وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رییس شورای هنر شد

به گزارش ایسنا به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این جلسه که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اکثریت آرا به عنوان ریاست شورای هنر انتخاب شد، سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز حضور داشت.

او ضمن تبریک ایام میلاد پیامبر اکرم (ص) و ولادت امام صادق (ع) گفت: «دیروز از محضر مقام معظم رهبری مثل همیشه حکمت‌های بسیاری را دریافت کردیم. از جمله رهبری حکیم انقلاب در خصوص جهان اسلام و امت اسلامی دو نکته را برجسته کردند که بسیار مهم بود. نکته اول نگاه جامعه نگری به اسلام بود. دین اسلام دچار التقاط های بسیاری شده و اختلال در ارایه اسلام و فهم اسلام و غرض ورزی ها نسبت به فهم دین اسلام، منشاء مشکلات بسیاری شده است. در روایات آمده است زمانی که حضرت مهدی (عج الله) بیایند، اسلامی معرفی می کنند که برای همه جهانیان جدید است. جدید بودن دین اسلام از باب نوآوری حضرت مهدی (عج الله) نیست بلکه آنقدر اسلام در مسیر تک نگاری ها و تک بعدی ها منحرف شده که اسلام استقرار یافته را در سطح جهانی دارای ابهامات بسیاری کرده است.» وی ادامه داد: «حکیم فرزانه انقلاب فرمودند متفکرین اسلامی در جمهوری اسلامی ایران، به تبیین و بیان دین اسلام بپردازند. به هر حال یک وظیفه سنگینی بر دوش ما در حوزه فرهنگ است و باید بتوانیم در مسیر تبیین جامعیت اسلام قرار بگیریم. خصوصا جهان غرب در سکولاریزه کردن دین و اسلام آنقدر به پیش رفته اند که دین را از مسیر زندگی خارج کرده اند. در ابتدا سخن از جدایی دین از سیاست بود اما بعدها دین را از نهاد علم دور کردند، به گونه ای که در دانشگاه های غرب سخن از گفت بقول استیفن کارتر موجب مسخره شدن می شود و می گویند سخنان هزاران سال پیش دوباره دستخوش مکررات شده است.» ارزش وحدت جهان اسلام در شکل گیری تمدن نوین اسلامی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: «نکته دوم مقام معظم رهبری وحدت جهان اسلام و ارزش این وحدت برای هم افزایی جهان اسلام در شکل گیری تمدن نوین اسلامی بود. با الهام ملی از فرمایش رهبری معظم در خصوص وحدت در جامعه اسلامی ایران گفت: حکیم فرزانه انقلاب فرمودند وحدت یک هم افزایی بین جهان اسلام است. درحقیقت در سطح ملی هم به این هم افزایی نیازمندیم. هم افزایی مستلزم نگاهی بلند و هم فکری در کارها با نیتی خالص برای خداوند متعال است. نکته ای که در سخنان رهبری حائز اهمیت بود، ایشان بحث تمدن نوین اسلامی را نه در مقیاس ملی بلکه در مقیاس جهانی مطرح می کنند. حکیم فرزانه انقلاب اسلامی معتقدند بدون وحدت در جهان اسلام، تمدن نوین اسلامی مستقر نمی شود. بنابراین به هم افزایی والایی نیازمندیم تا استقرار تمدن نوین اسلامی حاصل شود.» وی ضمن اشاره به تاریخچه 24 ساله شورای هنر در شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: «این شورا یکی از شوراهای تخصصی شورای عالی انقلاب فرهنگی است که مصوبات مهمی در آن بوده است. درحقیقت مصوبه 411 شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوم دی ماه 1376 منشاء تاسیس شورای هنر شده است. در سال 1388 توقفی در کار شورای هنر صورت گرفت که این شورا تبدیل به کمیسیون هنر شد. در این سال ها دکتر ایمانی کمیسیون هنر را برعهده گرفتند و علی رغم اینکه اختیارات کمیسیون محدود بود، مجموعه ای از دستورات را در کمیسیون هنر طرح کردند. در همان سال 88 توافق شد بود که ریاست شورا بصورت دوره ای بر عهده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.» عاملی ادامه داد: «فرهنگ شناسان در غرب اذعان دارند با پایان هویت در غرب مواجهه اند. بدین معنی که افراد دارای استقرار نیستند و "من" وجودی شان نمی تواند یک فرآیند رو به جلویی را طی کند و همچنین "ما" ی اجتماعی شان هم بدین گونه است. بنابراین برخی از پایان ملیت سخن می گویند چون هنر در وضعیت ناثبات و بدون استقرار است. امیدوارم در این دوره با همت آموزش عالی و آموزش و پرورش کشور در حوزه هنر آکادمیک و علمی، هنری برخواسته از دانش و هنر فرآیند شده در نظام آموزش و پرورش کشور را شاهد تعالی باشیم.» استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: «براساس آیین نامه در هر دوره ای از شورای هنر، انتخابات برگزار می شود و یک نفر از میان اعضای شورای هنر را به ریاست این شورای بر می گزینند. درواقع اعضای حقوقی شورای هنر متشکل از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر آموزش و پرورش، ریاست محترم سازمان تبلیغات اسلامی و نیز رییس سازمان صدا و سیما است که در دوره قبل هم رییس سازمان صدا و سیما منظم در جلسات شرکت می کردند و باید در زمینه حضور مستمر دکتر جبلی در جلسات شورای هنر هم صحبت شود چون امتداد کار شورای هنر به صدا و سیما منتهی می شود. نقش کلیدی صدا و سیما در شورای هنر پررنگ است. اگر مصوباتی در شورای هنر تصویب شود و همراهی صدا و سیما را نداشته باشیم، بروز و ظهور اساسی مصوبه را نخواهیم داشت.» وی ادامه داد: «در این دوره سه نفر از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، جناب حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، دکتر کی نژاد و حجت الاسلام والمسلمین دکتر پارسانیا به تصویب شورای عالی به عنوان نمایندگان شورای عالی انقلاب فرهنگی در شورای هنر انتخاب شدند و امیدوارم در این دوره جدید، گام های اساسی در شورای هنر برداریم.» هنر حوزه تعهد و روش زندگی مطلوب عاملی ضمن اشاره به حوزه تخصصی اش علوم ارتباطات، درخصوص هنر گفت: «شاید در حوزه فرهنگ، موفق ترین حوزه «هنر» است. هنر عرصه فرهنگ مطلوب را تشکیل می دهد. در هنر نیاز نیست، کار الزام آور انجام دهیم. باید گفت هم در فرهنگ عمومی و فرهنگ نخبگانی تمایل به هنر چه هنرهای تجسمی، نمایشی و صناعی و... در سطح بالایی است و مردم شائق و راغب به سمت هنر هستند.»

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، هنر را دارای اثرگذاری بالا در جامعه دانست و اضافه کرد: «برخی «هنر» را حوزه تفنن فرض می کنند اما واقعیت این است «هنر» حوزه تعهد به روش زندگی مطلوب است. هنر مسئول و متعهد با هنر غیر مسئول و غیر متعهد دو عرصه متفاوتند. اگر از بنده با توجه به فعالیت در حوزه غرب شناسی سوال کنند که وضعیت امروز فرهنگ عمومی غرب چرا به اینجا کشیده شده است! پاسخ آن هنر است. در هنر غرب، یک نوع یلخی گری و رهابودگی ای شکل گرفته که بازتاب آن بر هویت های رها شده، نامعین و چند رگه دیده شده است.» استاد دانشگاه تهران ادامه داد: «فرهنگ شناسان در غرب اذعان دارند با پایان هویت در غرب مواجهه اند. بدین معنی که افراد دارای استقرار نیستند و «من» وجودی شان نمی تواند یک فرآیند رو به جلویی را طی کند و همچنین «ما» ی اجتماعی شان هم بدین گونه است. بنابراین برخی از پایان ملیت سخن می گویند چون هنر در وضعیت ناثبات و بدون استقرار است. امیدوارم در این دوره با همت آموزش عالی و آموزش و پرورش کشور در حوزه هنر آکادمیک و علمی، هنری برخواسته از دانش و هنر فرآیند شده در نظام آموزش و پرورش کشور را شاهد تعالی باشیم.» عاملی بیان کرد: «با نگاهی به پردیس هنر دانشگاه تهران درمی یابید بسیاری از صاحبان هنر در حوزه هنرهای موسیقی، تجسمی و نمایشی و... هنر بازاری را قبول ندارند. درواقع اعتقاد دارند هنر بازاری با هنر آکادمیک فاصله بسیاری دارد، البته در این زمینه ملاحظات و نکاتی نهفته است. به نظرم دانشگاه به فاخر بودن هنر کمک دهنده است و آموزش و پرورش می تواند ما را در این مسیر یاری دهد و سازمان تبلیغات اسلامی با ظرفیت های عمیق در پیوند با دین در حوزه هنر هم در این مسیر تعالی بخش است.» وی تصریح کرد: «استوارت هال یکی در نظریه بازنمایی عنوان می کند «اساسا ما در جهان بازنمایی زندگی می کنیم، هیچ چیزی در جهان نیست، مگر آنکه بازنمایی شده باشد» ذهن به محض دریافت، بازنمایی می کند و در مرحله بعد بازنمایی ذهنی مان را تبدیل به هنرهای نقاشی، موسیقی، سینما، تجسمی و... می کنیم. لذا ما در جهانی زندگی می کنیم که فرهنگ در بستر هنر، بازتولید و بازساخت می شود.» عاملی ضمن اشاره به حوزه تخصصی اش علوم ارتباطات، درخصوص هنر گفت: «شاید در حوزه فرهنگ، موفق ترین حوزه "هنر" است. هنر عرصه فرهنگ مطلوب را تشکیل می دهد. در هنر نیاز نیست، کار الزام آور انجام دهیم. باید گفت هم در فرهنگ عمومی و فرهنگ نخبگانی تمایل به هنر چه هنرهای تجسمی، نمایشی و صناعی و... در سطح بالایی است و مردم شائق و راغب به سمت هنر هستند.»

باید راهکاری در زمینه ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی اندیشیده شود

سعیدرضا عاملی با ابراز امیدواری دوره جدید را موسمی فاخر برای شورای هنر دانست و گفت: «استدعا دارم اعضای محترم این جلسات را شخصا بدون واگذاری به معاونانشان شرکت کنند. تلاش داریم با مسئله یابی از وضعیت جامعه، به صورت منسجم مباحث دستور کار شورا را چون سند موسیقی، سند ملی مد و لباس و هنرهای تجسمی پیش ببریم.» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ سخنان حجت الاسلام والمسلمین واعظی مبنی بر اینکه راهکاری در زمینه ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی باید اندیشیده شود، اظهار داشت: «در دستور مطالبات مقام معظم رهبری، سیاست ها و اقدامات ضروری که برای صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده شد، تمام تلاش دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد سازوکار دقیق در زمینه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است. درحقیقت بخشی از ضمانت اجرایی مصوبات به نظام بودجه ریزی کشور برمی گردد چون برخی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بار مالی دارد بنابراین سازمان برنامه و بودجه باید خودش را ملزم بداند تا بر اساس مصوبات شورای عالی، ضمانت مالی آن را تامین کند. بخش دیگر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به منابع انسانی ارتباط دارد تا از طریق برخی مصوبات منابع انسانی افزایش یابد که سازمان اداری و استخدامی باید خودش را در این زمینه ملزم بداند. همچنین بعضی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط به دستگاه ها و وزارتخانه ها است که باید آنها و نیز قوه قضاییه خود را مکلف به اجرا بدانند.» عاملی ادامه داد: «در زمینه سازمان بازرسی باید گفت زمانی که آیت الله دکتر رییسی ریاست قوه قضاییه را برعهده گرفتند، بلافاصله در مکاتبه و ملاقاتی با ایشان، به سازمان بازرسی دستوری را ابلاغ کردند مبنی بر نظارت بر حسن اجرای مصوبات و خصوصا اسناد ملی شورای عالی انقلاب فرهنگی. همچنین دکتر کاظمی تایید می کنند که بر روی سند تحول آموزش و پرورش، گزارش هایی را از دستگاه ها نسبت به اجرایی شدن مصوبات توسط سازمان بازرسی گرفته شد. حال برای اینکه سازمان بازرسی در ساختارشان روند اجرایی شدن مصوبات را بیاورند، این موضوع را پیش بینی خواهیم کرد.» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین به ظرفیت عظیم آموزش و پرورش با 15 میلیون دانش آموز و یک میلیون معلم اشاره کرد و گفت: «اگر هر شخصی بخواهد در حوزه فرهنگ به بالندگی برسد باید بر حوزه نظام آموزش و پرورش متمرکز شود و تردیدی نیست با ریاست شورای هنر و همت اعضای شورا این گام بزرگ را بر خواهیم داشت.»

ظرفیت شورای هنر در پیشبرد حوزه فرهنگی و هنری

محمدمهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تشکر از اعتماد اعضای محترم شورای هنر در انتصاب به ریاست این شورا گفت: «ان شاءالله بتوانیم وظایفی را که در شورای هنر برعهده داریم، پیش ببریم. بارها عرض کردم شورای هنر و شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی از ظرفیت‌های بالایی برخوردار هستند و ما مرکزیت و قرارگاه بودن شورای عالی انقلاب فرهنگی را با تمام وجود قبول داریم. سعی داریم در پیشبرد حوزه فرهنگی و هنری از ظرفیت شورای هنر به نحو احسن بهره ببریم.» وی درباره انتخاب دبیر شورای هنر اظهار کرد: «طبق آیین نامه دبیر باید از میان اعضای شورا انتخاب شود. به نظرم اول به اصلاح آیین نامه شورای هنر بپردازیم و بعد از پذیرش اصلاحیه ها در شورای عالی، دبیر شورای هنر را انتخاب کنیم. بنابراین انتخاب دبیر را به جلسه آتی بعد از تصویب اصلاحیه موکول کنیم. در تبصره یک ماده دوم عنوان شده رییس و دبیر و منشی از میان هفت نفر عضو شورای هنر انتخاب شوند. طبیعتا کار دبیرخانه مستقل است، بنابراین اصلاحات آیین نامه شورای هنر باید به صحن شورای عالی برود بعد از اینکه ابلاغ شد، دبیر را انتخاب کنیم.» پاشنه آشیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، فقدان ضمانت اجرایی مصوبات شورا است حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی؛ عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: «ضمن عضویت در شورای حوزوی و شورای هنر باید عرض کنم ما در رابطه با کلان شورای عالی انقلاب فرهنگی و تبعا شوراهای اقماری آن تا زمانی که مسئله ضمانت اجرایی را مصوبات را حل نکنیم، تقریبا انگیزه ها برای مشارکت جدی در جلسات کاهش می یابد. با توجه به نزدیک بودن حکم مقام معظم رهبری درخصوص شورای عالی انقلاب فرهنگی، باید اساسا برای ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی راهکاری اندیشیده شود. چند روز پیش مطلبی را در زمینه سهمیه اساتید و فرزندانشان خواندم (شاید مستقیما ناظر به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی نباشد) که دیوان عدالت اداری، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را ابطال کرده بود. زمانی که دیوان عدالت اداری بتواند مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را به عنوان یک قانون گذار ابطال کند، بنابراین کم کم راه برای دیگر دستگاه های قانونگذار باز می شود تا مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را ابطال کنند.» رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پاشنه آشیل شورای عالی انقلاب فرهنگی و شوراهای اقماری آن را در مسئله فقدان ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی دانست و پیشنهاد داد: «با توجه به اینکه بازرسی کل کشور بخش های مختلفی را دارا است و نهادهای اجرایی و دولتی کشور مخاطب بسیاری از مصوبات هستند، در آنجا به اصطلاح معاونت علمی و فرهنگی به وجود آید و در بحث بازرسی و نظارت مصوبات الزامات رسمی را متوجه دستگاه ها کند. نفس این موضوع که یک نهاد نظارتی و بازرسی متکلف امور حوزه مصوبات به اصطلاح هنر و فرهنگ باشد، یکی از اهرم هایی است که می تواند به ضمانت اجرایی مصوبات ختم شود.» پیش بینی ضمانت اجرایی برای هر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگر جلسه زلفی گل؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به بحث ضمانت اجرایی مصوبات شورا و انتقاد دکتر واعظی در این زمینه اشاره کرد و گفت: «به نظرم برای هر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید بحث ضمانت اجرایی اش پیش بینی شود که این مورد رعایت نشده است. به عنوان مثال در جلسه آینده شورای اسلامی شدن دانشگاه ها موضوعی را که دکتر واعظی طرح کردند را متذکر خواهم شد. یک نفر را به عنوان رییس دانشگاه منصوب می کنیم و این شخص باید بحث سند اسلامی شدن دانشگاه ها و مسائل فرهنگی و... را اجرا کند اما این فرد را با دادن حکم ریاست رها می کنیم تا نهایت از این سمت برداشته شود. در این دوره به ریاست دانشگاه ها ضمن اینکه برنامه وزارتخانه را ابلاغ کردم، از آنها خواسته ام تا برنامه خودشان را ارایه دهند. درحالیکه باید برنامه رییس دانشگاه در شورای اسلامی شدن دانشگاه ها مطرح شود تا شاخص ها، اولویت های اجرای آن و... را لحاظ کنیم.» وی ادامه داد: در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و هیئت امنای دانشگاه ها بحث مغفول مانده این است که در مصوبات منافع فردی و ملی را همسو نمی بینیم. آیا در تصویب آیین نامه ارتقاء و... منافع فردی و ملی همسو دیده شده یا نه؟» وزیر علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی را درخصوص نظارت اجرایی مصوبات از سوی سازمان بازرسی رد کرد و گفت: «سیاست سازمان بازرسی، وبیخ قبل از پیشگیری است. اول اشتباهی فرد یا سازمانی می کند و بعد سازمان بازرسی اعلام می کند طبق قانون عمل نکردی و... نبایستی سیاست های ما چون ایست بازرسی باشد. بنابراین سیاست ها و ضمانت اجرای شورای عالی انقلاب فرهنگی باید به گونه ای باشد که در حین حرکت قابل رصد باشد، بنابراین جایگاه سازمان بازرسی و نظارت را باید کنار بگذاریم. فی الواقع در شورای عالی انقلاب فرهنگی ساز و کار اجرایی شدن مصوبات را باید پیش بینی کنیم.» وی هنر را جزو فناوری های نرم عنوان کرد و گفت: «استدعا دارم یک عضوی با تصویب شورا مثل معاون فناوری وزیر علوم که مربوط به پارک های علم و فناوری (هنر نرم) است، در شورای هنر وجود داشته باشند تا آنها به مصوبات شورا با دید تولید ثروت از دانش به آن نگاه کنند و نظراتشان را در شورای هنر ارایه دهند تا مصوبات شورا با دید اجرایی تری پیش رود. البته شاید جای این سوال باشد که شما به عنوان وزیر علوم، عضو شورای هنر هستید و این امر کفایت کند اما کار کارشناسی ای که معاون فناوری وزارت علوم می تواند داشته باشد، بنده ندارم.» حوزه هنری، نهادی مسقتل با بودجه‌ای مشخص حجت‌الاسلام و المسلمین محمد قمی؛ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با توجه به اضافه کردن نهاد های هنری به شورای هنر ضمن اشاره به حوزه هنری گفت: «حوزه هنری را یک نهاد مستقل با بودجه ای مشخص است و ریاست آن از سوی رهبری منصوب می شود. همچنین مقام معظم رهبری تعابیر خلاقی درباره حوزه هنری دارد که حوزه هنری را ایشان خانه هنر انقلاب، پایگاه هنر انقلاب و... می دانند. حوزه هنری یک نهاد حاکمیتی است که بالای 200 سینما را در همه استان ها در اختیار دارد و از ساز و کار پیچیده ای برخوردار است. بنابراین یک ساختار حاکمیتی پیشرو در حوزه هنر به اسم حوزه هنری داریم که محل تامل این جلسه می تواند واقع شود و ممکن اعضای شورا عرض کنند به عنوان عضو مدعو کفایت می کند اما حوزه هنری به عنوان نهاد متعهد و ساختاری انقلاب اسلامی در حوزه هنر مورد تایید و حمایت خاص ویژه رهبری است که جایش در شورای هنر خالی است. پیشنهاد می کنم ریاست حوزه هنری چون مثل ریاست فرهنگستان هنر، سازمان میراث و گردشگری به شورای هنر افزوده شود.» به حوزه تعلیم و تربیت بیشتر توجه کنید! کاظمی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت: «معتقدم شورای هنر با سطح نگاه بالاتری تنها در سطح نخبگانی سیاست گذاری می کند و کمتر به حوزه زیر ساختی و بنیادی هنر به ویژه در حوزه تعلیم و تربیت توجه شده است. از هر منظری بنگرید چه در حوزه تربیت نیروی انسانی و چه در حوزه اثرگذاری و اثربخشی باید به حوزه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) بیشتر توجه کنید چون آموزش و پرورش هم این ظرفیت را دارا است.» بر اساس این گزارش؛ طبق دستور جلسه شورای هنر، رییس شورای هنر انتخاب و برخی از موارد آیین نامه شورای هنر اصلاح شد. به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آیین نامه شورای هنر به نحوی اصلاح شده که امکان بیشتری برای حضور اشخاص حقیقی از میان هنرمندان و اساتید دانشگاه ها فراهم شود. شایان ذکر است؛ در جلسه اول شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دولت سیزدهم پیشنهاد شد 3 نفر از شخصیت های فرهنگی، دانشگاهی و هنرمندان و یک نفر از روسای دانشگاه ها و همچنین وزیر محترم میرا و گردشگری و همچنین رئیس حوزه هنری به اعضاء شورای هنر اضافه شوند. همچنین مقرر شد دبیر شورا به پیشنهاد رییس شورای هنر و تصویب در شورای هنر تعیین می شود، دبیر شورای هنر با حکم دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب و عضو شورا خواهد بود. موارد مذکور اصلاحیه آئین نامه شورای هنر است که بعد از تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنای کار خواهد بود. در این جلسه پیشنهاد شد انتخاب دبیر و منشی شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی به جلسه آتی بعد از اصلاح آیین نامه شورای هنر ضمن تایید و تصویب شورای عالی موکول شود. انتهای پیام