بقائی: ایران هیچ‌گاه برای مذاکره التماس نمی‌کند / تفاهم قاهره کارایی ندارد

باشگاه خبرنگاران جوان - «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست امروز (دوشنبه) خود گفت: وزارت امور خارجه در دو هفته گذشته و در جریان برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل روز‌های پر کار و شلوغی را پشت سر گذاشت.

همچنان شاهد نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه هستیم

وی همچنین با بیان این که «به رغم ارائه طرح صلح برای غزه و دیگر مسائل مرتبط در این زمینه، همچنان شاهد ادامه جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه هستیم» گفت: در طول دو سال گذشته حدود هشتاد هزار فلسطینی توسط رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند و ما همچنان شاهد نسل‌کشی و انجام جنایت از سوی رژیم صهیونیستی در این منطقه هستیم.

بقائی ادامه داد: متاسفانه در این مدت شاهد این بودیم که سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل و شورای امنیت از انجام هرگونه اقدام حداقلی برای توقف این جنایت‌ها درمانده‌اند.

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین برخورد صورت گرفته از سوی رژیم صهیونیستی با کاروان صمود و بازداشت فعالان حقوق بشر که همراه این کاروان دریایی بودند را محکوم کرد.

اگر دیپلماسی در راستای تحقق منافع ایران موثر باشد در استفاده از آن تردید نمی‌کنیم

بقائی در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی با انتقاد از عملکرد سه کشور اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: آنها می‌گویند که راه دیپلماسی کماکان باز است ولی این یک گزاره کلی است. ما نیز می‌گوییم مسیر دیپلماسی هیچ‌گاه بسته نمی‌شود و هرگاه تشخیص دهیم که دیپلماسی در راستای تحقق منافع ایران موثر است در استفاده از آن تردیدی نمی‌کنیم ولی این سه کشور اروپایی ثابت کردند که دیپلماسی به این شکل با آنها ثمربخش نیست.

بقائی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه اقدام سه کشور اروپایی علاوه بر اینکه از لحاظ رویه و قانونی ایراد جدی دارد از لحاظ حقوقی نیز به نوعی باعث ایجاد آشفتگی در شورای امنیت و سازمان ملل شد و مشخص نیست که عملاً چه چیزی را شورای امنیت برگردانده است، ادامه داد: اقدام انجام شده از سوی سه کشور اروپایی پیش از اینکه مبتنی بر محاسبه عقلانی باشد نوعی اقدام از روی لجاجت در راستای اجرای درخواست آمریکا بدون در نظر گرفتن منافع و مصالح خود این سه کشور اروپایی بود.

اقدام دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل در صدور اطلاعیه‌های مربوط به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران وجاهت قانونی ندارد

وی افزود: ما تاکید داریم که اقدام دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل در صدور اطلاعیه‌های مربوط به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران هیچ وجاهت قانونی ندارد و منطقی نیست.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: ما تاکید داریم که اقدام سه کشور اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه، هیچ تعهدی را برای کشور‌های عضو سازمان ملل برای اجرای تحریم‌ها ایجاد نمی‌کند.

فعلاً برنامه‌ای برای مذاکره با 3 کشور اروپایی نداریم

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در حال حاضر برنامه‌ای برای مذاکره بین ایران و سه کشور اروپایی وجود دارد، اظهار کرد: ما فعلاً برنامه‌ای برای مذاکره نداریم.

وی افزود: ما در حال حاضر متمرکز بر بررسی آثار و تبعات اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا هستیم.

بقائی ادامه داد: دیپلماسی به مفهوم ادامه تماس‌ها وجود دارد و ما هرگاه احساس کنیم که دیپلماسی می‌تواند اثر بخش باشد بر اساس منافع ملی کشور تصمیم می‌گیریم و در ارتباط با آن اقدام می‌کنیم.

بازداشت تبعه ایرانی در فرانسه غیرقانونی است

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در ارتباط با آخرین وضعیت پرونده «مهدیه اسفندیاری» شهروند ایرانی بازداشت شده در فرانسه و تبادل زندانی بین ایران و فرانسه گفت: اتهام دو تبعه فرانسوی بازداشت شده در ایران مشخص است. تبعه ایرانی که در فرانسه دستگیر شده است، بازداشت آن غیر قانونی است.

وی ادامه داد: پیگیر وضعیت حقوقی خانم اسفندیاری هستیم و حدود 10 روز قبل سفیر ایران در فرانسه برای سومین بار با خانم اسفندیاری دیدار داشتند و ما به صورت مستمر پیگیر وضعیت کنسولی ایشان هستیم.

بقائی با تاکید بر این که «ما پیگیر آزادی ایشان هستیم»، ادامه داد: پرونده خانم اسفندیاری کماکان در فرانسه در مرحله تحقیقات است.

وی در ارتباط با بحث تبادل زندانیان بین ایران و فرانسه نیز گفت: کار‌هایی که در این زمینه لازم بوده در وزارت خارجه برای این موضوع انجام شود، صورت گرفته است و تصمیم گیری در مراجع ذی‌ربط دو کشور در حال انجام است و امیدواریم که با توجه به مقدماتی که انجام شده این کار هرچه زودتر انجام شود.

اجازه نخواهیم داد بدعت‌های غیرقانونی در شورای امنیت مشروعیت پیدا کند

بقائی با اشاره به رأی‌گیری اخیر در شورای امنیت سازمان ملل درباره اقدام سه کشور اروپایی گفت: اقدام سه کشور اروپایی نه تنها از نظر ما، بلکه از دیدگاه 6 عضو شورای امنیت از مجموع پانزده عضو این شورا، ناموجه بوده است. چهار عضو شورای امنیت در 2 نوبت به خواست سه کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی رأی منفی دادند و از آن تصمیم حمایت نکردند. افزون بر این، 2 عضو دیگر از جمله رئیس شورای امنیت نیز رأی ممتنع دادند. در نظر داشته باشید رئیس شورا به‌عنوان طرفی که نخستین پیش‌نویس قطعنامه را ارائه کرده بود، خود از رأی مثبت خودداری کرد. این شکاف در شورای امنیت به‌روشنی بیانگر اختلاف نظر جدی میان اعضای شورا درباره درستی و منطق اقدام سه کشور اروپایی است.

وی در ادامه افزود: در پاسخ به پرسشی درباره دلایل غیرقانونی بودن اقدام سه کشور اروپایی باید گفت کافی است به سابقه عملکرد این کشور‌ها و آمریکا نگاه کنیم. از زمان تصویب برجام و قطعنامه 2231 در سال 2015 تا سال 2019، جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند بود. پس از آن نیز، در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، ایران بر اساس یک حق شناخته‌شده در متن توافق، یعنی بند 36 برجام، تصمیم به کاهش تدریجی و پلکانی تعهدات خود گرفت.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: سه کشور اروپایی از سال 2019 به بعد در اجرای تعهدات خود قصور جدی داشتند و مرتکب نقض فاحش برجام شدند. آمریکا نیز که عامل اصلی بروز بحران کنونی است، با خروج غیرقانونی خود از توافق، هیچ صلاحیتی برای توسل به سازوکار حل اختلاف ندارد. بنابراین، اقدام این چهار طرف از اساس غیرقانونی است.

بقائی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از هر ابزار لازم، به‌ویژه ابزار‌های دیپلماتیک، برای اثبات حقانیت خود و مجاب‌کردن جامعه بین‌المللی به خودداری از پذیرش آثار و تبعات این اقدام غیرقانونی استفاده خواهد کرد. ما قاطعانه بر موضع حقوقی خود پایبندیم و اجازه نخواهیم داد که بدعت‌های غیرقانونی در شورای امنیت مشروعیت پیدا کند.

در حال حاضر بازرسی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران حضور ندارد

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد حضور بازرسان در ایران و آینده تعامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: در حال حاضر بازرسی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران حضور ندارد. آخرین بازرسی‌ها مربوط به حداقل 10 روز قبل از نیروگاه بوشهر است که این بازرسی در چارچوب قراردادی که با روسیه در ارتباط با این موضوع انجام شده، صورت گرفته است.

وی ادامه داد: اینکه در آینده چه کار می‌کنیم موضوعی است که باید توسط مراجع ذی‌صلاح که در این موضوع شورای عالی امنیت ملی است در ارتباط با آن تصمیم‌گیری شود.

بقائی تاکید کرد: با توجه به تحولات انجام شده در حال حاضر بدون تردید تفاهم قاهره کارایی ندارد و قابل اجرا شدن نیست.

کشور‌های همسایه و دوست از اجرا و اثردهی تصمیم غیرقانونی درباره مکانیسم ماشه خودداری کنند

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با اقدام ترکیه در اعمال تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران با توجه به اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: اقدام ترکیه در این ارتباط به نظر ما اقدامی غیر ضروری و غیرقانونی تلقی می‌شود به این دلیل که مبنا‌ها و پیش‌فرض‌هایی که برای اقدام این سه کشور اروپایی در این زمینه وجود دارد، غیرقانونی است.

بقائی ادامه داد: درخواست ما از همه کشور‌ها به خصوص کشور‌های همسایه و دوست این است که از اجرا و اثردهی این تصمیم غیرقانونی که بدون رعایت رویه‌ها انجام شده خودداری کنند.

بقائی همچنین تاکید کرد: این نهاد‌ها و شرکت‌هایی که در ابلاغیه دولت ترکیه از آنها نام برده شده است هیچ کدام در این کشور دارایی یا حسابی ندارند و آقای کمالوندی معاون سازمان انرژی اتمی نیز به این موضوع اشاره کردند.

مانع اصلی در مسیر توافق، ناتوانی و بی‌ارادگی طرف‌های غربی برای تصمیم‌گیری سیاسی بوده است

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توضیح رایزنی‌های اخیر ایران در نیویورک برای جلوگیری از اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی و آمریکا علیه کشورمان گفت: در رابطه با پیشنهاد‌هایی که در نیویورک مطرح شد، لازم است تأکید کنم که هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در ادامه رایزنی‌های دو تا سه ماه گذشته، از هیچ کوششی برای جلوگیری از تحقق اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی دریغ نکرد. ما با ابتکار‌های مشخصی وارد نیویورک شدیم و در برابر پیشنهاد‌ها و ابتکار‌هایی که از سوی دیگران مطرح شد، انعطاف منطقی نشان دادیم.

وی افزود: بیش از یک بار و حداقل در سه نوبت، طرف‌های اروپایی پیشنهاد‌هایی را که میان دو طرف تبادل شده بود، پذیرفتند، اما نتوانستند سایر طرف‌ها را برای نهایی‌کردن توافق مجاب کنند. این امر نشان می‌دهد که از ابتدا، یعنی از 4 فوریه 2025، زمانی که بیانیه ریاست‌جمهوری آمریکا صادر شد و در یکی از بند‌های آن، وزارت امور خارجه این کشور مأمور به پیگیری بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت شد، مسیر طرف‌های غربی از همان ابتدا بر مبنای آن دستورالعمل تنظیم شده بود. از همین رو، هیچ‌یک از پیشنهاد‌های مطرح‌شده جدی گرفته نشد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: در سه تا چهار نوبت، پیشنهاد‌هایی از سوی طرف مقابل مطرح شد تا نشست چندجانبه‌ای با حضور نماینده آمریکا برگزار شود و موضوعات و ابتکار‌ها مورد بررسی قرار گیرد. ما با حسن نیت با این ایده موافقت کردیم و حتی پیش از اعزام به نیویورک نیز آمادگی خود را اعلام کردیم؛ اما در هر مورد، طرف‌های مقابل از اجرای بند‌های مختلف مربوط به برگزاری نشست طفره رفتند.

بقائی تأکید کرد: با اطمینان می‌توانم بگویم که هر آنچه معقول، منطقی و در عین حال عزتمندانه بود، از سوی جمهوری اسلامی ایران یا مطرح شد یا مورد بررسی قرار گرفت. در مقابل، طرف‌های مقابل یا اراده لازم را نداشتند، یا توان ایجاد اجماع درونی برای رسیدن به یک راه‌حل معقول و منطقی را پیدا نکردند. همین امر نشان می‌دهد که مانع اصلی در مسیر توافق، نه فقدان پیشنهاد از سوی ایران، بلکه ناتوانی و بی‌ارادگی طرف‌های غربی برای تصمیم‌گیری سیاسی بوده است.

امیدواریم اتفاقات دو سه ماه اخیر، درس عبرتی برای تمامی طرف‌های ذی‌ربط، از جمله مدیرکل و مسئولان آژانس باشد

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات اخیر «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد این که گزارش من عامل حمله به ایران نبود و من چراغ سبزی در این ارتباط ندادم و این که ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست، گفت: ما قطعاً رژیم صهیونیستی و آمریکا را مقصر و مسئول حملات غیرقانونی علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و همچنین تعرض به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشور می‌دانیم.

وی افزود: با این حال، آنچه همواره بر آن تأکید کرده‌ایم این است که گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در پی آن، سوءاستفاده سه کشور اروپایی و آمریکا از این گزارش برای صدور یک قطعنامه در شورای حکام، بهانه و فضایی فراهم کرد برای سوءاستفاده رژیم صهیونیستی و آمریکا.

سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه تصریح کرد: مدیرکل آژانس به‌درستی اشاره کرده است که هیچ‌یک از گزارش‌های آژانس تاکنون هیچ مدرک یا اشاره‌ای به انحراف برنامه هسته‌ای ایران از مسیر صلح‌آمیز نداشته است؛ این گزاره کاملاً دقیق است. در همین چارچوب، انتظار طبیعی ما از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این بود که اقدام رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه تأسیسات هسته‌ای ایران را به‌سرعت محکوم کند؛ نه فقط به این دلیل که چنین اقدامی طبق منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل غیرقانونی است، بلکه به این دلیل مضاعف که طبق قطعنامه‌های آژانس و مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هرگونه تعرض به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز کشور‌ها ممنوع است.

بقائی خاطرنشان کرد: انتظار ما از آژانس همواره این بوده است که به‌عنوان یک نهاد تخصصی و فنی، بر وظایف و صلاحیت‌های فنی خود متمرکز بماند و از اظهارنظر‌هایی که شائبه نفوذپذیری از آمریکا و برخی کشور‌های غربی را ایجاد می‌کند، پرهیز کند.

وی تأکید کرد: امیدواریم آنچه در دو تا سه ماه اخیر رخ داده، درس عبرتی برای تمامی طرف‌های ذی‌ربط، از جمله مدیرکل و مسئولان آژانس باشد تا در اظهارنظر‌های خود نسبت به موضوعات تحت صلاحیت‌شان دقت لازم را داشته باشند و اجازه ندهند که صلاحیت‌ها و مسئولیت‌های فنی آژانس از سوی کشور‌هایی که بار‌ها نشان داده‌اند هیچ التزامی به حقوق بین‌الملل و تعهدات پادمانی ندارند، مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

به‌تفصیل دلایل خود درباره غیرقانونی بودن اقدام سه کشور اروپایی را با دبیرکل سازمان ملل مطرح کردیم

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، همچنین در پاسخ به سوالی در تشریح دیدار اخیر عراقچی و هیات ایرانی با دبیرکل سازمان ملل متحد در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گفت: نشست مهم و مفصلی با دبیرکل سازمان ملل داشتیم و گفت‌و‌گو‌های صریحی انجام شد.

وی ادامه داد: یکی از محور‌های اصلی این گفت‌وگوها، اقدام سه کشور اروپایی در سوءاستفاده از شورای امنیت و سازوکار حل اختلاف برجام بود. ما به‌تفصیل دلایل خود را درباره غیرقانونی بودن اقدام سه کشور اروپایی مطرح کردیم.

عراقچی افزود: باید در نظر داشت که قطعنامه‌هایی که از سال 2006 تا 2010 به بهانه موضوع هسته‌ای ایران تصویب شد، عموماً با اجماع یا بدون مخالفت اعضای شورای امنیت به تصویب رسید و هر پنج عضو دائم شورا به آنها رأی داده بودند. اما امروز، حداقل دو عضو دائم شورای امنیت در دو نوبت با این روند مخالفت کرده‌اند؛ این امر نشان می‌دهد که حتی میان اعضای دائم شورا درباره بازگرداندن این قطعنامه‌ها اجماع وجود ندارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: ما اساساً قائل به این نیستیم که شورای امنیت تصمیمی اتخاذ کرده باشد. در واقع، آنچه رخ داده، اقدام سه کشور اروپایی یعنی فرانسه، انگلیس و آلمان برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی است، نه تصمیم شورای امنیت. این موضوع را به‌طور مفصل به دبیرکل یادآور شدیم.

بقائی خاطرنشان کرد: اعتقاد ما این است که مفاد قطعنامه 2231 باید در موعد مقرر، یعنی 18 اکتبر (26 مهرماه)، خاتمه یابد و موضوع هسته‌ای ایران اساساً از دستور کار شورای امنیت خارج شود. اقدام سه کشور اروپایی، علاوه بر ایرادات رویه‌ای و قانونی، از نظر حقوقی نیز باعث نوعی آشفتگی در شورای امنیت و سازمان ملل شده است؛ چراکه مشخص نیست دقیقاً چه چیزی را بازگردانده‌اند.

وی افزود: به نظر می‌رسد این اقدام بیش از آنکه مبتنی بر محاسبه عقلانی و ملاحظات حقوقی باشد، حرکتی لجاجت‌آمیز در راستای خواست آمریکا و بدون درنظرگرفتن منافع، مصالح و اعتبار کشور‌های اروپاییِ طرف برجام است. بر همین اساس، ما اقدام دبیرخانه سازمان ملل در صدور اطلاعیه‌های مربوط به تحریم‌ها را فاقد وجاهت قانونی و غیرمنطقی می‌دانیم.

اعتراض و انتقاد خود را نسبت به عملکرد دبیرخانه شورای امنیت اعلام کرده‌ایم

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در مورد نگاه دو کشور چین و روسیه به این موضوع تأکید کرد: موضع ایران در این زمینه مورد حمایت چین و روسیه نیز قرار دارد. روسیه به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت صراحتاً غیرقانونی بودن این اقدام را گوشزد کرده است. ما اعتراض و انتقاد خود را نسبت به عملکرد دبیرخانه شورای امنیت اعلام کرده‌ایم و معتقدیم اقدام سه کشور اروپایی هیچ تعهدی را برای سایر دولت‌های عضو سازمان ملل ایجاد نمی‌کند.

بقائی گفت: ما انتظار داریم کشور‌های عضو سازمان ملل در راستای صیانت از اصول منشور ملل متحد، از تبعیت از این اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی که در واقع تحمیل بر ساختار شورای امنیت محسوب می‌شود، خودداری کنند.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، مجددا در پاسخ به سوال دیگری در توضیح روند مذاکرات و ابتکار‌های دیپلماتیک اخیر ایران اظهار کرد: تکرار می‌کنم که جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه برای مذاکره التماس نمی‌کند. مذاکره امری دوسویه است که تصمیم‌گیری درباره آن باید با اطمینان از تأمین منافع ملی صورت گیرد. همان‌گونه که حراست از امنیت و منافع ملی اهمیت دارد، صیانت از عزت ملی نیز برای ما حیاتی است. برخورد عزتمندانه در سیاست خارجی مستلزم آن است که مطمئن شویم فرایند دیپلماتیک در جهت تأمین حقوق و منافع ملت ایران پیش می‌رود.

وی افزود: پیش از عزیمت هیئت ایرانی به نیویورک، پیشنهاد‌هایی از سوی دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد مبنی بر اینکه نشست‌های مشترکی با حضور نماینده آمریکا برگزار شود تا از اقدام غیرقانونی طرف‌های مقابل در بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده جلوگیری شود. در مقابل، ما نیز پیشنهاد‌هایی ارائه کردیم و نهایتاً توافق شد که نشستی چندجانبه، مشابه نشست‌های کمیسیون مشترک برجام در دوران پیش از خروج آمریکا، برگزار شود. ما هیچ مخالفتی نکردیم و حسن نیت خود را نشان دادیم.

در هر سه موردی که قرار بود نشست‌هایی با حضور نماینده آمریکا برگزار شود، خود طرف‌های غربی از انجام آن امتناع کردند

سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: با این حال، طرف‌های مقابل به دلایل مختلف از اجرای این توافق طفره رفتند. برخی از آنها گفتند که سه کشور اروپایی نتوانستند آمریکا را مجاب کنند، و برخی دیگر ادعا کردند که طرف آمریکایی ملاحظاتی داشته است. این اختلافات میان خودشان قابل بررسی است، اما واقعیت روشن این است که در هر سه موردی که قرار بود نشست‌هایی با حضور نماینده آمریکا برگزار شود، خود طرف‌های غربی از انجام آن امتناع کردند.

بقائی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در طول این روند، با حسن نیت و رویکردی فعال وارد گفت‌و‌گو شد. ما هم نشست‌های دوجانبه متعددی با سه کشور اروپایی داشتیم و هم نشست‌های مشترک با حضور نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا. اینها واقعیت‌های میدانی و مستند روند نیویورک است و به‌خوبی نشان می‌دهد که ایران هیچ‌گاه مانع گفت‌و‌گو نبوده، بلکه این طرف‌های مقابل بودند که از انجام تعهدات و ابتکار‌های مورد توافق طفره رفتند.

نسبت به برخی ابعاد طرح موسوم به آتش‌بس در غزه نگرانی‌های جدی داریم

وی درباره طرح موسوم به آتش‌بس در غزه گفت: ما دیشب در این خصوص بیانیه‌ای صریح منتشر کردیم. موضع جمهوری اسلامی ایران کاملاً روشن است؛ ما از هر ابتکار عملی که در این مرحله منجر به توقف نسل‌کشی در غزه و فراهم‌کردن امکان کمک‌رسانی به مردم مظلوم فلسطین در سرزمین‌های اشغالی شود، استقبال می‌کنیم.

وی افزود: این موضع در هماهنگی با دیدگاه گروه‌های مقاومت فلسطینی است که چند روز پیش موضع خود را اعلام کردند. از نظر ما، هر طرحی که متضمن شناسایی حق ملت فلسطین برای تعیین سرنوشت خود و تضمین عدم تداوم اشغالگری و جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی باشد، قابل بررسی است. با این حال، نسبت به برخی ابعاد طرح اخیر نگرانی‌های جدی داریم و در بیانیه رسمی خود نیز نسبت به خطرات و پیامد‌های احتمالی این طرح برای مردم فلسطین و کل منطقه هشدار داده‌ایم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: نمی‌توان تحولات گذشته را نادیده گرفت. تجربه هشت دهه اخیر به‌خوبی نشان می‌دهد که تقریباً تمام طرح‌هایی که با عنوان "حل مسئله فلسطین" ارائه شده‌اند، عملاً به ابزاری برای تضییع بیشتر حقوق ملت فلسطین تبدیل شده‌اند. از اعلامیه بالفور در سال 1917 گرفته تا طرح تقسیم فلسطین در سال 1948 و روند موسوم به صلح اسلو، نتیجه همگی آنها وضعیت کنونی است؛ یعنی تداوم اشغال، کشتار و نسل‌کشی در فلسطین اشغالی.

بقائی تأکید کرد: ما از همه طرف‌های ذی‌ربط می‌خواهیم با چشمانی باز و با دقت کامل، تحولات مربوط به این طرح را دنبال کنند و فریب عناوین ظاهراً صلح‌طلبانه را نخورند. تجربه نشان داده که بسیاری از این ابتکار‌ها در عمل، پوششی برای تثبیت اشغالگری بوده‌اند.

تصمیم‌گیری درباره آینده فلسطین باید تنها توسط مردم فلسطین و بدون فشار یا مداخله هیچ طرف خارجی انجام شود

وی گفت: اعتقاد راسخ جمهوری اسلامی ایران این است که تصمیم‌گیری درباره آینده فلسطین باید تنها توسط مردم فلسطین و بدون فشار یا مداخله هیچ طرف خارجی، به‌ویژه آنهایی که همواره در کنار رژیم صهیونیستی ایستاده‌اند و سوگیری آشکار خود را نشان داده‌اند، انجام شود. تنها این مسیر می‌تواند به تحقق عدالت و صلح واقعی در منطقه منجر شود.

موضوعات موجود میان ایران و آمریکا ریشه در سوء‌محاسبه و اصرار بر زیاده‌خواهی از سوی طرف آمریکایی دارد

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق، مبنی بر تلاش بغداد برای نزدیک‌کردن دیدگاه‌های ایران و آمریکا و ایفای نقش میانجی گفت: در ماه‌های اخیر کشور‌های متعددی، چه در منطقه و چه خارج از آن، تلاش کرده‌اند از ظرفیت‌ها و ارتباطات خود برای کمک به حل‌وفصل مسائل و جلوگیری از افزایش تنش استفاده کنند. از نگاه ما، این تلاش‌ها نشانه‌ای از دغدغه‌مندی و حسن نیت آن کشورهاست و ما همواره قدردان چنین ابتکار‌هایی بوده‌ایم.

وی افزود: با این حال، واقعیت این است که موضوعات موجود میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا عمدتاً _ و می‌توان گفت در همه موارد_ ریشه در سوء‌محاسبه و اصرار بر زیاده‌خواهی از سوی طرف آمریکایی دارد. در واقع، مشکل نه در نبود میانجی یا پیشنهاد‌های سازنده، بلکه در رفتار و رویکرد نادرست واشنگتن است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه توضیح داد: نمونه‌ای از این سوء‌محاسبه را می‌توان در مذاکرات اخیر مشاهده کرد؛ جایی که طرف آمریکایی اصرار داشت بخشی از مواد غنی‌شده ایران منتقل شود، در حالی که در مقابل صرفاً وعده می‌دادند که اجرای تصمیم غیرقانونی بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده را سه یا 6 ماه به تأخیر بیندازند. چنین رویکردی نشان‌دهنده درک نادرست آنها از واقعیت‌های جمهوری اسلامی ایران و از خواسته‌های کاملاً قانونی و منطقی ماست.

ایران از هر ابتکاری که بر پایه احترام متقابل و در چارچوب اصول و منافع ملی شکل بگیرد استقبال می‌کند

بقائی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از هر ابتکاری که بر پایه احترام متقابل و در چارچوب اصول و منافع ملی شکل بگیرد استقبال می‌کند، اما هرگونه ابتکار یا میانجی‌گری زمانی می‌تواند مؤثر باشد که طرف آمریکایی درک درستی از واقعیت‌های میدانی، تعهدات برجامی و جایگاه ایران در منطقه پیدا کند و از سیاست‌های غلط گذشته خود فاصله بگیرد.

وجدان بیدار جامعه جهانی متوجه شدت جنایت‌های رژیم صهیونیستی شده است

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با نظرسنجی اخیر صورت گرفته در آمریکا مبنی بر اینکه حتی یهودیان در آمریکا نیز حامی اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه نیستند، گفت: این نشانه خیلی روشنی است که به رغم تمام تلاش‌هایی که رژیم صهیونیستی برای روایت‌سازی وارونه از تحولات غزه انجام داده است، وجدان بیدار جامعه جهانی متوجه شدت جنایت‌های رژیم صهیونیستی شده است.

وی افزود: رژیم صهیونیستی تنها رژیمی است که توسط دیوان بین‌المللی کیفری و دیوان بین‌المللی دادگستری و دیگر نهاد‌های بین‌المللی متهم به ارتکاب نسل‌کشی است و اعتراضات بین‌المللی در اقصی نقاط مختلف جهان، نشان دهنده این است که افکار عمومی دیگر تاب و تحمل ادامه جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه را ندارد.

وی ادامه داد: این دیدگاه در افکار عمومی آمریکا در ارتباط با جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه در حالی ایجاد شده است که بخش قابل توجهی از رسانه‌ها در این کشور در اختیار لابی اسرائیل و صهیونیست‌هاست و ایجاد چنین نگرشی در آمریکا معنا دارد.

این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: این انتظار می‌رود که فشار افکار عمومی باعث شود دولت‌های غربی در نحوه برخوردشان با موضوع فلسطین و جنایت‌های رژیم صهیونیستی در این منطقه تجدید نظر کنند و از تداوم مصونیت‌بخشی به رژیم اسرائیل به خاطر جنایت‌هایی که انجام داده، دست بردارند.

حاکمیت ملی و سرزمینی یمن باید از سوی تمام جهات مرتبط حفظ شود

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد حملات صورت گرفته از سوی عربستان به یمن نیز گفت: ما تاکید داریم که حاکمیت ملی و سرزمینی یمن باید از سوی تمام جهات مرتبط حفظ شود.

وی همچنین در سخنان خود در این ارتباط حملات رژیم صهیونیستی به یمن را محکوم کرد.

امیدواریم دولت آمریکا از اعمال سیاست‌زدگی در حوزه ورزش خودداری کند

سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد اقدام آمریکا در عدم صدور روادید برای تعدادی از ورزشکاران و دست‌اندرکاران فدراسیون فوتبال ایران طی مدت اخیر گفت: علی القاعده مسائل مربوط به ورزش باید در زمین ورزش و در چارچوب‌های حقوقی و قانونی مربوط به ورزش دنبال شود و ما امیدواریم که دولت آمریکا از اعمال سیاست‌زدگی در حوزه ورزش خودداری کند، دولت آمریکا به عنوان میزبان مسابقات ورزشی از جمله مسابقات جام جهانی فوتبال وظایف مشخصی دارد.

بقایئ در ادامه پاسخ خود به این سوال گفت: مراجع مرتبط در کشور در حال پیگیری موضوع هستند و امیدواریم که بحث صدور روادید برای ورزشکاران ایران برای شرکت در مسابقات به موقع انجام شود و وزارت خارجه از هیچ اقدامی برای تسهیل این موضوع فروگذاری نمی‌کند.

وی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با انتقاد از سوء استفاده‌های آمریکا از میزبانی خود در امور ورزشی و حتی سیاسی گفت: در جریان مجمع عمومی سازمان ملل نیز آمریکا از این موضوع که مقر سازمان ملل در این کشور قرار دارد سوء استفاده کرد و برای تعدادی از اعضای هیئت ایران روادید صادر نکرد.

افرادی که از آمریکا به ایران بازگردانده شدند با رضایت و درخواست خودشان به ایران بازگشتند

بقائی در پاسخ به پرسشی درباره اخبار منتشر شده مبنی بر استرداد قریب به 100 ایرانی از ایالات متحده به کشور و اینکه گفته می‌شود در این زمینه توافقی بین ایران و آمریکا صورت گرفته است، گفت: ابتدا باید بگویم من با به‌کار بردن لفظ «استرداد» در این زمینه موافق نیستم. در این مورد، آنچه اتفاق افتاد، برخورد تبعیض‌آمیز هیئت حاکمه آمریکا با شهروندان ایرانی بود. به دلایل و بهانه‌های مختلف، از تعدادی از ایرانیان خواسته شد که خاک آمریکا را ترک کنند؛ در حالی‌که برخی از آنان چند دهه در این کشور اقامت داشتند.

بقائی افزود: دولت جمهوری اسلامی ایران همواره از بازگشت داوطلبانه هم‌وطنان خود استقبال کرده است. هر ایرانی، هر زمان که اراده کند، حق دارد به وطن خود بازگردد و ورود اتباع ایرانی به کشورشان امری کاملاً آزاد و طبیعی است. بنابراین، نمی‌توان گفت تفاهم یا توافق خاصی در این خصوص صورت گرفته است. واقعیت این است که محدودیت‌هایی از سوی آمریکا علیه این افراد اعمال شد و رفتار‌هایی بسیار ناشایست با آنان صورت گرفت که از منظر حقوق بشری و حقوق بین‌الملل، نقض آشکار تعهدات ایالات متحده محسوب می‌شود. با این حال، در نهایت این افراد با رضایت و درخواست خودشان تصمیم گرفتند به ایران بازگردند.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: تا این لحظه، حدود 53 نفر از کسانی که در معرض این اقدامات و محدودیت‌ها بودند، به کشور بازگشته‌اند. مواضع رسمی ما نیز همان روزها، از طریق اداره کل کنسولی وزارت امور خارجه، به‌روشنی اعلام شد. تأکید کردیم که رفتار دولت آمریکا با این اتباع، رفتاری غیرانسانی و تبعیض‌آمیز بوده است. در عین حال، همان‌طور که همواره گفته‌ایم، آغوش وطن به روی تمامی ایرانیان مقیم خارج از کشور همواره باز است.

سکوت در برابر جنایات رژیم صهیونیستی، شراکت در جنایت علیه بشریت است

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بازداشت نزدیک به 500 نفر از فعالان کاروان بین‌المللی همبستگی با مردم غزه، این اقدام را به‌شدت محکوم کرد و آن را تروریستی و جنایت جنگی خواند.

وی تأکید کرد: کارزار انسانی و بین‌المللی برای حمایت از مردم مظلوم غزه و شکستن حصر غیرقانونی این منطقه همچنان ادامه دارد و بازداشت داوطلبان و فعالان صلح‌طلبی که هدفی جز رساندن کمک‌های بشردوستانه ندارند، اقدامی ضدانسانی و ناقض آشکار حقوق بین‌الملل است.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: این اقدام در واقع تلاشی است برای اطمینان از تداوم گرسنگی، تشنگی و محرومیت مردم فلسطین و برای استمرار روند نسل‌کشی‌ای که در دو سال گذشته به شکلی سیستماتیک از سوی رژیم صهیونیستی دنبال شده است.

وی ضمن درخواست از نهاد‌های بین‌المللی، سازمان‌های حقوق بشری و دولت‌های مستقل برای واکنش فوری، تأکید کرد: جهان باید سکوت خود را در برابر این جنایات بشکند؛ زیرا سکوت در برابر چنین اقداماتی، شراکت در جنایت علیه بشریت است.

در مرحله‌ای قرار داریم که نمی‌توانیم تفاهم قاهره را به‌عنوان مبنای همکاری ایران با آژانس مطرح کنیم

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به پرسشی دیگری درباره تفاهم قاهره و آینده همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ما عضو ان‌پی‌تی هستیم و موافقت‌نامه پادمان داریم، اما درباره تفاهمی که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شد، همان زمان هم وزیر امور خارجه صراحتاً اعلام کرد که در صورت بروز هرگونه اقدام خصمانه، از جمله استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک علیه ایران، این تفاهم غیرقابل اجرا خواهد بود.

وی افزود: ما اکنون دقیقاً در چنین مرحله‌ای قرار داریم و بنابراین نمی‌توانیم تفاهم قاهره را به‌عنوان مبنای همکاری ایران با آژانس مطرح کنیم. مسئولیت این وضعیت به‌طور مستقیم بر عهده سه کشور اروپایی است که از همان روز انعقاد تفاهم، تصمیم گرفتند این نهاد را نادیده بگیرند و اقدامات لازم برای تأیید تصمیم تفاهم را انجام ندادند.

بقائی در ادامه تصریح کرد: نحوه اقدام ایران در آینده موضوعی است که باید توسط نهاد‌های بالادستی، از جمله شورای عالی امنیت ملی، تصمیم‌گیری شود. دستگاه دیپلماسی نیز طبیعتاً دیدگاه‌های خود را برای حمایت از منافع ملی منعکس خواهد کرد، اما تصمیم نهایی در اختیار نهاد‌های ذی‌ربط است.

وی همچنین بار دیگر تأکید کرد: دیپلماسی همواره یک فرآیند مستمر است و هر زمان به جمع‌بندی برسیم که استفاده از ابزار‌های دیپلماتیک می‌تواند منافع ملی ایران را تأمین کند، حتماً تصمیم لازم اتخاذ و اقدامات مقتضی انجام خواهد شد.

استفاده سوء از فضای هوایی یا قلمرو سرزمینی کشور‌های همسایه برای هرگونه اقدام علیه ایران، غیرقابل قبول است

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که سردار «احمدعلی گودرزی»، فرمانده مرزبانی فراجا روز گذشته در نشست خبری خود اعلام کرده که متأسفانه در ماه‌های اخیر، در شمال، غرب و جنوب کشور شاهد ورود ریز پرنده‌های ناشناس از کشور‌های همسایه بوده‌ایم که بلافاصله موقعیت جغرافیایی، زمان و مسیر پرواز آنها ثبت و موضوع از طریق وزارت امور خارجه و ستاد کل نیرو‌های مسلح پیگیری شده است، گفت: ما در وزارت امور خارجه، به‌عنوان نهاد دیپلماتیک و حافظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در عرصه روابط بین‌الملل، هر موردی را که از سوی مراجع ذی‌صلاح نظامی یا امنیتی به ما ابلاغ شود، با تمام توان پیگیری می‌کنیم. همان‌طور که پیش از بروز جنگ و تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده نیز بار‌ها هشدار داده بودیم، استفاده سوء از فضای هوایی یا قلمرو سرزمینی کشور‌های همسایه برای هرگونه اقدام علیه ایران، مسئله‌ای جدی و غیرقابل‌قبول است. این هشدار‌ها همچنان استمرار دارد و ما همواره نسبت به تکرار چنین سوء‌استفاده‌هایی هشدار داده‌ایم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: کشور‌های همسایه کاملاً آگاهند که در اختیار گذاشتن قلمرو خود برای طرف‌های ثالث، به‌منظور هرگونه اقدام غیرقانونی یا تعرض‌آمیز علیه حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ایران، نقض صریح حقوق بین‌الملل به شمار می‌رود. در چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران بی‌تردید حق خود را برای واکنش مناسب محفوظ می‌دارد و متناسب با نوع تهدید، اقدام لازم را انجام خواهد داد.

تحولات سوریه را با دقت رصد می‌کنیم

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در ارتباط با روابط ایران و سوریه و حضور روز گذشته سفیر سوریه در تهران در دیدار سفرا و دیپلمات‌های خارجی مقیم تهران با وزیر امور خارجه گفت: موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سوریه، به‌ویژه پس از تحولات مرتبط با تغییرات سیاسی در این کشور، بار‌ها به‌صورت شفاف اعلام شده است. تأکید ما همواره بر احترام به یکپارچگی سرزمینی، حفظ حاکمیت ملی سوریه بوده است و بر این موضوع تأکید کرده‌ایم که سوریه باید بتواند از خود در برابر اشغالگری و تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی دفاع کند. این موضع کاملاً روشن و اصولی ماست.

بقائی همچنین گفت: آینده سوریه باید بدون هرگونه دخالت و مداخله خارجی، توسط مردم این کشور تعیین و تضمین شود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: در خصوص روابط دوجانبه نیز تأکید کرده‌ایم که در این زمینه تعجیلی نداریم. در عین حال که جمهوری اسلامی ایران آماده تعامل با همه کشور‌های منطقه است، معتقد است که ثبات و امنیت در سوریه، لازمه ثبات و امنیت در کل منطقه است.

بقائی خاطرنشان کرد: ما تحولات سوریه را با دقت رصد می‌کنیم و معتقدیم تصمیم‌گیری درباره نحوه تعامل سوریه با دیگر کشور‌ها از جمله کشور‌های منطقه، بر عهده حاکمان و مسئولان سوریه است.

اعتراف و اذعان به انجام یک اقدام مجرمانه و غیرقانونی، هیچ‌گونه اعتباری برای آمریکا به همراه نخواهد داشت

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات شب گذشته دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اینکه ما برنامه هسته‌ای ایران را نابود کردیم و امیدوارم ایران دوباره برنامه هسته‌ای خودش را از سر نگیرد و اگر چنین کند دوباره مقابله می‌کنیم؟ اظهار کرد: در خصوص اظهار نظر‌های مقامات آمریکایی و افتخار آنها به ارتکاب یک عمل مجرمانه، باید تأکید کرد که تکرار این سخنان صرفاً مسئولیت بین‌المللی دولت آمریکا را سنگین‌تر می‌کند. اعتراف و اذعان به انجام یک اقدام مجرمانه و غیرقانونی، هیچ‌گونه اعتباری برای آمریکا به همراه نخواهد داشت؛ بلکه تنها برای جامعه بین‌المللی و ملت ایران ثابت می‌کند که آمریکا یک بازیگر قانون‌شکن و غیرمتعهد نسبت به قواعد و قوانین پذیرفته‌شده بین‌المللی است.

وی ادامه داد: تکرار این گزاره از سوی مقامات آمریکایی که «برنامه هسته‌ای ایران را به عقب انداخته‌ایم»، به هیچ عنوان تغییری در واقعیت امر ایجاد نمی‌کند؛ که برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح‌آمیز بوده است و اقدام آمریکا و رژیم صهیونیستی بدون تردید یک عمل مجرمانه و غیرقانونی بر اساس تمامی قوانین و قواعد حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود.

حضور 20 ساله آمریکا و ائتلاف ناتو در افغانستان، جز ویرانی، ناامنی و گسترش تروریسم نتیجه‌ای در بر نداشت

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با نشست چهارجانبه ایران، پاکستان، چین و روسیه در خصوص موضوع افغانستان و برخی از مسائلی که این روز‌ها در ارتباط با موضوع افغانستان مطرح است از جمله تلاش آمریکا برای در اختیار گرفتن مجدد پایگاه نظامی بگرام گفت: من از پیش نمی‌توانم در مورد نتیجه یک نشست پیش داوری کنم، ولی باید به این موضوع توجه داشت که نشست‌های روسیه، چین، پاکستان و ایران در ارتباط با موضوع افغانستان سابقه طولانی دارد و مربوط به یکی دو سال اخیر نیست و این نشان دهنده دغدغه کشور‌های همسایه افغانستان نسبت به مسائل این کشور و تلاش آنها برای بازگشت صلح و ثبات در افغانستان است.

وی ادامه داد: این نشست‌ها بر اساس خیرخواهی و در راستای تلاش برای تثبیت ثبات و توسعه افغانستان بنا شده است.

بقائی همچنین افزود: در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل نشست چهار جانبه‌ای در مورد موضوع افغانستان در سطح وزرای خارجه داشتیم و در پایان بیانیه‌ای داده شد که یکی از بند‌های مهم این بیانیه ابراز نگرانی از دخالت‌های خارجی در افغانستان بود.

سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه پاسخ به سوال مطرح شده گفت: بحث ایجاد یا احیای پایگاه‌های نظامی در داخل افغانستان یا در محیط پیرامونی موضوعی است که موجب نگرانی مشترک کشور‌های منطقه است. ما تجربیات گذشته را به‌خوبی در ذهن داریم؛ حضور حدود 20 ساله نیرو‌های نظامی آمریکا و ائتلاف ناتو در افغانستان، جز ویرانی، ناامنی و گسترش تروریسم نتیجه‌ای در بر نداشت.

سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: همچنین معتقدیم که بخش عمده مشکلات و بحران‌هایی که امروز دامنگیر افغانستان است، نتیجه مستقیم همان حضور اشغالگرانه است و مسئولیت آن بر عهده آمریکا و کشور‌هایی است که به مدت دو دهه این کشور را در اشغال خود داشتند.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پایان نشست خبری خود در ادامه دیدارهایش با دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف، امروز میزبان تعدادی از دانشجویان از دانشکده دین و رسانه قم بود.

منبع: ایسنا