سرنوشت ظرفیت‌های پزشکی در کنکور 1402

تعیین ظرفیت پذیرش در رشته پزشکی و دندانپزشکی در کنکور سراسری هر سال پیچیده تر از سال گذشته می شود و این بار تغییرات میزان تعهد و افزایش مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن اضافه شد.

خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی یکی از پرطرفدارترین رشته‌های کنکور هستند. در چند سال اخیر توجه ویژه‌ای به این دو رشته صورت گرفته به طوری که از میان بیش از یک میلیون کنکوری حدود 490 هزار نفر فقط در رشته علوم تجربی شرکت کرده‌اند.

در کنکور سراسری سال 1402 پس از تغییراتی از جمله برگزاری دو بار در سال و حذف زیرگروه‌ها، حذف دروس عمومی از آزمون سراسری، تغییراتی هم برای پذیرش در گروه علوم پزشکی اعمال شد.

از جمله این تغییرات می‌توان به تغییر میزان تعهدات برای رشته‌های علوم پزشکی بر اساس قانون عدالت آموزشی، الزام شورای عالی انقلاب فرهنگی برای افزایش حدود 20 درصدی ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی برای سال دوم اجرای ظرفیت مصوب شورا، اشاره کرد.

در آزمون اختصاصی گروه آزمایشی علوم تجربی در نوبت دی ماه 1401 تعداد 450 هزار و 577 داوطلب و در نوبت تیرماه 1402 تعداد 485 هزار و 35 داوطلب حضور یافتند.

ظرفیت دو رشته پزشکی و دندانپزشکی در کنکور 1402 از سوی سازمان سنجش آموزش کشور در مجموع 13 هزار و 161 نفر اعلام شده است که از این تعداد 11 هزار و 101 نفر در پزشکی و 2 هزار و 60 نفر در دندانپزشکی پذیرفته می‌شوند.

ضمن اینکه بیشترین ظرفیت پذیرش در کنکور 1402 مربوط به گروه علوم تجربی با 58 هزار و 774 نفر است.

در این گزارش ضمن بررسی ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری 1402 و مقایسه آن با میزان پذیرش در کنکور 1401 به تغییرات این حوزه نیز اشاره شده است.

ظرفیت رشته‌های پزشکی کنکور 1402 در آینه آمار

بررسی وضعیت ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی نشان می‌دهد که ظرفیت در دوره روزانه تغییر خاصی نداشته است و در برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی تعداد محدودی از ظرفیت نسبت به سال گذشته تغییر یافته است. در این میان ظرفیت شهریه پرداز در دانشگاه‌های دولتی و آزاد نیز کاهش داشته است.

بیشترین افزایش به ظرفیت ابلاغی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اختصاص یافته و این میزان ظرفیت نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.

نکته جالب توجه در این ظرفیت این است که از زمان اجرای این مصوبه بارها از سوی وزارت بهداشت گفته شده است که سایر دستگاه‌ها از جمله سازمان‌های اداری استخدامی و برنامه و بودجه نتوانسته‌اند تعهدات خود را برای تأمین هیأت علمی و تأمین اعتبارات زیرساخت‌های آموزشی تربیت دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی به انجام برسانند و دانشگاه‌های علوم پزشکی نسبت به افزایش ظرفیت گلایه مند بوده‌اند.

همچنین نکته مورد توجه دیگر این است که میزان ظرفیت ابلاغی شورای عالی انقلاب فرهنگی در کنکور 1401 به میزان 1600 نفر بود که این میزان 17 درصد از مجموع ظرفیت را شکل می‌داد اما با افزایش دو برابری این ظرفیت در کنکور 1402، در حال حاضر 32 درصد از ظرفیت پزشکی به این موضوع اختصاص یافته است.

بر اساس مصوبه افزایش ظرفیت شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره رشته‌های تحصیلی پزشکی و دندانپزشکی صرفاً برای ارائه خدمت در شهرستان‌ها و مناطق محروم و کم برخوردار است. بنابراین داوطلبانی که آن را انتخاب می‌کنند باید توجه داشته باشند که «پذیرفته شدگان این کد رشته محل‌ها، به مدت یک و نیم برابر مدت تحصیل، در مناطق محروم و کم برخوردار مورد نظر دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی دارای تعهد خدمت هستند و در صورت عدم نیاز دانشگاه یاد شده در هر محلی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعیین کند، خدمت کنند.»

تعهدات قبولی‌های پزشکی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی

این تعهدات قابل خرید و جابجایی نیست و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی محل قبولی، مکلف به اخذ تعهد خدمت محضری از پذیرفته شدگان کد رشته محل فوق مطابق اسناد تعهد محضری ابلاغ شده به دانشگاه‌های علوم پزشکی بر اساس ضوابط این آئین نامه در بدو ثبت نام است و پذیرفته شدگان مجاز به جابجایی کد رشته محل قبولی هم نیستند.

پذیرفته شدگان در کد رشته محل‌های مصوبه شورا، مجاز به ادامه تحصیل تا قبل از گذراندن نیمی از دوران تعهد نیستند. در صورت ادامه تحصیل دانش آموختگان این سهمیه در مقطع تخصص، بخش باقیمانده از دوره تعهد خدمت باید پس از اتمام مقطع تخصص در محل خدمت دوره تعهد، انجام پذیرد. مدت تحصیل در دوره تخصص جز مدت تعهد خدمت محسوب نخواهد شد.

ارائه مدرک تحصیلی این دسته از افراد بعد از اتمام دوره تعهد به آنها داده می‌شود و دانش آموختگان این سهمیه، در طول زمان تعهد، مجاز به فعالیت پزشکی رسمی در سایر نقاط کشور نیستند.

اما نکته مهم در این مصوبه این است که شرط لازم برای شرکت در گزینش هر یک از کد رشته محل‌ها این مصوبه، کسب حدنصاب نمره علمی 80 درصد گزینش آزاد رشته اصلی دوره روزانه آن دانشگاه (متناظر با کد رشته محل مصوبه) است.

تمامی داوطلبان امکان انتخاب این کد رشته محل‌ها را دارند اما در پذیرش باید توجه داشته باشند که ابتدا پذیرش با اولویت داوطلبان بومی استان آن کد رشته محل‌ها انجام می‌شود و در صورت خالی ماندن ظرفیت و نبود داوطلب بومی حائز شرایط دارای حدنصاب نمره، پذیرش ظرفیت خالی مانده از میان سایر داوطلبانی که آن را انتخاب کرده‌اند و حدنصاب نمره را دارا باشند، انجام می‌شود. ضمن اینکه داوطلبان غیر بومی در صورت قبولی همانند داوطلبان بومی، مشمول تعهد خدمت هستند.

وضعیت ظرفیت رشته پزشکی در پذیرش کنکور 1402 در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی حاضر در هر استان

استان آذربایجان شرقی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده علوم پزشکی سراب، دانشکده علوم پزشکی مراغه، دانشگاه آزاد واحد تبریز کل ظرفیت پزشکی استان 1402 ظرفیت (روزانه / شهریه پرداز) 1402 ظرفیت (مصوبه شورا) 1402 ظرفیت (تعهد بومی) 1402 کل ظرفیت 1401 ظرفیت (روزانه / شهریه پرداز) 1401 ظرفیت (مصوبه شورا) 1401 ظرفیت (تعهد بومی) 1401 471 نفر 201 روزانه / 110 شهریه پرداز 130 نفر 30 نفر 397 نفر 180 روزانه / 143 شهریه پرداز 59 نفر 15 نفر استان آذربایجان غربی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دانشکده علوم پزشکی خوی، دانشگاه آزاد واحد ارومیه 292 نفر 137 روزانه / 44 شهریه پرداز 99 نفر 12 نفر 221 نفر 135 روزانه / 34 شهریه پرداز 38 نفر 14 نفر استان اردبیل دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دانشگاه آزاد واحد اردبیل 237 نفر 70 روزانه / 87 شهریه پرداز 80 نفر ندارد 206 نفر 104 روزانه / 79 شهریه پرداز 20 نفر 3 نفر استان اصفهان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، دانشگاه آزاد واحد اصفهان 653 نفر 318 روزانه / 155 شهریه پرداز 170 نفر 10 نفر 607 نفر 295 روزانه / 229 شهریه پرداز 44 نفر 35 نفر استان البرز دانشگاه علوم پزشکی البرز 172 نفر 73 روزانه / 10 شهریه پرداز 89 نفر ندارد 150 نفر 86 روزانه / 22 شهریه پرداز 40 نفر 2 نفر استان ایلام دانشگاه علوم پزشکی ایلام 120 نفر 50 روزانه / 10 شهریه پرداز 51 نفر 9 نفر 100 نفر 64 روزانه / 14 شهریه پرداز 11 نفر 10 نفر استان بوشهر دانشگاه علوم پزشکی بوشهر 120 نفر 26 روزانه / 10 شهریه پرداز 64 نفر 20 نفر 100 نفر 20 روزانه / 11 شهریه پرداز 20 نفر 23 نفر استان تهران دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، دانشگاه شاهد، دانشگاه آزاد واحد پزشکی تهران 1852 نفر 1017 روزانه / 370 شهریه پرداز 465 نفر ندارد 1652 نفر 1054 روزانه / 422 شهریه پرداز 175 نفر یک نفر استان چهارمحال و بختیاری دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد 172 نفر 74 روزانه / 20 شهریه پرداز 71 نفر 7 نفر 150 نفر 80 روزانه / 20 شهریه پرداز 34 نفر 16 نفر استان خراسان جنوبی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند 172 نفر 62 روزانه / 10 شهریه پرداز 80 نفر 20 نفر 150 نفر 98 روزانه / 12 شهریه پرداز 20 نفر 20 نفر استان خراسان رضوی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشگاه آزاد واحد مشهد 791 نفر 342 روزانه / 183 شهریه پرداز 236 نفر 30 نفر 673 نفر 348 روزانه / 195 شهریه پرداز 87 نفر 43 نفر استان خراسان شمالی دانشگاه علوم پزشکی بجنورد، دانشگاه آزاد واحد بجنورد 163 نفر 72 روزانه / 40 شهریه پرداز 51 نفر ندارد 115 نفر 55 روزانه / 27 شهریه پرداز 30 نفر 3 نفر استان خوزستان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشگاه علوم پزشکی بهبهان، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دانشگاه علوم پزشکی آبادان 554 نفر 241 روزانه / 35 شهریه پرداز 216 نفر 62 نفر 475 نفر 290 روزانه / 77 شهریه پرداز 70 نفر 38 نفر استان زنجان دانشگاه علوم پزشکی زنجان 245 نفر 144 روزانه / 10 شهریه پرداز 70 نفر 21 نفر 215 نفر 110 روزانه / 38 شهریه پرداز 65 نفر 2 نفر استان سمنان دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، دانشگاه آزاد واحد شاهرود 355 نفر 169 روزانه / 102 شهریه پرداز 81 نفر 3 نفر 299 نفر 139 روزانه / 87 شهریه پرداز 68 نفر 5 نفر استان سیستان و بلوچستان دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، دانشگاه علوم پزشکی زابل، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشگاه آزاد واحد زاهدان 379 نفر 164 روزانه / 30 شهریه پرداز 127 نفر 55 نفر 355 نفر 154 روزانه / 54 شهریه پرداز 83 نفر 44 نفر استان فارس دانشگاه علوم پزشکی جهرم، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی فسا، دانشکده علوم پزشکی گراش، دانشکده علوم پزشکی لارستان، دانشگاه آزاد واحد کازرون 651 نفر 288 روزانه / 99 شهریه پرداز 246 نفر ندارد 537 نفر 281 روزانه / 120 شهریه پرداز 132 نفر 4 نفر استان قزوین دانشگاه علوم پزشکی قزوین 172 نفر 60 روزانه / 20 شهریه پرداز 60 نفر 32 نفر 150 نفر 89 روزانه / 20 شهریه پرداز 35 نفر 6 نفر استان قم دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد واحد قم 154 نفر 83 روزانه / 20 شهریه پرداز 51 نفر ندارد 173 نفر 70 روزانه / 58 شهریه پرداز 40 نفر 5 نفر استان کردستان دانشگاه علوم پزشکی کردستان 194 نفر 103 روزانه / 20 شهریه پرداز 51 نفر 20 نفر 165 نفر 85 روزانه / 20 شهریه پرداز 37 نفر 23 نفر استان کرمان دانشگاه علوم پزشکی بم، دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دانشکده علوم پزشکی سیرجان، دانشگاه آزاد واحد کرمان 611 نفر 231 روزانه / 128 شهریه پرداز 252 نفر ندارد 509 نفر 232 روزانه / 117 شهریه پرداز 130 نفر 30 نفر استان کرمانشاه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه 261 نفر 150 روزانه / 20 شهریه پرداز 76 نفر 15 نفر 225 نفر 118 روزانه / 28 شهریه پرداز 57 نفر 22 نفر استان کهگیلویه و بویراحمد دانشگاه علوم پزشکی یاسوج 120 نفر 61 روزانه / 20 شهریه پرداز 30 نفر 9 نفر 100 نفر 56 روزانه / 20 شهریه پرداز 12 نفر 12 نفر استان گلستان دانشگاه علوم پزشکی گلستان 183 نفر 132 روزانه / شهریه پرداز ندارد 51 نفر ندارد 155 نفر 85 روزانه / 40 شهریه پرداز 23 نفر 7 نفر استان گیلان دانشگاه علوم پزشکی گیلان 285 نفر 143 روزانه / 30 شهریه پرداز 85 نفر ندارد 225 نفر 140 روزانه / 36 شهریه پرداز 45 نفر 4 نفر استان لرستان دانشگاه علوم پزشکی لرستان 172 نفر 102 روزانه / 20 شهریه پرداز 50 نفر ندارد 150 نفر 88 روزانه / 10 شهریه پرداز 35 نفر 17 نفر استان مازندران دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشگاه آزاد واحد تنکابن، دانشگاه آزاد واحد ساری 587 نفر 211 روزانه / 197 شهریه پرداز 178 نفر یک نفر 546 نفر 242 روزانه / 218 شهریه پرداز 80 نفر 6 نفر استان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اراک، دانشکده علوم پزشکی ساوه 200 نفر 69 روزانه / 20 شهریه پرداز 80 نفر 31 نفر 170 نفر 91 روزانه / 31 شهریه پرداز 26 نفر 22 نفر استان هرمزگان دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس، دانشگاه آزاد واحد قشم 235 نفر 53 روزانه / 75 شهریه پرداز 75 نفر 32 نفر 210 نفر 97 روزانه / 68 شهریه پرداز 24 نفر 21 نفر استان همدان دانشگاه علوم پزشکی همدان 239 نفر 145 روزانه / 20 شهریه پرداز 64 نفر 10 نفر 205 نفر 113 روزانه / 38 شهریه پرداز 40 نفر 14 نفر استان یزد دانشگاه علوم پزشکی یزد، دانشگاه آزاد واحد یزد 322 نفر 154 روزانه / 92 شهریه پرداز 76 نفر ندارد 276 نفر 134 روزانه / 121 شهریه پرداز 20 نفر یک نفر

وضعیت استان‌های کشور در زمینه ظرفیت پزشکی در کنکور 1402

مقایسه ظرفیت پزشکی در کنکورهای 1402 و 1401

در این میان وضعیت ظرفیت رشته دندانپزشکی در کنکور 1402 نیز بررسی شده که در جدول زیر آمده است:

موضوع کل ظرفیت دندانپزشکی در دفترچه ظرفیت روزانه ظرفیت شهریه پرداز (آزاد و دولتی) ظرفیت مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ظرفیت تعهد بومی سال 1402 2046 نفر 977 نفر 529 نفر 465 نفر 75 نفر سال 1401 1904 نفر 1098 نفر 525 نفر 189 نفر 92 نفر

وضعیت رشته دندانپزشکی نیز نشان می‌دهد که ظرفیت روزانه نسبت به سال قبل کاهش یافته و عمده ظرفیت افزوده به ظرفیت مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اختصاص یافته است. بنابراین قبولی در کد رشته‌های مصوبه شورا، متضمن تعهد افراد برای باقی ماندن در منطقه قبولی خواهد بود

از دیگر نکاتی که برای انتخاب رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی در کنکور 1402 باید مورد توجه قرار گیرد، موضوع سهمیه پذیرش 30 درصدی دانشجوی بومی از محل اصلاح قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصوبه 23 بهمن 1401 مجلس شورای اسلامی است.

بر اساس مصوبه مجلس و اصلاحیه آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید به منظور تأمین نیروی انسانی بومی مورد نیاز مناطق محروم کشور ظرف 10 سال، این مصوبه را برای برخی از رشته‌های تحصیلی گروه پزشکی اجرا کند.

سهمیه‌های بومی متناسب با وضعیت نقاط محروم هر استان برای داوطلبان بومی داوطلب خدمت در مناطق محروم در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایجاد شده است. اکثر ظرفیت‌های پیش بینی شده به شیوه «بومی استانی» بوده که دانشگاه محل قبولی داوطلب، مطابق نقاط محروم مندرج در جداول مربوط، از پذیرفته شدگان تعهد محضری اخذ می‌کند.

بر اساس ماده 5 این قانون دانشگاه محل انجام تعهد پذیرفته شدگان مکلف است در زمان ثبت نام پذیرفته شده نسبت به اخذ سند تعهد اقدام و تصویر آن را در سامانه بارگذاری کند و نسخه‌ای از آن را رسماً به دانشگاه محل تحصیل ارسال کند.

بر اساس اصلاحیه‌ای که در ماده 6 این مصوبه در زمینه انجام تعهد پذیرفته شدگان اعلام شد، میزان تعهد از سه برابر مدت تحصیل به 1.5 برابر کاهش یافت.

در این ماده آمده است: «تعهد اخذ شده برای کلیه مشمولان این بند در مقطع دکتری عمومی حرفه‌ای (پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی) 1.5 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه‌ای و برای رشته‌های تخصصی پزشکی 1.7 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه‌ای و برای سایر مشمولان از جمله رشته‌های تخصصی دندانپزشکی و فوق تخصصی پزشکی و دندانپزشکی 2 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه‌ای است که قابل خرید یا واگذاری به غیر نیست.»

همچنین «مدت تعهد مشمولان رشته‌های تخصصی پزشکی که قبل از لازم‌الاجرا شدن این قانون دانش‌آموخته شده‌اند به میزان 2 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه‌ای است. همچنین مدت تعهدات هیچیک از مشمولان این بند پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، نباید از مدت تعهدات او پیش از لازم‌الاجرا شدن آن بیشتر شود.»

داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته‌های تحصیلی گروه پزشکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی هستند باید بدانند در رشته‌های تحصیلی پزشکی، دندانپزشکی در پایان مرحله اول آموزش، آزمون جامع علوم پایه و برای رشته داروسازی در پایان مرحله اول آموزش، آزمون جامع داروسازی (که پس از گذراندن 180 واحد درسی انجام می‌شود) برگزار خواهد شد و قبولی در آزمون جامع شرط ورود به مرحله بعدی است.

شرط شرکت در آزمون‌های جامع علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی، داروسازی، قبولی در کلیه درس‌های مرحله اول (درس‌های علوم پایه و درس‌های عمومی) است.

اگر دانشجویی به علت عدم موفقیت در آزمون‌های جامع علوم پایه و داروسازی از ادامه تحصیل در دوره دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی و یا داروسازی) محروم می‌شود در صورت تمایل می‌تواند مطابق دستورالعمل مربوط در رشته دیگری در مقاطع تحصیلی کارشناسی و یا کاردانی تغییر رشته دهد.

ضمن اینکه در رشته پزشکی در پایان مرحله سوم امتحان پیش کارورزی برگزار می‌شود که شرط ورود به مرحله کارورزی پزشکی کسب قبولی در کارآموزی کلیه بخش‌ها و درس‌های مرحله سوم و موفقیت در امتحان جامع پیش کارورزی است.

به گزارش مهر، به نظر می‌رسد تعیین ظرفیت برای رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی هر ساله تابع عوامل بیشتری می‌شود. دیگر تنها علاقه داوطلب، رتبه بالا و یا ظرفیت دانشگاه‌های برتر مدنظر نیست و عوامل متعددی چون قوانین مصوب نهادهای سیاست‌گذار و قانونگذار در آموزش عالی در تعیین سرنوشت ظرفیت‌ها مؤثر است.

بر اساس برآوردهایی که از سوی نهادهای مسئول انجام شده است هزینه تربیت 7 سال یک دانشجوی پزشکی حدود یک میلیارد تومان است بنابراین تعیین ظرفیت باید با نگاهی به منابع ملی و اعتباری کشور صورت گیرد.