پنج‌شنبه 3 آبان 1403

یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن

طی سالیان گذشته، بخش مسکن رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. جدای از آمارهای رسمی، کافیست تا به بنگاه‌های املاک مراجعه کرده، و یا سری به آگهی‌های مسکن در سایت‌های مختلف بزنید. اما این رشد، برای همه خوب نیست. علی‌الخصوص برای کسانی که هنوز صاحب‌خانه نشده‌اند. گویی خرید خانه برای خانوارهای ایرانی، دارد به یک رویا تبدیل می‌شود.

طی سالیان گذشته، بخش مسکن رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. جدای از آمارهای رسمی، کافیست تا به بنگاه‌های املاک مراجعه کرده، و یا سری به آگهی‌های مسکن در سایت‌های مختلف بزنید. اما این رشد، برای همه خوب نیست. علی‌الخصوص برای کسانی که هنوز صاحب‌خانه نشده‌اند. گویی خرید خانه برای خانوارهای ایرانی، دارد به یک رویا تبدیل می‌شود.

به گزارش عرشه آنلاین، اما چند سال طول می‌کشد تا ایرانی‌ها صاحب خانه شوند؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال باید سه مولفه در نظر گرفته شود. هزینه خرید یک ملک مسکونی 70 متری، میزان دستمزد، و یک سوم پس انداز دستمزد. در یک شرایط فرضی، نرخ تورم و دستمزد را ثابت در نظر گرفته، و فرض می‌کنیم فرد با یک سوم درآمد خود چند سال طول می‌کشد تا یک خانه 70 متری بخرد.

رشد 77500 درصدی قیمت مسکن در تهران

رشد قیمت مسکن در نیم قرن گذشته، دسترسی دهک‌های مختلف به مسکن در ایران را کاهش داده است. به طوری که طبق داده‌های مرکز آمار ایران، در حال حاضر 24.5 میلیون نفر در کشور اجاره نشین هستند. این میزان برابر با 37 درصد از شهر نشینان، و 51 درصد از خانوارهای پایتخت است.

همچنین بسیاری از افرادی که دیگر قادر به خریداری مسکن در تهران نیستند، اقدام به خرید ملک در حاشیه شهر می‌کنند تا بتوانند از موقعیت‌های شغلی موجود در پایتخت استفاده کنند. در ادامه به بررسی شاخص دسترسی به مسکن می‌پردازیم.

در سال 1375، قیمت یک متر مربع خانه مسکونی در تهران، 62700 تومان بوده است. در واقع خرید یک خانه 70 متری در تهران، به طور میانگین 4 میلیون و 489 هزار تومان هزینه داشته است.

در حالی که این نرخ در آذرماه سال 1401، به 48.7 میلیون تومان رسیده است. یعی خرید یک خانه 70 متری در زمان ذکر شده، 3.4 میلیارد تومان هزینه دارد. در واقع در یک بازه زمانی 26 ساله، هزینه خرید مسکن در شهر تهران 776 برابر شده است. یعنی رشدی بیش از 77500 درصد!

نمودار زیر، رشد قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران را نشان می‌دهد. اطلاعات این نمودار بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران و بانک مرکزی استخراج شده است.

در سطح کشور نیز طبق داده‌های مرکز آمار ایران، میانگین قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در کل کشور در سال 1372، 22052 تومان بوده است. در واقع خرید یک خانه 70 متری در آن زمان، 1.54 میلیون تومان هزینه داشته است.

میانگین قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در بهار سال 1400، به 8.1 میلیون رسیده است. یعنی در زمان ذکر شده، خرید یک خانه 70 متری 570 میلیون هزینه دارد. در یک بازه زمانی 28 ساله، قیمت هر متر مربع مسکن نزدیک به 370 برابر شده است. یعنی رشدی 36859 درصدی!

نمودار زیر، به طور میانگین رشد قیمت یک متر مربع مسکن در کشور را نشان می‌دهد. اطلاعات این نمودار بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران استخراج شده است.

یک و نیم قرن انتظار برای خانه دار شدن!

اما برای خرید یک خانه 70 متری چقدر باید صبر کرد. در آذر ماه سال 1401، مدت زمان مورد انتظار برای خرید یک خانه 70 متری برای حداقل‌بگیران، در صورتی که یک سوم دستمزدشان را پس انداز کنند، حدود 150 سال است. این در حالیست که این عدد برای سال 1380، حدود 37 سال بود. از آن جایی که امید به زندگی در کشور 74 سال است، یعنی خرید خانه در تهران برای حداقل‌بگیران تنها یک رویاست.

نمودار زیر، مدت زمان مورد انتظار برای خرید خانه در تهران، برای حداقل بگیران در 20 سال گذشته را نشان می‌دهد.

البته باید در نظر داشت، که این محاسبات برای حداقل‌بگیران، و با فرض پس‌انداز یک سوم درآمد می‌باشد. در حال حاضر، نرخ پس‌انداز در شهر تهران بر اساس داده‌های هزینه درآمد خانوار در سال 1401، 16 درصد، و میانگین درآمد یک خانوار 3.3 نفره، حدود 19 میلیون تومان در ماه می‌باشد. بنابراین با فرض پس انداز نزدیک به 3 میلیون تومان در ماه، خرید خانه برای تهرانی‌ها حدود 94 سال زمان می‌برد. که این رقم نیز بیشتر از میانگین امید به زندگیست!

همچنین میانگین قیمت یک متر مربع واحد مسکونی برای کل کشور در اسفند سال 1399، 7.6 میلیون تومان گزارش شده است. یعنی در زمان ذکر شده، خرید یک خانه 70 متری 535 میلیون هزینه دارد. با فرض حداقل حقوق 2.5 میلیون تومانی در سال 1399، و پس انداز حدود 800 هزار تومانی در ماه، میانگین کشوری زمان مورد انتظار برای خرید خانه 53.7 سال است.

باید در نظر داشت که این اعداد به صورت میانگین هستند و بررسی شهر به شهر، نتیجه واقع‌گرایانه‌تری می‌دهد. جدول زیر، سال‌های انتظار برای خرید خانه در شهرهای مختلف کشور را در سال 1399 نشان می‌دهد. از آن جایی که داده‌های موجود در شهرهای بزرگ کشور توسط مرکز آمار تا سال 1399 منتشر شده بود، در این نمودار نیز مدت زمان مورد انتظار در همین سال محاسبه شده است.

شهر

سال های مورد انتظار برای خانه دار شدن با حداقل حقوق و یک سوم پس انداز در سال 1399

تبریز

74.20215222

ارومیه

40.13384978

اردبیل

39.59771869

اصفهان

89.1744453

کرج

73.19674194

ایلام

25.75492222

بوشهر

50.4883081

تهران

224.7532

شهرکرد

37.35353048

بیرجند

24.76129032

مشهد

66.56264775

بجنورد

34.80317892

اهواز

45.70392128

زنجان

58.18058922

سمنان

38.45064628

زاهدان

32.91127427

شیراز

73.44360207

قزوین

56.1315758

قم

69.9945374

سنندج

35.3866213

کرمان

30.89399015

کرمانشاه

51.26590975

یاسوج

12.93719509

گرگان

50.32644632

رشت

48.91413698

خرم‌آباد

22.8174794

ساری

38.73436908

اراک

72.22990412

بندرعباس

58.58516578

همدان

54.47649655

یزد

28.58790236

تهران با مدت زمان 224 سال، رکورددار بیشترین مدت زمان انتظار برای خرید مسکن برای حداقل بگیران در سال 1399 است. البته لازم به ذکر است این عدد در سال 1401، مدت 149 سال می‌باشد.

باید در نظر داشت افراد از 18 سالگی وارد بازار کار می‌شوند. طبق داده‌های سازمان بهداشت جهانی، سن امید به زندگی در ایران 74 سال است. بنابراین هر فرد تنها 56 سال برای خرید خانه فرصت دارد. در واقع بر اساس این محاسبات می‌توان گفت در بسیاری از شهرهای کشور، حداقل‌بگیران امیدی برای خرید خانه ندارند.

همچنین میتوان از زاویه‌ی دیگری به این داستان نگاه کرد. متوسط درآمد یک خانوار شهری در سال 1399، ماهانه 6.2 میلیون تومان بوده است. همچنین متوسط هزینه کل یک خانوار شهری در همان سال 5.17 میلیون تومان بوده است. بنابراین می‌توان پس انداز ماهانه در آن سال را 1.04 میلیون تومان تخمین زد.

همانطور که پیش‌تر گفته شد، خرید یک خانه 70 متری 535 میلیون تومان هزینه دارد. بنابراین مردم ایران به طور متوسط نزدیک به 42 سال برای خانه‌دار شدن انتظار می‌کشند. متوسط زمان مورد انتظار برای خرید خانه در سال 1399 برای شهرهای منتخب کشور به شرح زیر است.

شهر

سال های مورد انتظار برای خانه دار شدن با پس انداز واقعی در سال 1399

تبریز

41.80521

ارومیه

16.77227

اردبیل

31.4133

اصفهان

72.87399

کرج

43.17017

ایلام

23.76661

بوشهر

41.00174

تهران

159.2842

شهرکرد

40.20572

بیرجند

20.66955

مشهد

87.26209

بجنورد

26.64521

اهواز

63.82427

زنجان

85.74379

سمنان

41.92177

زاهدان

122.1651

شیراز

44.72487

قزوین

42.01434

قم

76.74082

سنندج

86.66607

کرمان

22.82442

کرمانشاه

166.6263

یاسوج

6.99032

گرگان

27.82065

رشت

31.74594

خرم‌آباد

27.67432

ساری

24.32941

بندرعباس

68.20635

همدان

46.87279

یزد

14.57555

هم اکنون دیگران می خوانند -->

بیشتر بخوانید

یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن 2
یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن 3
یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن 4
یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن 5
یک و نیم قرن انتظار برای صاحب‌خانه شدن! / آمار وحشتناک از رشد قیمت مسکن 6