد، پیامی در دل خود داشت مبنی بر اینکه یارکشی آمریکا در بحث مقابله با جمهوری اسلامی تغییر ماهیت داده و دست به دامن کشورهای کوچک شده که به نظر هیمنه آمریکا را زیر سوال برد. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
آمریکایی‌ها برای مقابله با جمهوری اسلامی در تمام میادین حضور پیدا کردند و توفیقی نیافتند. در جنگ نرم سالیان و سال است که تلاش می‌کنند، در حوزه تهاجم فرهنگی تلاش‌های زیادی کردند، جنگ ترکیبی علیه نظام مقدس اسلامی ایجاد کردند و در بحث اغتشاشات هم که یکی تلاش مذبوحانه‌ای بود، تمام تیرهای آنها به سنگ خورد. از این رو تلاش می‌کنند تا در عرصه بین‌الملل نگاه جامعه جهانی را نسبت به جمهوری اسلامی ایران عوض کنند؛ اما غافل از این که "یُرِیدُونَ لِیُطفِئُوا نُورَ اللَهِ بِأَفوَاهِهِم وَاللَهُ مُتِمُ نُورِهِ وَلَو کَرِهَ الکَافِرُونَ" (می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا گر چه کافران را ناخوش افتد نور خود را کامل خواهد گردانید / صف - 8) و به سختی اشتباه می‌کند. آمریکا فکر می‌کند که جمهوری اسلامی با این تلاش‌های مذبوحانه از حرکت انقلابی و جهادی که به سمت تمدن‌سازی است متوقف می‌شود و می‌دانند که دولت‌سازی و جامعه‌سازی در جمهوری اسلامی اتفاق افتاده و حرکت به سمت تمدن‌سازی هست. از این رو تلاش می‌کند که نگاه‌های بین‌المللی را نسبت به جمهوری اسلامی عوض کند.
اما ناکام ماندن این فعالیت کور آنها را می‌توان با یک امتحان و سنجه ساده ثابت کرد. زمانی امام (ره) فرمودند؛ "اگر راست می‌گویید رئیس جمهورهای شما بروند در کشورها و رئیس جمهور ما هم برود به کشورهای مختلف." حالا می‌بینیم که رئیس جمهورهای آمریکا باید در شب و تاریکی به کشورهای دیگر بروند و آنجا با تخم‌مرغ و گوجه فرنگی استقبال می شوند اما رئیس جمهور ایران فارغ از اینکه از چه جناح و گروهی است با احترام و عزت وارد یک کشور دیگر چه اسلامی و چه آمریکای لاتین می‌شود. این نشان می‌دهد که هژمونی و قدرت فرهنگی جمهوری اسلامی حاکم بر آمریکایی‌هاست و آنها تلاش می‌کنند که بتوانند جلوی این حرکت پرشتاب را بگیرند اما نخواهند توانست و روند رو به رشدی که نظام مقدس اسلامی دارد، تداوم دارد.
ما امروز شاهد این هستیم که پیروزی‌های جبهه مقاومت، جبهه استکبار را به هم ریخته است، در یمن شاهد پیروزی جبهه مقاومت هستیم، در لبنان در عراق و سوریه و حتی در حیاط خلوت خود آمریکایی‌ها در آمریکای لاتین هم شاهد این هستیم که محاسبات آمریکایی ها به هم ریخته و این حرکت پرشتاب ان‌شاءالله منجر و منتج به ظهور یگانه منجی عالم بشریت شود.
