استفاده از ظرفیت خواهرخوانده‌ها در کاهش نوسانات سیاسی بر کسب و کار گردشگری

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ نخستین هم‌اندیشی جهانشهرهای ایرانی به همت کمیسیون ملی یونسکو - ایران و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حسینیه الزهرا (س) این سازمان برگزار شد.

حجت‌الله ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران در این نشست که اجرای آن را عبدالمهدی مستکین برعهده داشت با تقدیر از حضور شهرداران شهرهای مختلف و مقامات و مسئولان در این نشست گفت: این نخستین مجمع هم‌اندیشی جهانشهرهای ایرانی است؛ شهرهایی که به شبکه شهرهای جهانی پیوستند. شهرداران و اعضای شورای این شهرها می‌توانند پیام ملت ایران را با استفاده از نام و عنوان جهانشهر ایرانی و سازمان خوشنام یونسکو به دنیا برسانند.

وی ادامه داد: از سال 2004 یونسکو اقدام خوب و درستی انجام داد و به این نتیجه رسید شهرها محور توسعه و قلب تپنده مسائل اجتماعی و فرهنگی هستند. زمان زیادی طی شد که دولتمردان به این نتیجه رسیدند که کالای فرهنگی، لوکس نیست و جزو کالاهای اساسی هر جامعه است و بدون فرهنگ جامعه قابلیت اداره کردن ندارد و کالای فرهنگی می‌تواند اقتصاد یک کشور را متحول کند؛ چراکه صنایع خلاق امروز به عنوان یک منبع اقتصادی ارزشمند مطرح است.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران تأکید کرد: در سال 2013 درآمد صنایع خلاق و فرهنگی در دنیا بیش از 2000 میلیارد دلار بود و بیش از 30 میلیون نفر از این راه شغل ثابت دارند. در اتحادیه اروپا 7 میلیون نفر شغل ثابت در صنایع فرهنگی دارند. پس فرهنگ باعث توسعه است و کالای فرهنگی، فانتزی و سرگرمی نیست. در سال پیش از کرونا، بیش از یک میلیارد نفر بلیت سینما خریدند و در سال 2019 نیز 50 میلیون گردشگر در یک اتفاق فرهنگی در این اتحادیه شرکت کردند.

به گفته این مقام مسئول، درصد گردشگران فرهنگی که فقط به یک کشور برای فرهنگ می‌روند نزدیک 20 درصد است و اگر سهم ما در گردشگری دنیا فقط همین گروه باشد، رقم قابل توجهی خواهد شد.

ایوبی توضیح داد: 5 شهر خلاق داریم و یونسکو به درستی فهمید که باید منابع خلاق فرهنگی را برای توسعه شهرها بسیج کند و شهرهای خلاق در یکی از هفت رشته هنری همچون ادبیات، موسیقی، فیلم، معماری و... سرآمد هستند و شغل‌های پایدار در این رشته‌ها در این شهرها اتفاق می‌افتند.

وی اظهار کرد: در دوران حضورم در مدیریت سینما با 29 میلیون تومان سینما سیار را راه‌اندازی کردیم و هر دستگاه سه شغل پایدار ایجاد می‌کرد. کسی که در سینما یا تئاتر کار می‌کند باید کتاب بخواند کسی که در کتابفروشی کار می‌کند باید کتاب بخواند و اشتغال در عرصه فرهنگ، باعث رشد می‌شود.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران تصریح کرد: ما پنج شهر داریم که جز شهرهای خلاق هستند و 12 شهر یادگیرنده داریم. شهرهای یادگیرنده، شهرهایی هستند که در مدیریت شهری آن‌ها آموزش همگانی دیده شده است. آموزش تنها مدرسه یا دانشگاه رفتن نیست امروز اگر با تلفن همراه بلد نباشیم کار کنیم از چرخه زندگی حذف می‌شویم.

این مقام مسئول با بیان اینکه شهرهای ما سفیران فرهنگ اسلامی و ایرانی ما در دنیا هستند، گفت: در دنیا 295 شهر خلاق داریم و تمام پنج شهر ما به همه این شهرها دسترسی خواهند داشت و شهرداران این شهرها در کشور خود باید ویژه باشند و ما می‌توانیم فرهنگ خود را به این شهرها معرفی کنیم. حرف‌های ما امروز شنیدنی است و روشنایی، اندیشه و عرفان در مشرق و در نزد ما است.

ایوبی تأکید کرد: امروز یونسکو بعد از سال‌ها به نظام استاد و شاگردی برگشته و فهمیده‌اند آموزش در کنار پرورش اهمیت دارد. امروز بحث اصلی در یونسکو اخلاق است و دریافته‌اند علم بدون اخلاق کافی نیست.

بنا به گفته وی، شهرداران ما می‌دانند فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی ما شهرمحور پدید آمده و تمدن اروپایی براساس قلعه بوده و قهرمانان قلعه، جنگجویان بودند اما قهرمانان ما ادیبان و شعرا بودند؛ کجای دنیا هزار سال هنر کتاب دارند و هنرمندان پای کتاب و کتابت قرآن، هنر ریختند؟ جهانشهرها می‌توانند مقام آموزگاری ما را به دنیا نشان دهند و غرب جایی نیست که بخواهیم از آنان تقلید کنیم.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران توضیح داد: این مجمع نخستین مجمع جهانشهرهای ایرانی است و ما ظرفیت نوروز را داریم و دوستان ما می‌توانند با تمام شهرهای جهان نوروز، مجمعی را برای همکاری راه‌اندازی کنند. همچنین ما مسیر تاریخی راه ابریشم را داریم و کشورهای مختلفی در این مسیر فعال هستند.

این مقام مسئول عنوان کرد: یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های بین المللی ایران اسلامی، جشنواره رقص قلم بود که در مشهد مقدس برگزار شد و سازمان فرهنگ و ارتباطات، همراهی بسیار خوبی با این رویداد داشت و نتیجه این اتفاق ثبت جهانی پاسداشت هنر خوشنویسی شد.

ایوبی معتقد است که راه ابریشم را از دست داده بودیم و تصور می‌کردیم راه ابریشم حیاط خلوت چین است اما ششمین همایش راه ابریشم را با میزبانی همدان برگزار کردیم و یکی از مدعیان امروز در راه ابریشم هستیم.

وی همچنین اشاره کرد که شهرها می‌توانند در تهران برنامه‌های مختلف را اجرا کنند و بستر جهانشهرها بهترین معرف ما خواهد بود؛ با انجمن عکاسان صحبت کردیم تا آثار عکاسی حرفه‌ای درجه یک شهرها را تهیه و نمایشگاه عکسی حرفه‌ای داشته باشیم و کتاب این تصاویر را چاپ کنیم.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو یادآور شد: پیشنهاد می‌کنم بسته‌ای را از تمام شهرها از آیین نوروزی آماده کنیم و با کمک رایزنی‌های فرهنگی بنام جهانشهرهای ایرانی برای تمامی شهرهای دنیا بفرستیم.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: امیدوارم گردشگران شهرهای خلاق افزایش یابند و باید همه موارد در این شهرها به بهترین شکل دگرگون شود. همه ما یک آرزو داریم که جایگاه درست و واقعی خود را پیدا کنیم و همانطور که آموزگار بودیم این مقام را دوباره زنده کنیم و در رکاب جهانشهرها هستیم و با هم اندیشی هم این کار را می‌کنیم.

توسعه گردشگری یکی از حوزه‌های مهم اقتصاد فرهنگ کشور

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور با اشاره به فلسفه تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان مرکز دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در سال 1374 برای یکپارچه‌سازی فعالیت‌های فرهنگی و انسجام فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی ایران در خارج از کشور تأسیس شد تا تصویری روشن از فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی را به جهانیان عرضه کند.

وی ادامه داد: این سازمان از آغاز حیاتش تاکنون فراز و فرودهایی داشته است که ما تمام زحمات این سال‌ها را ارج می نهیم و باید برای تحقق دیپلماسی فرهنگی از ظرفیت‌های بالقوه، استفاده و رو به جلو قدم برداریم.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در عرصه دیپلماسی فرهنگی و تأکید و فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی در خصوص بازسازی انقلابی در ساختارهای فرهنگی و ایجاد تحول در عرصه امور بین المللی و فرهنگی اشاره کرد.

این مقام مسئول اظهار کرد: بر این اساس در نظر داریم تحولی را در روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کنیم که در آغاز این تحول را از سازمان فرهنگ و ارتباطات شروع خواهیم کرد تا مدیریت امور فرهنگی - بین المللی از مدیریت سازمانی به مدیریت قرارگاهی تبدیل شود.

حجت الاسلام والمسلمین‌ایمانی پور در ادامه، تصریح کرد: در سطح سازمانی به دنبال این هستیم تا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را به عنوان قرارگاه مشترک فعالیت‌های فرهنگی بین المللی کشور معرفی کنیم و در سطح ملی، ظرفیت‌های موجود در استان‌ها و شهرها به‌ویژه جهانشهرها را برای پشتیبانی دیپلماسی فرهنگی و روابط فرهنگی ایران بسیج خواهیم کرد.

وی ضمن تشریح فعالیت‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در دفاتر شهر مقدس مشهد و قم مطرح کرد: با هدف استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های دیگر شهرها در تقویت و پشتیبانی رایزنی‌های فرهنگی منطقه، درصدد آن هستیم تا در برخی از شهرها که دارای ظرفیت بالایی در زمینه‌های ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و علمی هستند، دفاتر نمایندگی ایجاد کنیم.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تأکید کرد: این سازمان علاوه بر استفاده از توانمندی‌های موجود در مرکز، به ظرفیت و پتانسیل‌های سایر شهرها و استان‌های کشور توجه دارد و مایل به بهره‌گیری از حضور و مشارکت نمایندگان شهرهای خلاق است.

این مقام مسئول با تأکید بر اینکه خواهرخواندگی باعث رشد، توسعه پایدار شهرها و ارتقاء تعاملات فرهنگی و بین‌المللی می‌شود، توضیح داد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می‌تواند بستر و زمینه‌های لازم برای ارتباطات شهری و خواهرخواندگی با همتایان خود، گفت وگوی مستقیم شهرداران با همتایان خود، اجرای فعالیت‌های پژوهشی و علمی و برگزاری نشست‌های مشترک و همایش‌های بین‌المللی بین شهرهای ایران و دیگر کشورها را ایجاد کند.

حجت الاسلام والمسلمین ایمانی پور در پایان سخنانش، گردشگری را یکی از حوزه‌های مهم اقتصاد فرهنگ دانست و بر ضرورت به‌کارگیری ظرفیت‌های استان و شهرها و زمینه‌سازی همکاری و تعامل در حوزه فرهنگی - بین‌المللی تأکید کرد.

تولید محتوایی مناسب

علی‌اصغر شالبافیان (معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی) نیز در این نشست با بیان اینکه رایزنان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می‌توانند به مثابه قرارگاه مردمی برای توسعه گردشگری باشند، گفت: رایزنان فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می‌توانند به عنوان نقطه ثقل ایجاد هماهنگی در خارج از کشور عمل کنند و رایزنان فرهنگی و رایزنی فرهنگی به مثابه قرارگاه مردمی ایران در خارج از کشور محسوب می‌شود.

وی با اشاره به تلاش‌های کمیسیون ملی یونسکو - ایران در ثبت‌های جهانی عنوان کرد: حوزه گردشگری به مثابه معرفی داشته‌های ثبت شده کشور است و امیدوارم در این بخش برجسته‌تر از قبل عمل کنیم.

معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی توضیح داد: شبکه شهرهای جهانی ابتدا در داخل نیازمند انسجام است و اگر می‌خواهیم گردشگری را ترویج کنیم ابتدا باید مروج سفر ایرانیان در داخل کشور باشیم و سفر محملی برای شناساندن همین داشته‌ها می‌شود.

این مقام مسئول معتقد است که اقبال داخلی، محرک اولیه استقبال گردشگران خارجی است. در حوزه شهرهای جهانی نیز معتقدم، این شهرها را به شهروندان ایرانی بشناسانیم و این شناساندن و این انسجام به تحقق اهداف ما در حوزه گردشگری کمک می‌کند. از رشت تا بندر خمیر، از مشهد مقدس تا دیگر نقاط کشور این ظرفیت را دارد و هم پیوندی این شهرها می‌تواند به عنوان استراتژی توزیع مکانی سفر محسوب شود.

شالبافیان ادامه داد: باید شبکه‌ای از شهرهای جهانی داشته باشیم و برندینگ شهری در آن‌ها اتفاق بیفتد. این شبکه در ایران می‌تواند محور تعریف مسیرهای جدید گردشگری شود. غالب گردشگران داخلی و خارجی با پیش فرض‌های قبلی، راجع به گردشگری مواجه هستند و این شهرهای جهانی می‌توانند مبدع گردشگری در کشور باشند.

معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی تصریح کرد: شهرهای جهانی با ظرفیتی که ایجاد کردند می‌توانند ابزاری برای تاثیرگذاری در کاهش نوسانات سیاسی بر کسب و کار گردشگری باشند و استفاده از دیپلماسی شهری با محوریت شهرهای جهانی، می‌تواند در دستور کار این هم‌اندیشی‌ها قرار گیرد.

وی تأکید کرد: شهرهای خلاق و یادگیرنده و خواهرخوانده‌ها بر مبنای گردشگری موضوعی استوار هستند و امکان درون‌زایی برای توسعه محصولات گردشگری در این شهرها مشهود است. گردشگری خوراک، موسیقی و شئون مختلف فرهنگی از مشتقات گردشگری موضوع محور است.

این مقام مسئول افزود: چه الزاماتی باید محقق شود تا از فرصت جهانشهرهای ایرانی استفاده کنیم؟ در این راه باید تولید محتوایی مناسب داشته باشیم. نیازمندی ما به محتوای گردشگری باید بیش از پیش در دستور کار قرار گیرد. همچنین برای توزیع این محتوا شیوه‌های نوین درنظر گرفته شود و شبکه‌های جهانی بهترین وسیله برای توزیع این محتوا است.

معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی تصریح کرد: تعریف مستمر رویدادهایی که ظرفیت شهرها را بشناساند نیز باید در دستور کار باشد و بخش مهمی از گردشگری، تعریف رویداد است و باید بررسی کنیم چگونه رویداد برگزار کنیم.

شالبافیان خاطر نشان کرد: 9 تا 12 بهمن نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران را داریم و وجه تمایز این نمایشگاه این است که از غرفه‌های اداره کل گردشگری استان تهران به غرفه ذینفعان گردشگری استانی بخصوص شهرداری‌ها رسیدیم و درخواست دادیم با شهرداری‌ها همکاری نزدیکی داشته باشیم. آماده همکاری در این نمایشگاه با رویکرد نوسده هستیم و مفهوم نوسده می‌تواند محور همکاری جهانشهرها درباره همکاری درخصوص نوروز باشد.

 افزایش اختیار شهرداران

محمدرضا دشتی اردکانی (رئیس فراکسیون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجلس شورای اسلامی) نیز در این نشست اظهار کرد: 40 سال گذشته صنعت گردشگری در کشور ما رونق نگرفته زیرا سازمان‌های مختلفی در این عرصه بودند و اگر قرارگاهی در این بخش از نهادهایی همچون وزارت امور خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، کمیسیون ملی یونسکو و وزارت گردشگری و... تشکیل شود می‌توان کار را جلو برد.

وی ادامه داد: در صنعت گردشگری باید فراقوه‌ای بود و باید مسوولان سه قوه این دید را درباره گردشگری داشته باشند که بخش بزرگی از بودجه کشور از این بخش حاصل شود. اما این نگاه وجود ندارد.

رئیس فراکسیون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجلس تأکید کرد: جهانی شدن بسیار خوب است اما تا وقتی شهرداران و شوراهای شهر ما اختیار نداشته باشند جهانی شدن کند پیش می‌رود. اما مجلس در نظر دارد به شهرداران اختیار بیشتری بدهد.

دشتی اردکانی توضیح داد: امروز کشورهای منطقه گوی سبقت را ربوده اند. دبی و استانبول را ببینید. من هر کشوری رفتم از پرسپولیس و شیراز و اصفهان از من پرسیدند و ما نتوانستیم شهرهای خود را به درستی معرفی کنیم.

این مقام مسئول عنوان کرد: دیدگاه نسبت به صنعت گردشگری در کشور باید تغییر کند و شوراهای شهر باید پارلمان‌های محلی شوند. در کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی در نظر داریم این دو نهاد را تقویت کنیم و مجلس تنها نظارت بر قانون داشته باشد.

وی تصریح کرد: جهانشهرهای ما ویترین شهرهای ما خواهد بود و از دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو تقدیر می‌کنم و معتقدم شهرهای خلاق بسیاری داریم. ما بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی جهان را داریم که همان دهه عاشورا است. هیئتی را از روسیه دعوت کرده بودم که یکی از این اعضا روزنامه‌نگار بود و این گروه روز عاشورا به ایران آمدند و من برایشان قیام عاشورا را توضیح دادم و او گریست و اکنون این روزنامه نگار هر سال عاشورا برای من پیام می‌فرستد.

دشتی اردکانی اظهار کرد: ما بیش از 100 نوع گردشگری داریم که یک نوع آن فرهنگی است و چه چیزی بالاتر از صدور انقلاب به واسطه فرهنگ عاشورایی؟ امیدوارم بتوانیم با گردشگری، کشور خود را به دنیا معرفی کنیم. قرن جدید از اول فروردین 1401 شروع می‌شود. در قرن 13 برج آزادی را ساختند و ما می‌توانیم با رویکرد فرهنگی جبهه و قیام امام حسین (ع) یک بنایی را در شهر خود به مناسبت قرن جدید ایجاد کنیم.

ایران از نقاط اصلی شهرنشینی در دنیا

احمد محیط طباطبایی نیز در این نشست گفت: گردشگری در اروپا برای ایجاد شناخت به وجود آمد و شناخت، با خود صلح به ارمغان می‌آورد و صلح، رونق اقتصادی و تجارت را در پی دارد. اروپا از اینکه آلمانی و فرانسوی دشمن یکدیگر به دنیا می‌آیند خسته بود و صنعت گردشگری این صلح را به وجود آورد.

وی ادامه داد: دولت‌ها در دهه 50 میلادی هزینه می‌کردند و چند هزار دانشجوی آلمانی و فرانسوی به کشورهای هم رفته تا یکدیگر را درک کنند و 40 سال پس از برنامه گردشگری اروپا، استراسبورگ که مرکز جنگ در اروپا بود به مرکز اروپای واحد تبدیل شد و یورو به وجود آمد و این کار گردشگری است.

رئیس باشگاه نوروز تأکید کرد: اصل سیاست ملی گردشگری نه به واسطه ایجاد شغل بلکه اهمیت همزیستی است. ایران یکی از نقاط اصلی شهرنشینی در دنیا است و ما از معدود کشورهایی هستیم که شهری در آن با نام 5000 سال پیش خوانده می‌شود که از جمله آن به شوش می‌توان اشاره کرد.

محیط طباطبایی یادآور شد: شهر و مدنیت براساس سرمایه‌های خود برنامه‌ریزی می‌کنند؛ سرمایه هر شهری که شهرداری متولی آن است فرهنگ در قالب میراث فرهنگی و محیط زیست در قالب طبیعت و میراث طبیعی و مزایای اقلیمی آن است.

وی افزود: ما از هفت مدل شهر خلاق فقط در سه مدل توانسته‌ایم شهرهایمان را ثبت کنیم درحالی که در زمینه فیلم و سینما و رسانه و ارتباطات و معماری شهری و ادبیات هم می‌تواند این اتفاق بیفتد و در حوزه یادگیری، شهرها فعال شده اند.

رئیس باشگاه نوروز تصریح کرد: برخی آیین‌ها و سنت‌های ما جنبه مهم ملی و جهانی دارند و نوروز و عاشورا از جمله آن‌ها است. نوروز تنوع دارد و در هر نقطه‌ای شکل خود و در هر منطقه‌ای نماد خود را دارد. حفظ این تنوع یعنی مرکز نوروز یک جا نیست و در نوروز نوعی ارتباط با نقاط مختلف به وجود می‌آید.

بنا به گفته محیط طباطبایی، کمیسیون ملی یونسکو - ایران به دنبال این مهم است که نوروز را در طلیعه این قرن به عنوان عامل همزیستی معرفی کند و ایران پرچمدار این آیین است. در نوروز هرکسی با هر عقیده‌ای دور یک سفره جمع می‌شود و می‌توانیم همه شهرهای جهانی خود را در کنار این شهرها معرفی کنیم. مزیت‌های هر شهر به عنوان سرمایه در حوزه یادگیری در قالب ویترین فرهنگ در کل جهان و همزیستی و وفاق و رونق تجاری برگرفته از گردشگری است.

در ادامه این نشست شهرداران، روسای شورای شهر و نمایندگان شهرهای مختلف از جمله شیراز، سنندج، یزد، کلاردشت، مشهد، همدان، کرمان، تهران، کاشان، بندرخمیر، اراک، کرج و شهر جدید هشتگرد حضور داشتند.