جایگاه برتر ایران در میان کشورهای اسلامی در رتبه بندی لایدن 2023

رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) جایگاه ایران در میان کشورهای اسلامی در رتبه بندی لایدن 2023 را اعلام کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: نظام رتبه‌بندی لایدن، نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر دنیا در سال 2023 میلادی خود را منتشر کرد.

وی گفت: در رتبه‌بندی سال جاری این نظام، تعداد 46 دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در جمع 1411 دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند. این در حالی است که در سال قبل 44 دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی حضور داشته اند.

حضور دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران در رتبه بندی لایدن

فاضل زاده اظهار داشت: تعداد دانشگاه های حاضر از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی 46 دانشگاه است که این آمار در سال قبل 44 دانشگاه بوده است. نمودار زیر رشد عملکرد تعداد دانشگاه های کشور در رتبه‌بندی لایدن را نمایش می دهد.

در جدول زیر رتبه دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران در چهار معیار رتبه بندی لایدن قابل مشاهده است:

ردیف دانشگاه مرجعیت علمی Scientific Impact دیپلماسی علمی Collaboration دسترسی آزاد Open Access تنوع جنسیتی Gender 1

دانشگاه تهران

142

200

200

211

2

دانشگاه علوم پزشکی تهران

247

251

251

142

3

دانشگاه تربیت مدرس

328

412

412

405

4

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

344

485

485

499

5

دانشگاه علم و صنعت ایران

350

551

551

529

6

دانشگاه پزشکی شهید بهشتی

413

404

404

280

7

دانشگاه صنعتی شریف

423

549

549

567

8

دانشگاه فردوسی مشهد

466

626

626

583

9

دانشگاه تبریز

477

586

586

569

10

دانشگاه شیراز

479

647

647

611

11

دانشگاه صنعتی اصفهان

486

645

645

633

12

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

516

615

615

380

13

دانشگاه شهید بهشتی

550

688

688

712

14

دانشگاه علوم پزشکی شیراز

613

730

730

495

15

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

621

611

611

775

16

دانشگاه علوم پزشکی مشهد

667

733

733

477

17

دانشگاه علوم پزشکی ایران

684

572

572

479

18

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

748

923

923

959

19

دانشگاه گیلان

792

1018

1018

982

20

دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

815

884

884

727

21

دانشگاه اصفهان

831

1041

1041

1001

22

دانشگاه ارومیه

894

1099

1099

1014

23

دانشگاه کاشان

901

1195

1195

1119

24

دانشگاه سمنان

902

1188

1188

1108

25

دانشگاه شهید باهنر کرمان

915

1127

1127

1063

26

دانشگاه رازی

1006

1214

1214

1174

27

دانشگاه شاهرود

1043

1210

1210

1198

28

دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

1052

1298

1298

1224

29

دانشگاه بوعلی سینا

1067

1267

1267

1161

30

دانشگاه پیام نور

1069

1104

1104

1152

31

دانشگاه شهید چمران اهواز

1108

1327

1327

1216

32

دانشگاه صنعتی سهند

1120

1373

1373

1264

33

دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

1137

1102

1102

911

34

دانشگاه محقق اردبیلی

1156

1304

1304

1203

35

دانشگاه یزد

1191

1312

1312

1271

36

دانشگاه زنجان

1195

1347

1347

1258

37

دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

1236

1287

1287

1049

38

دانشگاه کردستان

1257

1371

1371

1321

39

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

1303

1394

1394

1353

40

دانشگاه علوم پزشکی کرمان

1304

1290

1290

1035

41

دانشگاه خوارزمی

1309

1357

1357

1311

42

دانشگاه صنعتی شیراز

1313

1396

1396

1329

43

دانشگاه مازندران

1334

1390

1390

1346

44

دانشگاه صنعتی مالک اشتر

1373

1407

1407

1352

45

جهاد دانشگاهی

1375

1219

1219

1054

46

دانشگاه علوم پزشکی همدان

1377

1376

1376

1136

جایگاه کشورهای اسلامی در رتبه بندی لایدن 2023

جمهوری اسلامی ایران با حضور 46 دانشگاه در این نظام رتبه بندی، همچون سال های گذشته در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست را به لحاظ تعداد دانشگاه در اختیار خود دارد. پس از جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و مصر به ترتیب با 36 و 13 دانشگاه رتبه های دوم و سوم را دارند.

در جدول زیر تعداد دانشگاه های کشورهای اسلامی در نظام رتبه بندی لایدن، نشان داده شده است:

ردیف

کشور

2023

2022

1

ایران

46

44

2

ترکیه

36

32

3

مصر

13

10

4

عربستان سعودی

11

6

5

پاکستان

9

7

6

مالزی

7

7

7

تونس

4

4

8

اندونزی

3

0

9

امارات متحده عربی

3

3

10

مراکش

2

2

11

نیجریه

2

2

12

قطر

2

1

13

الجزایر

1

1

14

اردن

1

1

15

قزاقستان

1

0

16

کویت

1

1

17

لبنان

1

1

18

عمان

1

1

19

اوگاندا

1

1

جمع کل

145

124

فاضل زاده اظهار داشت: لایدن یکی از نظام های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هر ساله دانشگاه های برتر دنیا را بر اساس مجموعه ی پیچیده ای از شاخص های معتبر علم سنجی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می دهد. در سال 2023، دانشگاه های جهان با دو دسته شاخص وابسته به اندازه و مستقل از اندازه در قالب 4 معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی در رتبه بندی لایدن مورد ارزیابی قرار گرفتند.

وی افزود: در رتبه بندی لایدن، از تولیدات علمی دانشگاه ها در نمایه های پایگاهWoS استفاده شده است. بازه زمانی لحاظ شده در انتشارات دانشگاه ها 2021-2018 و استنادها تا پایان سال 2022 است. در این رتبه بندی تنها شکل انتشاراتی پذیرفته شده مقاله و مقاله مروری هستند و سایر قالب های انتشاراتی مانند کتاب و مقاله کنفرانس و... از بررسی حذف می شوند.

معیار مرجعیت علمی (تاثیر علمی) از تعداد کل انتشارات و شاخص هایی چون مقالات 1% برتر، مقالات 5% برتر، مقالات 10% برتر و مقالات 50% برتر به صورت تعداد و سهم از کل و نیز تعداد کل انتشارات، مجموع و میانگین تعداد استنادهای انتشارات دانشگاه و نیز مجموع و میانگین تعداد استنادات نرمال شده (به رشته و سال) دانشگاه بهره گرفته است (دو شاخص آخر در صفحه اصلی نتایج نشان داده نمی شود.)

رئیس مؤسسه ISC گفت: در معیار دیپلماسی علمی از شاخص هایی چون تعداد کل انتشارات، همکاری علمی، همکاری بین المللی، همکاری صنعتی، همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از 100 کیلومتر و همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از 5000 کیلومتر (به صورت تعداد و سهم از کل) استفاده کرده است.

وی ادامه داد: معیار دسترسی به انتشارت آزاد نیز از تعداد کل انتشارات و شاخص های انتشارات دسترسی آزاد، انتشارات دسترسی آزاد طلایی، انتشارات دسترسی آزاد هیبرید، انتشارات دسترسی آزاد برنز، انتشارت دسترسی آزاد سبز (به صورت تعداد و سهم از کل) تشکیل می شود.

معیار تنوع جنسیتی نیز از تعداد کل نویسندگان و شاخص هایی از جمله تعداد نویسندگان زن و مرد، تعداد و نسبت نویسندگانی که جنسیت آنها مشخص نیست، نویسندگان مرد (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان زن (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان مرد (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن)، نویسندگان زن (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن) است.

جدول زیر معیارها و شاخص های رتبه بندی لایدن نشان داده شده است:

نظام رتبه بندی لایدن بر خلاف سایر نظام های رتبه بندی موجود در سطح دنیا، برای دانشگاه های حاضر در نظام خود رتبه ای واحد محاسبه نمی کند بلکه دانشگاه ها بر اساس معیارها و شاخص های موجود در نظام لایدن مورد رتبه بندی قرار می گیرند. از این رو یکی از ویژگی های رتبه بندی لایدن این است که به دانشگاه های حاضر در رتبه بندی خود، رتبه کل که برگرفته از تاثیر کلیه شاخص ها و وزن های مرتبط با آن ها است، اختصاص نمی دهد بلکه، برای کلیه دانشگاه ها در این شاخص ها نمرات و رتبه ها را جداگانه محاسبه و منتشر می کند.