زندگی نامه سید ابراهیم رئیسی

سید ابراهیم رئیسی در آذرماه سال 1339 هجری شمسی در خانواده ای روحانی در شهر مشهد و در محله نوغان دیده به جهان گشود. پدر ایشان حج الاسلام سیدحاجی رئیس الساداتی و همچنین مادر وی سیده عصمت خدادادحسینی از سلاله سادات حسینی و نسبش از هر دو طرف به حضرت زید بن علی بن الحسین علیهمالسلام می‌رسد. سید ابراهیم در 5 سالگی پدر خود را از دست داد.

او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جوادیه گذرانده و تحصیل در علوم حوزوی را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آیت الله موسوی‌نژاد شروع کرد. در سال 1354 جهت ادامه تحصیل به حوز علمی قم و مدرسه آیت الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسه‌ای که با مدیریت آیت الله پسندیده تحت نظر امام خمینی اداره می‌شد، تحصیل نمود.

حج الاسلام سید ابراهیم رئیسی در حوز علمی قم، اصول فقه را نزد آیت الله مروی، لمعتین را نزد آیت‌الله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیت‌الله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را نزد آیت الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیت‌الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت الله ستوده و آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را نزد آیت‌الله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت الله مشکینی و آیت الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و یک دوره شناخت را نزد آیت الله مطهری و نهج البلاغه را نزد آیت الله نوری همدانی آموخت.

حج الاسلام سید ابراهیم رئیسی، خارج اصول را نزد آیت الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه را نزد آیت الله آقا مجتبی تهرانی و آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انفلاب تلمذ نمود. و با اتمام دوره سطح حوزه, توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان نامه خویش با عنوان «ارث بلا وارث» در سال 1380 با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد.

حج الاسلام و المسلمین دکتر سید ابراهیم رئیسی با تکمیل تحقیقات خود در رشته فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی ترین سطح حوزه (سطح چهار) شد و در نهایت رساله دکترای خود را با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد. و با اخذ نمره ممتاز به درجه دکترای فقه و حقوق نائل شد.

حج الاسلام دکتر رئیسی در پی اهانت به امام خمینی (ره) در روزنام اطلاعات در 17 دیماه سال 1356 و آغاز حرکت‌های مردمی، در اجتماعات اعتراضی که مبدأ اغلب آنها مدرسه آیت الله بروجردی (مدرسه خان) بود، شرکت داشت و در قالب هسته‌ای از طلاب انقلابی فعالیت می‌نمود. وی در این دوران فعالیت‌های مبارزاتی خود را در قالب ارتباط با علمای انقلابی آزاد شده از زندان و یا در تبعید, پی گرفت. همچنین در تجمعاتی مثل تحصن علما و روحانیون در دانشگاه تهران، شرکت نمود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی در دوره تربیتی خاصی که مرحوم شهید بهشتی جهت کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام اسلامی برگزار کرده بود، شرکت کرد. و به دنبال شورش‌های مارکسیستی و ایجاد مشکلات متنوع در مسجد سلیمان، به همراه گروهی از طلاب در قالب فعالیتهای فرهنگی به آن منطقه رفت. پس از بازگشت از مسجد سلیمان، مجموعه سیاسی - عقیدتی پادگان آموزشی صفر - دو در شاهرود را تأسیس و برای مدت کوتاهی آن را اداره کرد.

ورود حج الاسلام دکتر رئیسی به عرص مدیریت از سال 1359 و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد و پس از مدتی با حکم شهید قدوسی، به سمت دادستان کرج منصوب شد. موفقیت او در ساماندهی وضعیت پیچیده این شهر موجب شد تا پس از دو سال در تابستان 1361 همزمان با دادستانی شهر کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان را نیز عهده دار شود. حضور همزمان او در این دو مسئولیت، برای مدتی ادامه یافت تا آنکه به عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و از سال 1361 تا 1363، در این سمت خدمت نمود.

حج الاسلام دکتر رئیسی در سال 1362 در سن 23 سالگی با دکتر جمیله سادات علم الهدی دختر ارشد آیت الله سید احمد علم الهدی ازدواج کرد. خانم دکتر علم الهدی دانشیار رشته فلسفه علوم تربیت دانشگاه شهید بهشتی تهران، رییس سابق پژوهشگاه علوم انسانی و رییس کمیسیون تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی است. حج الاسلام دکتر رئیسی و خانم دکتر علم الهدی دارای دو فرزند دختر هستند. حج الاسلام دکتر رئیسی که اهتمام ویژه ای به تحصیل خود و اعضای خانواده اش دارد، دختر اول ایشان متاهل و دارای دو مدرک کارشناسی ارشد است. یکی در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه الزهرا (سلام الله علیها) و دیگری در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه علوم حدیث شهر ری و دختر دوم وی نیز متاهل و دانشجوی کارشناسی رشته فیزیک دانشگاه شریف است.

حج الاسلام دکتر رئیسی در سال 1364 به عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران منصوب شد و به این ترتیب، دوره مدیریت قضایی ایشان در تهران آغاز شد. به دنبال موفقیت وی در حل پرونده های قضایی پیچیده، امام خمینی (ره) طی احکام ویژه و مستقیم او را برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی در برخی استانها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان مامور کرد.

بعد از رحلت امام (ره) حج الاسلام دکتر رئیسی با حکم رئیس قوه قضائیه وقت به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال 1368 تا 1373 به مدت پنج سال این مسئولیت را برعهده داشت. ایشان از سال 1373 به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد که خدمت ایشان در این سمت تا سال 1383 ادامه یافت. دوره مدیریت حج الاسلام دکتر رئیسی بر سازمان بازرسی کل کشور نقطه عطفی در زندگی ایشان بود. وی که یک مدیریت کلان ملی را به مدت ده سال تجربه می کرد با اتکاء به تجربیات اندوخته خود نظارت بر دستگاه‌های اداری را متحول و نظام مند کرد. سازمان بازرسی کل کشور در زمان تصدی ایشان با توسعه متوازن ساختاری مواجه شد و به عنوان یکی از ارکان نظارتی نظام جمهوری اسلامی تثبیت شد. این دوران که با روی کار آمدن دولت اصلاحات همزمان بود بسیاری از گره های نظام اداری و اقتصادی شناسایی و راهکار برون رفت از زمینه فساد در آن تدوین شد. بعضی پرونده های جنجالی مفاسد اقتصادی محصول فعالیت شبانه روزی حج الاسلام دکتر رئیسی و همکارانش در این سازمان و در آن دوره بود.

حج الاسلام دکتر رئیسی از سال 1383 تا سال 1393، به مدت ده سال معاون اول قوه قضائیه بود. ایشان که دو رئیس قوه را در این سمت تجربه می کرد به عنوان یکی از مسئولان ارشد قضایی کشور مسئولیت سازماندهی و اداره تشکیلاتی این مجموعه را بر عهده داشت. و از سال 1393 تا اسفند 1394 نیز به عنوان دادستان کل کشور خدمت نمود.

حج الاسلام دکتر رئیسی از سال 1391 تا کنون با حکم مقام معظم رهبری به عنوان دادستان ویژه روحانیت نیز مشغول به کار می باشد. وی همچنین در 17 اسفند 94، با حکم آیت الله العظمی خامنه ای به عنوان تولیت آستان قدس رضوی علیه السلام منصوب شد و تا کنون نیز مفتخر به خدمت در آن آستان رفیع می باشد.

گفتنی است در سال 1376، ایشان به پیشنهاد برخی اعضای مؤثر جامع روحانیت مبارز از جمله آیت الله مهدوی کنی و تصویب شورای مرکزی جامعه روحانیت به عضویت در آن شورا در آمد.

حجت الاسلام دکتر رئیسی در سال 1385، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامع روحانیت مبارز و به توصی نخبگان استان خراسان جنوبی برای عضویت در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری نامزد شد که با بیش از 80 درصد رای مردم انتخاب شد. دو سال پس از حضور در این مجلس، خبرگان ملت ایشان را به عنوان عضو هیأت رئیسه برگزید.

همچنین ایشان در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری در اسفند 1394 نیز با کسب اکثریت قاطع آرا برای دومین بار به عنوان نمایند مردم شریف خراسان جنوبی برگزیده شد و عضویت ایشان در هیئت رئیسه ادامه دارد.

حج الاسلام دکتر رئیسی در فروردین 96 با ثبت نام به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم دوره جدیدی از زندگی خود را آغاز نمود.

حج الاسلام دکتر رئیسی علاوه بر مسؤولیت های کلان کشوری، بنا به توصیه مکرر آیت الله مهدوی کنی و آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی مبنی بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال 80 تا کنون به عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران از جمله مدرسه مجد، مدرسه امیرالمومنین علیه السلام، مدرسه امام حسین علیه السلام و و مدرسه مروی به تدریس سطوح عالی حوزه همچون رسائل و مکاسب، کفایتین و قواعد فقهیه مشغول بود و بعد از عزیمت به مشهد مقدس از ابتدای سال 1395 در مدرسه عالی نواب، به تدریس در موضوع «فقه وقف» پرداخت.

تا کنون یک دوره از درس‌های حوزوی ایشان در زمین قواعد فقه در قالب سه جلد با عنوان قواعد فقه عبادی، قواعد فقه قضایی و قواعد فقه اقتصادی به رشته تحریر درآمده که از سوی طلاب درس ایشان، تدوین و از سال 90 توسط چاپ دادگستر به چاپ رسیده است.

حج الاسلام دکتر رئیسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه امام صادق (علیه السلام) و مدرسه عالی شهید مطهری و دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا، فقه اقتصاد، اصول فقه و قانون مدنی پرداخته است.

* اهم سوابق مدیریتی و سیاسی

دادستان کل کشور معاون اول قو قضاییه به مدت ده سال ریاست سازمان بازرسی کل کشور به مدت ده سال ریاست شورای نظارت بر صدا و سیما عضو شورای عالی گزینش کشور دادستان تهران اولین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور دادستان انقلاب اسلامی استان همدان مؤسس حوزه علمیه فاطمه الزهرا سلام الله علیها (ویژه خواهران) در تهران (کوی نصر) مؤسس مرکز تخصصی شیعه‌شناسی امام هادی علیه السلام زیرنظر حوزه علمی قم انجام سه مأموریت ویژ قضایی در حوزه های اجتماعی در سه استان مختلف با حکم امام خمینی (ره) عضویت در هیأت امنای ستاد اجرایی فرمان امام (ره) به مدت ده سال از سوی مقام معظم رهبری

* اهم مسئولیت‌ها به اعتبار جایگاه حقوقی

عضو شورای عالی فضای مجازی عضو شورای عالی استاندارد عضو شورای عالی نفت عضو شورای توسعه شرق و غرب کشور عضو شورای عالی پول و اعتبار عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر

* سخنرانی در اجلاس‌های بین المللی

اجلاس مبارزه با فساد اداری در قاره آفریقا اجلاس مبارزه با جرائم سازمان یافته در آرژانتین اجلاس سلامت اداری در سوچی روسیه اجلاس حقوق بشر در پاکستان اجلاس نقش عاشورا در تحولات اجتماعی - استانبول ترکیه اجلاس دلالت های قانون اساسی در حفظ حقوق بشر - نیجریه اجلاس همکاری های بین المللی در مبارزه با فساد - چین اجلاس حقوق بشر سازمان ملل - ژنو اجلاس مبارزه با فساد اداری در فیلیپین و انتصاب به عنوان قائم مقام بازرسان کل آسیا و ده ها نشست تخصصی دیگر با حضور مقامات کشورهای خارجی

* سوابق علمی

سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از مدرسه عالی شهید مطهری تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها

کتب چاپ شده

کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش قضایی) کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش اقتصادی) کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش عبادی)

کتب در دست انتشار

ارث بلاوارث در فقه و حقوق تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق سیر تحول در نظارت و بازرسی

سخنرانی علمی ارائه شده

تعدد اسباب مسئولیت بیع فاسد و اقسام آن مفهوم رهن مدیریت کارآمد نظارت اثر بخش تأثیر متقابل تصمیمات قضایی و اقتصادی جایگاه نظارت و بازرسی در اسلام عدالت و تأثیر آن بر سبک زندگی و ده‌ها سخنرانی علمی در حوزه‌های اقتصادی، مدیریتی، اجتماعی و حقوقی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و سمینارهای تخصصی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های کشور

* مسئولیت‌های کنونی

ریاست قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری جمهوری اسلامی ایران عضو شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران