درباره علی لاریجانی

خبرگزاری ایرنا 1398/10/15 - 11:20 مشاهده در مرجع

تهران - ایرنا - علی لاریجانی رییس مجلس دهم از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون در مناصب سیاسی مختلف به ایفای نقش پرداخت. این سیاستمدار کهنه‌کار که سخت‌کوشی اجرایی را در تمامی مسوولیت‌های خود با نظریه‌پردازی تلفیق کرده، سیاست تنش‌زدایی را همواره در سرلوحه برنامه‌هایش قرار داده است.

ریاست سازمان صدا وسیما، دبیر شورای عالی امنیت ملی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و ریاست مجلس؛ مسوولیت هایی به شمار می‌روند که علی لاریجانی در 12 سال گذشته بر عهده داشته و با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، جایگاه سیاسی علی لاریجانی نیز فراز و فرودهای بسیاری را به خود دیده و او مناصب گوناگونی را در دنیای سیاست تجربه کرده است و اینک همگان لاریجانی را به عنوان رکوردار ریاست بر مجلس شورای اسلامی از ابتدای تاریخ پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون می‌شناسند.

تحصیلات و سوابق علمی علی لاریجانی

علی اردشیر لاریجانی فرزند میرزا هاشم اردشیرلاریجانی مشهور به میرزا هاشم آملی از مراجع تقلید شیعه است. او در 1336 خورشیدی در نجف اشرف چشم به جهان گشود. وی دوره دبستان را در مدرسه ادیب و دوره متوسطه را در دبیرستان صدر قم سپری و مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه صنعتی شریف در 1358 خورشیدی دریافت کرد. همچنین او از شاگردان استاد شهید آیت الله مرتضی مطهری (ره) و داماد این شهید والامقام است. وی ادامه تحصیلات خود را در مقطع دکتری به توصیه آیت الله مرتضی مطهری در رشته فلسفه دانشگاه تهران ادامه داد و در زمان حاضر یکی از اعضای هیات علمی این دانشگاه به شمار می‌رود. شهود و قضایای تالیفی ماتقدم در فلسفه کانت، متافیزیک و علوم دقیقه در فلسفه کانت و روش ریاضی در فلسفه کانت از جمله آثار منتشر شده علی لاریجانی محسوب میشود. او همچنین 15 مقاله پژوهشی در موضوعات مختلف علمی نگاشته است.

از مدیرکلی تا ریاست بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی

هنوز چندسالی از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود که علی لاریجانی به عنوان مدیرکل برون مرزی و دفتر مرکزی سازمان صدا و سیما فعالیت خود را آغاز کرد. این راه را می‌توان شروعی برای او دانست. البته این مسوولیت حدود 2 سال بیشتر طول نکشید و در 1361 خورشیدی او راهی معاونت‌های وزارت کار، پست و تلگراف و سپاه شد. در آن روزها، لاریجانی در مقابل تحرکات ضدانقلابی بنی‌صدر و منافقان با همکاری و همفکری نزدیک آیت الله محمد حسینی بهشتی در جهت روشنگری افکار عمومی اهتمام خاص داشت. علی لاریجانی همچنین از 1361 خورشیدی به سپاه پاسداران پیوست و به عنوان معاون سپاه و جانشین ستاد کل سپاه پاسداران تا 1371 خورشیدی فعالیت کرد. او در این برهه با تایید آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب، مسوولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پذیرفت. لاریجانی در همین سال وارد دولت سازندگی شد. او در 1372 خورشیدی با حکم معظم رهبری به ریاست سازمان صداوسیما رسید. لاریجانی از همان بدو ورودش تصمیم گرفت تا این سازمان را توسعه دهد. بدین گونه شبکه‌های تلویزیون را از سه به هفت کانال رساند و هشت شبکه رادیویی ملی ایجاد کرد. در دوره دوم 10 سال ریاست لاریجانی بر صداوسیما، شبکه‌های استانی از جمله شبکه رادیویی و تلویزیونی استانی قم، رادیو معارف، شبکه قرآن، العالم، الکوثر، شبکه خبر، شبکه‌های جهانی جام‌جم و... تأسیس شدند. اقدامات اجرایی وی در حوزه رسانه‌ای کشور بر اساس نظریه‌ای استوار بود که باید در مقابل هجوم رسانه‌ای دشمنان، محصولات فرهنگی و هنری خود را بر مبنای فرهنگ، هویت و سنت‌های دینی گسترش داد تا افراد جامعه با سلایق گوناگون در شرایط مختلف از امکان‌های متعدد رسانه برخوردار باشند.

ولایت عشق، تنهاترین سردار، مردان آنجلس، مریم مقدس (س)، کیف انگلیسی، شب دهم، در چشم باد و مختارنامه از سریال‌های به‌یادماندنی این دوره محسوب می‌شوند. همچنین همایش چهره‌های ماندگار، تأسیس روزنامه جام‌جم، توسعه فعالیت‌های چندرسانه‌ای شخصیت‌بخشی و گسترش مراکز صداوسیما در استان‌ها در دوره علی لاریجانی اتفاق افتاد.

رهبر معظم انقلاب درباره سازمان صداوسیما در دوره فعالیت لاریجانی فرموده‌اند: این رسانه ملی در دوره 10 ساله مسوولیت جناب آقای لاریجانی به ارتقاء و پیشرفت چشمگیری نایل گشت و نقش آفرین عرصه‌های گوناگون فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شد مدیریت هوشمند و پرتلاش توانست در این سازمان بزرگ تحول بیافریند و آن را برای رسیدن به نقطه مطلوب آماده سازد، وظیفه خود می‌دانم از جناب آقای لاریجانی و همکارانی که ایشان را در این کار بزرگ یاری داده‌اند، صمیمانه تشکر کنم. شاید تا روزی که لاریجانی مسوولیت خود را در صدا و سیما به پایان رساند هیچ یک از مقامات کشور رکوردار حکم مقام معظم رهبری به مدت 11 سال در کارنامه خود نبودند.

فعالیت در شورای عالی امنیت ملی

لاریجانی همزمان با مدیریت سازمان صداوسیما یکی از 2 نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی نیز بود. با خداحافظی در 1383 خورشیدی از رسانه ملی به عنوان دبیر شورای امنیت ملی برگزیده شد. به گفته دیگر مسوولان، لاریجانی ظرفیت بالایی در جمع کردن پرونده‌های مهم امنیت داخلی و بین‌المللی داشت. او به خوبی مذاکرات هسته‌ای را در کسوت یک دیپلمات پیش برد و از طرف غربی امتیازات جدیدی گرفت. پیگیری منویات مقام معظم رهبری برای تحقق اراده ملی در زمینه دانش هسته‌ای، یکی از محورهای اصلی فعالیت او در این جایگاه به شمار می‌رود. در دوره او بود که محوریت دیپلماسی از وزارت امورخارجه به شورای عالی امنیت ملی کوچ کرد و در اینجا علی لاریجانی بار دیگر نشان داد که این افراد هستند که به مناصب، شأن می‌بخشند. لاریجانی معتقد بود: مسأله هسته‌ای ایران را باید از نظر اهمیت استراتژیک با ملی شدن صنعت نفت مقایسه کرد.

لاریجانی با طراحی تئوری، نگاه به شرق در حوزه دیپلماسی هسته‌ای و راهبرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تلاش کرد، تفکر موجود مبنی بر اتکاء به سه کشور اروپایی را تعدیل کند. تئوری لاریجانی در هدایت پرونده هسته‌ای بر سه رکن اساسی ایجاد فضای اجماع ملی در کشور با پرهیز از مناقشات داخلی، مقاومت هوشمندانه دیپلماتیک با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلف دیپلماتیک، حرکت فعال در صحنه موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی و ایجاد همگرایی بیشتر با پرونده هسته‌ای و همچنین مذاکره همزمان با آژانس، نماینده 1+5، روسای کشورهای مهم منطقه و کشورهای خلیج فارس و نیز روسای جمهوری ترکیه و پاکستان استوار بود. او تئوری همگرایی منطقه‌ای را در جهت خنثی‌کردن ماجراجویی‌های آمریکا در منطقه دنبال کرد.

رییس مجلس، خارج از حوزه پایتخت

علی لاریجانی در پاییز 1386 خورشیدی از دبیری شورای امنیت ملی کناره‌گیری کرد و به درخواست مراجع تقلید از قم نامزد مجلس شد و با 230 رأی یعنی بیشترین رأی کسب شده در تاریخ مجلس و نخستین رییس مجلسی که از حوزه‌ای غیر از پایتخت به ریاست مجلس رسید. مجلس او در این مدت همواره با متانت و استواری در خط رهبر معظم انقلاب، منافع ملت و آرمان‌های نظام گام برداشته است. در همین مسیر اعتماد بالای نمایندگان به ریاست علی لاریجانی بر مجلس هشتم در هر چهار سال استمرار یافت. حفظ آرامش در کشور برای آبادانی و رفع مشکلات مردم، حمایت جدی از رهنمودهای مقام معظم رهبری، تصویب طرح‌ها و لوایح مهم و اساسی برای حمایت از اقشار زحمت‌کش و پر تلاش نظیر کشاورزان، دامداران، قالیبافان، بیمه بیکاری، طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، برنامه پنجم توسعه و... طراحی سیستم نظارتی بر امور اجرایی کشور از جمله دغدغه‌ها و برنامه‌های لاریجانی در مجلس هشتم بود.

پیگیری تخصیص اعتبار و تامین بودجه و اتمام طرح تامین آب آشامیدنی قم، کمک به احداث فرودگاه قم با پیگیری در جهت رفع موانع و مشکلات احداث این فرودگاه، پیگیری تامین اعتبار و اقدامات لازم برای آغاز فعالیت عمرانی مترو، طرح منوریل و راه‌اندازی زیرگذر عمار یاسر، مساعدت در جهت حل مشکلات طرح حرم تا جمکران و پیگیری در جهت رفع مشکلات و موانع اجرای طرح حرم تا جمکران، توجه ویژه و پیگیری مستمر توسعه و گسترش کمی و کیفی مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌های شهر قم، گسترش فعالیت‌های علمی و پژوهشی حوزه علمیه قم، تخصیص اعتبارات در لایحه بودجه، شتاب عملیات عمرانی طرح توسعه اطراف حضرت معصومه (س) و... از جمله پیگیری های علی لاریجانی در مدت ریاست مجلس هشتم بود که به عنوان نماینده مردم قم پیگیری کرد. علی لاریجانی توانست بار دیگر به عنوان نماینده نخست قم، وارد مجلس نهم شود و ریاست این مجلس را برعهده بگیرد. این سیاستمدار کهنه‌کار در انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان نامزد مستقل از حوزه انتخابیه قم شرکت کرد و به عنوان نماینده دوم از قم، به مجلس راه یافت. لاریجانی پس از آغاز به کار مجلس دهم دگر بار به عنوان رییس موقت مجلس دهم تعیین شد. لاریجانی در دوره ریاست مجلس دهم، تصویب طرح‌ها و لوایح برای حمایت از کشاورزان، دامداران، قالی‌بافان، بیمه بیکاری، طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و برنامه پنجم توسعه را در دستور کار قرار داد. گفتنی است علی لاریجانی در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت نام نکرد.

مذاکرات ویژه راهبردی با روسای کشورهای مختلف

مذاکرات ویژه راهبردی با روسای کشورهای جمهوری روسیه، چین و نخست وزیر هند از جمله فعالیت‌هایی به شمار می‌رود که لاریجانی در راستای تئوری پرونده هسته‌ای برعهده داشت. شاید این تئوری در روزهای نخست با نقدهای بسیاری مواجه شد. البته ناگفته نماند که کاهش قدرت تئوری یکجانبه‌گرایی آمریکا و افزایش قدرت چانه‌زنی قدرت‌های منطقه، چین و روسیه در 1+5 و انتقال کامل محموله سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر از روسیه به ایران می‌تواند شاخص قابل تاملی در نتیجه‌بخشی دیپلماسی نگاه به شرق باشد. لاریجانی توانست حوزه رایزنی با کشورهای غربی را از انحصار سه کشور اروپایی به دیگر کشورهای مهم غربی بکشاند و با رایزنی مستمر با نخست وزیران ایتالیا و اسپانیا، رییس جمهوری سوییس و دیگر کشورهای اروپایی، همراه با رایزنی‌های فعال با کشورهای منطقه در مسایل حساس افغانستان، عراق، لبنان و فلسطین، قدرت مانور ایران را در مذاکرات هسته‌ای افزایش داد، به طوری که او با ارایه طرح ابتکاری مدالیته (طرح اقدام) در مذاکرات با رییس کمیسیون خارجی، اتحادیه اروپایی و دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور عملی مذاکرات کم خاصیت آژانس و دور معیوب مذاکرات 1+5 را در مسیر معقولی شتاب بخشید که به سه گزارش البرادعی منجر شد.

او در این باره گفته بود: موفقیت های هسته‌ای ایران را اگر بتوان به نام فردی نوشت آن شخص قطعا مقام معظم رهبری است که در طول سال‌های متمادی این ایده استراتژیک را دنبال کردند تا امروز به نتیجه رسید، توفیق هسته‌ای مرهون، شجاعت و درایت رهبری، عقلانیت در مدیریت و پایداری ملت ایران است.

حمایت او از حزب‌الله لبنان و مقاومت فلسطین در دفاع 33 روزه و فتح الفتوح حزب الله در مقابل ارتش آمریکا و رژیم صهیونیستی، تحقق اجرایی چنین نظریه‌ای است. باید خاطر نشان کرد که لاریجانی در مقطعی موضوع اشغال عراق را نیز با حساسیت دنبال و اقدامات عمرانی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی در این زمینه را هدایت می‌کرد.

هرازگاهی زمزمه‌هایی ناپایدار شنیده می‌شود که علی لاریجانی برای ریاست جمهوری دوره سیزدهم قصد شرکت دارد، هرچند این گمانه زنی‌ها در 1396 خورشیدی نیز مطرح بود. سیاست‌مداری کهنه‌کار که در بیشتر سال‌های فعالیت خود رییس بوده است.

*س_برچسب‌ها_س*