خزان سیاست خارجی آمریکا و ژست های بدون تامل

«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا معتقد است بسیاری از" ژست های خارجی» این روزها باید مبارزات انتخاباتی او را به نمایش بگذارد، بعد از آنکه پیامدهای شیوع ویروس کرونا اقتصاد کشورش را در معرض فروپاشی قرار داده است.

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، روزنامه لبنانی الاخبار در این باره نوشت: سیاست خارجی در دولت فعلی آمریکا، چیزی به جز انعکاس صحنه انتخاباتی این کشور نیست در حالی که موانعی برای ریاست جمهوری دوباره ترامپ در آمریکا وجود دارد و به همین دلیل همه کارها از جمله دشمنی با چین و قبل و بعد از آن با ایران در چارچوب تلاش ها و تقلاها برای انتخاب دوباره او صورت می گیرد.

در همین چارچوب و در آخرین ماه تابستان، ترامپ مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا را به منطقه فرستاده تا با سفر به پایتخت کشورهای عربی آنها را قانع کند که «هرچه بیشتر در خاورمیانه، اسرائیل را در آغوش بگیرد؛ آینده اش روشن تر خواهد بود».

پمپئو با انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهوری آمریکا به سوی منصب مدیرکلی آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) سوق داده شد و این قبل از آن بود که در راس دستگاه دیپلماسی آمریکا قرار گیرد.

الاخبار به نقل از پمپئو نوشت: زمانی که مدیر سیا بودم، دروغ می گفتیم، فریب می دادیم و دزدی می کردیم و در این زمینه ها دوره های آموزشی کاملی را طی کرده‌ایم.

به همین سادگی و اختصار، پمپئو شرح حال زندگی و همزمان رفتار اداری دولتش را تشریح می کند و می گوید، «مهم این است که در پایان چه نتیجه ای کسب می کنید».

شکست بی سابقه در شورای امنیت

دولت ترامپ که در چارچوب محاسبات غلط خود در سیاست خارجی از بسیاری پیمان های جمعی از جمله توافق «برجام» خارج شده و اکنون که در آستانه لغو تحریم تسلیحاتی ایران قرار داریم؛ کاخ سفید دستپاچه شده و همانطور که همه اعضای شورای امنیت به جز دومینیکن و حتی متحدان اروپایی دست اندازی ترامپ به مکانیسم ماشه را غیرقانونی می دانند؛ تقلا می کند تا خود را از انزوا خارج کرده و آب از دست رفته را بار دیگر به جوی بازگرداند به ویژه اینکه این شکست فرصتی بزرگ برای رقبای انتخاباتی او است.

«حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران شکست بی سابقه سیاست خارجی آمریکا در شورای امنیت را اینگونه توصیف کرد که قدرت دیپلماسی ما را قادر ساخت و می سازد که در سازمان ملل رو به روی آمریکا که یک ابرقدرت و عضو دائم شورای امنیت است، بایستیم و مقابله کنیم و موفقیت به دست بیاوریم.

رئیس جمهوری به ناکامی آمریکا در شورای امنیت برای تصویب قطعنامه به منظور جلوگیری از پایان تحریم تسلیحاتی ایران در حالی که 42 سال تبلیغ کرده بودند که سلاح ایران به نفع ملت‌های منطقه نیست، اشاره کرد و افزود که این شکست آنها به معنای موفقیت و قدرت دیپلماسی ایران است.

در نشست شورای امنیت از جمع 15 کشور، آمریکا و کشور کوچک دومینیکن به قطعنامه پیشنهادی کاخ سفید علیه ایران رای مثبت، چین و روسیه رای منفی و بقیه اعضا رای ممتنع دادند تا یک شکست و انزوای بی سابقه در صحنه جهانی برای آمریکا رقم بخورد.

ناکامی در مقابله با چین

بعد از ایران و روسیه روزی نیست که مقابله با چین که آن را یکی از بزرگ ترین تهدیدها برای ایالات متحده می دانند از برنامه کاری دولت ترامپ حذف شود و پمپئو در همه ماموریت های دیپلماتیک خود بار سنگین رویاروئی با پکن را بر دوش خود احساس می کند.

پمپئو در سخنرانی ماه گذشته خود که آخرین استراتژی دولت آمریکا در قبال چین را به جهانیان ارائه داد، خواستار شروع جنگ سرد جدیدی شد و گفت: ما ملت های آزاد جهان باید تغییراتی را در رفتار حزب کمونیست چین به روش های خلاقانه و قاطعانه تری ایجاد کنیم، زیرا اقدامات پکن تهدیدی برای ماست.

وی به سیاست دولت های گذشته آمریکا در قبال چین از جمله دولت نیکسون که آن را «مشارکت کور» خواند، اشاره کرد و گفت که این سیاست به چین اجازه داد که اسرار تجاری ما را غارت کند، آبراه های جهان را به خطر اندازد، از تجارت بین المللی سوء استفاده کند و جاسوسی را برای تقویت «هژمونی جهانی» خود گسترش دهد.

«سیاست نیکسون رئیس جمهوری اسبق آمریکا بیش از واشنگتن برای پکن سودمند بود و به چین اجازه داد اقتصاد شکست خورده را دوباره زنده کند».

اما با شیوع ویروس همه گیر جهانی کرونا، به نظر می رسید پیامدهای جنگ تجاری که دولت ترامپ علیه پکن به منظور ایجاد پایه های جدید برای تقویت هژمونی آمریکا به راه انداخته، بر محاسبات رئیس جمهوری آمریکا تأثیر منفی گذاشته است.

با شروع شیوع ویروس کرونا در ژانویه گذشته، رییس جمهوری آمریکا همچنان درباره «معامله عظیم تجاری» صحبت می کرد و می گفت که باعث نزدیک شدن دو کشور می شود.

او حتی همتای چینی اش «شی جین پینگ» را که درگیر مقابله با این بیماری همه گیر بود، تحسین و تاکید می کرد که «در چین نظم و انضباط بزرگی وجود دارد و «شی» با قدرت چین را رهبری می‌کند و این یک عملیات بی نهایت موفقی است».

مجله نیویورکر به نقل از یک دیپلمات آمریکایی اما بدون اشاره به نامش نوشت: از آن زمان تاکنون تغییرات زیادی صورت گرفته است، همانطور که در سخنرانی پمپئو بیان شد، اکنون شاهد یکی از سریع ترین و چشمگیرترین تغییرات در نگرش نسبت به یک قدرت بزرگ هستیم.

«استپلتون روی» یک دیپلمات دیگر آمریکایی که در دهه 1990 میلادی سفیر ایالات متحده در چین بود، با اشاره به «نبود تفکر راهبردی در دولت ترامپ»، می‌گوید: دولت ترامپ درصدد کسب رضایت رای دهندگان آمریکایی است که چین را یک تهدید مستقیم می دانند.

وی معتقد است که انگیزه بدون تامل و تفکر برای رویارویی با چین درک نادرستی از وضعیت این کشور و به طور کلی در شرق آسیا است، جایی که دو کشور به دنبال رویارویی نیستند.

این دیپلمات آمریکایی می گوید که همه دوستان قدیمی آمریکا در منطقه آسیا و اقیانوسیه (ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، استرالیا، اندونزی، فیلیپین، تایلند و تایوان) با پکن روابط و منافع تجاری زیادی دارند و این بدان معنی است ک «قطب بندی» با منافع آنها مطابقت ندارد.

استپلتون روی می افزاید: اگر این کشورها به متحدان غربی واشنگتن اضافه شوند، مطابق نتایج نظرسنجی ماه گذشته موسسه گالوپ، ترامپ در جنگ سرد هم تنها خواهد ماند به ویژه پس از کاهش میزان نفوذ کشورش در سطح جهان و در حالی که چین حضور خود را در بحبوحه کاهش محبوبیت ایالات متحده تقویت کرده است.

براساس این نظرسنجی تنها یک سوم جهان با رهبری فعلی آمریکا موافق هستند و این امر پیام خوبی برای بسیج پشتیبانی جهانی به منظور مقابله و یا مهار قدرت آسیایی نیست.

«کورت کمبل» متخصص امور آسیا نیز که پیشتر در وزارتخانه های امور خارجه و دفاع و شورای امنیت ملی آمریکا کار کرده، معتقد است ایده جنگ سرد جدید علیه چین برای مدتی طولانی در داخل کشور انعکاس خواهد یافت زیرا هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات از موضعی قاطع در قبال پکن حمایت می کنند و بنابراین اولویت اصلی سیاست خارجی ایالات متحده برای نسل های آینده خواهد بود.

وی با بیان اینکه «ورود آمریکا به روابط مقابله ای و رقابتی برای آن پیامدهایی خواهد داشت که پیش بینی آنها دشوار خواهد بود»، این سئوال را مطرح می کند که دولت ترامپ در ایده تغییر نظام ها تا کجا پیش می رود؟ و یا این که اینها چیزی غیر از لفاظی های موثر در فصل انتخابات نیست؟

فرصت اندک پمپئو

به موازات حمله علیه چین، دولت ترامپ کمتر از دو ماه تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اقدامات زیادی را برای تکرار تجربه توافق عادی سازی روابط «امارات با اسرائیل» شروع کرده است.

زمان بسیار مهم است و پمپئو که تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرصت زیادی ندارد، باید سفرهایی به نقاط مختلف جهان از جمله اروپا و خاورمیانه انجام دهد.

پمپئو در مرحله اول و در چارچوب رقابت های اقتصادی و ژئوپلیتیکی با روسیه و چین به کشورهای اروپای مرکزی و شرقی سفر کرد و در چارچوب مرحله دوم ابتدا به فلسطین اشغالی و سپس به سودان، بحرین، امارات و عمان رفت تا مزایای عادی سازی روابط با این رژیم اشغالگر را تبلیغ و کشورها را به پیوستن به آنچه «کشتی نجات» می خوانند، مجبور کند.

دقیقا به همین منظور بود که پمپئو ماه مارس گذشته در سخنرانی خود در آیپک، این عبارت را چند بار تکرار کرد: هر چه خاورمیانه، اسرائیل را بیشتر در آغوش بکشد؛ آینده آن روشن تر خواهد بود و این یک مسئله بی نهایت ساده ای است.

شاید ایمان انجیلی پمپئو و دیدگاه «پایان جهانی» به درک و تفسیر اقدامات تیم ترامپ برای «رهبری اقدامات عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل» کمک کند به خصوص اینکه حمایت از اصطلاح «صهیونیست های مسیحی» برای اسرائیل تعیین کننده و بی قید و شرط است و به هیچ وجه قابل بحث نیست.

پمپئو در ماه مارس 2019 در پاسخ به این سؤال که آیا خداوند ترامپ را برای نجات یهودیان فرستاده است؟ گفت: به عنوان یک مسیحی معتقدم این امر ممکن است... من یقین دارم که خدا این کار را انجام می دهد.

سوالات زیادی در باره تاثیر اعتقادات و باورهای انجیلی در دیپلماسی آمریکا وجود دارد به ویژه اینکه تکیه گاه ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری به رای دهندگانی است که از انجیلی های تندرو و افراطی هستند.

مقابله با مقاومت

در همین حال محور مقاومت از زمان تشکیل حزب الله لبنان که مبارزه و نبرد با تروریسم صهیونیستی - وهابی جان تازه ای گرفت و شکست های سنگینی بر آن تحمیل کرد، اکنون یکی از اصلی ترین بازیگران منطقه ای است که در هیچ یک از تحولات منطقه ای نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

کانون محور مقاومت اکنون در لبنان متمرکز است و میدان نبرد آن در فلسطین و عراق و سوریه با تروریسم صهیونیستی - وهابی مورد حمایت آمریکا و متحدان منطقه ای قرار دارد و به همین دلیل است که آمریکایی ها با کمک مالی و رسانه ای و حتی نظامی متحدان خود در منطقه و لبنان سعی در حذف کانون محور مقاومت دارند؛ هر چند خیالی باطل است.

سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله شنبه شب فاش کرد که در کنار اقدامات امنیتی و تروریستی علیه حزب الله آمریکایی ها در سال های گذشته سعی کرده اند خط تماسی برای ارتباط با حزب الله بگشایند و حتی در کنار تهدید، مقاومت را تطمیع مالی کنند تا امنیت دشمن صهیونیستی را تضمین کنند. اما ایشان تاکید کردند که هر بار تیر کاخ سفیدنشینان به سنگ خورده است.

آمریکا که از رویارویی با مقاومت لبنان از طریق دامن زدن به جنگ داخلی پانزده ساله، حمله های شکست خورده رژیم صهیونیستی، ترور رفیق حریری، توطئه ناکام تروریسم وهابی و تکفیری، فتنه انگیزی سفیران آمریکا، غربی ها و سعودی و امارات در بیروت و گروه 14 مارس با ایجاد موج حملات رسانه ای، استفاده از مزدوران سیاسی، بارها ایجاد خلاء قدرت در لبنان از طریق جلوگیری از انتخاب رئیس جمهوری یا تشکیل دولت و تروریسم خواندن حزب الله؛ اکنون و بعد از انفجار مشکوک بندر بیروت درصدد برآمده تا با ایجاد فتنه ای دیگر شاید بتواند به اهداف شوم خود دست یابد.

دولت ترامپ چند روز بعد از انفجار بندر بیروت «دیوید هیل» معاون وزارت خارجه ایالات متحده در امور خاور نزدیک را که در گذشته سفیر آمریکا در لبنان بوده است، راهی بیروت کرد و اکنون این شهر در انتظار ورود «دیوید شنکر» دیگر معاون وزیر امور خارجه آمریکا است تا ماموریت هیل را پیگیری کند و آن چیزی جز شروع فتنه ای دیگر و جدید در لبنان نیست که سرگرم رایزنی گروه های سیاسی برای تشکیل دولت جدید این کشور هستند.

در بیانیه دیروز وزارت خارجه آمریکا تاکید شده است که شنکر قرار است با گروه های سیاسی و نمایندگان «جامعه مدنی» لبنان دیدار کند.

• برجام
• لبنان
• مقاومت
• حزب الله لبنان
• چین
• ایالات متحده آمریکا
• امارات متحده عربی
• رژیم صهیونیستی
• مایک پمپئو