کم‌کاری مسئولان در بررسی محل تدفین شهدای گوهرشاد / عده‌ای به‌دنبال تطهیر پهلوی هستند

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح توس؛ واقعه مسجد گوهرشاد در تیرماه 1314 در پی اعتراض مردم به قانون کشف حجاب به دستور رضا پهلوی اتفاق افتاد و در این حادثه تلخ هزاران نفر به شهادت رسیدند. تیرماه همان سال مردم مشهد در کنار مردم شهر‌های قم، تبریز، شیراز و دیگر شهر‌ها در اعتراض به سیاست‌های کشف حجاب رضاخانی به خیابان‌ها ریختند. این اعتراضات در پی محاصره منزل آیت‌الله قمی و سخنرانی‌های آتشین شیخ محمدتقی بهلول بالا گرفت و در پی آن مردم به آستان مقدس امام رضا (ع) پناه برده و در مسجد گوهرشاد متحصن شدند و اعلام کردند که تا مسئله کشف حجاب رفع نشود از آنجا خارج نمی‌شوند.

مأموران به دستور رضاخان، اطراف حرم و مسجد را محاصره کرده، شروع به تیراندازی کردند و در نتیجه هزاران نفر از مردم غیرتمند ایران برای دفاع از حجاب، به خاک و خون کشیده شدند و مأموران رژیم پهلوی، پیکر مطهر این شهدا و زخمی‌هایی که هنوز نفس می‌کشیدند را در گورهایی دسته جمعی ریخته و مدفون ساختند.

پس از گذشت چندین سال از قیام گوهرشاد علیه کشف حجاب رضاخان به واسطه مظلومیت هزاران شهید گوهرشاد و همچنین به فراموشی سپردن جنایات رژیم پهلوی موجی از مطالبه‌گری‌های مردمی در مشهد در خصوص گورهای دسته جمعی پیکر این شهدا در مشهد به راه افتاد. همسو با این مطالبه مردمی عده قابل توجهی از نمایندگان مجلس خراسان رضوی، ائمه جمعه، کارشناسان تاریخی و دیگر صاحب نظران این حوزه از دستگاه‌های متولی، تفحص شهدای واقعه خونین گوهرشاد و صیانت از حرمت شهدا را خواستار شدند.

در خصوص بازخوانی جنایات پهلوی غفلت شده است / عده‌ای با وارونه کردن واقعیت‌ها به دنبال تطهیر پهلوی هستند

در این رابطه حجت الاسلام نصرالله پژمانفر، نایب رئیس کمیسیون اصل نود در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت: ما باید تاریخ را نگهداریم تا نسل های آینده در خصوص تصمیماتی که می‌گیرد بتواند واقع بینانه باشد که متاسفانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل مباحث جدید و فراوانی که در دوران انقلاب پیش آمد امکان بازنگری گذشته و نگاه به گذشته فراهم نشد.

وی با تاکید بر اینکه در خصوص بازخوانی اتفاقات و جنایات پهلوی و تاریخ پیش از انقلاب غفلت شده است، گفت: غفلت ما در بازخوانی و بازگویی جنایات پهلوی، باعث شد تا عده ای با یک برنامه منسجم تاریخ را تحریف کنند و واقعیت های آن دوران را وارونه به نسل جدید معرفی کنند از این رو عده‌ای به دنبال تطهیر پهلوی هستند.

نماینده مردم مشهد در مجلس ادامه داد: وقتی ما نمی رویم و ابهامات را در خصوص تاریخ و وضعیت ایران پیش از انقلاب اسلامی شفاف برای نسل جدید معرفی نمی کنیم، عده ای به این عرصه ورود می کنند و روایات جعلی را در خصوص اتفاقات و وضعیت کشور در دوران پهلوی بیان می کنند.

حجت الاسلام پژمانفر با بیان اینکه یکی از این موضوعات که در خصوص آن غفلت شده است بحث واقعه گوهرشاد و کشتار بیش از 1500 نفر در مشهد است، خاطرنشان شد: درخصوص کشتار میلیون ها ایرانی در جنگ جهانی دوم و مباحثی از این دسته نیز غفلت شده است و اینکه هر از چندگاهی یک محقق یا فیلمساز در خصوص این مباحث مطالبی را بیان می کند، کافی نیست.

وی بیان کرد: درخصوص واقعه گوهرشاد حتی آمار مشخصی وجود ندارد اما در روایات متعددی آمده است که بیش از 1500 نفر در مسجد گوهرشاد و با دستور رضاخان در کمتر از چند ساعت قتل عام شدند و پس از آن یک فضایی در جامعه ایجاد کردند که هیچ کس حتی جرات بیان این واقعه و تفحص در مرود آن را نداشت.

نایب رئیس کمیسیون اصل نود یادآور شد: به مناسبت مشاهده گورهای دسته جمعی در مشهد نهادهای مربوطه باید ورود داشته باشند و این موضوع بازخوانی شود از طرفی نهادهای فرهنگی باید ورود جدی داشته باشند زیرا ما در خصوص تاریخنگاری انقلاب و ثبت وقایع انقلاب کوتاهی کرده ایم و نتیجه این کوتاهی ما این شده است که فرد قلدری که در این کشور جنایات فراوانی کرده است در ذهن برخی جوانان ما یه عنوان یک فرد پیروز و موفق معرفی شده است.

حجت الاسلام پژمانفر افزود: در خصوص مباحثی مانند جدا شدن بحرین از ایران در دوران پهلوی دوم و تبعاتی که به دنبال این تجزیه برای کشور ایجاد شد را چرا هیچکس برای مردم بیان نمی کند علاوه بر آن بسیاری از مباحثی دیگر مانند فقری که بین مردم وجود داشته است، سطح سواد، تعداد دانشگاه ها، سطح بهداشت و مسائلی از این دست باید بازخوانی و حقیقت به نسل جوان گفته شود.

حجت‌الاسلام احمدپور: ضرورت ورود میراث فرهنگی برای تعیین مکان دفن شهدای گوهرشاد / شهدای واقعه گوهرشاد از شهدای شاخص دینی کشور هستند

در ادامه حجت الاسلام اکبر احمدپور، نماینده خواف و رشتخوار در مجلس شورای اسلامی پیرامون اماکن تدفین شهدای واقعه گوهر شاد در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: رضاخان در دوران حکومت دیکتاتوری خود دست به جنایات زیادی زد که یکی از آن جنایات واقعه مسجد گوهرشاد بود که به عنوان یکی از فاجعه های مهم دوران پهلوی مطرح است.

وی با بیان اینکه فاجعه مسجد گوهر شاد لکه ننگی بر دامان دیکتاتوری پهلوی در تاریخ به شمار می رود افزود: شهدای مسجد گوهرشاد مشهد مظلومانه به شهادت رسیدند.

نماینده خواف و رشتخوار در مجلس شورای اسلامی گفت: باتوجه به عمق فاجعه قیام گوهرشاد در دوران خفقان حکومت دیکتاتوری رضاخانی، افشای اینکه در واقع شهدای قیام در کجا دفن شده اند برای مردم مشخص نبود ولی این مسئله امروز نیازمند بررسی بیشتر و ورود جدی نهادهای مرتبط برای پیدا شدن مکان دقیق دفن شهدای قیام است.

وی در ادامه با درخواست از مسئولان به ویژه نهاد میراث فرهنگی برای ورود به مسئله پیدا شدن مکان دفن شهدا، بیان داشت: به عنوان نماینده خواف و رشتخوار این تقاضا را از مجموعه میراث فرهنگی و مسئولان امر و کسانی که دست اندرکار این موضوع هستند داریم که این همت و تلاش را داشته باشند و بررسی و کار کارشناسی دقیق و واقعی در این زمینه انجام بگیرد.

حجت‌الاسلام احمدپور ادامه داد: اگر واقعاً مشخص شود که در یک نقطه خاص شهدای قیام دفن شدند باید همه مقدمات و تجهیزات لازم در این زمینه انجام داده شود.

نماینده خواف و رشتخوار در ادامه با اشاره به نیاز به تکریم این شهدا، اذعان داشت: باید امروز یک بنای باشکوه در محل دفن شهدای واقعه گوهرشاد احداث شود که مورد توجه مردم قرار بگیرد و نسبت به این عزیزانی که مظلومانه به شهادت رسیدند ادای احترام شود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه شهدای واقعه گوهرشاد جزو شهدای شاخص دینی در کشور هستند خاطرنشان کرد: مسئولان باید به این موضوع توجه داشته باشند که هم از لحاظ تاکیدی که بر حرمت گزاری در منابع دینی برای شهدای عزیز شده و هم اینکه این عزیزان به عنوان شهدای شاخص اسلامی در تاریخ اسلام نامبرده شده است، نیاز به این موضوع است که محل دفن آنها مشخص باشد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: جنایات رضاخان در واقعه گوهرشاد باید به تصویر کشیده شود / ضرورت شناخت واقعی از جنایات رژیم پهلوی

در همین راستا حجت الاسلام جواد نیک بین، نماینده مردم کاشمر، خلیل آباد، بردسکن و کوهسرخ در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص ضرورت بازخوانی جنایات پهلوی، اظهار داشت: لازمه هر مرد و زنی که امروز در ایران اسلامی زندگی می کند، کتاب های اسناد شکنجه ها و جنایات رژیم پهلوی را که بعضاً به قلم خود وزیران زمان شاه یا قلم مرکز اسناد ایران و تاریخ شفاهی ایران که قبل و بعد از انقلاب نوشته شده و یا خاطرات هویدا و فرح پهلوی را بخوانند.

وی با بیان اینکه مردم باید این خاطرات را بخوانند تا بدانند روزگاری مردم ایران در چه فقر و فلاکتی زندگی می کردند و چه جنایت هایی رژیم سابق بر سر مردم در می آورد، خاطرنشان کرد: شناخت واقعی از دنیای سابق و جنایات رژیم پهلوی برای همه آدم ها ضروری و لازم است تا دست آوردهای انقلاب در کنار آنها شناخته شود.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به واقعه گوهرشاد، تصریح کرد: نمایشگاه های مصور از جنایات رضا خان در واقعه گوهرشاد باید ایجاد شود و مصاحبه با افرادی که در آن زمان شاهد این وقایع بودند که البته تعداد آنها بسیار کم است، افرادی که در خارج و داخل کشور این وقایع را دیدند یا دست اندرکاران این وقایع بودند باید انجام شود و این تصاویر و خاطرات به تصویر کشیده شود و در جای جای ایران به نمایش داده شود تا مردم جنایات رضاخان در واقعه گوهرشاد را هم ببیند و هم بشناسند.

شایان ذکر است که بسیاری از کارشناسان و تاریخ‌نگاران مشهدی در دهه‌های اخیر در سخنان و آثار خود به محل دفن گورهای دسته‌جمعی واقعه گوهرشاد اشاره مستقیم داشته‌اند ولی باز هم با وجود این مستندات تاریخی، پرونده گورهای دسته جمعی شهدای قیام گوهرشاد به دلیل کم‌کاری و ترک فعل سازمان‌های فرهنگی خراسان رضوی بر زمین ماند.

محل دفن 90 ساله شهدای مفقودالاثر گوهرشاد / مدعی العموم خواستار صدور مجوز برای کشف گورهای دسته جمعی جنایت پهلوی شدند

در همین رابطه سعید تشکری، نویسنده و محقق آثار تاریخی ضمن تأکید بر اینکه شهدای چهار هزار نفری جریان گوهرشاد بر اساس اسناد قابل استناد است افزود: پس از واقعه گوهرشاد و خانه‌نشین کردن زنان از سر ترس، موضوع تهی شدن شهر از مذهب پیگیری شده است چون یکی از احکام این بود که همه کارگزاران و مستخدمین دولت باید با همسران خود به صورت سربرهنه در مجالس حاضر شوند.

وی با اشاره به این مطلب که اجرای بالماسکه در سال 1314 قبل از تهران در مشهد جریان داشته است که بسیار عجیب است خاطرنشان کرد: در جریان گوهرشاد ذات ضدپهلوی مردم، مقاومت و رویارویی ملت شریف با این دست‌نشانده‌ها را می‌توان درک کرد که متأسفانه رو به فراموشی است

این محقق: اگر در هر شهری از کشورهای دنیا، مردم را به خاطر یک مطالبه فرهنگی، به‌صورت دسته‌جمعی و در مقیاس صدها نفر قتل‌عام می‌کردند، به‌اندازه یک موزه محصول فرهنگی در مورد آن وجود داشت، اما جای تأسف اینجاست که در تمام مشهد حتی یک کارت‌پستال در مورد واقعه گوهرشاد نداریم. پس از واقعه و در زمان پهلوی دوم، آن‌چنان خفقانی در کشور حاکم شد که افراد حتی جرأت نمی‌کردند بگویند کسی از خانواده ما در وقایع گوهرشاد به شهادت رسیده است و حتی در زمان انقلاب هم تلاش‌هایی در جهت به فراموشی سپردن این واقعه صورت گرفت که حاصل آن وضعیت امروز است.

دلایل مخفی بودن اجساد

مأموران رضاخان بسیاری از مجروحان را که هنوز زنده بودند، همراه شهدا در گورهای دسته‌جمعی دفن کردند و بر اساس نقل شاهدان عینی کامیون‌هایی پر از افراد زخمی را از محوطه حرم مطهر رضوی جمع می‌کردند و در حالی که از آنها خون می‌چکید، به نقاط نامعلومی می‌بردند!

سعید تشکری، نویسنده کتاب «پاریس، پاریس» و محقق موضوع قیام گوهرشاد با توجه به اظهارات برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره گور‌های دسته‌جمعی می‌گوید: طبق اسناد تاریخی که در کتابخانه ملی موجود است شهدای واقعه گوهرشاد در چندین نقطه از جمله پایین خیابان مشهد، گورستان پشت بانک ملی، کوچه ثبت و باغ خونی تدفین شدند. البته گورهای دسته‌جمعی در باغ خونی قابل استناد است، اما متأسفانه هیچ‌کس در مورد واقعه گوهرشاد حاضر نیست یک بار به شکل کلان و جدی نگاه عمیق و پژوهش شفاف به این جنایت داشته باشد.

«باغ خونی»؛ محل دفن دسته‌جمعی شهدای گوهرشاد

«باغ خونی» از معروف‌ترین باغ‌های ایرانی شهر مشهد در فاصله 500 متری از حرم مطهر رضوی، جزو آن دسته آثاری است که دستخوش حوادث زیادی شده است.

باغ خونی از معدود باغ‌هایی است که از دوران قاجار به یادگار مانده است. این باغ صدساله دارای سه عمارت بزرگ بوده که اکنون تنها یک عمارت آن باقی مانده است. در آن دوران که مشهد امروزی شهر کوچکی بیش نبود در بخش جنوبی حصارهای خارج از مشهد باغی به‌عنوان نمادی از باغ ایرانی ساخته شد.

این باغ با بیش از 6 هکتار مساحت به دلیل چشمه‌ای که در آن قرار داشت به باغ چشمه معروف شد ولی حوادث مختلفی باعث شد تا با نام‌های دیگری نیز شناخته شود. گفته شده که مالک شخصی این باغ فردی به نام «حاج محمد مهدی تاجر قندهاری» بوده است و از طرفی دیگر آن را ساختمانی دولتی می‌دانند که در زمان محمد تقی خان پسیان از آن به‌عنوان مرکز ژاندارمری استفاده می‌شد. این باغ بعدها به‌عنوان کنسولگری روسیه در دسترس روس‌ها قرار گرفت. عده‌ای عقیده داشتند که در واقعه مسجد گوهرشاد، اجساد زائران حضرت را به این باغ منتقل و دفن کردند و از آن زمان به بعد این باغ به باغ خونی شهرت یافت.

پارک وحدت فعلی، گودال خشت مال های سابق است / اجساد واقعه گوهرشاد در گورستان محله پایین خیابان دفن شدند

مهدی سیدی استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با خبرنگار صبح توس در خصوص حادثه گوهرشاد، اظهار داشت: در برخی از گزارش های بحث گودال خشت مال ها مطرح می شود که مکان اصلی آن پارک وحدت پایین خیابان است که قبلا گودال خشت مال ها بود و در این مکان کوره بود و فقرای مشهد هم در همین مکان حضور داشتند.

وی با بیان اینکه قبرستانی در کنار گودال خشت مال ها بود و امروز پارک شده و اغلب پارک های مشهد هم گورستان بوده است، خاطرنشان کرد: پارک وحدت سمت چب پایین خیابان مشهد محل خشت مال ها و قبرستان محله پایین خیابان بود.

سیدی همچنین تصریح کرد: برخی اوقات اتفاقاتی رخ می داد که گورهای دسته جمعی به وجود می آمد و برخی اخبار در خصوص واقعه گوهرشاد مبنی بر این است که جنازه ها با کامیون ها جمع آوری شد و در گورستان محله پایین خیابان دفن شدند.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد اذعان کرد: برخی از منابع نیز از هویت اشخاص در این گورهای دسته جمعی نوشته اند ولی استناد قطعی نیست و هر واقعه ای که رخ می داد در یک مکان دفن می شدند.

قبر دسته جمعی در گودال خشت‌مال‌های مشهد صحت دارد

سعید تشکری، محقق قیام گوهرشاد اظهار کرد: دهه 80، سریالی با موضوع مسجد گوهرشاد، برای شبکه 2 نوشتم که هیچوقت ساخته نشد؛ بعدها رمان پاریس پاریس را با اشاره به این کشتار گورهای دسته جمعی کشته شدگان گوهرشاد نوشتم که خیلی‌ها آن را خیال نویسنده نامیدند.

وی با بیان اینکه راویان باقی‌مانده از آن قیام در سمینار گوهرشاد به موضوع گورهای دسته جمعی اشاره کردند افزود: گورهای دسته جمعی در سه نقطه باغ خونی، گودال خشت‌مال‌ها و پشت بانک ملی خیابان امام خمینی مشهد (ارگ سابق) قرار دارد.

تشکری با اشاره به اینکه مسئولان فرهنگی دغدغه جدی برای این موضوع و هویت شهری مشهد ندارند افزود: شهدای واقعه گوهرشاد در چندین نقطه از جمله پایین خیابان مشهد، گورستان پشت بانک ملی و کوچه ثبت تدفین شدند و باغ خونی نیز در این جریان مورد پیشنهاد قرار گرفته است و البته این نقاط به دلیل اینکه برای مردم آشنا بوده پس از چند روز شهدای خودشان را پیدا می‌کردند.

یک دهه محل اجساد شهدای گوهرشاد نامعلوم بود

وی با بیان اینکه تا زمانی که سفارت روسیه از آن مکان بیرون می‌رود یعنی حدود یک دهه، محل این اجساد نامعلوم بوده است افزود: بر این اساس پاکروان تصمیم می‌گیرد باغ خونی را به مکانی بدنام معرفی کند و تا مدت‌ها اسناد آن پنهان بوده، البته اسناد تاریخی این ماجرا در کتابخانه ملی قابل مشاهده و تحقیق است.

تشکری اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در گفتگویی تأکید دارند ماجرای واقعه مسجد گوهرشاد باید از این حالت خاموش خارج شود ولی متأسفانه جریان هدفمندی مدام در حال خاموش کردن آن است.

گودال خشت مال‌ها؛ نقطه قریب به یقین دفن اجساد قیام گوهرشاد / انتقال اسناد شهربانی در قیام گوهرشاد به انباری در جاده کرج

در ادامه مهدی عشقی رضوانی، پژوهشگر و کارشناس تاریخ قیام گوهرشاد مشهد در گفت‌وگو با صبح توس، در رابطه با مکان دفن شهدای قیام گوهرشاد گفت: عمده‌ترین جایی که نام برده شده همان بلوار وحدت یا گودال خشت مال ها است که در تاریخ شفاهی مردم می‌گفتند اینجا شهدای قیام گوهرشاد را دفن کرده اند.

وی ضمن اشاره به برخی موارد از تاریخ شفاهی قیام افزود: فردی را داریم که هر وقت با پدرش از اینجا عبور میکرده متوقف شده و اعلام کرده که پدرم را اینجا دفن کردند و ذکر فاتحه داشته اند و یا فردی داریم که می گفت با مادرم در قسمت خالی اینجا فاتحه می خواندیم و اینجا را مکان دفن شهدای واقعه گوهر شاد به ما معرفی کرده است.

باغ خونی مشهد دومین نقطه احتمالی دفن شهدای قیام گوهرشاد

این محقق و پژوهشگر تاریخی ادامه داد: باغ خونی مشهد که آن زمان کنسولگری روسیه بوده نقطه دومی است که خیلی مطرح شده و مدت زیادی متروکه است و گویا شهرداری به دنبال تبدیل این نقطه به موزه است.

وی با بیان اینکه برخی اعتقاد دارند که شهدا در چند قسمت تدفین شده اند افزود: آیت الله خزعلی و پدرش روز بعد از حادثه گوهرشاد به حرم می‌روند و همین مکان ها از جمله گودال خشت مال ها را به عنوان محل تدفین شهدای قیام مطرح می‌کنند.

عشقی با بیان اینکه روایت های مختلفی از کوهسنگی، خواجه ربیع نیز مطرح هستند که استناد کمتری دارند تصریح کرد: 34 نفر از بازماندگان شهدای واقعه که در مشهد زندگی می کنند را پیدا کردیم و از این تعداد عکس 4 شهید را نیز یافتیم که بر این اساس یک سری المان ها ساخته شد که در نقاط مختلف شهر نصب شده است.

تلاش پهلوی برای پاک کردن آثار قتل عام

پژوهشگر تاریخ قیام گوهرشاد مشهد اظهار کرد: بر اساس اطلاعات ما تیم اصلی کشتار نیروهای غیر مشهدی بوده‌اند و چند نفر را داریم که سرباز بوده اند و از تیراندازی امتناع می‌کنند ولی در یک خاطره غیرمستقیم سرباز مشهدی را داریم که خود را مأمور مسلسل سنگین این واقعه معرفی می‌کند.

وی با اشاره به دلایل نبودن اسناد ارتش در رابطه با این واقعه افزود: اسناد ارتش زمان آمدن روس‌ها به روسیه انتقال داده شده و اسناد موجود نیز به روزهای بعد از واقعه در رابطه با تبعیدها برمی‌گردد و گفته شده که اسناد شهربانی مربوط به آن زمان در جاده کرج وجود دارد که هنوز پالایش نشده است.

دو مکان حتمی کشف گورهای دسته جمعی دوران رضاخان در مشهد

در ادامه ابوالفضل شرفی، پژوهشگر واقعه گوهرشاد در گفت‌وگو با خبرنگار صبح توس، تصریح کرد: یک سری از شهدا را به منطقه گودال خشت‌مال‌ها منتقل کردند و این منطقه از سایر منطقه‌ها مستندتر است؛ یکی سری از شهدا را هم به باغ خونی بردند و برخی دیگر نیز در بیمارستانی به نام بیمارستان آمریکایی‌ها منتقل شدند که بعداً معلوم نیست کجا دفن شدند؛ احتمالاً این بیمارستان حوالی بیمارستان امام رضا (ع) فعلی است.

شرفی با بیان اینکه اسامی 22 تا 23 نفر از شهدا در سندی به‌عنوان دفتر مردگان گلشور ثبت و منتشر نیز شده است بیان کرد: گودال خشت‌مالها ازاین‌جهت مستندتر است که جایی آماده برای دفن بوده است، چون واقعه سریع اتفاق افتاده و پیش‌بینی برای آن نشده و دستور تیراندازی و حمله هم به لحظه داده شده است، کشته‌ها را به گودال خشت‌مالها منتقل کردند.

یوسف متولی حقیقی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و پژوهشگر تاریخ خراسان در گفت‌وگو با صبح توس، در رابطه با محل دفن شهدای واقعه گوهرشاد اظهار داشت: گزارش‌های ضد و نقیضی در رابطه با محل دفن شهدای واقعه مسجد گوهر شاد مشهد وجود دارد، یک عده در رابطه با محل دفن این شهدا بر این نظر هستند که آنان در منطقه سیدی مشهد، حدود 2 تا 3 کیلومتری جنوب حرم مطهر رضوی دفن شده‌اند و برخی نیز می‌گویند شهدای این جنایت را در 3 چاه واقع در پایین خیابان مشهد در گودال معروف به خشت مال‌ها، که اکنون به پارک وحدت مشهور است به صورت دست جمعی دفن کرده‌اند.

میراث فرهنگی، شهرداری مشهد و بنیاد شهید متولی اصلی کشف گور دسته جمعی هستند

مؤلف کتاب تاریخ معاصر مشهد با تاکید بر اینکه باید دستگاه های متولی موضوع محل دفن شهدای گوهرشاد را پیگیری کنند، افزود: میراث فرهنگی، شهرداری مشهد و بنیاد شهید در حال حاضر متولی اصلی پیگیری ابعاد مختلف دفن شهدای واقعه گوهرشاد در مشهد هستند.

حکومت پهلوی به دنبال پاک‌سازی آثار جنایت مسجد گوهرشاد بوده است

این کارشناس مسائل تاریخی در ادامه با اشاره به تلاش‌های مستمر حکومت پهلوی بر پاک کردن آثار این جنایت، اذعان داشت: در دوران طاغوت و در چهل سال قبل از انقلاب، حکومت شاهنشاهی پهلوی به دنبال گم و گور کردن مکان دفن اجساد شهدای واقعه گوهرشاد بوده است.

واکنش کاربران فضای مجازی به کشف گورهای دسته جمعی واقعه گوهرشاد

در همین رابطه کاربران فضای مجازی با واکنش به کشف گورهای دسته جمعی جنایت رضا پهلوی در مسجد گوهرشاد مشهد بیان داشتند: بر اساس تحقیقات و شواهد تاریخی شهدای واقعه گوهرشاد در چندین نقطه شهر مشهد دفن شدند که امروز پس از گذشت چندین دهه از این واقعه خونین خبرهایی مبنی بر کشف و داغ شدن این خبر در فضای مجازی در حال انتشار است.

رهبر معظم انقلاب در سخنانی تأکید دارند ماجرای واقعه مسجد گوهرشاد باید از این حالت خاموش خارج شود ولی متأسفانه جریان هدفمندی مدام در حال خاموش کردن و کم اهمیت جلوه دادن آن است.

1500 نفر از دانشجویان دختر مشهدی خواستار صدور مجوز برای کشف گورهای دسته جمعی به جامانده از واقعه گوهرشاد شدند

همچنین طی امضاء طوماری، 1500 نفر از دانشجویان دختر مشهدی از امام جمعه مشهد، استاندار خراسان رضوی و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی طی مطالبه ای عمومی خواستار صدور مجوز برای کشف گورهای دسته جمعی به جامانده از واقعه گوهرشاد شدند.

متن این طومار به شرح زیر است؛

امام جمعه محترم و استاندار گرامی و ریاست محترم بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی

سلام علیکم؛

اکنون که در آستانه چهل و سومین سالگرد انقلاب اسلامی هستیم، همه ی ما بانوان و دختران فعال فرهنگی اجتماعی مشهدی، غفلت تاریخی در برابر جنایت شنیع خاندان پهلوی در کشتار بی رحمانه و به شهادت رساندن بیش از 1000 نفر از زنان و مردان بی گناه که در تحصن اعتراض آمیز علیه ظلم و استکبار این خاندان در صحن گوهرشاد حرم مطهر رضوی حضور داشتند و به تبع آن انتقال شهدا و زنده به گور کردن جمع کثیری از بازماندگان در گورهای دسته جمعی در چند نقطه از شهر مشهد و بی اعتنایی به سرنوشت این عزیزان و خانواده‌های داغدارشان را محکوم می نماییم.

احتراما بدین وسیله ما امضا کنندگان این طومار اعتراض خود را نسبت به این سکوت تاریخی اعلام می داریم و از متولیان امر انتظار داریم نسبت به حفر اماکن اعلام شده از قبور دسته‌جمعی جهت تشخیص هویت اجساد مدفون و واکاوی علت فوت این عزیزان اقدامات لازم را مبذول نمایند و نیز مجدانه خواهانیم، این واقعیت تاریخی احیا شده و در اماکن قبور شهدا یادمان نصب گردد و پرده از جنایات این رژیم سفاک برداشته شده و ظلم تاریخی خاندان پهلوی به جهانیان معرفی گردد.

ضرورت بازخوانی واقعه گوهرشاد در سطح ملی

گویا افراد تصمیم‌گیر در واقعه گوهرشاد زیاد علاقه ندارند این موضوع در حوزه کلان بازخوانی و مطرح شود چراکه بر اساس گفته های تشکری، پژوهشگر و نویسنده موضوع قیام گوهرشاد گورهای دسته جمعی در باغ خونی قابل استناد است ولی متأسفانه هیچ کس در مورد واقعه گوهرشاد حاضر نیست یک بار به شکل جدی، کلان و جدی به آن نگاه عمیق داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه سیاه‌ترین دوران شهری مشهد در واقعه گوهرشاد، شکل واقعی اعتراض ملی و مذهبی است که بین روحانیت، روشنفکران و مردم تفاهم صورت می‌گیرد افزود: تعداد کشته‌شدگان در این واقعه از همه اقشار هستند و گسترده است و هرکدام از اسناد دارای بار دراماتیک است.

کم‌کاری‌های زیادی در موضوع گوهرشاد صورت گرفته است، خون‌های ریخته شده در این جنایت تاریخی و چهره تاریک دیکتاتورهایی همچون رضاخان به‌گونه‌ای در حال پنهان‌سازی است که امروز برای جوان ما این شبهه به وجود می‌آید که چرا ملت، رضاخان را نمی‌خواستند و نوجوان ما می‌پندارد که این دیکتاتور وابسته به غرب، یک اسطوره ملی در زمینه‌های سازندگی و فرهنگی بوده است و در این راستا هشت دهه سانسور واقعه گوهرشاد باعث شده تا برخی افراد جرأت کنند در فضای مجازی، موجود وحشی و درنده‌خویی مانند رضاخان میرپنج را اسطوره آزادی‌خواهی معرفی کنند.

*ادامه نظرات کارشناسان

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد مطرح کرد؛

موافقت اولیه میراث فرهنگی با آغاز بررسی علمی کشف محل تدفین شهدای قیام گوهرشاد 

دکتر هادی وکیلی، استاد تاریخ و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با صبح توس؛ اظهار کرد: خبر کشف گور دسته جمعی شهدای واقعه گوهرشاد همه جا منتشر شده است ولی اطلاعی از محل دقیق این اجساد نداریم.

وی افزود: در صورت همکاری میراث فرهنگی، می توان با اقدام جدی، با کیفیت، مستند و معتبر اماکن احتمالی تدفین اجساد قیام گوهرشاد را بررسی میدانی کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد ضمن تأکید بر اینکه بایستی تاریخ شفاهی و اسناد مکتوب را در این زمینه جمع بندی داشته باشیم گفت: گمانه زنی های علمی در این زمینه دشوار است و احتمالات دارد اما روش علمی همین است.

وی اعلام کرد: میراث فرهنگی خراسان رضوی با این پیشنهاد اولیه آغاز بررسی علمی اماکن احتمالی تدفین اجساد قیام گوهرشاد موافقت کرده است.

وکیلی با اشاره به دلایل پرداخته نشدن به این ماجرای تاریخی تصریح کرد: باید برای کشف حقیقت در واقعه گوهرشاد تیمی علمی متخصص تشکیل شود چراکه اقدام مهمی است.

وی افزود: نقاط احتمالی تدفین شهدای واقعه گوهرشاد زمین های چند هکتاری است و امروز در این نقاط ساختمان سازی شده و اقدامات باستان شناسی و مطالعات با دشواری خاصی همراه است.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: در قبرستان کوهسنگی، گلشور و خشت مال ها خود به خود اجسادی دیگر نیز تدفین شدند و اگر به اجسادی هم برسیم باید ارتباط آن با قیام گوهرشاد بررسی دقیق شود.

وی افزود: بایستی در زمینه کشف محل دقیق گورهای دسته جمعی شهدای قیام گوهرشاد نهادهایی که در این زمینه مسئولیت دارند هماهنگ باشند و همه امکانات را در یک راستا قرار دهند تا نتیجه مطلوبی گرفته شود.

*ادامه نظر کارشناسان

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و پژوهشگر تاریخ مشهد:

میراث فرهنگی و شهرداری متولیان اصلی کشف گور دسته جمعی واقعه گوهرشاد هستند / تلاش پهلوی برای پاک کردن آثار قتل عام

یوسف متولی حقیقی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و پژوهشگر تاریخ خراسان در گفت‌وگو با صبح توس، در رابطه با محل دفن شهدای واقعه گوهرشاد اظهار داشت: گزارش‌های ضد و نقیضی در رابطه با محل دفن شهدای واقعه مسجد گوهر شاد مشهد وجود دارد، یک عده در رابطه با محل دفن این شهدا بر این نظر هستند که آنان در منطقه سیدی مشهد، حدود 2 تا 3 کیلومتری جنوب حرم مطهر رضوی دفن شده‌اند و برخی نیز می‌گویند شهدای این جنایت را در 3 چاه واقع در پایین خیابان مشهد در گودال معروف به خشت مال‌ها، که اکنون به پارک وحدت مشهور است به صورت دست جمعی دفن کرده‌اند.

اسامی برخی از مجروحان بیمارستانی واقعه گوهرشاد در قبرستان گلشور مشهد وجود دارد

وی با تاکید بر اینکه دو مکان دفن در رابطه با شهدای واقعه مسجد گوهر شاد مطرح است، اذعان داشت: یک عده که زخمی بودند و در بیمارستان فوت کردند که اسامی آن‌ها در قبرستان گلشور مشهد وجود دارد.

متولی در رابطه با احتمال بالای وجود مکان گور دست جمعی شهدای گوهر شاد، در محل کنونی پارک وحدت مشهد، بیان داشت: چند سال گذشته در روزنامه‌ها خبری مبنی بر انجام عملیات کنده کاری در پارک وحدت منتشر شد که در آن خبر از کشف چندین اسکلت نقل شده بود، ولی به دلیل عدم احساس مسئولیت برخی نهادها، پیگیری و بررسی بقایای اجساد انجام نشده است.

وی تصریح کرد: در کتاب تاریخ معاصر مشهد به اماکن احتمالی دفن شهدای واقعه مسجد گوهرشاد و تعداد شهدا اشاره شده است، ولی کمی جای تعجب دارد با وجود گذشت بیش از 40 سال از انقلاب و مشخص بودن مکان‌های دفن و وجود برخی افراد که مکان دقیق دفن را می‌دانستند، چرا کسی احساس مسئولیت نکرده است.

کشف اسکلت در پارک وحدت مشهد می‌تواند مرتبط با شهدای گوهرشاد باشد

کارشناس و پژوهشگر تاریخ مشهد اذعان داشت: میراث فرهنگی، شهرداری و آستان قدس هیچکدام پیگیر موضوع مکان دفن شهدای واقعه گوهرشاد نیستند، در رابطه با پارک وحدت باید موضوع رسمیت پیدا کرده و پیگیری شود، چرا که منطقه مذکور زیر نظر شهرداری بوده و گزارش کشف اسکلت در این پارک توسط روزنامه‌ها نیز چاپ شده است، شهرداری مشهد باید این موضوع را گزارش کرده و پیگیر مسئله می‌شدند.

میراث فرهنگی، شهرداری مشهد و بنیاد شهید متولی اصلی کشف گور دسته جمعی هستند

مؤلف کتاب تاریخ معاصر مشهد با تاکید بر اینکه باید دستگاه های متولی موضوع محل دفن شهدای گوهرشاد را پیگیری کنند، افزود: میراث فرهنگی، شهرداری مشهد و بنیاد شهید در حال حاضر متولی اصلی پیگیری ابعاد مختلف دفن شهدای واقعه گوهرشاد در مشهد هستند.

حکومت پهلوی به دنبال پاک‌سازی آثار جنایت مسجد گوهرشاد بوده است

این کارشناس مسائل تاریخی در ادامه با اشاره به تلاش‌های مستمر حکومت پهلوی بر پاک کردن آثار این جنایت، اذعان داشت: در دوران طاغوت و در چهل سال قبل از انقلاب، حکومت شاهنشاهی پهلوی به دنبال گم و گور کردن مکان دفن اجساد شهدای واقعه گوهرشاد بوده است.

وی با بیان اینکه بعد از انقلاب بود که این موضوع به شکل‌هایی توسط برخی از افراد پیگیری شده و دستگاه‌های متولی باید از پژوهشگران و تاریخ نویسان برای پیدا شدن محل دفن شهدا کمک بگیرد تصریح کرد: هر سال برای شهدای مسجد گوهرشاد، همایش، کنگره و مراسم گرامیداشت برگزار می‌شود، اما در رابطه با محل دفن شهدا پیگیری جدی انجام نشده و نهادهای مسئول باید پای کار بیایند.

متولی حقیقی در رابطه با افراد و شهدای این واقعه یادآور شد: به دلیل زائر بودن بیشتر شهدای واقعه گوهرشاد و حضور آن‌ها در روستاها و مکان‌های دوردست، در آن زمان کسی پیگیر شهادت آنان به صورت جدی نشده، اکنون اسم و رسم تعدای از کسانی که در قبرستان گلشور دفن شده‌اند مشخص است.

کشف مکان دقیق دفن شهدا امکان‌پذیر است

مولف کتاب تاریخ معاصر مشهد، با اشاره به راه حل و نحوه شناسایی مکان دفن شهدای گوهرشاد، اذعان داشت: در این رابطه باید سراغ افراد قدیمی و نسل‌های دوم آن‌ها رفت و از طریق این اشخاص برای شناسایی مکان دفن شهدای گوهرشاد اقدام کرد، چرا که مکان دفن شهدا در اسناد و مدارک ممکن است به طور دقیق مشخص نباشد، اما با مصاحبه با افراد حاضر در آن زمان یا فرزندان آن‌ها می‌توان به مکان دقیق دفن اجساد شهدا رسید.

وی با تاکید بر اینکه با تشکیل کارگروه تخصصی در مورد این پرونده، قطعا به تعداد و مکان دفن شهدای واقعه مسجد گوهرشاد مشهد خواهیم رسید، افزود: شاید برخی از مصاحبه‌ها را بخش تاریخ شفاهی آستان قدس انجام داده باشد، در نقل تاریخ شفاهی به سراغ یکسری از افراد قدیمی رفته‌اند و در مسائل مختلف مانند واقعه گوهرشاد تاریخ شفاهی نویسی کرده‌اند.

ادامه نظر کارشناسان

در گفتگو با پژوهشگر واقعه گوهرشاد مطرح شد؛ دو مکان حتمی کشف گورهای دسته جمعی دوران رضاخان در مشهد

ابوالفضل شرفی، پژوهشگر واقعه گوهرشاد در گفت‌وگو با خبرنگار صبح توس؛ با اشاره به این واقعه تاریخی اظهار کرد: طبق تحقیق‌هایی که صورت گرفته یکی از شهدای قیام گوهرشاد جلوی درب ورودی پارک کودک (سه‌راه کاشانی) تدفین شده و آنجا یادمان دارد؛ از تعداد شهدای این واقعه نیز آمارهای متفاوتی وجود دارد.

وی تصریح کرد: یک سری از شهدا را به منطقه گودال خشت‌مال‌ها منتقل کردند و این منطقه از سایر منطقه‌ها مستندتر است؛ یکی سری از شهدا را هم به باغ خونی بردند و برخی دیگر نیز در بیمارستانی به نام بیمارستان آمریکایی‌ها منتقل شدند که بعداً معلوم نیست کجا دفن شدند؛ احتمالاً این بیمارستان حوالی بیمارستان امام رضا (ع) فعلی است.

این پژوهشگر واقعه گوهرشاد بیان کرد: افرادی که در روز واقعه به این بیمارستان منتقل کردند به‌شدت زخمی بودند و احتمالاً نسبت به دفن آن‌ها چون وضعیت وخیمی داشتند، اقدام شده و مشخص نیست کجا دفنت شدند.

شرفی عنوان کرد: اسامی 22 تا 23 نفر از شهدا در سندی به‌عنوان دفتر مردگان گلشور ثبت و منتشر نیز شده است.

وی ادامه داد: طبق گفته های صاحبان خاطره و بزرگان شهر بیشتر شهدا در گودال خشت‌مال‌ها و باغ خونی دفن شده‌اند.

این پژوهشگر واقعه گوهرشاد بیان کرد: گودال خشت‌مالها ازاین‌جهت مستندتر است که جایی آماده برای دفن بوده است، چون واقعه سریع اتفاق افتاده و پیش‌بینی برای آن نشده و دستور تیراندازی و حمله هم به لحظه داده شده است، کشته‌ها را به گودال خشت‌مالها منتقل کردند.

شرفی ادامه داد: آن موقع چون خفقان شدیدی وجود داشته، عملاً هیچ روایت درستی از واقعه وجود ندارد؛ عده‌ای که شاهد واقعه بودند، کشته شدند و برخی نیز به شنیده‌ها اکتفا کردند و تحقیق در این رابطه منجر به مرگ می‌شد؛ حتی خانواده‌های شهدا نیز حق گریه کردن نداشتند.

این پژوهشگر واقعه گوهرشاد گفت: آن چیزی که از واقعه روایت می‌شود، بیشتر حدس و گمان است و بیشترین خاطراتی که درباره محل دفن شهدا ثبت کردیم، به گودال خشت‌مال‌ها (پارک وحدت کنونی) اشاره دارد.

شرفی تصریح کرد: عده‌ای هم در خاطرات اشاره داشتند که در منطقه الندشت نیز شهدا را دفن کردند؛ در مصاحبه‌ای که خود آقای وحید جلیلی با آیت‌الله خزعلی دارند، اشاره می‌کنند که شهدا را در باغ خونی دفن کردند.

وی اضافه کرد: در کتاب قیام گوهرشاد آقای سینا واحد نیز از کسانی که در واقعه بودند و یا ارتباط مستقیم با واقعه داشتند، گفتند که شهدا را به باغ خونی برای دفن منتقل کردند.

این پژوهشگر واقعه گوهرشاد بیان کرد: بعد از انقلاب اسلامی به دلیل اینکه ثبت خاطره‌های شفاهی انقلاب اسلامی و بعد دفاع مقدس مهم بود، ازاین‌جهت واقعه گوهرشاد در این میان مغفول ماند.

شرفی بیان کرد: برای واقعه گوهرشاد تاریخ باید واکاوی شود و اگر هم استخوان‌هایی پیدا شده باید در آزمایشگاه‌هایی مورد آزمایش قرار بگیرند و قطعی شود که مربوط به آن زمان است.

وی تصریح کرد: در بسیاری از کشورها به‌وسیله باستان‌شناسی و آزمایش‌های مختلف ریزترین مسائل تاریخی‌شان را واکاوی می‌کنند؛ در رابطه با قیام گوهرشاد نیز باید کارشناسان جمع شوند و کارگروهی تشکیل دهند و این واقعه را از دیدگاه‌های مختلف موردبررسی قرار داده و اگر مدرک فیزیکی و شفاهی وجود دارد، زیر ذره‌بین قرار بگیرد.

این پژوهشگر واقعه گوهرشاد عنوان کرد: عده‌ای که در کشورمان به دنبال تطهیر رژیم پهلوی هستند ازجمله کسانی هستند که نمی‌خواهند وقایعی همچون گوهرشاد رسانه‌ای و یا در مورد آن تحقیقات انجام شود.

شرفی با ذکر خاطره‌ای از برادرزاده یکی از شهدای قیام گوهرشاد بیان کرد: وی مطرح کرد که پدر من یعنی برادر شهید اوایل انقلاب خیلی پیگیر این مسئله بودند، اما پاسخی به ایشان ندادند و بعداً هم از پیگیری ما نیز مسئولان تعجب کردند.

وی در پایان گفت: شهر و روستاهای مختلف مشهد را برای تحقیقات درباره قیام گوهرشاد زیرورو کردیم، اما دریغ از اینکه پشتیبانی از سوی دستگاه‌های متولی صورت گیرد.

ادامه نظر کارشناس:

کارشناس و پژوهشگر مطالعات تاریخ معاصر مطرح کرد؛ سرانجام مبهم چاپ 3 هزار سند تاریخی واقعه گوهرشاد در شهرداری مشهد / قیام گوهرشاد، هویت شهری مشهد است

احمد عسکری، پژوهشگر مطالعات تاریخ در گفت‌وگو با صبح توس، اظهار کرد: اسناد زیادی از قیام گوهرشاد در اختیار شهرداری مشهد به صورت جمع آوری شده، قرار دارد و معاونت فرهنگی شهرداری مشهد باید تشریح کند که این اسناد چه سرانجامی پس از 5 سال داشته است.

وی افزود: بیش از 3 هزار مورد اسناد از واقعه گوهرشاد وجود دارد که هیچ گاه چاپ نشده و در اختیار شهرداری مشهد است.

این کارشناس مسائل تاریخی با اشاره به وجود اسنادی از واقعه گوهرشاد تا زندانی شدن فعالان قیام و رخدادهای مرتبط با آن گفت: این اسناد در 6 جلد جمع آوری شده است و نیازمند اصلاحات نهایی و ویراستاری و چاپ است.

 قیام گوهرشاد، هویت شهری مشهد است

وی افزود: متأسفانه اقدامات در این مرحله متوقف شده است لذا مطالبه‌ای از شهرداری و مدیریت شهری جدید مشهد وجود دارد که به واسطه وجود این اسناد، در معاونت فرهنگی نباید رویه گذشته دنبال شود و باید گوهرشاد را جزئی از هویت شهری مشهد تلقی کنند.

عسکری با تأکید بر این مطلب که سرانجام این اسناد از واقعه تاریخی مهم گوهرشاد برای مردم اهمیت دارد ادامه داد: بیش از 3 هزار سند از دوران بازجویی فعالان قیام گوهرشاد و بررسی موضوعات و اتفاقات قیام وجود دارد که متأسفانه در پی عدم چاپ و انتشار این اسناد ادعاهای غیرمستندی در باره این قیام مطرح می‌شود که به این واقعه صرفا سیاسی پرداخته شده بود.

وی افزود: در پی عدم انتشار این اسناد برخی گروه ها گفتند که علت اصلی قیام، بحث کشف حجاب نبوده است در حالیکه اگر این اسناد چاپ شود مشخص خواهد شد که در یکی از این سندها صراحتا اشاره دارد که ترس حکومت، از حجاب بانوان است.

یش از 4 سال اسناد مهم واقعه گوهرشاد بلااستفاده مانده است

این پژوهشگر مطالعات تاریخ تصریح کرد: برخی روشنفکران ادعایی خلاف این واقعه تاریخی دارند که می توان با ارائه این اسناد از واقعه روشنگری در راستای فهم بهتر ماجرا برای جامعه داشت.

وی با بیان اینکه نباید چاپ کتاب اسناد گوهرشاد توسط شهرداری مشهد به تاریخ بپیوندد افزود: گردآوری این اسناد از دوره گذشته مدیریت شهری صورت گرفته و جای تأسف دارد که بیش از 4 سال این اسناد بلااستفاده مانده است.

عسکری خاطرنشان کرد: طی تفاهم نامه‌ای چنین اسناد مهمی پیرامون موضوع گوهرشاد از مرکز اسناد انقلاب اسلامی دریافت شده، مورد بازخوانی قرار گرفت و تا مرحله چاپ نیز رسیده است ولی باید پیگیری شود آیا میزان بودجه شهرداری مشهد به اندازه چاپ چند جلد کتاب مهم به عنوان هویت تاریخی این شهر نیست و یا مسائل دیگری دخیل است؟!

*

مطالبه ائمه جمعه خراسان رضوی از میراث فرهنگی؛

ضرورت ورود جدی میراث فرهنگی به تفحص شهدای واقعه مسجد گوهرشاد

جمعی از ائمه جمعه خراسان رضوی در خطبه های نماز جمعه مطالبات خود را نسبت به ورود جدی میراث فرهنگی به منظور تفحص شهدای واقعه مسجد گوهرشاد تبیین کردند.

خطیب جمعه موقت تربت حیدریه:

پیگیری اجساد هزاران نفر از شهدای قیام گوهرشاد نباید مغفول بماند

حجت الاسلام داوری، خطیب جمعه موقت تربت حیدریه در آیین خطبه های نماز این هفته اظهار داشت: موضوع بررسی و کشف گورهای دسته جمعی شهدای گوهرشاد در گودال خشت مالها در روزهای اخیر یاد و خاطره آن قیام خونین را بار دیگر در اذهان زنده کرد که در 21 تیرماه سال 1314 مردم مشهد در اعتراض به سیاست های کشف حجاب رضاخان ملعون به خیابان‌ها ریختند و اعتراضات در پی محاصره منزل بزرگان مشهد، مردم به آستان مقدس رضوی پناه بردند و در مسجد گوهرشاد متحصن شدند.

وی در تشریح این واقعه افزود: به دستور رضاخان ملعون اطراف حرم را محاصره و شروع به تیراندازی کردند و هزاران نفر از مردم بی گناه به جرم دفاع از حجاب را به خاک و خون کشیدند و ماموران هنوز کسانی که نفس می کشیدند را در گورهای دسته جمعی دفن کردند.

حجت الاسلام داوری به مطالبه جدی بررسی کشف گورهای دسته جمعی قیام خونین مسجد گوهرشاد اشاره کرد و افزود: قیام مسجد گوهرشاد حماسه ای برای دفاع از حجاب بود و این قیام و پیگیری اجساد هزاران نفر از شهدای آن نباید مغفول بماند.

خطیب جمعه موقت تربت حیدریه گفت: در مسجد مسلمین و عده ای از مظلومان را که برای دادخواهی جمع شدند قتل عام کردند. و امروز بعد از 86 سال از این فاجعه ابعاد این واقعه و بقایای اجساد شهدا باید مورد بررسی قرار گیرد.

حجت الاسلام داوری گفت: دهه فجر برای ملت ایران بلکه برای همه ملل اسلامی یک مبدا عظیم تاریخی است و این ایام تجلیل میثاق ملت با انقلاب و آرمانهای امام و شهداست.

وی بیان داشت: ایام الله دهه فجر سرآغاز طلوع اسلام و خواستگاه ارزشهای اسلامی است و به فرموده رهبری معظم باید از حالت جشن دولتی خارج و همانند اعیاد اسلامی مردمی و گرامی داشته شود، چرا که این ایام بزرگترین خاطره ملت ایران است.

داوری اظهار کرد: با ورود امام به ایران نظام پوسیده شاهنشاهی از بین رفت و دشمنان اسلام و انقلاب با یاد پیروزی انقلاب دشمنی می کنند اما علی رغم میل آنها خاطره انقلاب را باید بزرگ و گرامی بداریم.

وی اضافه کرد: دشمنان انقلاب اسلامی گمان می کردند با هک کردن چند ثانیه ای تلویزیون مردم نسبت به انقلاب و نظام و ولایت فقیه ناامید می شوند اما با عنایت الهی این انقلاب روز به روز تنومند تر و بارورتر می شود.

سکوت مرگبار مدعیان دروغین حقوق بشر در وقایع یمن تامل برانگیز است

خطیب جمعه موقت تربت حیدریه افزود: حملات وحشیانه به مردم مظلوم یمن با حمایت دولت مستکبر آمریکا و دخالت برخی کشورهای عربی که منجر به شهادت مردم مظلوم می شود و سکوت مرگبار مجامع بین المللی تامل برانگیز است.

وی افزود: با وجود وخیم تر شدن اوضاع ادر یمن ائنلاف عبری عربی همچنان بیمارستانها و مدارس و ادارات یمن را بمباران می کنند و مدعیان حقوق بشر همچنان در برابر اقدامات وحشیانه رژیم سعودی سکوت اختیار کردند.

داوری گفت: ملت ایران ضمن اعلام همدردی با مردم مظلوم یمن اقدامات غیر انسانی و کشتار بی رحمانه توسط رژیم سعودی و ائتلاف عبری عربی را محکوم می کند.

امام‌جمعه اسحاق‌آباد:

ضرورت ورود جدی میراث فرهنگی به تفحص شهدای واقعه مسجد گوهرشاد / رسوایی مجدد پهلوی با پیدا شدن بقایای شهدا

حجت‌الاسلام علیرضا زارعی، امام‌جمعه اسحاق‌آباد در خطبه‌های نماز جمعه این شهر در محل مصلی گفت: کشتار جمعی معترضین کشف حجاب نشانه اوج خباثت و رذالت خاندان پهلوی است.

وی تصریح کرد: رژیم رضاشاه ملعون جواب معترضین را با به خاک و خون کشیدن مردم متدین و بی‌گناه داد.

زارعی تأکید کرد: شهدای مدافع عفاف و حجاب در جریان کشف حجاب رضاخان جزو شهدای مظلوم تاریخ ایران در قرن اخیر هستند که متأسفانه تاکنون هیچ گامی برای تفحص، شناسایی و معرفی آن‌ها برداشته نشده است.

امام‌جمعه اسحاق‌آباد خاطر نشان کرد: حرکت آن‌ها در دفاع از ارزش‌ها و حجاب برگرفته از غیرت دینی بود و دفاع آن‌ها یک دفاع مقدس فرهنگی در حفظ ارزش‌های اسلامی بود.

وی تأکید کرد: امروز آن‌ها باید مورد توجه قرار بگیرند و میراث فرهنگی دستور پیگیری و تفحص این گورهای دسته جمعی را صادر نماید و پس از تفحص و پیدا شدن بقایای پیکرهای آن‌ها، این سند تاریخی رسماً اعلام شود تا بزک کنندگان و تطهیر کنندگان رژیم منحوس پهلوی نتوانند این دست جنایات آن‌ها را کتمان کنند و رسوا شوند.

زارعی با اشاره با عدم تعیین تکلیف فرماندار زبرخان بیان داشت: تعلل و تأخیر در تعیین تکلیف فرمانداری شهرستان زبرخان بیش از این جایز نیست و موجب ایجاد حواشی و نگرانی مردم می‌شود.

امام‌جمعه اسحاق‌آباد تأخیر کرد: نباید نیروهای مردمی، ارزشی و خدمتگزار را که نظام برای آن‌ها هزینه کرده است اگر در ایجاد وضعیت موجود کشور نقشی نداشته‌اند به‌صرف تغییر دولت‌ها کنار زد.

وی در پایان اضافه کرد: تعهد، تجربه و تخصص شرط موفقیت یک مدیر است.

امام جمعه سرخس مطرح کرد؛

مسئولان میراث فرهنگی گور دسته جمعی شهدای گوهرشاد را شناسایی کنند

حجت‌الاسلام محمد بختیاری در خطبه‌های این هفته نماز جمعه سرخس با تبریک دهه فجر انقلاب اسلامی اظهار کرد: به تعبیر معمار کبیر انقلاب اسلامی، انقلاب درونی ملت ایران باعث شد انقلاب اسلامی پیروز شود و این انقلاب باطنی ملت ما را به سمت خدا دعوت کرد و قیام را به وجود آورد و پیروز شد و امروز هم حضور ملت در صحنه‌های انقلاب و پیشرفت‌ها به خاطر انقلاب درونی است.

امام جمعه سرخس افزود: بعد از 43 سال، این همه تحریم و تهدید و مشکلات معیشتی نتوانسته ملت ایران را از دین، ایمان، ولایتمداری و نظام اسلامی برگرداند و آمریکا از این قضیه عصبانی است.

وی تاکید کرد: دشمن باورها، تشخیص‌ها، اراده‌ها، اعتمادها، امیدها و اتحادهای ملت ایران را در این چهل سال هدف قرار داده است، بنابراین در جهاد تبیین باید حقایق را به مردم بگوییم.

حجت‌الاسلام بختیاری عنوان کرد: چهره منحوس پهلوی را عده‌ای در ایام دهه فجر انقلاب اسلامی بزک می‌کنند و امروز در فضای مجازی این موضوع دنبال می‌شود؛ برای مقابله با این نفوذی ها باید داشته‌ها و پیشرفت‌های خودمان را ببینیم تا دشمن کمبودها را پررنگ نکند.

خطیب نماز جمعه سرخس تصریح کرد: ایران اسلامی توانست ابهت آمریکا را در منطقه بشکند و مهم‌ترین پایگاه نظامی آمریکا را موشک باران کردیم و تمام جهان انگشت حیرت به دهان گرفتند؛ پیشرفته‌ترین پهپاد آمریکایی را ساقط کردیم که 200 میلیون دلار ارزش داشت؛ امروز ایران در اوج پیشرفت نظامی و دفاعی و عزت است.

امام جمعه سرخس با بیان اینکه ایرانی امروز به عنوان مقتدرترین و عزیزترین افراد روی زمین است، افزود: امروز در زمینه‌های اقتصادی مشکلاتی داریم، چون برخی مسئولان هنوز فکرشان شاهنشاهی است و همین‌ها هستند که به ملت ایران ضربه می‌زنند.

وی تاکید کرد: چرا در صنعت خودروسازی سواری ماشین‌ها کیفیت لازم را ندارند، اما در خودروهای نظامی در صدر هستیم، چون صنعت خودروسازی نظامی در دست انقلابی‌ها است، اما در خودروسازی سواری فکرها انقلابی و ولایی نیست؛ هرجایی فکرمان ولایی و انقلابی شد و گوش به فرمان ولایت کردیم، آنجا پیشرفت کردیم.

حجت‌الاسلام بختیاری بیان کرد: دولت انقلابی سیزدهم باید موانع را بردارد، موانعی که خودشان را در پوشش نفاق و نفوذی جا زدند و جوانان انقلابی راس امور بیایند و تیم مدیریتی دولت در کل کشور متحول شود تا شاهد رفع مشکلات باشیم.

امام جمعه سرخس در ادامه با اشاره به قیام گوهرشاد تصریح کرد: چهار سال قبل مقام معظم رهبری در قضیه قیام مسجد گوهرشاد فرمودند، بررسی کنید این کشتاری که در مسجد گوهرشاد اتفاق افتاد، جنازها کجا دفن شدند؛ بیش از 1500 نفر شاید بیشتر در این واقعه کشته شدند، این‌ها را کجا بردند و این گور دسته جمعی شهدای گوهرشاد کجا است؟

حجت‌الاسلام بختیاری تصریح کرد: چهار سال است از مطالبه مقام معظم رهبری می‌گذرد و امیدواریم مسئولان مربوطه به خصوص مسئولان میراث فرهنگی استان با جدیت این قضیه را پیگیری کنند تا تکلیف شهدای قیام گوهرشاد که در راه حفظ ارزش‌ها در کنار حرم مطهر امام رضا (ع) برای حفظ حجاب قتل عام و پر پر شدند، مزارشان مشخص شود و چهره پلید و منفور پهلوی و رضاخان بیشتر برای مردم برملا شود که این‌ها چنین جانیان و جنایتکارانی بودند.

خطیب نماز جمعه سرخس در ادامه با اشاره به معضل ریزگردها در شهرستان سرخس بیان کرد: عاجزانه از رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه می‌خواهیم که برای مسئله ریزگردها در شهرستان سرخس که به حد بحران رسیده است را همان کاری که در خوزستان انجام شد را برای سرخس نیز انجام بدهند؛ بازرس ویژه به این شهرستان بفرستند تا مردم از زندگی در این شهرستان ناامید نشوند.

امام جمعه سرخس گفت: ان شاء الله این مسئله را دولت و دستگاه قضایی با جدیت در دستور کارشان قرار بدهند تا به صورت ریشه‌ای کار انجام شود و در تابستان سال آینده وضعیت از این حادتر نشود؛ همانطور که دولت در سیل و زلزله کنار مردم است، برای این بحران هم هرچه زودتر تدبیر داشته باشد.

امام جمعه رشتخوار:

میراث فرهنگی، نشانه‌های موجود گور دست جمعی واقعه گوهر شاد مشهد را پیگیری کند

حجت الاسلام حسن جهانشیر امام جمعه شهرستان رشتخوار ظهر امروز در جمع پرشور نمازگزاران این هفته مسجد علی بن ابیطالب علیه السلام شهر رشتخوار ضمن محکوم کردن جنایات صورت گرفته بر علیه مردم مظلوم یمن، گفت: امروز در شرایطی که زندگی می‌کنیم و متأسفانه جریان اعتلافی که رژیم عربی و آمریکایی در یمن دارند موجب جنایاتیش در یمن شده و باعث به شهادت رساندن کودکان و زنان بی گناه در این کشور شده است، باید مسلمین این صدا را بشنود و در دفاع از آن اقدام کند. وی در ادامه در رابطه با جنایات صورت گرفته در یمن بیان داشت: متاسفانه جنایتی که این مثلث آمریکا اسرائیل و عربستان انجام دادند، با قطع اینترنت کشور یمن ارتباط این کشور را با سایر نقاط دنیا قطع کردند، تا صدای مظلومیت کشور یمن به گوش کسی نرسد.

وی در رابطه با واقعه گوهرشاد با اشاره به مطرح شدن موضوع گور دسته جمعی در رابطه با شهدای واقعه مسجد گوهرشاد، اظهار داشت: در سفری که رضاخان پهلوی در 29 مرداد 1314 و ملاقاتی که با اتاترک داشت، میخواست دستورات او را در ایران با لباس یک دست فرنگی بر زنان دنبال کند، ولی این مردم بودند که در آن زمان در محکوم کردن این اقدام جنایتکارانه به صحنه آمدند و تجمع کردند و نتیجه این تجمع و اعتراض در صحن مسجد گوهرشاد که در راستای جلوگیری از اقدامات رضاشاه با کشف حجاب و پوشش یک دست لباس فرهنگی برای بانوان بود، شهادت هزاران نفر از مردم متدین در مسجد گوهرشاد را رقم زد.

امام جمعه رشتخوار با تاکید بر اینکه امروز پیدان شدن و تکریم از شهدای واقعه گوهرشاد یک مطابه عمومی شده است، تصریح کرد: امروز نتیجه این جنایت ها بار دیگر پیگیری شده و موضوع گور دسته جمعی در مشهد در منطقه ای معروف به گودال خشت مال ها و جای دیگری مطرح شده است، خواسته ما از نهاد میراث فرهنگی و گردشگری این است این موضوع را پیگیری کنند، آثار و نشانه‌های که مشخص شده را پیدا کنند و احترام و تکریم شهدا را انجام دهند.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود، یادآور شد: نتیجه امروز شکسته امارات و عربستان امروز قطعا به دلیل این است که به مردم مظلوم به جای نیروهای نظامی حمله می‌کنند این جنایت آنها در واقع مثل و مانندی ندارد، اما این اقدامات را محکوم می‌کنیم و ایران اسلامی در کنار مردم مظلوم یمن، خواهد ایستاد و اجازه نخواهیم داد این جنایت ادامه پیدا کند و این ائتلاف سه‌گانه به خواسته خودشان برسند.

حجت الاسلام جهانشیری در ادامه در رابطه با پیامدهای حملات امارات به مردم مظلوم بیان داشت: با این اقدامات جنایتکارنه در واقع امنیت وارداتی امارات دیگری ارزشی ندارد و جایگاهی ندارد، و سرمایه گذارانی که در امارات سرمایه‌گذاری می‌کنند از این به بعد در این کشور امنیت و تمایل به سرمایه گذاری نخواهند داشت، این اقدامات صورت گرفته به دلیل این است که آنها در طول سال چهل و سه سال از انقلاب اسلامی نتوانستند هیچ غلطی انجام دهند، دشمن با این جنایات به دنبال پرت کردن حواس جهانیان از موضوع شکست خود در برابر انقلاب اسلامی ایران است.

وی در ادامه در رابطه با موضوع هیئات مذهبی با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری تصریح کرد: هییت در واقع کارش جهاد تببین است، اینکه یک هیئت یک مداح و روضه خوان دعوت کند این کفایت نمیکند، باید تببین شود اهداف قیام امام حسین ع چه بوده است، الان در استانه دهه فجر قرار داریم انقلابیون ما باید تببین کنند انقلاب اسلامی را، امروز یک عده ای در فضای مجازی بر علیه انقلاب ما تولید محتوای می کنند، انقلابیون ما نباید اجازه دهند، باید یکسری از حقایق را برای جوانان ما بازگو کنند تا اینکه این ها بدانند این انقلاب با چه هزینه ای امده و اداره می شود، نه اینکه خدای ناکرده ناشکری شود.

امام جمعه رشتخوار در پایان با اشاره به تلاش های جهادی دولت انقلابی سیزدهم افزود: دولتی که امروز جهادی درصدد رفع مشکلات مردم است باید قدردان این نعمت باشیم، یک عده ای به دنبال دشمنی های ادامه دار خود به دلیل اینکه در تمام صحنه ها در مقابل انقلاب اسلامی ما شکست خورده اند، امروز نیز به دنبال اتهام سازی بر علیه ایران میگردندما باید روشن و بصیر باشیم که دشمن بیکار نیست.

امام جمعه بجستان:

بازخوانی حادثه مسجد گوهرشاد و قتل عام مردم معترض به کشف حجاب توسط رژیم بیگانه پهلوی

حجت الاسلام دهقانی در خطبه های نماز جمعه امروز به بازخوانی حادثه مسجد گوهرشاد و قتل عام مردم معترض به کشف حجاب توسط رژیم بیگانه پهلوی پرداخت و گفت: روزی بانوان نظام جمهوری اسلامی ایران برای اینکه بارژیم منحوس پهلوی مقابله کنند مورد ظلم واهانت قرار گرفتند و درقضیه مسجد گوهرشادعده ای از مردم مظلوم به خاک وخون کشیده شدند و توسط ماموران رضاخان درگورهای دسته جمعی دفن شدند وامروز زنان جامعه ما مقتدرانه با حجاب ونجابت درمیادین حاضرند وبدانید پیروزی ازآن مظلومان عالم است

وی تصریح کرد: تمام فتنه هایی که در عالم رخ میدهد توسط آمریکای جنایتکار است، پیروزی ازآن ملتی ست که در برابر ظلم بایستد ویقینا چنین ملتی موفق ومیدان دار خواهد بود

امام جمعه بجستان درپایان گفت: نظام جمهوری اسلامی به حمایت از تمام مظلومان عالم برخواسته وبه فریادشان خواهدرسید

امام جمعه موقت طرقبه:

از گور دسته جمعی شهدای قیام مسجد گوهرشاد تحقیق و تفحص شود / برای شهدای عفاف و حجاب یادمان تشکیل شود حجت الاسلام رمضان عابدی، امام جمعه موقت شهر طرقبه، در خطبه های نماز جمعه این هفته طرقبه بیان کرد: چند روز گذشته سالگرد شهادت شهدای قیام مسجد گوهرشاد بود، مرحوم علامه محمدتقی بهلول گنابادی در قضیه کشف حجاب رضاخانی در زمان حکومت رضاشاه، در مسجد گوهرشاد به منبر رفتند که عده ای زیادی از مردم در آنجا برضد قضیه کشف حجاب رضاخانی اجتماع کردند، و در آنجا می خواستند قیام را از مسجد شروع کنند که دستگاه دژخیم رضاشاه مردم مظلوم و بی گناه را در داخل مسجد به گلوله بستند و عده زیادی از مردم را در آنجا به شهادت رساندند.

وی تصریح کرد: در تاریخ آنهایی که بیشتر شاهد بودند گفته اند که حتی زنده زنده این مجروحان را داخل کامیون می بردند و داخل گودال می ریختند و آنها را زنده به گور می کردند.

از گور دسته جمعی شهدای قیام مسجد گوهرشاد تحقیق و تفحص شود

امام جمعه موقت شهر طرقبه با اشاره به اینکه ما یاد این شهدا را گرامی می داریم، تاکید کرد: از مسئولان می خواهیم از وزرات فرهنگ و ارشاد ودیگر مسئولان که بررسی، تحقیق و تفحص کنند که گفته می شود گور دسته جمعی از این شهدا در همین حوالی مشهد پیدا شده، اگر چنین چیزی هست به یاد این شهدای گرانقدر، این شهدای عفاف و حجاب یادمان تشکیل شود و یاد این عزیزان زنده باشد، یادی هم در دل ما و فکر ملت ما باشد که این قیام های دلاورانه و شجاعانه مردم ما همیشه در طول تاریخ در ذهن ها زنده باشد.

مقاومت، پایداری و صبر مردم یمن تحسین برانگیز است

وی با اشاره به مسئله مردم یمن و مقاومت آنها اظهار کرد: اکنون این موضوع در جهان روی آنتن های خبری است، از یک طرف مظلومیت مردم یمن و آن فشارهای ناجوانمردانه ای که سعودی و امارات به دست نشاندگی آمریکا و اسرائیل بر مردم یمن وارد کردند که چقدر دلخراش و انزجار آور است این بمباران مردم بی گناه یمن، کشت و کشتار زنان و فرزندان و از یک طرف هم چقدر تحسین برانگیز است این مقاومت مردم یمن، این دلاوری که مردم و ملت یمن دارند.

حجت الاسلام عابدی افزود: انصارالله یمن واقعا جوانمردانه ایستادند در مقابل تمام کفر، دشمن، آمریکا، اسرائیل و عربستان که این واقعا قابل تقدیر است، امیدواریم خدای منان از لطف و کرمش و از آن عزت، وقار و تیرهای غیبی خودش به کمک این مردم و انصارالله یمن، دشمنان آنها را به خاک مذلت بکشاند.

وی با تاکید براینکه این موضوع خیلی مهم است، بیان کرد: ما باید هم دعا کنیم و هم طرفداری همه جانبه می کنیم از مردم مظلوم یمن، ما به مقاومت و صبر و پایداری مردم یمن تبریک می گوییم، ان شاالله این سختی ها برطرف می شود و پیروزی در پیش است.

سخنرانی رهبر معظم انقلاب در جمع مداحان راهبردی و راهگشا بود

امام جمعه موقت شهر طرقبه در ادامه خطبه ها با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در جمع هیئتی ها، مداحان و شاعران تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در این دیدار بسیار موارد راهبردی و کارگشا و مهم فرمودند، آن بصیرتی که هر مومن باید داشته باشد را در این سخنرانی مقام عظمی ولایت گوشزد کردند و فرمودند به صراحت که هر خوبی کار جهادی نیست، مومن باید آنقدر بصیرت داشته باشد در مقابل خنثی کردن نقشه دشمن و کارخوب انجام دهد که این کار جهادی است و ثواب آن چندبرایر است.

هوشیار باشید، دشمنان می خواهند داشته ها و نعمت های کشور ما را تضعیف کنند

وی در ادامه افزود: انسان مومن باید دشمن شناس باشد و بصیرت داشته باشد، در حال حاضر دشمنان به انواع مختلف می خواهند آن نداشته های کشور ما را بزرگ کنند و نعمت ها و داشته های ما را تضعیف کنند، هوشیار باشید می خواهند ما را از قرآن، اسلام و ولایت ملت ما را زده کنند، ما اهل اسلام و قرآن هستیم و ملت ما اهل ولایت و بصیرت بودند و هستند، گوش به فرمان رهبر انقلاب باشیم این رهبر آزاده، این مرد مجاهد، که تمام جهان و دشمنان انگشت به دهان گرفتند از سیاست، شجاعت و مدیریت و فراست این رهبرعالی مقام، ان شاالله که قدردان باشیم.

نظرات مسئولان

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی:

آشکارسازی وقاحت مستور رژیم ستمشاهی در واقعه گوهرشاد ضروری است / استانداری پیگیر مقدمات کشف گور‌های دسته جمعی گوهرشاد

سید هادی طباطبایی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار صبح توس؛ در خصوص جنایات رضاخان و رژیم ستم شاهی اظهار داشت: در فرهنگ ما ایرانی ها معروف است که ظلم و خون خود را نشان خواهد داد، ظلم و جنایت های زیادی رضا خان در گذشته به ویژه در واقعه گوهرشاد انجام داد و آثار آن ممکن است که هم اکنون پدیدار شود که چه اتفاقاتی وقیحی رخ داده است.

وی همچنین در ادامه خاطرنشان کرد: رضا خان در گذشته گورهای دسته جمعی ایجاد کرد و روی آن را پوشاند به هوای اینکه جنایت خود را مخفی کند ولی خداوند این جنایت ها را آشکار خواهد کرد تا مردم متوجه شوند که رضاخان و رژیم ستمشاهی چه جنایت ها و ظلم هایی به این کشور کرده اند.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی با تاکید بر اینکه ما در پیگیر هستیم تا هماهنگی هایی انجام شود و خبر نهایی آن اعلام خواهد شد، تصریح کرد: هماهنگی هایی را انجام خواهیم داد تا به هدف مد نظر مردم و خانواده شهدای این وقایع برسیم ولی در ابتدا باید هماهنگی های اداری آن انجام شود و امیدواریم که بعد از این هماهنگی ها اقدامات خوبی صورت گیرد.

*نظرات مسئولان

معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی شهرداری مشهد: میراث فرهنگی متولی کشف گورهای دسته‌جمعی شهدای واقعه گوهرشاد است / تندیس‌هایی برای معرفی واقعه گوهرشاد در شهر نصب می‌شود

یوسف اسماعیل‌زاده، معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی شهرداری مشهد در گفت‌وگو با صبح توس، اظهار کرد: در روزنامه بهار به تاریخ 7 خرداد ماه 1321، تعداد شهدای واقعه گوهرشاد را حدود 1751 نفر ذکر کرده است و آقای علی رضا بایگان که از شاهدان عینی این واقعه بوده است این تعداد را 1670 نفر همراه با 70 نفر زخمی بیان می کند که تمامی این افراد را ماموران رضاخان سوار بر کامیون کرده و زنده و مرده این افراد را در گودال هایی ریخته و زخمی ها را همراه با اجساد زنده به گور کرده اند.

وی افزود: علاوه بر این محمد علی شوشتری به نقل از شاهدان عینی نیز تعداد شهدا را 1670 نفر ثبت کرده است و در این اظهارات ثبت شده آمده است که سردار ساعد بیان کرده که آنچه کشته بود ما حمل کردیم و به باغ خونی بردیم و مقابل اراضی معجونی و عسکریه دفن کردیم که این افراد بالغ بر 1670 نفر بوده اند.

المان های مربوط به گورهای دسته جمعی شهدای واقعه گوهرشاد احیا می‌شوند

اسماعیل‌زاده خاطر نشان شد: محل دفن شهدای گوهرشاد به روایاتی باغ خونی، بوستان وحدت، بوستان میرزا کوچک خان و قبرستان گلشهر ذکر شده است که پیش از این شهرداری مشهد در اقدامی نام شهدا و شرح واقعه گوهرشاد بر روی المان ها و سازه هایی نصب شده بود اما متاسفانه طی 4 سال مدیریت شهری گذشته بخشی از این زیرساخت ها از بین رفته است با این وجود ما در دوره جدید تمام سعی خود را خواهیم کرد تا این زیرساخت ها و المان ها دوباره احیا شوند.

معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی شهرداری مشهد تصریح کرد: در دوره جدید مدیریت شهری در معاونت فرهنگی مشهد اقدامات فراوانی جهت هویت بخشی و شناساندن واقعه گوهرشاد و شهدای آن به مردم انجام شده است که می توان به چاپ 20 تابلو نقاشی مربوط به واقعه گوهرشاد که توسط هنرمندان برجسته کشور کشیده شده اند و برگزاری جلسات متعدد پیرامون این واقعه و تولید دو کتاب و مقاله همراه با جمع آوری خاطرات مردمی اشاره کرد.

تهیه و چاپ 10 عنوان کتاب با موضوع واقعه گوهرشاد

وی افزود: معاونت فرهنگی شهرداری مشهد از دوره آقای جلیلی شروع به جمع آوری تاریخ شفاهی واقعه گوهرشاد کرده است که به اذعان بسیاری از کارشناسان اگر این مصاحبه ها با شاهدان عینی چند سال به تاخیر بیفتد دیگر هیچ مستنداتی از واقعه گوهرشاد نخواهیم داشت. این مصاحبه ها درپایان جمع آوری شدند و در قالب 10 عنوان کتاب نشر پیدا کردند که می توان به کتاب «قندان های همیشه پر» و «واقعه مسجد گوهرشاد» اشاره کرد.

اسماعیل‌زاده بیان کرد: نیاز است تمامی این اقداماتی که طی چندسال گذشته در خصوص واقعه گوهرشاد انجام شده است، جمع شود تا بتوانیم با کمک پژوهشکرانی که در این حوزه فعالیت می کنند در احیای واقعه مهم هویتی گوهرشاد که در تاریخ مشهد بی نظیر بوده است، قدم برداریم.

تمام ارگان ها برای احیای واقعه گوهرشاد پای کار بیایند

معاون فرهنگی هنری معاونت فرهنگی شهرداری مشهد ادامه داد: مردم مشهد در تاریخ انقلاب اسلامی در چند قله مانند قیام گوهرشاد، 10 دی مشهد و 17 دی مشهد خوش درخشیده اند که حتما شهرداری مشهد برای احیا این موضوعات برنامه هایی را در دستور کار دارد. از اینجا از تمام افراد، نهادها و ارگانهایی که چه از لحاظ دانشی، اعتباری و قنا بخشی می توانند کمک کنند، پای کار بیایند زیرا موضوع واقعه گوهرشاد یک موضوع تاریخی و هویتی این کشور به حساب می آید از این رو نیاز است تمام ارگان ها و سازمان ها به صورت جدی تر وارد شوند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر یک نمایشگاه در فرهنگساری زیارت واقع در بوستان وحدت مشهد به نام نمایشگاه واقعه گوهرشاد دایر است که در آن تابلوهایی نفیس از این واقعه نقاشی شده است که یکی از این نقاشی ها مربوط به استاد روح الامین است علاوه بر این قرار است آثاری در خصوص واقعه گوهرشاد بازنشر و در اختیار عموم مردم قرار گیرد.

متولی کشف گورهای دسته جمعی شهدای واقعه گوهرشاد، میراث فرهنگی است

اسماعیل‌زاده با تاکید بر اینکه متولی کشف گورهای دسته جمعی شهدای واقعه گوهرشاد، میراث فرهنگی است، گفت: قانون متولی موضوعات مرتبط با میراث فرهنگی کشور را سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده است و شهرداری حق دخالت در آن ندارد با این وجود در شهرداری مشهد این آمادگی را داریم تا هرکمکی که می توانیم در جهت کشف و شناسایی گورهای دسته‌جمعی شهدای واقعه گوهرشاد انجام دهیم زیرا این یک موضوع هویتی و مربوط به تاریخ پرافتخار مشهد است.

معاون فرهنگی هنری معاونت فرهنگی شهرداری مشهد افزود: گنجینه ای از تاریخ شفاهی مشهد و واقعه گوهرشاد توسط آقای جلیلی و معاونت فرهنگی در سالیان گذشته جمع آوری شده است و ما این آمادگی را داریم تا این گنجینه را در اختیار پژوهشگران و افراد علاقه‌مند در این زمینه قرار دهیم.

تندیس های برای معرفی واقعه گوهرشاد تولید و در شهر نصب می‌شوند

وی در پایان ضمن اشاره به اینکه تندیس های برای معرفی واقعه گوهرشاد تولید و در شهر نصب می شوند، گفت: می توان درخصوص نام گذاری میادین یا معابر به نام واقعه گوهرشاد نیز اقداماتی انجام داد تا این واقعه بیشتر در یاد و خاطر مردم مشهد قرار گیرد اما این اقدام نیازمند مطالعات دقیقی است که باید پیش از نام‌گذاری انجام شود.

باز شدن پرونده پهلوی ها با کشف گور دسته‌جمعی در مشهد

واقعه مسجد گوهرشاد در تیرماه 1314 در پی اعتراض مردم به قانون کشف حجاب به دستور رضا پهلوی اتفاق افتاد و در این حادثه تلخ حدود 1600 نفر به شهادت رسیدند.

کشف یک گور دسته جمعی از دوران پهلوی ها در گودال خشت مال های مشهد مربوط به حادثه کشتار مسجد گوهرشاد هر چند مورد تایید میراث‌فرهنگی قرار نگرفته، اما برای کاربران شبکه های اجتماعی یک گذشته تلخ را تداعی کرده است.

خبر کشف گور دسته جمعی تایید نشده اما خاطرات کسانی که کشته شدن دست جمعی را دیده بودند تداعی کزد.

این خبر بهانه ای برای فعالان فضای مجازی شد تا پرونده پهلوی ها را بار دیگر باز کنند، از اشاره به میدان ژاله با صدها کشته تا از دست دادن و یا بعبارتی شوهر دادن بحرین و فروختن برخی اراضی در خراسان شمالی به شوروی با این عنوان که اگر پهلوی بحرین را شوهر نداده بود هر کشتی که می خواست از خلیج فارس عبور کتد باید حق ترانزیت به ایران می داد.

در کارزار شبکه های اجتماعی کاربران همچنین یادآوری کردند حتی در کشور خودمان در برخی اماکن و سفارتخانه ها ورود سگ و ایرانی ممنوع بود و اینکه پهلوی ها دست بوس انگلیسی ها بودند و انگلیسی ها فقط عریان کردن زنان را به شاه آموخته بودند.

کاربران شبکه های اجتماعی در توییتر و اینستاگرام به این نکته هم اشاره کردند که درباری که نوکر آمریکایی ها بود و این امریکا در هر جایی از خاک ایران صاحب امتیاز و حتی با گرفتن حق توحش از ایرانی ها این ملت را تحقیر کردند بطوریکه در دوران پهلوی ارزش یک سرباز آمریکایی از وزیر ایرانی بالاتر بود و بعبارتی دیگر شاهی که مردم را پابویس خودش می خواست خودش دست بوس و نوکر غربی ها بود

در این مطالب همچنین علاوه به تجارت مواد مخدر همچون هروئین توسط خاندان رده بالای پهلوی که حتی چهره ها و سلبریتی های آن زمان را به کام مرگ فرستاده اشاره شده و در ادامه به جلسات متفقین بدون اجازه مسوولین در خاک ایران نگاه کردند و روایت روزنامه ای را به تصویر کشیدند که شاه با بردن 35 میلیارد دلار از اموال مردم ایران در لیست بزرگترین اختلاس گران قرار گرفت.

اما نکته جالب تر اینکه در این جنگ روایتگری برخی بازمانده های غربگدای دوران پهلوی به همراه سلطنت طلبها و منافقین در فضای مجازی بدنبال تطهیر جنایات پهلوی هستند، اما آفتابه تطهیر آنها دیگر زنگ زده و کارایی لازم را ندارد و کاربران شبکه های اجتماعی ایران اسلامی در واکنش به این افراد که از آن دوران و تفاله های پهلوی حمایت می کنند موضع گرفته و حتی هشدار دادند که آنها را به مردم معرفی خواهند کرد.

هنوز برخی افراد بدنبال تطهیر پهلوی و تفاله های آن هستند

قدرت الله عظیم پور کارشناس مسایل سیاسی در گفت و گو با خبرنگار ما به واکنش فعالان اجتماعی در شبکه های اجتماعی در خصوص بیان برخی وقایع تلخ اشاره کرد و افزود: هنوز هستند در این کشور که از تفاله های خاندان پهلوی و دوران ستم شاهی دفاع و یا بدنبال تطهیر آن می گردند اما به فضل الهی نور انقلاب اسلامی یا همان نور الهی خاموش شدنی نیست و هر روز پر رنگ تر و روشن تر از گذشته می شود.

وی بیان کرد: بیان واقعیات دوران پهلوی آن هم با قلم فرسایی اقشار مختلف مردم در شبکه های مختلف اجتماعی بیانگر آن است که جنایات پهلوی ها چه به زبان علما و اندیشمندان و چه در مستندات انقلاب اسلامی و چه بیان خاطرات هم پیاله های پهلوی ها نسل به نسل و سینه به سینه گشته و اکنون نسل سوم و چهارم انقلاب متوجه این خباثت ها و جنایت های رژیم بیگانه دست نشانده شاهنشاهی می شوند.

حمله به دانشجویان از نقاط سیاه کارنامه پهلوی است

عظیم پور به یکی از ابعاد جنایات پهلوی در مراکز علمی و دانشگاهها اشاره کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین جنایات رژیم پهلوی، حمله به دانشگاه‌ها و کشتار دانشجویان بود که همواره به عنوان یکی از نقاط سیاه کارنامه این رژیم از آن یاد می‌شود.

وی تصریح کرد: رژیم پهلوی جواب اعتراض دانشجویان را در 16 آذر 1332 با گلوله می دهد. اما چند سال بعد در بهمن 1340 در جواب مطالبه دانشجویان کماندوهای خود را به دانشگاه روانه می کند و درست در ماههای پایانی انقلاب در اردیبهشت 57 نیروهای شهربانی برای سرکوب دانشجویان به کمک گارد دانشگاه آمد و دانشجویان دانشگاه آذرآبادگان را به گلوله بست.

این کارشناس مسایل سیاسی حمله به دانشگاه تهران در آبان 57 را آخرین جنایت رژیم پهلوی و از مهم‌ترین این جنایات عنوان کرد و گفت: خاندان پهلوی جنایت ها و خیانت های فراوانی در این کشور انجام دادند، از سرکوب دانشجویان و طلاب و اقشار مختلف گرفته تا تجارت مواد مخدر و نوکری برای غربی ها و گواه این ادعاها تاریخ است و کسانی که هم پیاله با این خائنین هستند این خاطرات را تداعی می کنند.

تفحص شهدای مدفون در مسجد گوهرشاد به کجا رسید؟

با وجود تأکید رهبر معظم انقلاب پیرامون اهمیت واقعه گوهرشاد و درخواست کتبی خانواده شهدا مبنی بر ایجاد المان و برجسته‌سازی واقعه گوهرشاد در مشهد و همچنین طومار مطالبه 1500 نفر از دختران دانشجوی مشهدی برای تفحص شهدای مدفون در گورهای دسته جمعی واقعه گوهرشاد هنوز پاسخی از سوی متولیان این موضوع اعلام نشده است.

به گزارش صبح توس؛ با وجود تأکید رهبر معظم انقلاب پیرامون اهمیت واقعه گوهرشاد و درخواست کتبی خانواده شهدا مبنی بر ایجاد المان و برجسته‌سازی واقعه گوهرشاد در مشهد و همچنین طومار مطالبه 1500 نفر از دختران دانشجوی مشهدی برای تفحص شهدای مدفون در گورهای دسته جمعی واقعه گوهرشاد هنوز پاسخی از سوی متولیان این موضوع اعلام نشده است. گزارش‌هایی در رابطه با محل دفن شهدای واقعه مسجد گوهر شاد مشهد وجود دارد و نقاط مختلفی در مشهد از جمله گودال معروف به خشت‌مال‌ها، که اکنون به پارک وحدت مشهور می‌باشد، مطرح است و گفته شده این افراد به صورت دسته‌جمعی توسط مأموران رضاخان به صورت شبانه دفن شده‌اند.

انتهای پیام /