دانشگاه های ایرانی در شاخص «درآمد از صنعت» در کجای جهان ایستادند

نظام های رتبه بندی جهانی از شاخص ارتباط با صنعت به منظور ارزیابی توان دانشگاه ها در پاسخ به تقاضاهای صنعت بهره می گیرند و در این میان دانشگاه های ایرانی در پنج رتبه بندی حضور دارند.

خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: یکی از مهمترین نشانه‌های پیشرفت و توسعه موزون هر کشور رشد و توسعه صنایع آن و بهره مندی از دانش و فناوری حاصل از پژوهش است. ضرورت ارتباط دانشگاه و صنعت و جامعه ناشی از نیازهای متقابل این دو نهاد و سرعت بخشیدن به فرآیند توسعه است.

دانشگاه و صنعت در فرآیندی تعاملی می‌توانند روند توسعه ملی را تسهیل کنند، صنعت آزمایشگاهی عملی برای تجربه آموخته‌های دانشگاه است و در واقع صنعت و جامعه می‌توانند با بهره گیری از منابع انسانی و دانشی دانشگاه، جایگاه خود را در عرصه رقابت ملی و بین المللی حفظ کنند. در عین حال دانشگاه‌ها به شیوه‌های متنوع به نیازهای صنعت و جامعه پاسخ می‌دهند.

ارتباط دانشگاه با صنعت در تأکیدات مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری از سال 1369 بارها بر ارتباط دانشگاه با صنعت تاکید کرده اند و از جمله تأکیدات ایشان موضوعات «پاسخ به تقاضای صنعت از سوی دانشگاه» و «پرداختن به موضوع حل مسئله با تکیه بر دانش کشور» بوده است.

ایشان طی سخنانی در این رابطه تأکید کرده اند: «صحبت کردیم که دستگاه‌های مختلف، نیازهای علمی خودشان را فهرست کنند؛ الان وزارت صنعت می‌گوید من این معضلات را دارم، این اشکالات را دارم، این نیازها را دارم؛ دانشگاه باید وارد بشود؛ وزارت علوم با یک مدیریت درست این قضیه را جمع و جور و مشخص کند که در قبال این درخواستِ کمکِ وزارت صنعت، دانشگاه چه کار می‌تواند بکند؛ هم برای صنعت مفید است، هم برای دانشگاه مفید است. به هر حال، این علمِ نافع است که عرض کردیم نیازهای کشور و نقاط کور بخش‌های مختلف، چه صنعتی، چه اقتصادی، چه کشاورزی، چه بخش‌های گوناگون مدیریتی و امثال اینها، به وسیله تحقیقات دانشگاهی و مقالات دانشگاهی روشن بشود؛ این کمک می‌کند.» (بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها 8 خردادماه 1398)

ما راجع به «علم نافع» زیاد صحبت کرده‌ایم. «علم نافع» هم یعنی علمی که مسائل کشور را حل می‌کند؛ حل مسائل کشور، علم نافع است. یعنی با مسائل گوناگونی که در کشور وجود دارد، مواجهه علمی بشود؛ فقط هم مسئله ما، مسئله صنعت نیست. بله، ارتباط صنعت و دانشگاه یک نقطه خاص و مهمی بود که ما خیلی وقت پیش روی آن تکیه کردیم در بخش‌های مختلف و گوناگون، ما نقاط کور داریم؛ باید راه حل علمی پیدا بشود و مشخص بشود و در مسائلی از این قبیل بایست از دانشگاه استفاده بشود.» (بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها 8 خردادماه 1398)

با وجود اینکه ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه سابقه طولانی در تأکیدات بالاترین مقام کشور دارد اما هنوز این ارتباط با ضعف‌های ساختاری روبرو است البته در سال‌های اخیر با تغییر ادبیات، موضوع تغییرات نسلی دانشگاه‌ها مطرح شده است و از نسل سوم دانشگاه‌ها انتظار می‌رود که در تولید شغل و ثروت و همچنین توسعه اقتصادی نقش مستقیمی ایفا کنند. در واقع ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت از علم، پارادایم جدید آموزش عالی شده است.

این انقلاب دانشگاهی به معنی یکپارچه سازی مأموریت‌ها برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و تبدیل دانشگاه سنتی آموزش و پژوهش محور به یک دانشگاه کارآفرین است. از این رو در مدل سه گانه (دانشگاه، صنعت و دولت) اعتقاد بر این است که تعامل میان دانشگاه و صنعت کلید بهبود شرایط نوآوری در جامعه مبتنی بر دانش باشد. ضمن اینکه این ارتباط به حل مسئله و کاهش وابستگی در هر دو نهاد صنعت و دانشگاه بیانجامد.

تفاوت زاویه دید دانشگاهیان و صنعتگران مشکل اصلی ارتباط دانشگاه‌ها با صنعت و جامعه

با وجود رتبه پانزدهم جمهوری اسلامی ایران در تولید علم جهان و رشد روزافزون مقالات علمی در دنیا و چاپ مقالات در نشریات بین المللی این موضوع که چرا هنوز صنعت از توان دانشگاه به بهترین شکل استفاده نمی‌کند و در مقابل هم دانشگاه همچنان وابسته به بودجه دولت است و درآمد چندانی از صنعت کسب نمی‌کند یکی از مهمترین سوالات امروز نهاد آموزش عالی و علم و فناوری است.

بسیاری مشکل ضعف ارتباط دانشگاه‌ها با صنعت و جامعه را در تفاوت زاویه دید دانشگاهیان و صنعتگران درباره ماهیت، اهداف، مأموریت‌ها و زبان می‌دانند که منجر به بی اعتمادی میان طرفین شده است. این در حالی است که در سال‌های اخیر متولیان علم و فناوری سعی داشته اند این مرزها را کم رنگ تر کرده و به زبان مشترکی با صنعت دست یابند.

به این منظور برای تقویت ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه، تمهیداتی اندیشده شده و نهادهای واسطه‌ای از جمله پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، پژوهشکده‌ها و پژوهشگاه‌ها و شرکت‌ها و مؤسسه‌های دانش بنیان با هدف کاهش فاصله بین نیازها و ظرفیت‌های طرفین ایجاد شده اند. وزارتخانه علوم و بهداشت هم به عنوان متولی آموزش عالی و علم و فناوری سعی کرده اند سیاست‌های همه جانبه ای برای این کار ترسیم کنند.

از جمله این برنامه‌ها می‌توان به سیاست «افزایش ارتباط با جامعه و صنعت از طریق ظرفیت‌های موجود در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و فناوری» به عنوان یکی از سیاست‌های 9 گانه برنامه راهبردی و عملیاتی پژوهش، فناوری و نوآوری وزارت علوم و تهیه 17 مأموریت ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه‌های علوم پزشکی از سوی وزارت بهداشت اشاره کرد.

اما ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه تنها یک سیاست نیست بلکه امروزه بسیاری از نظام‌های رتبه بندی جهانی از این «شاخص» برای رده بندی دانشگاه‌ها استفاده می‌کنند.

جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص درآمد از صنعت (انتقال دانش)

رتبه‌بندی تایمز یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های بین‌المللی برای ارزیابی عملکرد دانشگاه است و در آخرین نسخه، بیش از 1600 دانشگاه مختلف در 99 کشور و منطقه توسط این نظام مورد ارزیابی قرار گرفته اند.

در رتبه بندی جهانی تایمز دانشگاه آکسفورد مقام اول دنیا را به دست آورده است اما در شاخص درآمد از صنعت 14 دانشگاه خارجی دارای امتیاز 100 هستند که دانشگاه تایوان رتبه اول را از آن خود کرده است.

از ایران تعداد 62 دانشگاه در این رتبه بندی حضور دارند که از این تعداد 58 دانشگاه دارای رتبه و 4 دانشگاه بدون رتبه گزارش شده اند. همچنین در این رتبه بندی به رتبه دانشگاه‌ها بر اساس ارتباط با صنعت نیز توجه شده است که جزئیات آن و تفاوت با رتبه جهانی در جدول زیر آمده است.

جدول رتبه بندی تایمز: مقایسه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص درآمد از صنعت

رتبه درآمد از صنعت رتبه جهانی دانشگاه خارجی رتبه 1/ امتیاز 100 501-600 دانشگاه آسیایی تایوان رتبه درآمد از صنعت رتبه جهانی دانشگاه‌های ایرانی رتبه 1/ امتیاز 94.5 401-500 دانشگاه صنعتی شریف رتبه 2/ امتیاز 92.2 1001-1200 دانشگاه شهید چمران اهواز رتبه 3/ امتیاز 90.7 601-800 دانشگاه علم و صنعت ایران رتبه 4/ امتیاز 79.9 801-1000 دانشگاه صنعتی اصفهان رتبه 5/ امتیاز 73.3 501-600 دانشگاه صنعتی امیرکبیر رتبه 6/ امتیاز 52.4 601-800 دانشگاه صنعتی سهند رتبه 7/ امتیاز 51.2 1201+ دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی رتبه 8/ امتیاز 50.9 601-800 دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی رتبه 9/ امتیاز 50.4 801-1000 دانشگاه شهیدبهشتی رتبه 10/ امتیاز 44.4 801-1000 دانشگاه شیراز رتبه 11/ امتیاز 43.4 501-600 دانشگاه علوم پزشکی ارومیه رتبه 12/ امتیاز 42.4 1001-1200 دانشگاه فردوسی مشهد رتبه 13/ امتیاز 42.1 601-800 دانشگاه علوم پزشکی تهران رتبه 14/ امتیاز 42.0 1001-1200 دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی رتبه 15/ امتیاز 41.7 601-800 دانشگاه علوم پزشکی کرمان رتبه 16/ امتیاز 41.4 1001-1200 دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی رتبه 17/ امتیاز 40.9 351-400 دانشگاه علوم پزشکی مازندران رتبه 18/ امتیاز 40.8 501-600 دانشگاه علوم پزشکی ایران رتبه 19/ امتیاز 40.6 601-800 دانشگاه تبریز رتبه 20/ امتیاز 40.5 601-800 دانشگاه صنعتی شیراز رتبه 21/ امتیاز 40.0 1001-1200 دانشگاه ارومیه رتبه 22/ امتیاز 39.5 1201+ دانشگاه شهید باهنر کرمان رتبه 23/ امتیاز 38.9 601-800 دانشگاه کردستان رتبه 24/ امتیاز 38.0 801-1000 دانشگاه یاسوج رتبه 25/ امتیاز 37.8 1001-1200 دانشگاه مازندران رتبه 26/ امتیاز 37.4 1001-1200 دانشگاه گیلان رتبه 27/ امتیاز 37.2 351-400 دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل رتبه 28/ امتیاز 37.1 501-600 دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد رتبه 29/ امتیاز 36.7 1201+ دانشگاه الزاهرا رتبه 30/ امتیاز 36.7 601-800 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان رتبه 31/ امتیاز 36.7 601-800 دانشگاه کاشان رتبه 32/ امتیاز 36.4 351-400 دانشگاه علوم پزشکی کردستان رتبه 33/ امتیاز 36.3 1201+ دانشگاه خلیج فارس رتبه 34/ امتیاز 36.2 1201+ دانشگاه دامغان رتبه 35/ امتیاز 36.2 1201+ دانشگاه یزد رتبه 36/ امتیاز 36.0 1201+ دانشگاه اراک رتبه 37/ امتیاز 36.0 1201+ دانشگاه خوارزمی رتبه 38/ امتیاز 35.9 801-1000 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رتبه 39/ امتیاز 35.9 1001-1200 دانشگاه شهرکرد رتبه 40/ امتیاز 35.9 1201+ دانشگاه سیستان و بلوچستان رتبه 41/ امتیاز 35.8 1201+ دانشگاه بوعلی سینا همدان رتبه 42/ امتیاز 35.7 1201+ دانشگاه حکیم سبزواری رتبه 43/ امتیاز 35.6 501-600 دانشگاه محقق اردبیلی رتبه 44/ امتیاز 35.6 1001-1200 دانشگاه صنعتی شاهرود رتبه 45/ امتیاز 35.5 601-800 دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز رتبه 46/ امتیاز 35.4 1201+ دانشگاه رازی کرمانشاه رتبه 47/ امتیاز 35.3 601-800 دانشگاه علوم پزشکی کاشان رتبه 48/ امتیاز 35.2 1201+ دانشگاه بیرجند رتبه 49/ امتیاز 35.0 1001-1200 دانشگاه لرستان رتبه 50/ امتیاز 34.9 601-800 دانشگاه علوم پزشکی تبریز رتبه 51/ امتیاز 34.8 801-1000 دانشگاه مراغه رتبه 52/ امتیاز 34.8 601-800 دانشگاه علوم پزشکی مشهد رتبه 53/ امتیاز 34.8 1001-1200 دانشگاه سمنان رتبه 54/ امتیاز 34.8 1201+ دانشگاه علوم پزشکی سمنان رتبه 55/ امتیاز 34.8 1201+ دانشگاه شاهد رتبه 56/ امتیاز 34.8 801-1000 دانشگاه علوم پزشکی شیراز رتبه 57/ امتیاز 34.8 801-1000 دانشگاه تهران رتبه 58/ امتیاز 34.8 1001-1200 دانشگاه علوم پزشکی زنجان

رتبه بندی U-Multirank و جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص انتقال دانش

نظام رتبه بندی U-Multirank برای نخستین بار در سال 2014 با رتبه‌بندی بیش از 850 دانشگاه، 1000 دانشکده و 5000 گروه آموزشی در 74 کشور جهان کار خود را آغاز کرد. این نظام با پشتیبانی اتحادیه اروپا و هدایت کنسرسیومی متشکل از سازمان‌های علمی کار می‌کند.

این نظام رتبه‌بندی با رویکردی چندبعدی آموزش و یادگیری، پژوهش، انتقال دانش، جهت‌گیری بین‌المللی و موقعیت داخلی مؤسسات آموزش عالی را رتبه‌بندی می‌کند. داده‌های این نظام رتبه‌بندی از پایگاه‌های داده‌های کتابشناختی، پایگاه‌های ثبت اختراعات و داده‌های استخراج‌شده و پرسش‌نامه 60 هزار دانشجو جمع آوری می‌شود.

شاخص انتقال دانش در این رتبه بندی شامل زیرشاخص های زیر است:

درآمد از منابع خصوصی: درصد درآمدهای تحقیقاتی خارجی (شامل سازمان‌های غیرانتفاعی) که از منابع خصوصی حاصل می‌شود. درآمدهای پژوهشی و درآمدهای انتقال دانش از منابع خصوصی (شامل سازمان‌های غیرانتفاعی). درصدی از کل درآمدهای دانشگاه که از فعالیت‌های ارائه دوره‌های آموزشی و توسعه حرفه‌ای مستمر به دست می‌آید.

انتشارات مشترک با شرکای صنعتی: درصد انتشارات تحقیقاتی وابسته به یک شرکت تجاری انتفاعی یا واحد تحقیق و توسعه بخش خصوصی (به استثنای بیمارستان‌های انتفاعی و سازمان‌های آموزشی). تعداد اختراعات اختصاص داده شده به مخترعین شاغل در دانشگاه به ازای هر 1000 دانشجو. درصد تعداد اختراعات اختصاص داده شده به مخترعین شاغل در دانشگاه با همکاری حداقل یک متقاضی از صنعت.

شرکت‌های ناشی از انتقال دانش: تعداد شرکت‌هایی که بر اساس ترتیبات انتقال دانش رسمی بین دانشگاه و شرکت ایجاد شده اند به ازای هر یک هزار هیأت علمی. تعداد شرکت‌های تازه تأسیس توسط فارغ التحصیلان به ازای هر یگ هزار فارغ التحصیل.

انتشارات ذکر شده در اختراعات: درصد انتشارات تحقیقاتی این بخش ذکر شده در فهرست مرجع پتنت های بین المللی. درصد پایان نامه‌های کارشناسی که با همکاری سازمان‌های خصوصی (شرکت‌ها / سایر سازمان‌های خارجی) انجام شده است. درصد پایان نامه‌های کارشناسی ارشد انجام شده با همکاری سازمان‌های خصوصی (شرکت‌ها / سازمان‌های خارجی دیگر).

این رتبه بندی دانشگاه‌ها را بر اساس قاره دسته بندی کرده است و در بخش آسیا از میان 416 دانشگاه 30 دانشگاه از ایران در رتبه بندی حضور دارند.

جدول رتبه بندی آسیا U-Multirank: مقایسه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص درآمد از صنعت و رتبه جهانی

برترین دانشگاه خارجی رتبه درآمد از صنعت رتبه در آسیا دانشگاه ناگویا ژاپن رتبه برتر 43 دانشگاه‌های ایرانی ترتیب در شاخص درآمد از صنعت رتبه در شاخص رتبه در آسیا دانشگاه فردوسی مشهد 1 93 292 دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 2 148 23 دانشگاه الزهرا 3 197 291 دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد 4 212 306 دانشگاه تربیت مدرس 5 213 158 دانشگاه کردستان 6 216 393 دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان 7 231 313 دانشگاه تهران 8 266 180 دانشگاه یزد 9 289 394 دانشگاه علوم پزشکی مشهد 10 324 256 دانشگاه صنعتی امیرکبیر 11 340 199 دانشگاه آزاد اسلامی 12 342 311 دانشگاه بوعلی سینا همدان 13 345 395 دانشگاه گیلان 14 349 368 دانشگاه علوم پزشکی ایران 15 352 318 دانشگاه علم و صنعت ایران 16 353 202 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 17 354 312 دانشگاه صنعتی اصفهان 18 355 299 دانشگاه اصفهان 19 356 369 دانشگاه پیام نور 20 364 328 دانشگاه سمنان 21 372 396 دانشگاه شهید باهنر کرمان 22 374 361 دانشگاه شهید بهشتی 23 375 205 دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی 24 376 206 دانشگاه صنعتی شریف 25 378 207 دانشگاه شیراز 26 379 316 دانشگاه علوم پزشکی تبریز 27 381 272 دانشگاه تبریز 28 382 356 دانشگاه علوم پزشکی تهران 29 383 208 دانشگاه ارومیه 30 385 370

رتبه بندی ISC و جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص فعالیت اجتماعی، اقتصادی و صنعتی

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از سال 1389 دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی کشور را هر ساله مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌دهد. این پایگاه از سال 2014- 2013 رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی را در سطح کشورهای اسلامی و پس از آن دانشگاه‌های سطح جهان را از سال 2018 رتبه بندی کرده است.

این پایگاه، رتبه بندی خود را براساس 5 معیار کلی پژوهش، آموزش، وجهه بین‌المللی، تسهیلات - امکانات و فعالیت‌های اجتماعی - اقتصادی مورد بررسی قرار می‌دهد. در این رتبه بندی 64 درصد امتیاز شاخص‌ها با استفاده از اطلاعات پایگاه‌های WOS و ISC و 36 درصد امتیاز شاخص‌ها با استفاده از اطلاعات خوداظهاری دانشگاه‌ها محاسبه می‌شود.

شاخص فعالیت اجتماعی، اقتصادی و صنعتی در مجموع 2 درصد وزن دارد.

جدول رتبه بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC و جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص درآمد از صنعت

رتبه درآمد از صنعت رتبه جهانی دانشگاه رتبه 1/ امتیاز 100 دوم موسسه فناوری ماساچوست MIT آمریکا ترتیب کشوری در شاخص رتبه جهانی دانشگاه 1 601-700 دانشگاه صنعتی شریف 2 1401-1600 دانشگاه علوم پزشکی مازندران 3 1801-2000 دانشگاه علوم پزشکی کردستان 4 1801-2000 دانشگاه شهرکرد 5 1801-2000 دانشگاه علوم پزشکی ارومیه 6 701-800 دانشگاه صنعتی امیرکبیر 7 2001+ دانشگاه علوم پزشکی لرستان 8 601-700 دانشگاه تربیت مدرس 9 1201-1400 دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه 10 1801-2000 دانشگاه صنعتی سهند 11 901-1000 دانشگاه فردوسی مشهد 12 1201-1400 دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز 13 2001+ دانشگاه امام خمینی (ره) 14 801-900 دانشگاه علوم پزشکی ایران 15 601-700 دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی 16 401-450 دانشگاه تهران 17 2001+ دانشگاه علوم پزشکی زاهدان 18 1401-1600 دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل 19 1001-1200 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 20 901-1000 دانشگاه علم و صنعت ایران 21 701-800 دانشگاه صنعتی اصفهان 22 801-900 دانشگاه علوم پزشکی مشهد 23 1001-1200 دانشگاه علوم پزشکی شیراز 24 451-500 دانشگاه علوم پزشکی تهران 25 1401-1600 دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله الاعظم (عج) 26 901-1000 دانشگاه شهیدبهشتی 27 1401-1600 دانشگاه اصفهان 28 1201-1400 دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 29 1601-1800 دانشگاه علوم پزشکی کرمان 30 1601-1800 دانشگاه رازی کرمانشاه 31 1001-1200 دانشگاه علوم پزشکی تبریز 32 1201-1400 دانشگاه گیلان 33 901-1000 دانشگاه تبریز 34 1201-1400 دانشگاه یزد 35 1401-1600 دانشگاه شهید باهنر کرمان 36 2001+ دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد 37 801-900 دانشگاه شیراز 38 1801-2000 دانشگاه محقق اردبیلی 39 1601-1800 دانشگاه بوعلی سینا همدان 40 1601-1800 دانشگاه سمنان 41 2001+ دانشگاه شاهد 42 1401-1600 دانشگاه صنعتی شاهرود 43 1601-1800 دانشگاه کردستان 44 1601-1800 دانشگاه مازندران 45 1601-1800 دانشگاه ارومیه 46 1801-2000 دانشگاه یاسوج 47 2001+ دانشگاه الزاهرا 48 2001+ دانشگاه لرستان 49 1801-2000 دانشگاه شهید چمران اهواز 50 2001+ دانشگاه صنعتی شیراز 51 1401-1600 دانشگاه کاشان

رتبه بندی round و جایگاه دانشگاه‌های ایرانی

موسسه رتبه‌بندی دانشگاهی راوند در سال 2013 در مسکو تاسیس شد. این موسسه دانشگاه‌های برتر دنیا بر اساس چهار معیار آموزش، پژوهش، تنوع بین‌المللی و پایداری درآمد (درآمد موسسه و درآمد تحقیقاتی) به رتبه بندی می‌پردازد. وزن شاخص پایداری مالی 10 درصد است. رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی RUR برای دوره 2010-2021 عملکرد 867 موسسه آموزش عالی پیشرو را بررسی کرده است.

شاخص پایداری مالی شامل درآمد سازمانی به ازای هر هیات علمی (2 درصد)، درآمد موسسه به ازای هر دانشجو (2 درصد)، مقالات به ازای درآمد تحقیق (2 درصد)، درآمد پژوهشی به ازای هر هیات علمی و پژوهشی (2 درصد)، درآمد پژوهشی به ازای هر درآمد سازمانی (2 درصد) است.

در این شاخص برترین دانشگاه، دانشگاه کلتک (انستیتو فناوری کالیفرنیا) آمریکا است که امتیاز 100 را در این بخش بدست آورده است.

جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در شاخص پایداری مالی رتبه بندی round

ردیف رتبه جهانی دانشگاه رتبه در شاخص پایداری مالی 1 106 دانشگاه علوم پزشکی تهران 222 2 216 دانشگاه صنعتی اصفهان 188 3 226 دانشگاه تهران 409 4 390 دانشگاه علم و صنعت ایران 187 5 440 دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 356 6 444 دانشگاه شهیدبهشتی 404 7 500 دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل 565 8 501 دانشگاه تبریز 496 9 578 دانشگاه کاشان 621 10 643 دانشگاه علامه طباطبایی 778 11 701 دانشگاه کردستان 547 12 735 دانشگاه الزهرا 700

رتبه بندی لایدن و وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در شاخص تحقیقات مشترک با صنعت

نظام رتبه بندی لایدن (CWTS Leiden Ranking) اطلاعاتی در مورد عملکرد علمی دانشگاه‌های سراسر جهان ارائه می‌دهد. این دانشگاه‌ها بر اساس تعداد نشریات نمایه شده در Web of Science برای مدت 4 سال انتخاب شده اند.

در شاخص همکاری رتبه بندی لایدن تعداد کل انتشارات یک دانشگاه، تعداد و نسبت نشریات یک دانشگاه که با یک یا چند سازمان دیگر تالیف شده اند، تعداد و نسبت نشریات یک دانشگاه که توسط دو یا چند کشور مشترکاً تألیف شده است و تعداد و نسبت نشریات یک دانشگاه که با یک یا چند سازمان صنعتی تالیف شده اند را بررسی می‌کند.

در این بخش براساس آخرین آمار، دانشگاه هاروارد از آمریکا رتبه اول را به خود اختصاص داده است البته این دانشگاه در سایر شاخص‌ها نیز در رتبه نخست قرار دارد. در این بخش 36 دانشگاه ایرانی دارای مقالات مشترک با صنعت هستند که 20 دانشگاه اول در جدول زیر مشخص شده است.

از سوی دیگر براساس رتبه بندی تایمز که یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه بندی به شمار می‌آید، زمانی که فهرست برترین دانشگاه‌های جهان در جذب منابع مالی از صنعت را مشاهده می‌کنیم می‌بینیم که دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ بیش از هر موسسه دیگری در جهان بودجه صنعتی جذب کرده است.

متوسط درآمد صنعت به ازای هر دانشگاه بر اساس کشور در نمودار تایمز نشان می‌دهد دانشگاه‌های آلمانی بیشترین جذب منابع از صنعت را دارند.

دانشگاه‌های کره جنوبی هم به دلیل صنعتی بودن این کشور در رتبه‌های بالای کسب درآمد از صنعت قرار دارند و یا دانشگاه‌های آمریکایی توجه زیادی به کسب درآمد از مالکیت فکری دارند با راه‌اندازی آزمایشگاه‌های بین‌رشته‌ای سعی دارند کارآفرینی را ترویج کنند.

اما به گفته برخی از مسئولان دانشگاهی فرمول برنده برای درآمد از صنعت توجه خاص به نوآوری است. به عنوان نمونه دانشگاه جان هاپکینز که به ازای هر پست آکادمیک (هیات علمی) 250 هزار دلار بودجه صنعتی دریافت کرده است، تمرکز اصلی خود را بر شرکت‌های داروسازی قرار داده بود.

مشاور واحد سرمایه گذاری فناوری دانشگاه جان هاپکینز می‌گوید ما یک مدرسه کسب و کار با دوره‌ای به نام «کشف در بازار» داریم که در آن دانشجویان یاد می‌گیرند که چگونه یک محصول را به بازار بیاورند. ما بر تجربه دانشجویی بسیار متمرکز هستیم و در برخی از معروف‌ترین آزمایشگاه‌های جهان برای دانشجویان دوره‌های کارآموزی داریم تا در معرض کارآفرینی قرار بگیرند.

دانشگاه دوک در آمریکا که با صنایع پزشکی و دارویی ارتباط نزدیکی دارد اعلام کرده است کل درآمد این موسسه بیش از 200 میلیون دلار است که تنها 35 درصد آن از بودجه فدرال یا سایر نهادها تامین می‌شود و بقیه درآمد دانشگاه از تحقیقات مرتبط با صنعت است.

نوآوری در خلاء اتفاق نمی‌افتد و تمام مدیران تحقیق و توسعه معتقد هستند که در کاهش یا افزایش شکاف دانشگاه و صنعت، سیاست‌ها و قوانین نقش مهمی دارند. در این زمینه مدیران تحقیق و توسعه در عرصه بین المللی پیشنهاد می‌کنند که اول سیاست راهبردی بلندمدت تدوین شود، سپس به دانشگاه‌ها برای ایجاد مشارکت استقلال داده شود، از سوی دیگر به دانشگاه‌هایی که بیشتر مشارکت می‌کنند جوایز تشویقی داده شود و برای تعالی بیشتر به دانشگاه‌ها کمک شود.